شرایط درخواست تسهیلات اشتغال از «کارا»

علاء الدین ازوجی درباره آخرین وضعیت ثبت طرح‌های کسب و کار و اشتغال در سامانه تسهیلات اشتغال (کارا) گفت: این سامانه برای پرداخت تسهیلات در قالب دو گروه «تسهیلات اشتغال فراگیر» و «تسهیلات اشتغال روستایی و عشایری» طراحی شده که صرفا در بخش طرح های مرتبط با اشتغال روستایی و عشایری بیش از ۵۰ هزار طرح توسط متقاضیان ثبت شده که البته با احتساب متقاضیان تسهیلات اشتغال فراگیر این میزان بسیار بیشتر است.

مدیر کل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار وزارت کار با تشریح جزئیات شرایط متقاضیان برای ثبت نام در سامانه کارا گفت: قطعا کسانی از تسهیلات اشتغال بهره‌مند می شوند که قواعد و شرایط اعلامی در سامانه را رعایت کنند و توسط دستگاه اجرایی مرتبط با طرح اشتغال، کمیته فنی و موسسه عامل پرداخت کننده تایید شوند.

وی با بیان اینکه از متقاضیان ثبت نام در سامانه کارا درخواست می شود تمام شرایط، بندها و دستورالعمل های اعلامی درج شده در سامانه را با دقت مطالعه کنند تاکید کرد: به دلیل اینکه تسهیلات اشتغال به صورت ارزان قیمت با نرخ سود پایین ارائه می شود بنابراین طبق تجربیات گذشته ممکن است بسیاری از افراد با انگیزه های غیر از اشتغال در سامانه ثبت نام کنند که با همین فرض در عین حال که تلاش شده تسهیلات با کمترین بروکراسی پرداخت شود اما در شناسایی واجدین شرایط سخت گیری خواهد شد.

اگر فرد متقاضی، در طرح توجیهی اشتغال خود دو شرط رسته های در اولویت و منطقه هدف اجرای طرح را رعایت کرده باشد در مرحله بعد، «اهلیت» متقاضی باید بررسی شود؛ به این معنا که فرد به چه میزان به کسب و کار پیشنهادی در قالب طرح توجیهی خود، تسلط دارد

۳ شرط لازم متقاضیان

ازوجی با بیان اینکه متقاضیان استفاده از تسهیلات بر اساس شاخص‌های «رسته‌های در اولویت»، «منطقه هدف کسب و کار» و «اهلیت برای راه اندازی طرح اشتغال» ارزیابی می شوند گفت: در صورتی که طرح متقاضی در قالب «رسته‌های اعلامی دارای اولویت اشتغال» ارائه شده باشد طرح در دستور کار بررسی صلاحیت پرداخت تسهیلات قرار می گیرد. در عین حال با توجه به اینکه مناطق روستایی و عشایری در اولویت اجرای طرح های اشتغال هستند، اینکه اجرای طرح متقاضی کسب و کار در مناطق هدف قرار دارد یا خیر با تشخیص دستگاه اجرایی مرتبط با طرح توجیهی متقاضی و کمیته فنی در سطح استان مشخص خواهد شد.

این مقام مسئول در وزارت کار افزود: اگر فرد متقاضی، در طرح توجیهی اشتغال خود دو شرط رسته های در اولویت و منطقه هدف اجرای طرح را رعایت کرده باشد در مرحله بعد، «اهلیت» متقاضی باید بررسی شود؛ به این معنا که فرد به چه میزان به کسب و کار پیشنهادی در قالب طرح توجیهی خود، تسلط دارد؛ همچنین با توجه به اینکه عمده طرح‌های اشتغال باید مبتنی بر مشارکت جمعی و گروهی باشند بنابراین متقاضی استفاده از تسهیلات اشتغال باید توانایی کارفرمایی و سرپرستی کسب و کار را داشته باشد.

دیدگاه پرداخت تسهیلات اشتغال به هر متقاضی با قاعده اقتصاد مغایرت دارد

مدیر کل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار ادامه داد: اگر یک نگاه عام پسندانه به پرداخت تسهیلات اشتغال وجود داشته باشد طبیعتا می توان اعلام کرد همه می توانند از تسهیلات به نحوی که به هر فرد متقاضی سهم کمی اختصاص یابد، استفاده کنند اما این دیدگاه با قاعده اقتصاد و سیاستهای اشتغالزایی مغایر است.

ازوجی با تاکید بر اینکه با کمک مجلس و دولت بخشی از منابع ارزی کشور با تبدیل به ریال برای خروج از بحران بیکاری با اولویت مناطق روستایی، عشایری و مناطق مرزی در نظر گرفته شده است گفت: بنابراین در تخصیص و پرداخت این منابع به متقاضیان واقعی ایجاد اشتغال باید دقت کرد تا منابع همچون طرح‌های ادوار گذشته همچون وام خوداشتغالی، بنگاه های زود بازده و غیره منحرف نشوند.

