نگاهی به عملکرد تلویزیون در سال ۹۶

بانی فیلم- زینب علیپور: در سالی که گذشت، تلویزیون فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشت. از حواشی ای که برای برخی برنامه های این رسانه پیش آمد تا فوت برخی هنرمندان تلویزیونی. اما آنچه که مسلم است، این است که به نسبت سال های گذشته می توان گفت که تلویزیون عملکرد بهتری داشته و برای برنامه سازان و سریال سازها نیز فضای بازتری به نسبت سال قبل وجود داشت. گرچه هنوز هم تلویزیون نتوانسته به روزهای اوج خود بازگردد، اما گام های بهتر و مؤثرتری را در جذب مخاطب برداشت.

از تولید سریال های بسیاری که در طول سال داشت تا مطرح شدن برخی موضوعات که پیش از این کمتر در تلویزیون به آن پرداخته شده بود. از جمله برنامه «دورهمی» که در فصل جدید به نکات مهمتر و جامع تری اشاره داشت. روند برنامه به نسبت فصل های گذشته تغییر کرده بود و دید نقادانه تری نسبت به وقایع روز جامعه پیدا کرد. مواردی که در این برنامه در قالب استندآپ مطرح شد، نشان از سعه صدر مدیران این رسانه داشت که دست سازندگان و نویسندگان برنامه را بازتر از قبل کرده بودند و فضای بیشتر و بازتری در طرح موضوعات مهم در شبکه نسیم ایجاد شد تا مدیری بتواند با موضوعاتی که مطرح می کرد، تلنگری به مدیران و مسوولان و وزرا داشته باشد. گرچه فضای کار در شبکه نسیم به زعم عده ای بهتر و بازتر از شبکه های سراسری است. ضمن اینکه برای نخستین بار پس از انقلاب و سی و اندی سال، ناصر ملک مطیعی به دو برنامه تلویزیونی دعوت شد که البته به دلیل به وجود آمدن حواشی که برای «دورهمی» و «ما و شما» ایجاد شد، این برنامه ها روی آنتن نرفت! اما همین که یک بازیگر سینمای فارسی پس از سالها برای نخستین بار مهمان دو برنامه تلویزیونی شد، اتفاق خوبی بود که اگر این حواشی ایجاد نمی شد، قطعا روی آنتن می رفت و بازتاب خوبی داشت.

یکی دیگر از اتفاقاتی که در سال ۹۶ در تلویزیون شاهدش بودیم، سریال «گسل» بود. مجموعه ای که در آن برای نخستین بار نگاه طنزی به زندگی و شخصیت یک وزیر داشت. اتفاقی که تا به حال در هیچ سریال تلویزیونی نیفتاده بود. علیرضا بذرافشان در این مجموعه سعی کرد نگاهی کمدی به زندگی یکی از وزیران کشور داشته باشد. گرچه که برخی سکانس ها دچار جرح و تعدیل شد، اما گام خوبی در این مسیر بود.

برنامه «حالا خورشید» نیز که مجله صبحگاهی شبکه ۳ محسوب می شود هم به دلیل برخی مسائل مدتی متوقف شد که البته با رویکردی که این برنامه دارد، این انتظار می رفت که مدتی جلوی پخش آن گرفته شود. گرچه بیهوش شدن مجری روی آنتن زنده بهانه ای برای توقف آن بود! اما پس از فاصله کوتاهی دوباره از سر گرفته شد و رشیدپور همچنان نگاه انتقادی خود را در برنامه حفظ کرد. شاید بتوان گفت که بیشتر از گذشته سعی در مطرح کردن و انتقاد کردن از مسوولان و مدیران در برنامه داشت. بخصوص زمانیکه حوادثی برای برخی هموطنانمان به اشکال مختلف به وقوع پیوست، این نگاه نقادانه تر هم شد.

اما حواشی برنامه «هفت» هم کمتر از «نود» نبود. بخصوص در انتخاب مجری که گردانندگان این برنامه و حتی مدیران شبکه۳ این انتظار را نداشتند که مجری یک برنامه تخصصی سینمایی تا این حد حاشیه برانگیز باشد!

از گزینه های مختلفی که برای اجرای این برنامه مطرح می شد تا انتخاب مهران مدیری و سرانجام رضا رشیدپور و صحبت هایی که در اجرای این برنامه کرد، «هفت» را به پر حاشیه ترین برنامه تلویزیونی سال ۹۶ تبدیل کرد.

