وزارت امور خارجه: سخنان ترامپ، بی‌شرمانه بود

خبرگزاری فارس: بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در ارزیابی از اقدام دیشب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در خروج از برجام گفت: بعد از گذشت بیش از حدود ۵۰۰ روز از دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ در ایالات متحده آمریکا و حتی پیش از آن در دوران کارزار انتخاباتی که همواره وی با یک بدبینی و بدذاتی جدی نسبت به برجام به دلایل مختلف نگاه می‌کرد، شب گذشته جهان شاهد بود که وی از برجام خارج شد و مردم جهان یک پیام بسیار روشن و مهمی را بار دیگر از هیئت حاکمه آمریکا و به خصوص آمریکای ترامپ دریافت کردند و شاهد بودند که آمریکا کشوری نیست که قابل اعتماد باشد و جهان و سایر ملل و کشورهای دیگر بتوانند به تعهدات و وعده‌های آمریکا و حتی تفاهماتی که انجام می‌دهد، اعتماد کنند.

*توهین ترامپ به سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

وی افزود: هیئت حاکمه آمریکا نشان داد که هیچ‌گونه وقعی به نقش سازمان ملل و مصوبه شورای امنیت این سازمان نمی‌نهد و این یک توهین به سازمان ملل و تمامی اعضای عضو سازمان ملل در جهان بود. ترامپ دیشب همچنین با رفتار خود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با توجه به اینکه در ۱۱ گزارش در مورد متعهد بودن ایران به برجام تأکید کرده بود نیز به نوعی توهین کرد و در جهت تضعیف این سازمان برآمد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: ترامپ همچنین به شرکای خود که در این مذاکرات حضور داشتند، نماینده اتحادیه اروپا و سه کشور مهم دیگر اروپایی نیز بی‌اعتنایی، بی‌توجهی و حتی توهین کرد و با بکارگیری الفاظی که دور از شأن یک رئیس‌جمهور کشوری که کشورش را کشور بزرگی می‌داند به نحو زننده‌ای مجدداً کلمات توهین‌آمیزی را نسبت به مردم بزرگ و شریف ایران و دولت ایران به کار برد و مجدداً طبق رویه قبلی خود در یک فرافکنی جدی برای سرپوش‌گذاشتن بر جنایاتی که آمریکا طی دوران گذشته در جهان و به خصوص در منطقه خاورمیانه داشته، ایران را به عنوان کشوری که از تروریسم حمایت می‌کند و یا موجب بی‌ثباتی در منطقه شده، مخاطب قرار داد.

وی افزود: این در حالی است که همگان امروز بر این نظر اتفاق دارند که آمریکا خودش یکی از مروجان و تولیدکنندگان تفکر افراط گرایی و تروریسم در منطقه به کمک اقمار خود همچون عربستان سعودی بوده و جالب اینکه ترامپ، خودش در مبارزات انتخاباتی با صراحت اعلام کرده بود و اسناد آن وجود دارد که القاعده و داعش دست پرورده آمریکا و آل‌سعود بودند.

* ایران مانع شد تروریسم افسارگسیخته به کشورهای اروپایی نفوذ کند

این دیپلمات ارشد کشورمان یادآور شد: این اتهام‌زنی و وارد کردن اتهام به ایران که ایران در جهت حمایت از تروریسم حرکت کرده، اتهامی دروغ، واهی و عجیب است، در حالی که ایران با تمام توان از گذشته تاکنون در مقابل تروریسم و به خصوص تروریسم تکفیری و داعشی در منطقه به یک مبارزه همه‌جانبه پرداخته و برای اینکه مردم منطقه بتوانند در آرامش و امنیت بیشتری زندگی کنند، با اقدامات خود مانع شد که تروریسم افسارگسیخته مورد حمایت کشورهای مرتجع منطقه و آمریکا بتواند دامنه نفوذ خود را به کشورهای اروپایی توسعه دهد.

قاسمی خاطرنشان کرد: جهان دیشب شاهد دو تفکر، بینش، نگاه و دو فرهنگ و شاید دو تمدن بود. نوع بیان ترامپ برای افرادی که می‌توانند مسائل را با ریزبینی و از زوایای مختلف نگاه کنند، قابل توجه بود که وی با چه نگاه و زبانی سخن گفت و از سوی دیگر نماینده ایران و حاکمیت ایران با چه متانت و آرامشی و با رعایت تمامی جوانب ادب و اخلاق و البته با منطق لازم و قاطعیت تمام با مردم جهان و آمریکا صحبت و سیاست‌های ایران را روشن کرد.

