اولین روز بازار پس از دلار ۴۲۰۰ تومانی

دنیای اقتصاد: در اولین روز کاری معاملات، پس از اعلام قیمت ۴هزار و ۲۰۰ تومان برای دلار، اتفاقات زیادی در بازار رخ داد؛ صف‌های ارزی طولانی شد، صف‌های ارزی متفرق شد، دلالان ارزی دستگیر شدند، خرید و فروش بی‌ضابطه جرم شناخته شد؛ تلاش دلالان برای فروش دلار بالا رفت و قیمت سکه با افزایش عرضه‌ها و امنیتی شدن فضا سقوط کرد.

از ابتدای روز سه‌شنبه، مردم به سوی صرافی‌ها رفتند تا اقدام به خرید دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی کنند. صف‌های ارزی تا ساعت ۱۰ کاملا شکل گرفته بود و تا ساعت ۱۲ افراد زیادی در خیابان فردوسی حضور یافته بودند، به‌طوری که ازدحام جمعیت به‌وضوح به چشم می‌آمد؛ با این حال، عرضه خاصی به مردم عادی صورت نگرفت و صف‌های ارزی از حدود ساعت یک بعدازظهر متفرق شدند. علت این بود که با انتشار بخشنامه جدید بانک مرکزی مشخص شد که خرید و فروش ارز به مردم عادی که نیاز واقعی به آن ندارند، ممنوع شده است.

براساس بند دو اطلاعیه بانک مرکزی صف‌های ارزی مصداق خرید و فروش غیر‌قانونی دلار است و مشمول قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌شود.در نتیجه این اتفاق، نماینده‌های صرافی‌ها به افراد حاضر در صف‌ها عنوان کردند که فروش دلار و یورو ندارند؛ پس از اعلام این خبر، کم‌کم صف‌های خرید متفرق شدند؛ هرچند برخی افراد همچنان در بازار ماندند. آنها باور داشتند، با خلوت شدن صف‌ها عرضه با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی آغاز خواهد شد. در کنار این نیروهای انتظامی نیز بعضا از مردم می‌خواستند که عبور و مرور در پیاده‌روها را مختل نکنند. با دلالان ارزی از این سخت‌تر برخورد می‌شد و بعضا برخی از آنها توسط نیروهای انتظامی دستگیر شدند. به‌عنوان مثال براساس گفته‌های شاهدان، دلالانی که در حاشیه بازار تجمع می‌کردند و قصد خرید و فروش داشتند، چندین‌بار توسط نیروهای انتظامی دستگیر شدند. بر اساس مشاهدات میدانی نیروهای انتظامی نیز نسبت به روزهای گذشته با تعداد بیشتری در بازار حضور داشتند و اتوبوس‌ها و ون‌های انتظامی نیز در بخشی از خیابان فردوسی خودنمایی می‌کردند.

نبود دلار

در اولین روز کاری پس از اعلام قیمت ۴هزار و ۲۰۰ تومان، دلاری با این قیمت در بازار یافت نمی‌شد؛ در میان دلالان نیز معاملات به‌صورت پنهانی و در حاشیه بازار صورت می‌گرفت. با این حال آنچه مسلم است قیمت دلالان بسیار کمتر از روز دوشنبه بود. مشاهدات حاکی از آن بود که تمایل به فروش دلار در میان دلالان بالا بود و ارز در میان این دسته تا قیمت ۵ هزار و ۴۰۰ تومان نیز پایین آمده بود. حتی برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که این ارز پس از ساعت ۴ بعدازظهر در میان بازیگران غیررسمی به زیر۵ هزار و ۲۰۰ تومان سقوط کرده است. دلار در شهرهای مرزی نیز با قیمت‌های بسیار پایین‌تری معامله می‌شد. قیمت دلار در هرات افغانستان به آستانه مرز ۵ هزار تومانی رسیده بود. بهای این ارز در منطقه سلیمانیه عراق نیز تا محدوده ۵ هزار و ۱۰۰ تومان پایین‌تر رفته بود.

این در حالی بود که قیمت‌ها در مقاطعی از روز دوشنبه در این شهرها به بالای ۵ هزار و ۵۰۰ تومان نیز قدم گذاشته و در بازار تهران نیز روز دوشنبه این ارز از سطح ۶ هزار تومانی نیز عبور کرده بود. با این حال، از بعدازظهر روز دوشنبه قیمت‌ها راه کاهشی را در پیش گرفتند و با اعلام سیاست‌های جدید بانک مرکزی، افت بیشتری را نیز تجربه کردند. عده‌ای اعتقاد دارند تب و تاب بازار با امنیتی شدن فضا بیشتر کاهش خواهد یافت و تمایل به فروش نیز بیشتر خواهد شد. ولی باید دید این رویه ماندگار خواهد بود و بانک مرکزی خواهد توانست با عرضه دلار ۴هزار و ۲۰۰ تومانی بازار را مدیریت کند یا بازار رویه‌ای را در پیش خواهد گرفت که در اوایل دهه ۹۰ در پیش گرفت.

