کوچ معتادان متجاهر از تهران به البرز!

روزنامه آرمان - نگین باقری: طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر همواره با انتقاداتی رو‌به‌رو بوده است. برخی کارشناسان چنین طرح‌هایی را صوری می‌دانند و می‌گویند در شرایطی که معتادان بلافاصله بعد از آزادی به خیابان‌ها باز می‌گردند، اجرای ناقص چنین طرح‌هایی تنها هزینه‌تراشی اضافی است.

در این میان جزیره‌ای عمل کردن سازمان‌های مختلف در اجرای این طرح و همچنین استانی‌بودن آن باعث کوچ معتادان از استانی که طرح جمع‌آوری معتادان را اجرا می‌کند به استانی دیگر می‌شود. روز گذشته یک مقام مسئول در سازمان بهزیستی عنوان کرد که با اجرا شدن این طرح در استان تهران بسیاری از معتادان متجاهر به سمت استان البرز رفتند.

دور تسلسل درمان معتادان خیابانی همچنان ادامه دارد. این فرایند ساماندهی معتادان متجاهری است که از سراسر کشور جمع می‌شوند. بر‌اساس آخرین آمار مجموع معتادان متجاهر در کشور ۱۶‌هزار نفر است. این در حالی است که حدود دو‌هزار نفر زن و ۱۳‌هزار نفر مرد معتاد متجاهر رانده شده از مناطق مختلف کشور در تهران زندگی می‌کنند. با این اوصاف باید گفت که آنها وقتی از سطح شهر جمع آوری می‌شوند، چند روزی مهمان هستند و پس از طی دوران کوتاهی دوباره به شهر باز می‌گردند، بدون آنکه روند بهبودی را به‌طور کامل از سر گذرانده باشند. این وصف حال چرخه اعتیاد در کشور است که دوباره معتادان را در ورطه اعتیاد گرفتار می‌کند. با این حال همواره منتقدان اظهارنظرات خود را نسبت به طرح‌های جمع آوری معتادان بازتاب داده‌اند، اما همچنان نتیجه‌ای حاصل نشده است، چرا که مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی حل معضل اعتیاد را منوط به همکاری نهادهای مختلف و به‌ویژه توجه جدی عموم مردم می‌دانند.

جمع‌آوری ۳۰۰ معتاد متجاهر زن در تهران

روز گذشته رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه برنامه سازمان بهزیستی برای ساماندهی وضعیت معتادان متجاهر در سال ۹۷، «مدیریت مورد» آنهاست، گفت: این طرح با پیگیری وضعیت معتادان بعد از درمان، از بازگشت آنها به چرخه اعتیاد پیشگیری می‌کند. فاطمه عباسی با بیان اینکه سازمان بهزیستی از سال ۹۶ موظف به نگهداری و ساماندهی معتادان متجاهر در کشور شده است، افزود: بهزیستی در سال گذشته بعد از جمع‌آوری معتادان متجاهر از طریق نیروی انتظامی و با حکم قضائی در مراکز ماده ۱۶ و یا تبصره دو ذیل ماده ۱۶ را نگهداری و ساماندهی کرده است. او با بیان اینکه تعدادی از معتادان متجاهر جمع‌آوری شده طی چند ماه گذشته از میان زنان بوده‌اند، ادامه داد: این معتادان عمدتا به مراکز اقامتی میان‌مدت هدایت شده‌اند، با این وجود سازمان بهزیستی به‌تنهایی نمی‌تواند تمام این مسئولیت را انجام دهد و سازمان‌های دیگر مانند شهرداری و ... نیز باید در زمینه‌های گوناگون به‌ویژه اشتغال‌زایی به کمک این افراد بیایند.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با بیان اینکه معتادان درمان شده بدون داشتن پشتوانه اجتماعی دوباره به سمت اعتیاد برمی‌گردند، اظهار کرد: طرح «مدیریت مورد» معتادان که از سال ۹۷ از طریق سازمان بهزیستی اجرایی خواهد شد، قصد دارد تا با ارجاع معتادان درمان شده به مراکز حمایتی، مددکاری یا رسیدگی به وضعیت مکان اقامتی آنها از بازگشت آنها به سمت موادمخدر پیشگیری کند. آیین نامه این طرح در حال آماده‌سازی است و از سال آینده اجرایی خواهد شد. عباسی در ادامه با تشریح وضعیت جمع‌آوری معتادان در سال ۹۶ نیز گفت: در طرح جمع‌آوری معتادان در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ معتاد متجاهر زن در تهران جمع‌آوری شدند، چرا که با آغاز طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر در هر منطقه این افراد به سمت مناطق حاشیه‌ای و شهرستان‌های اطراف می‌روند. بنابراین بهتر است این طرح‌ها به‌طور همزمان در استان‌ها اجرایی شوند. برای مثال با اجرا شدن این طرح در استان تهران بسیاری از معتادان متجاهر به سمت استان البرز رفتند. به گزارش ایسنا، او با تاکید بر اینکه رویکرد مناسب در برخورد با معتادان نباید توام با اجبار و انتظامی باشد، افزود: باید شرایطی فراهم شود تا معتادان خودشان برای حرکت به سمت درمان انگیزه پیدا کنند. سازمان بهزیستی نیز تلاش می‌کند تا این افراد را به سمت مراکز درمان اعتیاد سوق دهد تا افراد به شکل خود معرف به این مراکز مراجعه کنند.

