شدیدترین خشکسالی نیم قرن اخیر در خوزستان

خبرگزاری ایسنا: معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه حدود ۱۲میلیارد مترمکعب از حجم مفید مخازن سدهای استان خالی است، گفت: برای نیمه دوم سال آبی امسال با توجه به کمبودها در بحث آب، اولویت ما تامین آب شرب به صورت ۱۰۰درصدی است تا مشکلی برای آب شرب مردم پیش نیاید.

هوشنگ حسونی زاده در نشست خبری "بحران خشکسالی و کمبود آب در خوزستان" که امروز، ۲۱ فروردین ماه در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: در حال حاضر در یکی از نادرترین دوره‌ها و وضعیت بسیار خطرناکی در بحث آب قرار داریم. اکنون در حال تجربه شدیدترین خشکسالی نیم قرن اخیر در خوزستان، کشور و منطقه هستیم.

کاهش 50درصدی بارش در خوزستان

وی با بیان این‌که اکنون در حال سپری کردن یکی از کم‌سابقه‌ترین خشکسالی‌ها را در فلات ایران هستیم، افزود: آخرین خشکسالی را که شاهد بودیم در سال ۸۶ و ۸۷ بود که کاهش باران در آن سال‌ها حدود ۴۰ درصد بود اما امسال شاهد کاهش ۵۰درصدی بارش در استان هستیم و این وضعیت در استان‌های همجواری که برای خوزستان تولید آب می‌کنند، نامناسب‌تر و کاهش بارش‌ها حدود ۶۰ درصد است.

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان تصریح کرد: استان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و استان مرکزی که برای استان خوزستان تولید آب می‌کنند، با چالش جدی‌تری مواجه هستند.

با شدیدترین خشکسالی در نیم قرن اخیر مواجه هستیم

حسونی زاده با بیان این‌که پوشش برف در استان تقریبا حدود صفر درصد است، عنوان کرد: اینکه عنوان می‌شود اکنون با شدیدترین خشکسالی در نیم قرن اخیر مواجه هستیم به خاطر دلایلی مطرح شده است. در ۱۰ سال گذشته در هیچ سالی بارش نرمال و یا بارش بالای نرمال نداشته‌ایم و این مساله بیانگر آن است که از ۱۰سال گذشته تاکنون در حال تجربه خشکسالی هستیم و سال به سال نیز میزان بارش‌ها در حال کاهش است.

وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل تغییرات اقلیمی و گازهای گلخانه‌ای در متوسط جهانی شاهد افزایش یک درجه‌ای حرارت هستیم که این میزان در کشور ایران و استان خوزستان ۲درجه است. این مساله باعث می‌شود علاوه بر افزایش تبخیر، شاهد افزایش مصرف آب نیز باشیم و این عوامل در مجموع موجب حادتر شدن مشکلات در بحث منابع آبی شده است.

ضرورت بازنگری اساسی در برنامه‌ریزی‌ها، اقدامات توسعه‌ای و مصارف

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان گفت: با توجه به عوامل و مشکلات مطرح‌شده باید یک بازنگری اساسی در برنامه‌ریزی‌ها، کارهای توسعه‌ای و مصارف داشته باشیم. به عنوان نمونه در بخش کشاورزی که بالاترین مصرف آب را دارد، مجبور هستیم یک تغییرات اساسی در مصارف و نحوه استفاده از منابع آبی اعمال کنیم.

حسونی زاده بیان کرد: باید همه دستگاه‌هایی که در بحث آب دخیل هستند، همکاری لازم را داشته باشند زیرا این موضوع به تنهایی وظیفه سازمان آب و برق و وزارت نیرو نیست و باید فرهنگ سازی لازم در این خصوص انجام بگیرد.

وی با بیان این‌که باید هشیار باشیم منابع آبی را در کجا و چگونه استفاده می‌کنیم، افزود: این‌که چه میزان از منابع آبی مصرف شود یا چه میزان آب را ذخیره‌سازی کنیم و آینده‌نگری داشته باشیم، مساله‌ای است که وظیفه همه دستگاه‌ها است و همه این دستگاه‌ها باید با وزارت نیرو و سازمان آب و برق همکاری لازم را داشته باشند.

