ارزِ تک نرخی، شدنی نیست؛ فقط یک آرزو است

رویداد ۲۴ نوشت: حاتمی‌یزد کارشناس مسائل اقتصادی، بر این عقیده است که ریشه التهابات بازار ارز سیاسی است و نه اقتصادی و با توجه به این شرایط باید بازار آزاد ارز از بین برود و شرایط سیاسی به ثبات برسد، زیرا اکنون حتی ارز تک نرخی هم نمی‌تواند به این شرایط کمک کند.

نوسانات شدید بازار ارز و رشد ناگهانی نرخ سکه و ارز، باعث شد تا روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، پس از پایان جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز به ریاست حسن روحانی رئیس‌جمهوری، اعلام کرد که از روز سه شنبه، ارز به صورت تک نرخی و با قیمت ۴۲۰۰ تومان به فروش می‌رسد و خرید و فروش بیش از این رقم به معنای تخلف و جرم آن همانند قاچاق است که صراحتا با این افراد برخورد می‌شود.

پس از اینکه قیمت دلار به ۶ هزار تومان رسید، مسئولان و تیم اقتصادی دولت و مجلس، جلسات متعددی را تشکیل دادند تا بتوانند ثبات را بار دیگر به بازار برگردانند و شرایط را کنترل کنند. صف‌های طولانی مردم در صرافی‌ها، رونق گرفتن کاسبی دلال‌ها، نگرانی مردم، اعتراف مسئولان به منطقی نبودن شرایط و ... همه و همه از جمله اتفاقاتی بود که در هفته اول کاری در سال جدید رخ داد.

از سوی دیگر و در پی جلسات متعدد، در نهایت تصمیم بر این گرفته شد که دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان خرید و فروش شود، اتفاقی که هرچند در حال رخ دادن است، اما بسیاری از کارشناسان به آن امیدی ندارند و معتقدند این موضوع موقتی است و نمی‌تواند در دراز مدت ثبات و آرامش را به کشور برگرداند زیرا بخش اعظم این ناآرامی هم به مشکلات سیاسی برمی‌گردد.

احمدحاتمی‌یزد، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با رویداد۲۴، با اشاره به آخرین نوسانات بازار ارز و اعلام تک نرخی شدن آن از سوی دولت، گفت: از نظر علم اقتصاد این موضوع بعید است که بتواند عملی و دارای تاثیرات مثبت باشد. لازمه این موضوع این است که مقدار زیادی ارز را وارد بازار کنند و مردم هم برای خرید آن یورش بیاورند. من تصور نمی‌کنم که این تصمیم به آسانی عملیاتی باشد. زیرا زمانی که روز گذشته مردم جلوی صرافی‌ها صف بستند و با قیمت‌ ۶ هزار تومان اقدام به خرید دلار می‌کردند، طبعا اگر که قیمت ۴ هزار ۲۰۰ تومانی که دولت برای تک نرخی شدن آن اعلام کرد، قابل خرید باشد تعداد بسیار بیشتری از مردم برای خرید آن یورش می‌آوردند.

این فعال و کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه تامین ارز مورد نیاز بازار از سوی بانک مرکزی‌ کار آسانی نیست، تصریح کرد: بعد از فشاری که ترامپ به ایران وارد کرد و اعلام کرد که طی چند ماه آینده از برجام خارج می‌شویم، باعث شد تا عده‌ای از ثروتمندان که دغدغه ایران را ندارند ثروت و ارزهای خود را از کشور خارج کنند. از سوی دیگر تقاضای ارزی آن‌ها هم بسیار بالا است و طبیعتا هم نمی‌خواهند که این ارز را تبدیل به کالا کنند یا به کشور برگردانند، این قشر سعی دارند تا فقط ارز را از کشور خارج کنند و در سایر کشورها ملک و... خریداری کنند که در چنین شرایطی پاسخ دادن به تقاضای آن‌ها نه منطقی است و نه شدنی.

احمدحاتمی‌یزد، ادامه داد: زمانی که اعلام می‌شود دلار تک نرخی شده است، طبیعتا عده‌ زیادی برای خرید آن اقدام می‌کنند. اعلام شده هرکسی که دلار را بیشتر از قیمت ۴۲۰۰ تومان خرید و فروش کند جرم است و جرمی مشابه خرید و فروش مواد مخدر. باید بگویم این‌گونه سخت‌گیری‌ها در بازار آزاد اصلا شدنی و تاثیرگذار نیست. این تلاطم در بازار تا زمانی که فشار کشوری مانند آمریکا وجود داشته باشد، ادامه پیدا خواهد کرد و از سوی دیگر باعث گسترش دلالی نیز می‌شود.

این کارشناس اقتصادی،با بیان اینکه تنها راه کمک کننده به این شرایط تخصیص ارز است، خاطرنشان کرد: به طور مثال هر فردی که می‌خواهد کالایی وارد کشور کند، ارز تخصیصی دریافت کند. یا اگر فردی قصد سفر دارد، با ارائه پاسپورت و بلیت به بانک ارز مسافرتی خریداری نموده و سپس فرودگاه برود و همان جا ارز مورد نظر خود را دریافت کند.

حاتمی‌یزد با تاکید بر اینکه بازار آزاد ارز باید از بین برود، تصریح کرد: معتقدم در چنین شرایطی بازار آزاد ارز باید از بین برود زیرا نه توان تغذیه این بازار را داریم و نه به صلاح است که این کار را انجام دهیم. در بازار آزاد هرفردی و به هر منظوری می‌تواند ارز خریداری کند. یکی از همین منظورها، خرید ارز برای خروج سرمایه از کشور است. افرادی که می‌خواهند سرمایه را از کشور خارج کنند، نه کالایی وارد کشور می‌کنند و نه حتی قاچاق می‌کنند و به قولی دارند ثروت این کشور را می‌مکند و اگر هم با این سرمایه در خارج از کشور سرمایه گذاری کنند چیزی به ایران نمی‌رسد. طبیعتا این اتفاق موجب تضعیف و فقر و فلاکت بیشتر کشور می‌شود. به همین دلیل صحیح نیست که به این افراد ارز بدهیم ولو با قیمت ۶هزار تومان. ما باید این شرایط فعلی را کنترل کنیم تا بتوانیم مسائل سیاسی کشور را به یک ثبات برسانیم.

این فعال اقتصادی، با اشاره به اینکه ریشه این ناآرامی‌ها در بازار ارز سیاسی است و نه اقتصادی، خاطرنشان کرد: ما از نظر اقتصادی به اندازه کافی ارز داریم که همه نیازهای کشور را برآورده کنیم، حتی برای کالای قاچاق هم ارز داریم که بدهیم، زیرا تراز بازرگانی ایران در سال ۹۶، مثبت بوده است. اما برای خروج سرمایه از کشور حتی اگر منابعی هم داشته باشیم، منابع ما محدود است و نباید آن را هدر بدهیم.

احمدحاتمی یزد، ادامه داد: اصلا تک نرخی شدن ارز شدنی نیست و فقط یک آرزو است که تلاش می‌کنند برای آرامش جو روانی جامعه انجام دهند اما باید بگویم که درصد موفقیت آن کم است.