از بازداشت و شلاق تا اخراج راستگو

مجله مهر: در سال ۸۹ علی مطهری عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس هشتم وقتی به خاطر اختلاف نظرش در آستانه اخراج از این فراکسیون قرار گرفت، گفت که اگر قرار است افرادی مثل ما از فراکسیون اصولگرایان خارج شوند از این فراکسیون چیزی جز تملق و چاپلوسی باقی نمی‌ماند. علی مطهری با رای داوران اصولگرا شناخته شد. چندسال بعد از این ماجرا در این سو الهه راستگو به خاطر اختلاف نظرش با اعضای حزب اسلامی کار اخراج شد.

اواخر دهه هفتاد که لیگ فوتبال ایران هنوز عنوان حرفه ای به خود نگرفته بود، تعصبات سرخابی‌های پایتخت بیداد می‌کرد، آن وقت‌ها هنوز تصور انتقال یک بازیکن از تیم سرخ ها به تیم آبی‌ها یا بالعکس و تمایل یک بازیکن برای جدا شدن از یک تیم و رفتن به تیم مقابل دور از ذهن بود. همان سال ها اگر بازیکنی بنا به اختلاف نظرش با مربی یا به هر دلیل دیگری از یک تیم به تیم مقابل می رفت مورد هجمه های شدید قرار می گرفت و تا تهدید جانی هم پیش می رفت. بعدها پذیرفتن این اختلافات در ورزش نهادینه شد اما برنتابیدن اختلاف نظرها در عرصه سیاسی کشور هنوز مثل یک آفت برای احزاب کار می کند.

حزب معبد است

شهید آیت الله بهشتی از بنیان گذاران حزب جمهوري اسلامي، حزب را معبد می داند و فعاليت حزبي را بستري براي عبادت پروردگار می شمارد و نه بستري براي قدرت طلبي. از همین رویکرد کارکرد حزب اسلامی در نظام جمهوری اسلامی با کارکرد حزب به مفهوم غربی آن تفاوت ها دارد. رفتار حزبی برخی جناح ها در سال های اخیر اما فعالیت حزبی را از نگاه "مکان عبودیت" مدنظر آیت الله بهشتی دور کرده و به نگاه قدرت طلبانه غربی نزدیک تر می کند. نمونه اخیری که برای الهه راستگو در مجمع زنان اصلاح طلب و حزب اسلامی کار رخ داد این رویکرد را در رفتار حزبی برخی جناح ها به وضوح نشان داد.

الهه راستگو نماینده مردم ملایر در مجلس پنجم بود که در انتخابات چهارمین دوره شورای شهر تهران در لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان قرار گرفت و توانست به چهارمین دوره شورای شهر تهران راه پیدا کند. در جریان انتخاب شهردار اما در شرایطی که محسن هاشمی گزینه شهرداری اصلاح طلبان بود الهه راستگو بنا به تشخیص به محمد باقر قالیباف گزینه شهرداری اصولگرایان رای داد. او مورد همجه دوستان اصلاح طلب خود قرار گرفت و نهایتا از حزب اسلامی کار و مجمع زنان اصلاح طلب اخراج شد.

او در دفاعیه خود گفت که «مورد بی‌مهری و بی‌توجهی برخی رسانه‌ها و افرادی قرار گرفتم که رفتارشان مصداق بارز بداخلاقی و بی‌حرمتی به آزادگی و آزاداندیشی است». او به قسمی که در شورا خورده بود اشاره کرد و گفت در برابر کلام الله مجید به خداوند متعال سوگند یاد کردیم که با تکیه بر شرف انسانی خویش در حفظ امانت مردم و انجام هرچه بهتر وظایفشان کوشا باشیم و در همه زمینه‌ها قدر و انصاف را در نظر بگیریم و مادامی که در شورای شهر عضویت داریم بر رعایت صرفه و صلاح و پیشرفت امور شهر به شهرداری اهتمام ورزیم.

در بیانیه حزب اسلامی کار آمده بود که در شورای داوری رای نامبرده در جریان انتخاب شهردار تهران هرچند که برخلاف عرف و رویه کار تشکیلاتی و حزبی بود، ولی جزو موارد اتهامی قرار نگرفت، بلکه تخطی وی از ارزش‌های اسلامی و اخلاقی منجر به صدور چنین رایی درباره ایشان گردید».

زنده باد مخالف

تفکر «زنده باد مخالف من» که پرچمداری آن را رئیس جمهور دوران اصلاحات به عهده گرفته بود البته در برخورد با شخص او هم ذبح شد. در مقطعی از آن برهه دسته از از اصلاح طلبان که معتقد بودند خاتمی فرصت سوزی کرده، پروژه عبور از خاتمی را کلید زدند.