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان اظهار کرد: بحث برنامه‌ریزی در مصارف و اولویت دادن به مصارف به عهده وزارت نیرو و سازمان آب و برق نیست و همه دستگاه‌ها و بخش‌هایی که مصرف کننده هستند در این زمینه باید همکاری لازم را انجام دهند تا بتوانیم از این بحران به وجودآمده عبور کنیم.

حجم آب ورودی به سدهای خوزستان 65درصد کاهش یافته است

حسونی زاده عنوان کرد: در حالی که تا امروز و بر اساس میانگین سال نرمال باید شاهد بارش حداقل ۲۹۱ میلیمتر باران می‌بودیم اما در استان خوزستان ۱۴۷میلیمتر بارش باران را شاهد بوده‌ایم. همچنین میزان آب ورودی به مخازن ۶۵درصد کاهش داشته و این کاهش به معنی آن است که تا امروز باید حدود ۱۶.۵میلیارد متر مکعب آب وارد مخازن سدها می‌شد، اما فقط حدود ۵.۶ میلیارد مترمکعب آب وارد سدهای استان شده است.

وی با بیان این‌که فقط ۱۹درصد از حجم مفید سدهای استان قابل برداشت هستند، ادامه داد: با وجود کاهش شدید ورودی آب به سدها، توانسته‌ایم وضعیت کشت فعلی را مدیریت کنیم و در این زمینه موفق بوده‌ایم و توانستیم نیازهای آبی حوضه‌های کرخه، دز، کارون و بخش اعظمی از مارون را تامین کنیم تا کشت مردم دچار صدمه نشود.

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان اظهار کرد: با توجه به پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی در ادامه بهار، وضعیت بسیار خشک برای محدوده زمانی اواسط اردیبهشت ماه تا ۱۰خردادماه و خشکی متوسط برای ۱۰ خردادماه تا انتهای آن پیش بینی شده است و با توجه به شرایط، خیلی انتظار بارش باران‌هایی که بتواند کمبودهای ما را تامین کند، نداریم.

حدود 12میلیارد متر مکعب از حجم مخازن سدهای خوزستان خالی است

حسونی زاده با بیان این‌که حدود ۱۲میلیارد متر مکعب از حجم مفید مخازن سدهای استان خالی است، گفت: امیدواریم شاهد بارش یا سیلابی موقتی باشیم تا بتوانیم این کمبودها را جبران کنیم. برای نیمه دوم سال آبی امسال با توجه کمبودها در بحث آب، اولویت ما تامین آب شرب به صورت ۱۰۰درصدی است تا مشکلی برای آب شرب مردم پیش نیاید.

وی ادامه داد: همچنین بحث تامین آب کشت‌های دایم مانند باغ‌ها و نخیلات دیگر اولویت سازمان آب و برق در بحث تامین آب است. دیگر اولویت نیز تامین آب صنایع تولیدی مواد غذایی است و باقی مانده آب را نیز برای سایر مصارف از جمله بخش کشاورزی در نظر خواهیم گرفت

درخواست از منابع آبی بیش از ظرفیت آن است

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه منابع آبی کم هستند و ما باید قطعا از یکسری از خواسته ها کوتاه بیاییم، گفت: این مساله به معنی برخورد و اجحاف نیست بلکه به معنای جلوگیری از ضرر است تا مردم در این زمینه متضرر نشوند. در این خصوص هیچ راهی وجود ندارد زیرا در استانی که یک زمان ۲۰ تا ۲۵ میلیارد متر مکعب آب وارد مخازن آن می شد و امروز شاهد ورود ۷میلیارد متر کعب آب به مخازن آن هستیم باید صرفه جویی انجام شود.

حسونی زاده با اشاره به اینکه اشتغال در ایران بر پایه منابع آبی بنا شده است، بیان کرد: بار همه مشکلات بیکاری بر دوش منابع آبی گذاشته شده و اشتغال ها بر پایه منابع آبی و تولید در بخش کشاورزی است. این مساله منجر به آن شده تا یکسری کارهای مجاز و غیر مجاز انجام شود و میزان درخواست از منابع آبی بیش از ظرفیت آن شده است.

