مواضع ضد و نقیض دولت ترامپ درباره تحریم ایران

عصر ایران نوشت: مقامات آمریکایی در روزهای گذشته مواضع ضدونقیضی درباره تحریم نفتی ایران و زمان مورد نظر واشنگتن برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران مطرح می‌کنند.

با وجودی که هدف دولت ترامپ به صفر رساندن هر چه زودتر صادرات نفتی ایران است، اما با اظهارات ضدونقیض مقامات آمریکایی در روزهای گذشته به نظر می‌رسد دولت ترامپ علی‌رغم میل خود قادر به صفر رساندن صادرات نفتی ایران تا آبان ماه سال جاری نیست.

چهارشنبه هفته گذشته یک مقام وزارت خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفت که هدف واشنگتن به صفر رساندن صادرات نفت ایران به بازار جهانی تا ۴ نوامبر ۲۰۱۸ (۱۳ آبان ۹۷) است . او همچنین گفت دولت ترامپ بدون مسامحه از این تاریخ هر شرکتی را که نفت ایران را خریداری می‌کند ، تحریم خواهد کرد و استثنایی در کار نخواهد بود.

این اظهارات با وجودی که بازتاب زیادی در رسانه‌های جهانی پیدا کرد اما کم نبوده و نیستند ناظرانی که معتقدند خارج کردن حدود ۲.۵ میلیون بشکه صادرات نفت ایران از بازار جهانی ظرف مدت کوتاه ۴ ماه به راحتی امکان‌پذیر نیست و حتی ممکن است قیمت نفت را به شدت افزایش دهد.

از سوی دیگر مقامات ترکیه نیز در واکنش به اظهارات یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کردند به واردات نفت از ایران ادامه خواهند داد و آنها تنها تابع تحریم‌هایی هستند که از سوی سازمان ملل وضع می‌شود؛ نه تحریم‌های یکجانبه آمریکا.

به فاصله ۱ روز پس از اظهارات منتسب به یک مقام وزارت خارجه آمریکا درباره به صفر رساندن صادرات نفت ایران تا ماه آبان، این بار مقامی دیگر از وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای با رویترز با تغییر لحن از احتمال صفر نشدن صادرات نفت ایران تا ماه آبان و ارایه مهلت به خریداران نفت ایران و پلکانی کردن کاهش واردات نفتی از ایران خبر داد.

این اظهارات کاملا متفاوت از اظهار نظر قبلی بود که صریح و قاطع از صفر شدن صادرات نفتی ایران تا آبان ماه و جریمه خریداران نفت ایران پس از آن تاریخ سخن به میان آورده بود.

البته به گمان برخی از ناظران دلیل این مواضع و " پالس"‌های ضدونقیض در بی‌برنامگی مقامات دولت ترامپ در اظهارنظر از سویی و نیز وجود موانعی جدی در راه صفر کردن صادرات نفتی ایران تا ۴ ماه آینده است.

از سوی دیگر به گمان برخی ناظران در کانون قرار دادن مباحث مربوط به تحریم ایران از دیگر اهداف استراتژی آمریکاست و هم از این‌روست که خبرهایی چون صفر کردن صادرات نفتی ایران ظرف مدت کوتاه ۴ ماهه می‌تواند با ایجاد جوروانی و شوک خبری بازار داخلی ایران را بیش از پیش هدف قرار دهد؛ مساله‌ای که طبق اعتراف صریح مقامات آمریکایی دامن زدن به التهابات داخلی بازار و ایجاد نارضایتی عمومی در ایران، از اهداف اصلی جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران است.

در روزهای گذشته "نیکی هیلی" سفیر آمریکا در سازمان ملل راهی هند شد و در آنجا مقامات هندی را ترغیب و تشویق به قطع واردات نفت از ایران کرد. "مایک پمپئو" وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز جمعه (دیروز) در ریاض با وزیر نفت عربستان سعودی دیدار و گفت و گو کرده است؛ دیداری که به طور قطع و یقین موضوع اصلی مطرح در آن تحریم نفتی ایران و نقش عربستان سعودی در تامین نیازهای بازار نفت در صورت حذف صادرات ایران از این بازار است.

در روزهای آینده واکنش بازار جهانی نفت به موضوع تحریم نفتی ایران از دیگر متغیرهایی خواهد بود که روی نظر مقامات واشنگتن در زمان‌بندی تحریم نفتی ایران موثر تاثیر خواهد گذاشت. به نظر می‌رسد آمریکا در برهه کنونی نه خواهان افزایش قیمت نفت است و نه می‌خواهد صادرات نفتی ایران به بازارهای جهانی تداوم داشته باشد و پیش‌بردن همزمان این دو موضوع به ظاهر متناقض نیازمند در پیش گرفتن یک دیپلماسی همه‌جانبه و جهانی حتی با کشورهایی چون روسیه و چین است که رقیب جدی آمریکا محسوب می‌شود.

دولت ترامپ، "روسیه" را از منظر افزایش ظرفیت تولید و صادرات برای پر کردن خلاء ناشی از تحریم نفتی ایران در بازار جهانی نفت در نظر دارد و چین را نیز از منظر جایگزین کردن واردات نفتی خود از ایران با نفت دیگر کشورهای صادر کننده مورد توجه قرار می‌دهد؛ به شرکت‌های پالایشگاهی برخی متحدان خود از جمله ژاپن نیز وعده فروش نفت خود را داده است.

از سوی دیگر در شرایطی که آمریکا هم اینک خود را درگیر یک جنگ تجاری گسترده حتی با نزدیک‌ترین متحدان خود کرده است (کانادا و اروپا)، تلاش برای حذف سریع صادرات نفت ایران به بازارهای جهانی که ممکن است تاثیراتی چون بالا رفتن قابل‌ملاحظه قیمت نفت را در پی داشته باشد، بر پیچیدگی این جنگ تجاری خواهد افزود.