میدان مغناطیسی زمین ترک خورد

خبرآنلاین: بامداد امروز، شکافی در میدان مغناطیسی زمین پدیدار شد و بادهای خورشیدی از آنجا به درون جو هجوم آوردند. افراد خوش‌شانسی که در آن ساعت بیدار بودند، انفجار شفق‌های قطبی را در آسمان به نظاره نشستند.

کریستین برگ (Kristin Berg) که هشدارهای توفان خورشیدی روزهای اخیر را پیگیری می‌کرد، دیشب (۹ مارس / ۱۸ اسفند) به رصدگاه مناسبی در نزدیکی ترومسو (نروژ) رفت تا بتواند از شفق‌های قطبی عکس‌برداری کند. او می‌گوید: «دمای هوا ۲۳ درجه سانتی‌گراد زیر صفر بود، اما نمایش هیجان‌انگیز شفق قطبی در آسمان به‌قدری جذاب بود که سرما را حس نمی‌کردم.»

شکاف ایجادشده در سپر مغناطیسی زمین را بادهای نیرومند خورشیدی ایجاد کرده بودند. وقتی توفانی از ذرات باردار خورشیدی به زمین برخورد می‌کند، میدان مغناطیسی آن‌ها در برهمکنش با میدان مغناطیسی زمین، بخشی از آن را خنثی می‌کند؛ درنتیجه ذرات پرانرژی بی‌هیچ مانعی به جو زمین برخورد می‌کنند و این نورافشانی زیبا را به راه می‌اندازند.

ماهواره‌های ناسا و اتحادیه اروپا سال‌هاست که این شکاف‌ها و ترک‌ها را آشکار کرده‌اند. برخی از آن‌ها به بزرگی ایالت کالیفرنیا هستند و برخی دیگر آن‌قدر باز می‌شوند که پهنایشان از تمام سیاره فراتر می‌رود. این شکاف‌ها اغلب در هفته‌های منتهی به اعتدالین و پس‌ازآن رخ می‌دهند و به افتخار پژوهشگرانی که آن‌ها را نخستین بار کشف کردند، اثر «راسل-مک‌فرون» نامیده می‌شوند.

در این تصویر که به‌دست کریستین برگ ثبت شده، نورهای سبز و بنفش به‌ترتیب از تابش اتم‌های اکسیژن و نیتروژن حاصل شده‌اند. ستاره درخشانی که بالاتر از مرکز تصویر می‌بینید، عیوق، پرنورترین ستاره صورت‌فلکی ارابه‌ران است. پایین‌تر از آن و در ارتفاع نه‌جندان بالایی از افق، ستاره زردرنگ دبران، پرنورترین ستاره صورت‌فلکی گاو را می‌توانید تشخیص دهید. هم‌ارتفاع با دبران و در راستای مرکز تصویر، درست بالای درخشان‌ترین بخش شفق قطبی می‌توانید «خوشه پروین» را ببینید. ستاره نارنجی‌رنگی که در گوشه چپ تصویر و هم‌ارتفاع با دبران خودنمایی می‌کند، «ابط‌الجوزا» پرنورترین ستاره صورت‌فلکی شکارچی (جبار) است.