وی ادامه داد: در عین حال، اینکه از قِبل پرداخت این تسهیلات چقدر می توان کارآفرین و کارفرما تربیت کرد برای اقتصاد کشور بسیار مهم است تا از ظرفیت های بازار کار در روستاها و مناطق عشایری استفاده کنند؛ بر همین اساس چندین نهاد از جمله سازمان آموزش فنی و حرفه ای درگیر اجرای برنامه اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی کردیم به این ترتیب که بسته های آموزشی این سازمان مبتنی بر این دو برنامه با تمرکز بر مناطق هدف تعریف شده تا آموزش‌های رایگان مشاوره شغلی، طرح نویسی، بازاریابی و غیره را به متقاضیان ارائه دهد. همچنین از ظرفیت‌های برخی مراکز کارآفرینی خصوصی، جهاد دانشگاهی و سایر نهادها نیز برای آموزش کارآفرین استفاده کردیم.

این مقام مسئول در وزارت کار در پاسخ به این سوال که در صورت پذیرش طرح فرایند پرداخت تسهیلات چه مدت زمان می برد گفت: بر اساس شیوه نامه اشتغال روستایی، از زمان فرایند بررسی و پذیرش طرح تا زمان پرداخت حدود یکماه تا ۴۵ روز زمان مورد نیاز است.

در صورتی که فرد به تعهدات خود بعد از دریافت تسهیلات اشتغال عمل نکرده باشد نرخ سود تسهیلات پرداختی از شمول یارانه خارج می شود و با نرخ ۱۸ درصد محاسبه خواهد شدبه هیچ وجه اجازه پرداخت غیرهدفمند تسهیلات را نخواهیم داد

مدیر کل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار ادامه داد: طبیعتا گلوگاه‌های اصلی که برای آموزش کارآفرین، فعال اقتصادی، سرمایه گذار و کارفرما داریم ناشی از این بخش است که برخی متقاضیان تسهیلات اشتغال صرفا با هدف دریافت تسهیلات در سامانه ثبت نام می کنند که بر اساس چارچوبی که به صورت هدفمندی تنظیم کردیم این متقاضیان با شکست مواجه می شوند و به هیچ وجه اجازه دریافت تسهیلات صِرف و هدر رفتن منابع را نخواهیم داد.

وی افزود: طی بازدیدهای دوره‌ای کارشناسان از فعالیت طرح دریافت کننده تسهیلات، در صورتی که فرد به تعهدات خود عمل نکرده باشد نرخ سود تسهیلات پرداختی از شمول یارانه خارج می شود و با نرخ ۱۸ درصد محاسبه خواهد شد. این موضوع در زمان بررسی طرح از سوی کمیته فنی استان و دستگاه اجرایی به متقاضیان تسهیلات اشتغال نیز هشدار داده می شود.

صلاحیت پرداخت تسهیلات تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان در شهرستان و تایید کمیته فنی استان، تسهیلات ۲۵۰ میلیون تا ۲.۵ میلیارد تومان در دستگاه اجرایی و کمیته فنی استان و تسهیلات بالای ۲.۵ میلیارد با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف در وزارت کار بررسی می شوند

نحوه پذیرش طرح‌ها متناسب با مبلغ تسهیلات

این مقام مسئول در وزارت کار با بیان اینکه تسهیلات اشتغال صرفا برای راه اندازی کسب و کار جدید نیست بلکه برای توسعه کسب و کار نیز قابل استفاده است، درباره فرایند بررسی طرح‌ها برای پرداخت تسهیلات گفت: متقاضیان دریافت تسهیلات تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان پس از بررسی طرح در شهرستان و تایید کمیته فنی استان و تسهیلات ۲۵۰ میلیون تا ۲.۵ میلیارد تومان نیز بعد از بررسی دستگاه اجرایی و تایید کمیته فنی استان مربوطه برای پرداخت به موسسه عامل معرفی می شوند؛ اما در تسهیلات بالای ۲.۵ میلیارد تومان در سطح ملی توسط وزارت کار با حضور نمایندگان دستگاه بخشی مرتبط با طرح توجیهی، سازمان برنامه و بودجه، معاونت مناطق محروم ریاست جمهوری بررسی و نسبت به تایید یا رد طرح اقدام می شود.

ازوجی با تاکید بر اینکه کار سختی برای جلوگیری از انحراف منابع اشتغال در پیش داریم افزود: ضمن اینکه به نگرانی رسانه‌ها در خصوص انحراف بیت المال با توجه به تجربیات طرح های شکست خورده اشتغال واقف هستیم اما تلاش خود را در جهت تزریق هدفمند منابع اشتغال به متقاضیان اصلی راه اندازی کسب و کار انجام خواهیم داد.

مدیر کل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار در پاسخ به این سوال که متقاضیان دریافت تسهیلات اشتغال در سایر مناطق شهری غیر از مناطق روستایی و عشایری چگونه می توانند اقدام کنند گفت: در سامانه کارا دو گروه تسهیلات اشتغال در نظر گرفته شده است که در زمان ورود به سامانه، متقاضی متناسب با اجرای طرح کسب و کار خود در مناطق شهری یا غیرشهری پس از اطلاع از جزئیات شرایط، نسبت به انتخاب گزینه «تسهیلات اشتغال فراگیر» یا «تسهیلات اشتغال مناطق روستایی و عشایری» اقدام می‌کند.

