شام در وضعیت جنگی است

دنیای اقتصاد: روزنامه نیویورک تایمز مدعی شد حمله شیمیایی به حومه دمشق، محاسبات ترامپ را درباره خروج آمریکا از سوریه تغییر داده است و احتمالا او را به یک جنگ خاورمیانه‌ای که او امید داشت آن را رها کند، سوق دهد. توماس پی. بوسرت، مشاور امنیت داخلی دونالد ترامپ در کاخ سفید گفت: تیم امنیت ملی ترامپ در مورد واکنش‌های گوناگون بحث کردند و گزینه حمله موشکی به سوریه نیز مورد بحث قرار گرفته است. کارشناسان به این روزنامه می‌گویند که ترامپ هم اینک برای حمله نظامی به شدت تحت‌فشار قرار گرفته است.

روزنامه نیویورک‌تایمز مدعی شد چند روز پس از سخنان دونالد ترامپ مبنی بر اینکه نیروهای آمریکایی را از سوریه بیرون می‌کشد، نیروهای سوری حومه دمشق را بمباران کردند و گاز سمی منتشر کردند. در عرض چند ساعت عکس‌های خانواده‌های کشته‌شده منتشر شد و همین امر محاسبات ترامپ را درباره خروج آمریکا از سوریه تغییر داده است و احتمالا او را به یک جنگ خاورمیانه‌ای که او امید داشت آن را رها کند، سوق دهد. ترامپ روز یکشنبه در توییتر خود نوشت: از طریق حمله کورکورانه شیمیایی بسیاری کشته شدند، زنان و کودکان هم در بین کشته‌شده‌ها هستند. او در این توییتر روسیه و متحدان دولت دمشق را سرزنش کرد و حتی نام پوتین را به صراحت بر زبان آورد و به‌دلیل اینکه او از دولت سوریه حمایت می‌کند، وی را مورد شماتت قرار داد. او سپس نوشت: بهای زیادی بابت آن خواهند پرداخت. توماس پی. بوسرت، مشاور امنیت داخلی دونالد ترامپ در کاخ سفید گفت: تیم امنیت ملی ترامپ در مورد واکنش‌های گوناگونی بحث کردند و گزینه حمله موشکی نیز مورد بحث قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد حمله شیمیایی گزارش‌شده در روز شنبه در دوما، حومه پایتخت سوریه، ترامپ را در بین خواسته اصلی او برای ترک سوریه و باقی ماندن در این کشور تحت فشار قرار داده است. کارشناسان می‌گویند ترامپ هم‌اینک برای حمله نظامی به‌شدت تحت فشار قرار گرفته است و تصمیم او نقش آمریکا را در آینده سوریه نشان می‌دهد.

از یک‌سو او به راستی دوست دارد نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند تا به شعار اول آمریکای خود پایبند باشد. از سوی دیگر او گفته است که مجازات سختی برای بازیگران بد منطقه‌ای در نظر گرفته و خروج او از سوریه باعث می‌شود انتقادها علیه او افزایش یابد. مرهوف جوییثی، یک استاد آمریکایی-سوری که در دانشگاه ابوظبی علوم سیاسی تدریس می‌کند به روزنامه نیویورک‌تایمز گفت: خروج نیروهای آمریکایی از سوریه دارای پیامدهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهد بود. درست هفته پیش روسای‌جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در یک نشست بین‌المللی در آنکارا گرد هم آمدند تا موفقیت‌های خود را در ترکیه جشن بگیرند. ایالات‌متحده به شکل قابل‌توجهی در این جلسه غایب بود و حتی آنها واشنگتن را به این جلسه دعوت نکرده بودند.

این درحالی است که در همان زمان ترامپ کمک ۲۰۰ میلیون دلاری آمریکا به سوریه را به حالت تعلیق درآورد. او اخیرا به صراحت خواسته اصلی خود را مطرح کرد و گفت: من می‌خواهم از سوریه بیرون بیایم. می‌خواهم نیروهای ما به خانه‌هایشان بازگردند. در این شرایط اما مشاوران وی ترامپ را متقاعد کردند که از طرح خروج سریع نیروهای آمریکایی از سوریه دست بردارد. اما ترامپ همچنان اصرار داشت که ظرف چند ماه نیروهای خود را از سوریه بیرون بکشد، تصمیمی که می‌تواند اثراتی فراتر از مرزهای سوریه داشته باشد.