وی افزود: اظهارات دیشب نماینده اتحادیه اروپا نیز قابل توجه است و نشان داد که کشورهای اروپایی چگونه از نوع رفتار ترامپ ناراضی بودند و شاید یک نوع احساس ناخوشایندی را تجربه می‌کردند که کشوری مثل آمریکا با همه ادعاهایی که دارد و با این بیان و سخن و بعد از این همه مذاکراتی که بین اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی طی ماه‌ها و هفته‌های گذشته انجام شد، شاهد بودند که ترامپ در یک اقدام یکجانبه‌گرایانه و سیاست تکروانه دست به اقدام نسنجیده‌ای زد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: یکی از شگفتی‌های سخنان آقای ترامپ، این بود که بار دیگر بی‌شرمانه صحبت از تقویت بنیه نظامی ایران بعد از برجام کرد، چیزی که به مردم ایران مربوط می‌شود و حق طبیعی و مسلم جمهوری اسلامی ایران است که برای دفاع از خود، تمهیدات لازم را بیندیشد.

قاسمی همچنین گفت: اینکه ترامپ عنوان می‌گوید ایران پس از برجام، توانایی‌های موشکی خود را تقویت کرده، موضوعی اساساً بی‌منطق و بلاوجه است؛ چرا که توافق هسته‌ای اصولاً متمرکز بر موضوع هسته‌ای بوده و طبق توافق طرف‌های برجام، هیچ موضوع دیگری درباره بحث موشک مطرح نبوده است. علاوه بر آن، بحث نفوذ منطقه‌ای ایران هم اصلاً ربطی به برجام نداشته و اصلاً در برجام چنین بحثی مطرح نشده است.

وی با اشاره به این سخنان ترامپ مبنی بر اینکه از برجام خارج می‌شویم تا اجازه ندهیم این منطقه به سمت رقابت‌های تسلیحاتی بیشتر حرکت کند، عنوان کرد: خود آمریکا به خصوص در دوران ترامپ با تمام توان سعی کرده با خالی‌کردن خزانه کشورهای مسلمان منطقه و به خصوص عربستان سعودی، گران‌ترین و بیشترین سلاح‌ها را به زرادخانه‌های منطقه منتقل و سعی کند منطقه را به سمت افزایش تنش و خصومت سوق دهد و این نکته ظریف و قابل توجهی است که کشوری که در پی سوداگری است و خودش از سوداگران مرگ و صدور تسلیحات به عربستان و برخی کشورهای منطقه است، از مسابقات تسلیحاتی در منطقه ابراز نگرانی می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: خروج آمریکا از برجام، اگرچه مسئله قابل توجهی است و می‌تواند نشان از بی‌تعهدی و عدم اعتماد به آمریکا باشد ولی در حواشی آن، سخنانی گفته شد که نهایتاً برای جامعه فرهیخته جهان شگفتی‌آفرین است و می‌تواند نقطه عطفی برای بی‌اعتمادی هرچه‌بیشتر مردم جهان نسبت به آمریکا باشد.

وی ادامه داد: این همه، در حالی صورت گرفت که ایران پس از تفاهم برجام، از همان ابتدا اعلام کرد بر اساس آموزه‌های اخلاقی و اسلامی خود به برجام متعهد خواهد بود و کشوری نخواهد بود که در ابتدا برجام را ترک می‌کند و دیدیم که آمریکا این کار را به صورت یکجانبه انجام داد و حتی به اصرار و استدلال شرکای اروپایی خود نیز توجهی نداشت و فکر می‌کنم این اقدام در کنار سایر اقدامات نسنجیده آمریکا در خروج از معاهده پاریس و خروج از یونسکو و برخی تفاهمات دیگری که توسط دولت‌های قبلی آمریکا اتفاق افتاده بود، پدیده قابل توجهی است.

وی بیان کرد: بسیار چندش‌آور و مسخره خواهد بود که در حالی که وی از یک تعهد بین‌المللی که نه متعلق به آمریکا و نه متعلق به ایران است خارج می‌شود، صحبت از این می‌کند که در حال تلاش است که به یک تفاهم بهتری در مقایسه با برجام برسد.