در این میان اما حواشی شبکه نسیم صرفاً به «دورهمی» خلاصه نشد. از غیبت جناب خان در «خندوانه» و اختلاف نظر خالق این عروسک با رامبد جوان گرفته تا حضور ۵ عروسک که جایگزین یک عروسک بنفش در این برنامه شدند و «خنداننده شو» جزو حواشی برنامه «خندوانه» شبکه نسیم بود.

شبکه چهار هم از این قاعده مستثنی نبود. پخش برنامه پر مخاطب «چشم شب روشن» با اجرای محمد صالح علاء جزو اتفاقات مثبت این شبکه بود. بخصوص مهمانانی که در این برنامه حضور پیدا می کردند. «هزار دستان» و «کتاب باز» هم جزو برنامه های پر مخاطب و پر محتوای تلویزیون بود که توانست روی مخاطبان بسیاری از این رسانه تأثیرگذار باشد. بخصوص برنامه «کتاب باز» که گام مؤثری در جهت کتابخوانی و فرهنگ کتاب بود. از مسابقات تلویزیونی و برنامه های ترکیبی که بگذریم، نگاهی هم به پخش سریال های تلویزیونی باید داشت. از جمله «سایه بان» که در آن برای نخستین بار شنونده صدای محسن چاووشی از تلویزیون بودیم. چاووشی پیش از این تیتراژ هیچ سریالی را نخوانده بود، گرچه صدای وی برای نخستین بار در بخشی از سریال «دیوار به دیوار» که نوروز روی آنتن رفت، پخش شده بود. اما نخستین تیتراژخوانی اش در تلویزیون را با این سریال تجربه کرد.

«سرزمین کهن» که بعدها به «سرزمین مادری» تغییر نام پیدا کرد هم سریالی بود که همچنان پخش آن در هاله ای از ابهام قرار دارد و با تغییراتی که در روند قصه و شخصیت ها به وجود آمد، همچنان در انتظار پخش به سر می برد. در این مدت نمایندگان شهرهای مختلف نسبت به پخش سریال موضع گرفتند و شاید دلیل اینکه هنوز سریال روی آنتن نرفته، همین نکته باشد.

«لیسانسه ها ۱ و ۲» نیز جزو مجموعه های پر مخاطب شبکه ۳ بود که سروش صحت نگاه تازه ای به مسائل جوانان داشت و با نوع پرداختی که در این کار وجود داشت، تلنگری هم به مسوولان زد؛ اما با زبان شیرین طنز! بخصوص سکانس استخر در فصل دوم که بازتاب گسترده ای هم در رسانه ها داشت.

«لبخند رخساره» که با نام «زیر پای مادر» روی آنتن شبکه اول رفت هم به دلیل پایان بندی و تغییری که در پایان قصه داشت، دچار حاشیه شد و هم به دلیل برخورد یکی از بازیگرانش با یکی از خبرنگاران در کنفرانس مطبوعاتی.

اما «محکومین» آن هم با شروع غافلگیر کننده ای که داشت، اتفاق تازه ای در تلویزیون بود. به این دلیل که تا پیش از این سریال، در هیچ کاری به موضوع مجازات های جایگزین پرداخته نشده بود که در نوع خود اتفاق خوبی در سریال سازی بود. اتفاقی که باعث شد به فصل دوم برسد.

و اما «آنام» که همچنان روی آنتن است، با پخش سکانس از استعمال موادمخدر توسط بازیگران سریال، کار را دچار حاشیه کرد.
این در حالی است که کارگردان سریال از همان ابتدا به دلیل جرح و تعدیلی که سریال داشت، لب به اعتراض گشود.

در نهایت اینکه تلویزیون در سال ۹۶ تغییراتی به نسبت سال قبل داشت و با توجه به هر مسائلی که پشت سر گذاشت، عملکرد بهتری داشت. گرچه در این میان به دلیل مشکلات مالی، برخی پروژه هایش در میانه راه برای مدتی متوقف شد، اما با توجه به رشد شبکه های فارسی زبان ماهواره ای و رقابت نابرابر رسانه ها، سعی خود را کرد که گام های بهتر و مؤثرتری را بردارد. اگر چه با چشم اندازی که از گذشته در ذهن مخاطب دارد، همچنان فاصله دارد. اما با تغییر نگاه مدیران می توان به آینده آن امیدوار بود. با وجود جای خالی برخی هنرمندان حرفه ای و کاربلد که سالهاست از فضای کار در این رسانه گله مند هستند، اما باز هم جای امیدواری وجود دارد که هنرمندان پیشکسوت و حرفه ای که خانه نشین شده اند، بار دیگر به این رسانه باز گردند و در بالا بردن سطح کیفی کارها مؤثر واقع شوند.