اختلاف نرخ‌ها در بازار سکه

روز سه‌شنبه در بازار سکه نیز قیمت‌ها بیشتر راه نزول را در پیش گرفتند و این فلز گرانبها نزدیک به ۲۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد. روز گذشته، برخی از فروشندگان قیمت سکه را یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین کردند که ۱۸۴ هزار تومان پایین‌تر از روز دوشنبه بود. این اتفاق در شرایطی رخ داد که نرخ‌های پایین‌تری نیز در بازار شنیده می‌شد. البته بر اساس گزارش‌ها در بیشتر مواقع قیمت ثابتی در میان معامله‌گران سکه وجود نداشت و در یک لحظه قیمت‌های متفاوتی از سوی فروشندگان مختلف برای این فلز گرانبها عنوان می‌شد. یکی از اعضای هیات‌مدیره اتحادیه طلا، جواهر و سکه نیز خبر داد که تجارت سکه بالای ۵ عدد متوقف شده بود. به گزارش «ایسنا» محمد کشتی‌آرای عنوان کرد، روز گذشته سکه در مقیاس تجاری (بالای پنج عدد) معامله نمی‌شد و در واقع باید بگوییم در ابعاد تجاری هیچ‌گونه خرید و فروشی در بازار صورت نمی‌گرفت. البته اگر بخواهیم به قیمت سکه در حالت خرد اشاره کنیم، مثلا اگر بخواهیم یک، دو یا سه عدد سکه بخریم، تفاوت خرید و فروش به حدود ۸۰ هزار تومان رسیده که این مقدار بسیار بالاست. این در حالی است که تفاوت قیمت خرید و فروش در روز گذشته ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان بود. عضو هیات‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر تاکید کرد: تفاوت بسیار زیاد بین قیمت خرید و قیمت فروش سکه نشان می‌دهد حاشیه ریسک بسیار بالاست و بازار با توجه به شوک قیمت‌ها با احتیاط حرکت می‌کند. بر اساس آخرین اخبار، حراج سکه نیز از این پس بار دیگر به‌صورت یک در میان صورت خواهد گرفت.

روز سه‌شنبه بانک ملی ایران اعلام کرد، براساس برنامه بانک مرکزی، روز گذشته نه‌تنها جلسه حراجی سکه در بانک کارگشایی انجام نمی‌شود، بلکه از این پس تنها در روزهای زوج هفته برگزار خواهد شد. طبق تصمیم دولت، بانک مرکزی از امروز یکسان‌سازی نرخ ارز را با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی کلید زد و با توجه به اینکه نرخ‌های پیشین اعلامی برای حراجی سکه براساس نرخ‌های قبلی بازار بوده، باید تغییراتی در نرخ‌ها انجام شود.با این رویکرد، حراج سکه که از روز ۱۸ فروردین در بانک کارگشایی آغاز شده و به دلیل استقبال مردم، جلسه‌های آن به‌صورت روزانه برگزار و سکه‌ها در بسته‌های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ قطعه‌ای عرضه می‌شد، روز سه‌شنبه برگزار نشد. براین اساس، جلسه‌های حراجی قرار است روزهای زوج هفته (شنبه، دوشنبه و چهارشنبه) انجام شود.حراجی سکه از چهارم آذرماه پارسال در بانک کارگشایی کلید خورد و تا پایان سال، بانک مرکزی حدود ۴۴۰ هزار قطعه سکه شامل سکه تمام یا نیم‌سکه فروخت.

شوک در نرخ‌های مبادله‌ای

روز گذشته، ارزهای مبادله‌ای نوسان زیادی را تجربه کردند و با اعلام قیمت ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای دلار، قیمت سایر ارزها نیز تغییر کرد. پوند انگلیس با حدود ۶۰۲ تومان رشد به قیمت ۵ هزار و ۹۳۳ تومان رسید. این در حالی بود که در بازار آزاد همچنان صرافی‌ها قیمت متفاوتی را برای پوند ذکر کرده بودند. برخی قیمت این ارز را مانند روز دوشنبه بالای ۸ هزار تومان درج کردند. عده‌ای قیمت خود را پایین آورده و در کانال ۷ هزار تومانی قرار دادند. در این میان، در سامانه سنا قیمت فروش پوند ۷ هزار و ۲۲۹ تومان اعلام شد. این در حالی بود که در همین سامانه نرخ خرید بالاتر از نرخ فروش بود و ۷ هزار و ۳۲۹ تومان درج شده بود. بر سر در سامانه سنا آمده است: «نرخ‌های اعلام شده در سایت سامانه سنا بیانگر میانگین وزنی نرخ خرید و فروش ارز بر مبنای معاملات ثبت شده در سامانه نظارت ارز (سنا) توسط صرافی‌های مجاز کل کشور است».

دیگر نرخ مبادله‌ای که دیروز تغییر زیادی را تجربه کرد، یورو بود. روزگذشته نرخ مبادله یورو با ۵۲۹ تومان افزایش به ۵ هزار و ۱۷۱ تومان رسید. در سامانه سنا، برای یورو نرخ خاصی اعلام نشده بود. کمااینکه برای دلارو یوآن چین نیز در این سامانه نرخی اعلام نشده بود. با توجه به اینکه قیمت‌ها در بازار آزاد شفافیت زیادی نداشت، نمی‌توان نرخ‌های دقیقی را در جدول روز جاری درج کرد و تنها می‌توان به قیمت‌های سامانه سنا اتکا کرد. یکی از علل این موضوع آن بود که در حاشیه بازار، قیمت‌های متفاوتی برای بیشتر ارزها یافت می‌شد.