* خط بطلان و پایانی بر اعتماد به آمریکا کشیده شد

قاسمی گفت: معتقدم یک خط بطلان و پایانی بر اعتماد به آمریکا کشیده شد و پس از این، جهان نگاه دیگری به آمریکا خواهد داشت و آمریکا با این سیاست‌ها و روش به سمت انزوای بیشتر و مطرود شدن و تغییر هر چه بیشتر نگاه افکار عمومی جهان نسبت به سیاست‌هایش حرکت خواهد کرد و به کشوری تبدیل خواهد شد که بیش از گذشته در افکار عمومی جهان مورد شک و گمان و مظهر بی‌اعتمادی است و یک عنصر زیاده‌خواه، زیاده‌طلب و جنگ‌طلب معرفی خواهد شد.

وی به اظهارات دیشب رئیس جمهوری کشورمان نیز اشاره کرد و گفت: در بیان رئیس‌جمهوری، این موضوع با شفافیت و روشنی مشخص بود و ایشان سیاست جمهوری اسلامی ایران و نگاه آتی ایران را به‌خوبی ترسیم کردند.

قاسمی ادامه داد: امروز شاهد این هستیم کشوری که همواره ساز مخالف سر داده و از ابتدا بدعهدی و کارشکنی‌های خود را آغاز کرده بود که ایران از منافع برجام منتفع نشود، در نهایت از برجام خارج شد و فعلاً ایران و پنج کشور دیگر در برجام حضور دارند.

*تماس‌ها با اروپا طی روزها و هفته‌های آینده

وی درباره دستور رئیس‌جمهوری به وزارت امور خارجه برای انجام مذاکرات با طرف‌های اروپایی و روسیه و چین طی هفته‌های آینده خاطرنشان کرد: ما همچنان که در گذشته به طور مرتب و به خصوص در ماه‌های اخیر با اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی و نماینده اتحادیه اروپا در تماس بودیم همان‌طور که رئیس جمهور به رئیس دستگاه دیپلماسی کشور مسئولیتی را دادند برای مذاکره با اتحادیه اروپا به منظور بررسی وضعیت جدید بعد از خروج آمریکا از برجام، فکر می‌کنم طی روزها و هفته‌های آینده تماس‌های خود را کمافی‌السابق و حتی احتمالاً به شکل بیشتری با توجه به درخواست و تقاضای کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا دنبال کرده و شرایط جدید را مورد کنکاش و واکاوی مجدد قرار می‌دهیم و سعی می‌کنیم ارزیابی دقیقی از شرایط برجام بدون آمریکا داشته باشیم.

قاسمی با یادآوری این نکته که ما قطعاً در برجام حضور داشتیم، برای اینکه از منافع و مواهب آن بهره‌مند شویم، تصریح کرد: ما در مورد اینکه اروپا چگونه می‌تواند بدون آمریکا و بعد از آمریکا در چارچوب برجام با ما همکاری کرده و توقعات و تعهدات برجامی را عملیاتی کند، با آنها صحبت خواهیم کرد و می‌دانیم آنها علاقه‌مند هستند برجام بماند و به ما اطلاع داده‌اند که سعی می‌کنند با تمام توان تعهدات برجامی خودشان را انجام دهند و این موضوع مهمی است و ابعاد بسیار زیادی در این چارچوب برای طرح، بررسی و رایزنی وجود دارد که باید بین مقامات عالی‌رتبه ایران و اتحادیه اروپا این مسائل به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.

این دیپلمات ارشد کشورمان اضافه کرد: ما سعی می‌کنیم با پیش بینی‌هایی که از قبل داشتیم و سناریوهایی که برای ما متصور بود و می‌دانستیم به هر حال می‌تواند با رفتار نسنجیده آمریکا اتفاقاتی برای برجام بیفتد، طرح‌های مشخصی را در دستورکار داریم و در همین راستا دستورات لازم به سازمان انرژی اتمی داده شده که بتواند مقدمات لازم را در صورت نیاز و در صورتی که نتوانیم در یک فرآیند مشخص با مجموعه اروپا به تفاهم درباره برجام بدون آمریکا برسیم، صورت دهد.

*تا حدی زود است که بخواهیم درباره پرده‌های آخر این نمایش و داستان قضاوت کنیم

وی بیان کرد: هنوز تا حدی زود است که بخواهیم درباره پرده‌های آخر این نمایش و داستان قضاوت کنیم، لازم است در صورت مناسب طی روزها و هفته‌های آینده گفت‌وگوهای خود را با طرف‌های اروپایی داشته باشیم و آخرین شرایط و وضعیت و آنچه را پیش روست مرور کنیم و بعد از این رایزنی‌ها و تبادل اطلاعات و بررسی داشته‌های طرفین، تصمیم خواهیم گرفت.