وی با اشاره به خلاء دانش های مربوط به راه اندازی کسب و کار، ریسک پذیری، سود و زیان، شکست‌های احتمالی کسب و کار، نحوه استفاده از تکنولوژی و علوم مقدماتی ورود به بازار کار در بین فارغ التحصیلان دانشگاهی گفت: به همین دلیل جمعیت زیادی از متقاضیان به اتکای دریافت تسهیلات وارد بازار کار می شوند و به همین دلیل عمده کسب و کارها از سوی متقاضیان با شکست مواجه می شوند. در این زمینه همه دستگاه های بخشی از جمله وزارت صنعت - معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌ها نیز باید ورود کنند تا آموزش های لازم برای ورود به کسب و کار به متقاضیان ارائه شود.

این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: متقاضیان حتما پیوست‌های مرتبط با هر دو گروه تسهیلات را در سامانه کارا مطالعه کنند تا پیش از ورود به فرایند در جریان مراحل و شرایط قرار گیرند.

طرح‌های کسب و کارها ترجیحا به صورت گروهی باشند​شاخص ما برای موفقیت یک استان در پرداخت تسهیلات اشتغال، میزان و ارزش تسهیلات پرداختی نیست بلکه اصل بر این است که چقدر تسهیلات منتج به ایجاد کسب و کار می شود

ازوجی با اشاره به اینکه مشارکت و کسب و کارهای مبتنی بر کار گروهی، از ویژگی طرح‌های اشتغال نسبت به طرح‌های انفرادی اشتغال است گفت: در دنیا کسب و کارهای تیمی که تفکر افراد با تخصص های مختلف برای انجام یک کسب و کار متمرکز می شوند موفق خواهند بود اما در ایران به دلیل فرهنگ بسیار ضعیف مشارکت کمتر تمایل در این جهت وجود دارد.

وی ادامه داد: در هر دو گروه تسهیلات اشتغال فراگیر و تسهیلات اشتغال روستایی و عشایری به صراحت قید کردیم که طرح‌های مشارکتی و تعاونی در اولویت پذیرش قرار دارند؛ البته نمی توان کارفرما یا کارآفرین را اجبار به مشارکت کرد، بنابراین به نوع طرح کسب و کار نیز بستگی دارد.

استان‌ها در جذب منابع اشتغال نباید رقابت کنند

مدیر کل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار در بخش دیگری از اظهاراتش نیز با بیان اینکه بر اساس پیگیری های انجام شده از استانها در برخی مناطق کشور پس از فرایند بررسی طرح، تسهیلات نیز پرداخت شده است گفت: در جلسات مختلف به استانها اعلام کردیم که هیچ رقابتی در جذب منابع نباید صورت گیرد چراکه شاخص ما برای موفقیت یک استان در پرداخت تسهیلات اشتغال، میزان و ارزش تسهیلات پرداختی به متقاضیان نیست بلکه اصل بر کیفیت فعالیت استان در این زمینه است و اینکه چقدر تسهیلات منتج به ایجاد کسب و کار می شود ملاک موفقیت یک استان خواهد بود. ضمن اینکه منابع هیچ استانی را به استان دیگر اختصاص نمی دهیم.

وی ادامه داد: در جلساتی که به صورت ویدئو کنفرانس در وزارت کشور برگزار شد حدود ۵ ساعت توضیحات لازم به حدود ۸۰۰ نفر از مدیران استانی سراسر کشور برای نحوه استفاده از تسهیلات اشتغال و جلوگیری از انحراف منابع ارائه شد. ضمن اینکه جلسات توجیهی مدیران استانی در این زمینه ادامه دارد تا دغدغه ما در حوزه انحراف منابع به استان ها منتقل شود.

دانشجوی ما نباید از آینده خود احساس ناامیدی کند

مدیرکل توسعه اشتغال و سیاستگذاری بازار کار وزارت کار با تاکید بر اینکه برای مقابله با بحران بیکاری دولت‌ها باید یک مسیر پیوسته را بر اساس مداخلات توسعه‌ای و مشاوره‌ای به متقاضیان و فعالان اقتصادی طی کنند گفت: در دنیا وظیفه دولت صرفا پرداخت تسهیلات نیست بلکه دولت ها وظیفه تربیت کارآفرین و کارفرما را دارند.

ازوجی افزود: ما به عنوان دولت باید بتوانیم با مشاوره‌های آموزشی قدرت ریسک پذیری افراد را افزایش دهیم و در مقابل راهکارهای مقابله با شکست احتمالی را ارائه دهیم. این چارچوب در قواعد جهانی وجود دارد. امروز دانشجوی ما در دانشگاه نباید از آینده خود احساس ناامیدی کند؛ در مقابل دولت و نظام آموزش عالی باید دانشجو را در قالب یک فرد کارآفرین ریسک پذیر کارفرما در سطح ملی و منطقه ای تربیت کند.