رونق توزیع غذاهای خانگی در خیابان

روزنامه آرمان: در اغلب خیابان‌های شهر شاهد مغازه‌های اغذیه فروشی در قالب فست فود، کترینگ، رستوران و... هستیم. این در حالی است که در بین اغذیه فروشی‌های ثبت شده در کشور مشکلات متعدد همچون عدم رعایت بهداشت، ارائه غذاهای بی‌کیفیت و دیگر نارسایی‌ها مشاهده می‌‎شود.

از سوی دیگر مصرف خوراکی‌هایی همچون فست فود، نوشابه، پفک و ... به‌دلیل نداشتن ارزش غذایی از سوی پزشکان و متخصصان تغذیه نهی می‌شود. در حالی که روزبه‌روز بر تعداد کارخانه‌های تولیدی، تنوع و تعدد این محصولات افزوده می‌شود. از سوی دیگر شاهد کار آفرینی برخی افراد بدون ثبت و شناسنامه در تهیه و توزیع غذا هستیم. این اقدام به ظاهر ساده را که در بسیاری موارد بوی غذاهای خانگی می‌دهد، می‌توان منشأ بروز انواع بیماری‌ها و مسمومیت دانست.

امروزه بیماری‌های شایع همچون کلسترول بالا، افزایش فشار خون، کبد چرب، چاقی، پوکی استخوان و ... سلامت افراد را تهدید می‌کند. این در حالی است که با مراجعه به پزشک اولین موضوع مورد تاکید او تغییر سبک زندگی و نحوه تغذیه است. هم‌اکنون نیز در بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهر با بیان مضرات مصرف فست فود، غذاهای آماده، چربی‌های ترانس بالا و ... اقداماتی درباره تغییر سبک تغذیه انجام شده است، اما تا وقتی افراد در جامعه ما به تغذیه سالم و فواید آن باور نداشته باشند، نمی‌توان کاری از پیش برد.

نظارت بر مراکز اغذیه‌فروشی به شیوه‌های مختلف

در شهریور سال‌جاری، قائم مقام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: به‌علت محدودیت‌های موجود امکان نظارت ماهانه بر تمام اغذیه فروشی‌ها اعم از رستوران‌ها و فست فودها وجود ندارد، البته نظارت‌های دوره‌ای به این مراکز از طرف وزارت بهداشت، صنف مربوطه و نهادهای دیگر انجام می‌شود. ایرج حریرچی درباره میزان و نحوه نظارت وزارت بهداشت بر اغذیه فروشی‌ها و فست فودها به‌ویژه با توجه به خطر استفاده از روغن‌های سوخته و مواد اولیه ناسالم افزود: وضعیت اغذیه‌فروشی‌ها به‌طور کلی نامطلوب نیست، اما نمی‌توان گفت وضعیت آنها مناسب است. به گزارش ایرنا، او ادامه داد: نظارت بر این مراکز به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود، از یک طرف صنف مربوطه بر اساس قوانین کشور بر این اماکن نظارت دارد، وزارت بهداشت و وزارت بازرگانی نیز بر این مراکز نظارت دارند و وزارت بهداشت در بازرسی‌هایی که انجام می‌دهد، تذکرات لازم را به اماکن مساله‌دار گوشزد می‌کند.

رعایت بهداشت به‌میزان وجدان افراد بستگی دارد

ساعت 12حوالی میدان ونک یک راننده جوان صندوق عقب خودرو را باز کرده است. پرس‌های غذا مرتب چیده شده و قیمت تمامی آنها مشخص است. پسر جوانی مسئول فروش غذاها است. به‌گفته او اغلب راننده‌ها، نیروهای خدماتی و کارگرها از او خرید می‌کنند و هر روز کارش همین است. میلاد درباره چگونگی طبخ این غذاها می‌گوید: به‌همراه مادر، عمو و پسر عمه‌اش مراحل خرید، طبخ و توزیع غذا انجام می‌شود. این پسر 25‌ساله می‌افزاید: در منزل، مادرم غذاهایی همچون لوبیا پلو، قیمه و قرمه سبزی را درست می‌کند و عمویم هم در حیات منزل برنج دم کرده و انواع کباب‌ها را درست می‌کند. این پسر جوان درباره سود این کار می‌افزاید: بنده تاکنون کارهای فراوانی را امتحان کرده‌ام، اما به‌دلیل دیسک کمر توانایی انجام بسیاری از کارها را ندارم، با بررسی میزان کار و سودش باید گفت تهیه و توزیع غذا مناسب است.