*بازنده اصلی در این ماجرا کسی نیست جز آمریکا/آمریکا از کرده خود پشیمان خواهد شد

سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد: ایران از توانمندی‌های بسیاری برخوردار است و ما سناریوهای مختلف را در دستورکار داشتیم و نگرانی خاصی از وضعیت موجود نداریم، سعی می‌کنیم با تمام توان در جهت شکوفایی و پیگیری جدی اقتصاد مقاومتی که می‌تواند به افزایش توانمندی‌های بنیان‌های اقتصادی ایران کمک کند، ادامه دهیم.

قاسمی افزود: بازنده اصلی در این ماجرا کسی نیست جز آمریکا و ما چیزی را از دست نخواهیم داد، ولی قطعاً می‌شود پیش‌بینی کرد که روزی فرا خواهد رسید که آمریکا از کرده خود پشیمان خواهد شد و این زمان دوری نخواهد بود و ایران سربلند و مقتدر، با مردمی بافرهنگ، متمدن و کوشا در جهت ارتقای جایگاه خود گام برخواهد داشت.

وی گفت: مطمئن هستیم زرداخانه‌های برخی کشورهای مرتجع منطقه که توسط آمریکا انباشته شده و اقدامات نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که دیشب مجنون‌وار و با یک اشتیاق غیر قابل تصور، در دفاع از رفتار نابخردانه ترامپ به صحنه آمد و مسائلی را مطرح کرد که ارزش پاسخگویی ندارد هیچ‌گونه تأثیری بر اراده مردم ما و مردم مسلمان منطقه نخواهد داشت و نهایتاً پیروز این میدان جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و شکست نهایی برای آنانی است که در زمان مقتضی و بهنگام نمی‌توانند تصمیم مقتضی و مبتنی بر منافع ملی مردم خودشان و در جهت صلح، ثبات، امنیت و مبارزه با تروریسم را اتخاذ کنند و مجدداً برای بارهای متعدد و برای چندمین بار در رفتار خود و در تصمیماتی که اتخاذ می‌کنند، دچار اشتباهات و خطاهای استراتژیکی می‌شوند که نهایتاً وضعیت آنها را در منطقه با بحران‌های بیشتری مواجه خواهد کرد.

*اروپایی‌ها بر نمی‌تابند که دیگران سیاست‌ها و مقررات داخلی خود را به بیرون از مرزهایشان تحمیل کنند

وی درباره وضعیت قراردادهای ایران با کشورهای اروپایی از جمله قرارداد توتال و رنو و... گفت: با توجه به اظهاراتی که رئیس‌جمهور آمریکا در مورد یک مهلت شش‌ماهه داشت، اظهارنظر در این مورد مقداری زود است، آنچه در گذشته و امروز فکر می‌کنیم اروپا و اتحادیه اروپا دنبال می‌کنند این است که این کشورها و حتی کشورهای دیگر جهان در عصر معاصر برنمی‌تابند که دیگران بخواهند سیاست‌ها و مقررات داخلی خود را به بیرون از مرزهای خود و دیگر کشورهای مستقل جهان تحمیل کنند.

قاسمی خاطرنشان کرد: اروپا در شرایطی است که نهایتاً اجازه نخواهد داد که دیگر کشورها برای آنها اخذ تصمیم کنند و آنها را به بیراهه‌ها و کجراهه‌هایی سوق دهند که منافع آنها در این مسیرهای اشتباه نیست و تصورم این است که کشورهای اروپایی می‌توانند و احتمالاً بتوانند با تعریف مکانیسم‌های خاص اقتصادی از روش‌هایی استفاده کنند که نهایتاً مجبور به اجرای مقررات داخلی آمریکا در قبال ایران نباشند.

وی در تشریح این موضوع گفت: مکانیسم‌هایی در برخی از این کشورها آغاز شده بود که بتوانند در چنین شرایطی کار اقتصادی خودشان را با ایران دنبال کنند که البته مذاکرات با مقامات اروپایی مهم است و باید درباره توانمندی‌ها و چگونگی این نوع همکاری‌ها با اروپا صحبت کنیم و اگر بتوانند منافع ما را در برجام تأمین کنند می‌تواند مورد استقبال ما باشد و یک فرآیند مطلوب‌تری را در مقابل نگاه ما و مردم جهان و اروپا قرار دهد.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا دیشب (سه‌شنبه‌شب) خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و گفت: «من قبلاً گفته‌ام که اگر نتوان برجام را اصلاح کرد، در آن نمی‌مانیم.»

ترامپ همچنین سندی را برای بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران امضا کرد و افزود: «بالاترین سطح تحریم‌های اقتصادی را اعمال خواهیم کرد.»