دشمنان آمریکا پس از شنیدن اظهارات ترامپ به‌شدت خوشحال شدند اما متحدان منطقه‌ای آمریکا از جمله اسرائیل و عربستان سعودی به‌شدت از این اظهارات نگران شدند. آنها می‌گویند لازم است همچنان نیروهای آمریکایی در سوریه باقی بمانند تا بر روسیه نظارت داشته باشند، چراکه سوریه هدف استراتژیک پوتین در خاورمیانه است، از سویی ایران نیز برای رویارویی با اسرائیل درحال بازسازی زیرساخت‌های نظامی سوریه و تقویت متحدان منطقه‌ای خود در این کشور است.

از سوی دیگر منتقدان تصمیم ترامپ می‌گویند خروج آمریکا از سوریه باعث بازگشت سربازان خلافت می‌شود. ترامپ اما بر سر دوراهی پاسخ به دولت سوریه قرار دارد. هیچ مانعی برای اینکه ترامپ به بهانه حمله تلافی‌جویانه دستور حمله موشکی صادر کند وجود ندارد، درحالی‌که باقی ماندن نیروهای آمریکایی در سوریه برای مبارزه با نیروهای داعش بوده است. نیویورک‌تایمز در ادامه می‌نویسد: چشم‌انداز خروج یا حتی درگیر شدن عمیق‌تر بدون ارائه یک راهکار مشخص، مطمئنا هم متحدان را گیج می‌کند و هم پیغام نامشخصی به دشمنان آمریکا می‌دهد. به اعتقاد این روزنامه ترامپ باید صراحتا تصمیم خود را در این زمینه به روشنی اتخاذ کند.

حمله تلافی‌جویانه؟

درحالی‌که گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال درگیری بیشتر آمریکا در سوریه افزایش یافته است، روز یکشنبه به فرودگاه «T۴» سوریه حمله موشکی شد. به گزارش رویترز، در شرایطی که این احتمال داده می‌شد که این حمله کار آمریکا باشد، پنتاگون طی بیانیه‌ای حمله آمریکا به سوریه را تکذیب کرد. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) نیز در گزارشی نوشت که مسکو اسرائیل را عامل حمله موشکی به سوریه می‌داند. تلویزیون سوریه روز دوشنبه از صدای چندین انفجار در اطراف فرودگاه «T۴» در حومه حمص خبر داد و افزود: فرودگاه با چندین فروند موشک که ابتدا تصور می‌شد آمریکایی باشند، هدف گرفته شد. مسکو و دمشق بعدا اعلام کردند دو جنگنده اسرائیلی مرتکب این حمله شده‌اند. خبرگزاری رسمی سوریه نیز از وجود تلفات در پی این حملات خبر داد. تلویزیون سوریه افزود: سامانه‌های پدافند هوایی سوریه تعدادی از این موشک‌ها را رهگیری و منهدم کردند.

یک مقام سوریه نیز اظهار کرد: این حملات تعدادی کشته و زخمی برجای گذاشته است. در این راستا دیده‌بان حقوق بشر سوریه که وابسته به مخالفان سوری است مدعی شد، در این حملات موشکی به این فرودگاه نظامی ۱۴ تن کشته شده‌اند که در میان آنها تعدادی ایرانی‌ نیز بوده است. یک منبع نظامی نیز گفت: سامانه‌های پدافند هوایی سوریه پنج فروند از هشت فروند موشک‌ شلیک‌شده را رهگیری و ساقط کردند و باقی به فرودگاه اصابت کرده است. همزمان درحالی‌که در ابتدا گفته شد این حمله، آمریکایی بوده اما مقامات وزارت دفاع آمریکا گزارش‌ها مبنی بر حمله هوایی این کشور به این پایگاه هوایی دولت سوریه را در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه تکذیب کردند.