وی گفت: بار و درخواست از منابع آبی بیش از ظرفیت بوده و این مساله یک واقعیت است که اکنون با آن مواجه هستیم. در سال های آبی نرمال، برنامه ریزی ها و درخواست ها از منابع آبی بیش از ظرفیت است و اکنون که سال های خشکسالی را سپری می کنیم شرایط سخت تر است.

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان اظهار کرد: به هشدارهای سازمان آب و برق در خصوص عدم تامین آب مورد نیاز کشت ها توجه نشد به شکلی که در سال گذشته ۶۳۰ هزار هکتار از اراضی استان کشت شد و امسال علی رغم هشدارها در خصوص مشکلات در بحث تامین آب، میزان کشت در استان به ۷۰۰هزار هکتار رسید.

کشت برنج توسط وزارت کشاورزی ممنوع شده نه سازمان آب و برق

حسونی زاده در خصوص بحث ممنوعیت کشت برنج در استان خوزستان، بیان کرد: کشت برنج توسط سازمان آب و برق ممنوع نشد، بلکه این مساله از سوی وزارت کشاورزی ممنوع شد. باید در این زمینه از سوی جهاد کشاورزی کشت های جایگزین معرفی و در این زمینه آموزش های لازم نیز به کشاورزان داده شود. در این خصوص سازمان آب و برق خوزستان نیز همکاری لازم را جهت تامین آب خواهد داشت تا این کشت های جایگزین انجام شوند.

وی با بیان اینکه سازمان آب و برق اگر آبی در اختیار داشته باشد می فروشد و پول آن را دریافت می کند و هیچ دلیلی وجود ندارد که آب را نگه دارد، گفت: به وزارت نیرو اعلام کرده ایم که نمی تواند کشت برنج را در خوزستان ممنوع کند ولی در استان اصفهان اجازه کشت داده شود. در این زمینه سازمان آب و برق پیگیری های لازم را می کند و این نیست که سازمان ما به دنبال وارد کردن فشار به مردم و کشاورزان در استان باشد.

احتمال کمبود برق در خوزستان

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان خاطرنشان کرد: درصدی از برق استان از طریق نیروگاه های آبی تامین می شود. در این زمینه مکاتباتی را انجام داده ایم که به دلیل خشکسالی امکان تامین ۱۰۰درصد برقی که به عهده سازمان آب و برق خوزستان است، وجود ندارد و این احتمال وجود دارد که شاهد کمبودهایی در این زمینه باشیم.

حسونی زاده تصریح کرد: باید ستاد خشکسالی در ارتباط با کشاورزان که تنها محل درآمد آن ها کشاورزی است با توجه به شرایط پیش آمده در بحث خشکسالی و برخی از ممنوعیت های کشت تصمیم گیری کند. این موضوع را در ستاد خشکسالی مطرح کرده ایم و این ستاد نیز در حال کار کردن بر روی این مساله است.

85درصد مصرف آب خوزستان در بخش کشاورزی است/لزوم افزایش راندمان آبیاری

وی گفت: ۸۵ درصد از مصرف آب در استان در بخش کشاورزی است و اگر برنامه ریزی های لازم در این زمینه انجام شود تا راندمان حدود ۵تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کند، شاهد کاهش بسیاری از خسارات و مشکلات در بخش کشاورزی خواهیم بود. جهاد کشاورزی نیز در این زمینه برنامه هایی دارد و ما تاکید داریم تا این کار هرچه سریعتر صورت بگیرد تا مشکلات چندین برابر نشوند.

معاون مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان در خصوص بحث بارور کردن ابرها عنوان کرد: این موضوع یک کار تحقیقاتی است و کشورهایی این موضوع را انجام دادند که خود از نظر وجود منابع آبی غنی هستند. باروری ابر زمانی انجام می‌شود که ابری وجود داشته باشد اما شاهد بودیم که در بهمن ماه امسال آسمان خوزستان عاری از ابر بود.

حسونی زاده خاطرنشان کرد: باید برای بارور کردن ابرها، ابر با غلظت کافی وجود داشته باشد و سرعت آن به شکلی باشد که بتوان عملیات بارور کردن را بر روی آن ها انجام داد. همچنین این مساله یک صنعت گران و هزینه بر است و هنوز این موضوع تجاری نشده است.