کاری به ما نداشته باشید!

رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره طرح جمع آوری معتادان خیابانی در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: باید کل دولت درگیر طرح ساماندهی معتادان خیابانی شوند، یعنی اگر ما بخواهیم تنها از ستاد مبارزه با مواد مخدر انتظار داشته باشیم، شاید انتظار صحیح و درستی نباشد. سعید صفاتیان می‌افزاید: ساماندهی معتادان برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت همه دستگاه‌ها را می‌طلبد. او ادامه می‌دهد: باید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خیلی عمیق‌تر و وسیع تر به این موضوع ورود پیدا کنند. معتادان خیابانی بیماران بی‌‌‌بضاعت هستند که براساس قانون وظیفه حمایت از این افراد براساس ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر به‌عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان می‌کند: وقتی این وزارتخانه از زمان تصویب این قانون تا کنون ضعیف عمل کرده است، چه انتظاری می‌توان داشت؟ او اظهار می‌کند: تعداد معتادان روز به روز در حال افزایش است، به‌ویژه معتادان خیابانی. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وظیفه درمان و سلامت معتادان را بر عهده دارد، چون این افراد فقط مشکل اعتیاد ندارند. خیلی از اینها مشکلات روحی و روانی دارند که درمان آن بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. باید بگویم که این وزارتخانه هم ضعیف عمل کرده است. صفایتان با اشاره به اینکه با ضعف عملکرد دستگاه‌ها مواجه هستیم، خاطرنشان می‌کند: معتادان خیابانی در تهران بالای ۱۰ الی ۱۵‌هزار نفر هستند. این آمار رقم بالایی است که برای ساماندهی آنها به کمک دستگاه‌ها نیازمند هستیم.

رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان می‌کند: نکته بعدی این است که چرا ما فکر می‌کنیم باید معتاد خیابانی نداشته باشیم؟ مگر شهرهای بزرگ دنیا معتاد خیابانی ندارند؟ همواره یک‌سری معتاد کنار خیابان در کشورهای مختلف هستند. او ادامه می‌دهد: متاسفانه ما این انتظار را در مردم ایجاد کرده‌ایم که می‌خواهیم همه معتادان را جمع کنیم و پس از مدتی آنها را با کت و شلوار سر زندگی‌شان بفرستیم. چنین رویکردی در دنیا معنا ندارد و اصلا کارشناسی نیست. صفاتیان توضیح می‌دهد: وظیفه ما این است که از معتادان خیابانی حمایت کنیم تا آسیب‌های آنها به حداقل برسد، به گونه‌ای که به خودشان و جامعه کمتر آسیب بزنند. او اضافه می‌کند: این در حالی است که بسیاری از معتادان خیابانی تمایلی به اشتغال و درمان ندارند. وقتی با آنها صحبت می‌کنیم از ۱۰۰ نفرشان ۷۰ نفر می‌گویند که ما می‌خواهیم درمان شویم، کار پیدا کنیم و پیش زن و بچه هایمان برگردیم، اما وقتی در فرایند درمان قرار می‌گیرند، دو روزه به اعتیاد بازمی‌گردند و می‌گویند از زندگی‌مان راضی هستیم. ما به شما کاری نداریم، شما هم لطفا به ما کاری نداشته باشید. ما می‌خواهیم به همین شکل زندگی کنیم.