سخنگوی پنتاگون اظهار کرد: باوجود اینکه اوضاع سوریه را از نزدیک دنبال می‌کند اما آمریکا دست به حمله هوایی در سوریه نزده است. این سخنگو افزود: آمریکا از تلاش‌های دیپلماتیک برای مواخذه مسوولان استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه حمایت می‌کند. به گفته این سخنگو، گزارش‌هایی که حکایت از حملات آمریکا به پایگاه‌های نظام سوریه دارند، عاری از صحت هستند. در این راستا خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی صحت این گزارش‌ها را تکذیب کرد. این درحالی است که این حمله کاملا شبیه سناریوی سال گذشته میلادی بود که آمریکا در واکنش به ادعای استفاده سوریه از سلاح‌ شیمیایی در خان شیخون، فرودگاه الشعیرات را هدف گرفت. کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، آمریکا دست به هیچ عملیات نظامی علیه سوریه نزده است. در همین حال در اولین واکنش اسرائیلی به حمله موشکی به فرودگاه «T۴»، آموس یدلین، اظهار کرد: اگر آمریکا حمله به حمص را تکذیب می‌کند این بدان معنی است که آمریکا این کار را نکرده و نیروی هوایی دیگری این حمله را انجام داده است. یوآو گالانت، وزیر ساخت و ساز در کابینه اسرائیل نیز به شبکه «کان» گفت: ما منافع مشخصی در سوریه داریم و خط‌ قرمزها را تعیین کرده‌ایم و هرگز اجازه نخواهیم داد از سوریه سلاح به حزب‌الله لبنان منتقل شود. آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ رژیم‌صهیونیستی نیز به سایت یدیعوت آحارونوت گفت: نیروی هوایی در سوریه دوباره فعال شده است. همزمان چندین تن از مقام‌های اسرائیلی از آمریکا خواسته‌اند بعد از حمله شوک‌آور به دومای سوریه،‌ به این کشور حمله کند. گلعاد اردان، وزیر امنیت داخلی و امور راهبردی اسرائیل در این اظهارات مداخله‌جویانه گفت: واشنگتن باید در پاسخ به حمله شیمیایی در شهر دومای سوریه که وی دولت سوریه را متهم به انجام آن کرد، اقدام به حمله علیه دمشق کند. اردان همچنین اظهار کرد که شخصا امیدوار است آمریکا اقدام نظامی علیه سوریه صورت دهد. وی همچنین افزود که اتفاق رخ‌داده در دوما نشان دهنده لزوم افزایش سربازان آمریکایی در سوریه است.

اولین ماموریت آقای سبیل

هفته کاری جان بولتون، مشاور جدید امنیت ملی دونالد ترامپ و معروف به آقای سبیل در شرایطی آغاز شده است که کشورهای غربی در اظهاراتی مدعی شده‌اند که حمله شیمیایی به دومای سوریه از سوی ارتش این کشور صورت گرفته است. به‌گزارش سی‌ان‌ان، جان بولتون روز دوشنبه نخستین روز کاری خود در کاخ سفید را با یک چالش اساسی آغاز کرد. به گفته این شبکه خبری این اولین آزمون بولتون در جهت همراهی با متحدان منطقه‌ای آمریکا در خاورمیانه خواهد بود. «سی‌ان‌ان» در ادامه می‌نویسد: لحظه تعیین‌کننده‌ای برای کاخ سفید فرا رسیده است زیرا دیگر تنها بحث حقوق بشری مطرح نیست و اعتبار جهانی آمریکا از سوی بشار زیرسوال رفته و پس از آخرین حمله موشکی واشنگتن به سوریه که در جهت تنبیه دمشق صورت گرفته بود، حمله شیمیایی مجددی صورت گرفته است.

اصرار کشورهای غربی به حمله شیمیایی در شرایطی مطرح می‌شود که سوریه و روسیه از اساس هرگونه حمله شیمیایی به دومای سوریه را تکذیب می‌کنند. حالا در این شرایط نگاه‌ها به جان بولتون دوخته شده اما «سی‌ان‌ان» می‌گوید که مشاور امنیت ملی آمریکا درحال سبک و سنگین کردن شرایط داخلی کاخ سفید است و می‌خواهد میزان حرارت موجود در کاخ سفید را بسنجد و آنگاه موضع رسمی خود را بیان کند. یکی از مشاوران بولتون می‌گوید که وی قصد ندارد برای پیاده کردن برنامه خود قدم بردارد، او در وهله اول خواستار جلب اعتماد رئیس‌جمهوری آمریکا است.