هم‌اکنون به‌واسطه این کار چهار نفر امرار معاش می‌کنند. او درباره چگونگی رعایت بهداشت در طبخ غذا می‌گوید: هر کس می‌داند با وجدانش، چون کوچک‌ترین آلودگی و مسمومیت در غذا به قیمت جان یک فرد تمام می‌شود. با وجود اینکه نظارتی از سوی هیچ‌سازمانی انجام نمی‌شود، سعی می‌کنیم در این کسب‌و‌کار خانگی رعایت بهداشت در اولویت قرار گیرد. این در حالی است که در بسیاری از رستوران‌ها رعایت بهداشت چندان اولویت ندارد. این پسر جوان درباره چگونگی فعالیتش در این عرصه می‌گوید: تاکنون هیچ‌فردی « ناظر از سوی یک سازمان مسئول» باعث اختلال در کار او نشده و حتی بسیاری از کارمندان شماره تماسش را داشته و به او سفارش می‌دهند. به‌گفته او غذای ما خانگی است و هر کسی با یک بار امتحان مشتری می‌شود.

وقتی پارکینگ آشپزخانه می‌شود

در بین بروشورهای غذای رها شده در گوشه یکی از کشوهای تحریریه برگه‌ای با انواع غذاهای ارزان قیمت نظرم را جلب کرد. بر روی برگه فقط فهرست غذاها، قیمت و تلفن تماس درج شده بود. با کترینگ تماس گرفتم بعد از گذشت کمتر از 10 دقیقه غذا آورده شد. از مسئول پیک دلیل سرعت در غذا آوردن را جویا شدم. به‌گفته او ما همسایه شما هستیم و در یکی از پارکینگ‌ها پخت و پز انواع غذاها انجام می‌شود. این پسر جوان درباره کارش می‌گوید: هر روز از ساعت هشت صبح تا 12 چهار نفر از دوستانم به پخت و پز انواع خورش‌، غذاهای خانگی و کباب‌ها می‌پردازند و از ساعت 12 تا 15 هم کارهای مربوط به توزیع غذا انجام می‌شود. به‌گفته او این کار در مقایسه با بسیاری از کارها با حقوق ماهانه ‌یک میلیون و 200 پر سودتر است، چون وقتی فرد برای خودش کار کند سود بیشتری را کسب می‌کند. این پسر جوان درباره آشپزخانه محل طبخ غذا می‌گوید‌: آشپزخانه که نه در گوشه پارکینگ به وسیله چند قابلمه و گاز کل کار پخت و پز انجام می‌شود. با توجه به حرف‌های این مرد جوان یک ضرب المثل قدیمی مبنی بر اینکه هیچ گرانی بی‌حکمت و هیچ‌ارزانی بی‌علت نیست، به یادم افتاد. این اقدام به ظاهر مناسب و کار آفرین در صورت نبود نظارت‌های مناسب می‌تواند تبعات مخربی برای سلامت افراد جامعه به‌دنبال داشته باشد.

رقابت بر سر سلامتی مردم

در حوالی خیابان ستارخان تهران در میان مغازه‌های اغذیه متنوع و متعدد یک کترینگ به‌تازگی فعال شده است. این مغازه در گذشته عروسک فروشی بود، اما هم‌اکنون به اغذیه فروشی کرایه داده شده است. یکی از کارگرهای آنجا می‌گوید: در شرایط اقتصادی کنونی سود در اغذیه است. برای مثال می‌توان با برنج‌های هندی و مخلوط آن با دیگر برنج‌های ارزان قیمت، گوشت‌ها و مرغ‌های ارزان با کمترین هزینه غذا تهیه و سود کرد. هم‌اکنون دیگر اغلب مردم وقتی برای غذا درست کردن ندارند و همین مساله باعث شده که مشتری این مراکز بیشتر شود. درضمن در هر خیابان تعداد فراوانی اغذیه فروشی در قالب فست فود و غذاهای ایرانی مشاهده می‌شود که همین مساله باعث رقابت و کاهش قیمت در بین تولیدکنندگان شده است.