عطریان فر او را عنصری فاقد روحیه تصمیم وایستادگی معرفی کرده، می گوید: "خاتمی همان چهره ای بود که وقتی با درصدی از نظراتش در وزارت ارشاد مخالفت شد خودش را راحت کرد و از دولت خارج شد او در دوران وزارت ارشادش نتوانست ده درصد هم نظر مخالفان خود را تحمل و هضم کند و بپذیرد" (ویژه نامه اعتماد ملی۱۲/۱۱/۸۷ص۱۶). بعدها هجمه ها به رئیس دولت اصلاحات وقتی دوباره عیان شد که او در انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه دماوند پای صندوق رای رفت.

همان زمان که طیفی از تندروها به حضور خاتمی در انتخابات ایراد می گرفتند الهه راستگو در قامت یک فعال سیاسی اصلاح طلب در واکنش به اظهارات ضدانقلاب خارج نشین مبنی بر اینکه خاتمی نباید در انتخابات شرکت می کرد گفت: خاتمی باید در انتخابات شرکت می کرد تا به اپوزیسیون خارج نشین اعلام کند جریان اصلاحات در چارچوب نظام جمهوری اسلامی به فعالیت سیاسی ادامه می دهد.
"
سیدحسن و سید علی خمینی هم یکی به دلیل رای دادن در انتخابات مجلس نهم و دیگری به دلیل شرکت در راهپیمایی ۹ دی، مورد هجمه شبکه های مجازی و رسانه های مدعی آزادی قرار گرفتند.

بایکوت و تهدید به خاطر در آغوش گرفتن رئیس جمهور

اما ظاهراً دامنه برخوردهای حذفی و افراطی منحصر به سیاسیون نیست. در جریان مصافحه علیرضا افتخاری با رئیس جمهور وقت مخالفان وی کار را به جایی رساندند که افتخاری اعلام کرد برای ادامه زندگی از ایران خارج می شود و به کشور فرانسه خواهد رفت. ماجرا از این قرار بود که در روزجشن گرامیداشت ارزش و منزلت خبرنگاران در تهران علیرضا افتخاری هم یکی از مدعوین بود که به روی صحنه رفت و همانجا بود که احمدی نژاد به سمت او رفته و با او دیده بوسی می کند.

افتخاری در این باره در مصاحبه با خبرآنلاین می گوید: «رییس جمهور به محضی که به نزد من رسید خودش را از طرفداران و علاقمندان پیگیر آثارم معرفی کرد و من به رسم تشکر از این ابراز علاقه، او را در آغوش گرفتم. در پی این اتفاق هجمه های بسیاری برای خود و خانواده‌ام پیش آمد و قصد دارم از ایران بروم و در فرانسه زندگی کنم.»

بعدها این ماجرا در مورد امین حیایی و علیرام نورایی به خاطر بازی در فیلم قلاده های طلا به شکل دیگری تکرار شد.

بازداشتگاه و جریمه شلاق برای متاخرین در یک حزب سیاسی

مرور تاریخی وقایع احزاب نشان می دهد اینگونه برخوردهای افراطی مسبوق به سابقه بوده است.

در سال ۸۷ بهزاد نبوی عضو سازمان مجاهدین انقلاب از احزاب منحل شده اصلاح طلب از وجود بازداشتگاه در ساختمان سازمان مجاهدین سخن گفت که سروصدای زیادی به پا کرد. بعدها نیز برخی اعضای سازمان مجاهدین اعلام کردند که در ازای تخلفات حزبی مثل تاخیر در جلسه، جرایمی نظیر شلاق خوردن برای متاخرین در نظر گرفته و اجرا می شد. بعدها محمد سلامتی، دبیرکل این سازمان در گفتگو با مهر در خصوص ادعای بهزاد نبوی در مورد وجود بازداشتگاه در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی اظهار داشت: این مسئله صحت ندارد، ما هیچ وقت در سازمان بازداشتگاه نداشتیم، آقای بهزاد نبوی در این مورد اشتباه کرده و ما در سازمان به وی در این خصوص تذکر دادیم.

درباره موارد استفاده این بازداشتگاه برای افراد خاطی سازمان یا دیگران صحبتی نشد اما سایت سازمان مجاهدین انقلاب در گزارش خود از گفتگوی نبوی با رادیو آورد: "سازمان حتي در محل دفتر مركزي خود به ناچار يك بازداشتگاه درست کرده و افرادی که دستگیر کرده بود در آنجا نگهداری می کرد."