مردم ناظر وزارت بهداشت باشند

یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره کم‌وکیف نظارت ناظران وزارت بهداشت بر روند فعالیت اغذیه فروشی‌ها به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: در وزارت بهداشت و درمان بخشی به‌عنوان بهداشت محیط وجود دارد که یکی از وظایف آنها نظارت بر محل‌ها توزیع مواد غذایی است. بهروز بنیادی می‌افزاید: رسیدگی به نحوه توزیع اغذیه در سطح شهر یک مقوله صنفی است و بخش قابل توجهی به این موضوع بر می‌گردد که این نهاد بدون هیچ‌مجوزی اقدام به این کار می‌کند. به‌گفته او مقوله اغذیه از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است و هر گونه توزیع بدون مجوز آن باید از سوی مردم پیگیری و به نهادهای مسئول در وزارت بهداشت اطلاع‌رسانی شود. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان تاکید می‌کند: نمی‌توان مقوله نظارت در وزارت بهداشت و درمان را زیر سوال برد، چون این سازمان از تهیه و توزیع بی‌ضابطه غذا بی‌اطلاع است، طبیعتا نمی‌تواند از افزایش این نوع توزیع اغذیه در جامعه جلوگیری کند. برای مثال وقتی هر یک از شهروندان، در این زمینه مسئولان امر را از طریق سامانه وزارت بهداشت مطلع کنند و آنها نیز از طریق مراجع قضائی برای رسیدگی به آن ورود پیدا کنند، مسائل مورد پیگیری قرار می‌گیرد. به‌گفته او بنده و دیگر اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌توانیم گزارشی را به وزارت بهداشت و درمان مبنی بر اینکه بر اساس گزارشات مردمی در سطح شهر شاهد توزیع بی‌ضابطه اغذیه هستیم، ارسال کنیم تا مسئولان و ناظران این وزارتخانه توزیع‌کننده خارج از صنف و شناسنامه را مورد پیگیری قرار داده و اقداماتی در زمینه پلمب این اماکن انجام دهند.

بنیادی می‌افزاید: هر اقدامی در این زمینه به اطلاع‌رسانی مربوط می‌شود. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره توجه به مقوله نظارت در وزارت بهداشت می‌گوید: مسائل مربوط به مواد غذایی پیچیده است. قبل از هر اقدامی باید به این امر توجه داشت که در سال چند طغیان بیماری‌های ناشی از اغذیه در کشور اتفاق افتاده است. برای مثال در سال گذشته در مراسم‌های جمعی مذهبی همچون عاشورا و تاسوعا چند مورد مسمومیت دسته جمعی گزارش شده است، اما در سایر روزهای سال آماری مبنی بر مسمومیت غذایی دسته جمعی گزارش نشده است.

این در حالی است که شاید در بین برخی افراد مسمومیت‌های ناشی از مصرف غذاهای رستورانی گزارش شده، اما این موضوع عمومیت نداشته است. به‌گفته او همین که تاکنون گزارشی مبنی بر طغیان بیماری و مسمومیت‌های غذایی دسته جمعی گزارش نشده به این معناست که کار نظارت از سوی مسئولان وزارت بهداشت به شکل مناسب در حال انجام است. به‌گفته او امروزه مردم به سلامتشان توجه می‌کنند. همچنین برای مدیریت چگونگی فعالیت اغذیه فروشی‌ها در کشور بیشترین کمک را مردم باید انجام دهند، آنها می‌توانند با اطلاع‌رسانی‌ از بروز هر گونه بیماری در جامعه جلوگیری کنند.