در جریان مناظره محسن آرمین از اعضای این حزب با الیاس نادران این موضوع مورد سوال یکی از خبرنگاران از آرمین قرار می گیرد که او عصبانی شده و با تندی با خبرنگار برخورد می کند.

درباره برخی تکروی های این حزب حسین فدایی دبیر کل جمعیت ایثارگران در جایی می گوید: «سالگرد شریعتی بود آقای بهزادنبوی و تیمشان به همراه آقای الویری، یعنی گروه آقای الویری وگروه آقای نبوی دنبال این بودند که برای سالگرد شریعتی اطلاعیه بدهند و بعد اختلاف شد، اختلاف بالا گرفت و قرار شد پیش حضرت امام(ره) بروند، خدمت ایشان رفتند و امام فرمودند: «الان موقع بزرگداشت نیست بروید و کار کنید مملکت کار می‌خواهد»، برداشت دوستان این بود که لزومی ندارد ما اطلاعیه بدهیم و بعد آقای نبوی تصمیم گرفت و اطلاعیه داد و اینجا تقریباً کودتایی عمل کرد که یک سؤال جدی بوجود آمد، یا در یک نشست که تعداد زیادی از دوستان بودند و بحث می‌کردند آقای نبوی گفت: همانطور که امام رفته است درس خوانده و در فقه مجتهد شده است، ما هم در مسائل سیاسی مجتهدیم».

مورد علی مطهری و اصولگرایان

اختلاف نظر درون حزبی و درون تشکیلاتی در جبهه اصولگرایان هم خودی نشان داده است. علی مطهری که از فهرست رایحه خوش خدمت به مجلس هشتم رایحه یافته بود در این مجلس زیرمجموعه فراکسیون اصولگرایان قرار گرفت اما مواضع او گاه با مواضع طیف اصولگرایان در تضاد بود و نهایتا همویی که از فهرست حامیان احمدی نژاد به مجلس راه یافته بود طرح سوال از رئیس جمهور را کلید زد و با اصرار خود احمدی نژاد را به مجلس کشاند.

بعد از آنکه در سال ۸۹ سخنرانی سید حسن خمینی در حرم مطهر توسط عده ای به هم زده شد، علی مطهری در یادداشتی در اعتراض به اهانت به سید حسن خمینی، به قیاس تاریخی زمان کنونی با صدر اسلام پرداخته و از همراهان عمر سعد و ال زیاد سخن گفته بود. برخی از نمایندگان بویژه نزدیکان به طیف دولت، این اظهارات وی را توهین به مقامات نظام تلقی کرده و در اصولگرا بودن وی تشکیک کردند.

مطهری قبل از آنکه هیات داوری اصولگرایان تشکیل جلسه بدهد، در واکنش به احتمال اخراجش از فراکسیون اصولگرایان گفته بود: اگر قرار است افرادی مثل ما از فراکسیون اصولگرایان خارج شوند از این فراکسیون چیزی جز تملق و چاپلوسی باقی نمی‌ماند. وی افزود: من از هر حکمی استقبال می‌کنم و حتی از حکم اخراج استقبال خواهم کرد و فکر می‌کنم پدیده‌ مبارکی خواهد بود که اصولگرایی را به مسیر اصلی خود برمی‌گرداند. در این ماجرا علی مطهری سرانجام با رای داوران اصولگرا شناخته شد.

برخورد متفاوت هم حزبی ها با عسگراولادی

حزب موتلفه اسلامی باسابقه ترین حزب تاریخ جمهوری اسلامی چندی پیش نمونه از یک صدای مخالف درون حزبی را به خود دید. حبیب الله عسگراولادی دبیر کل جبهه پیروان خط امام و رهبری درباره دو نامزد شکست خورده انتخابات سال ۸۸ سخنانی را به زبان آورد که در تضاد با رویکرد حزبی موتلفه نسبت به این جریان بود.

به غیر از یکی دو مورد نقد رسانه ای، عسگراولادی را نه از حزب اخراج کردند نه تهدید جانی شدو نه امنیت او به خطر افتاد. کار تا جایی پیش رفت که حبیب الله عسگراولادی شخصا به خاطر حفظ مصلحت حزبی خواستار خروج از این حزب شد و گفت که «اگر اظهارات او برای حزب مؤتلفه اسلامی مشکل‌ساز شده، حاضر است از این حزب برود» اما با تمام انتقادهایی که حتی از تریبون نماز جمعه به وی وارد شد او از حزب اخراج نشد.