برجام از ضرب الاجل ترامپ نجات می‌یابد؟
بسیاری از کارشناسان سیاسی معتقدند که علیرغم تداوم فعلی تعلیق تحریم‌ها از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، توافق هسته‌ای ایران مورد پشتیبانی حیاتی و در مسیر سقوط قرار دارد.
رویداد ۲۴ نوشت: بسیاری از کارشناسان سیاسی معتقدند که علیرغم تداوم فعلی تعلیق تحریم‌ها از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، توافق هسته‌ای ایران مورد پشتیبانی حیاتی و در مسیر سقوط قرار دارد.
سی ان بی سی نوشت: ترامپ در نیمه ماه ژانویه به‌عنوان بخشی از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با تعلیق تحریم‌های ایران موافقت کرد اما با تهدید به خروج آمریکا از برجام، تأکید کرد که این بار «آخرین شانس» این کشور خواهد بود.
ریچارد نفیو، مدیر برنامه در مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا به سی ان بی سی گفت: «بسیار نگرانم که این توافق از ضرب‌الاجل می ۲۰۱۸ نجات نخواهد یافت. ترامپ فهرست غیرمنطقی از درخواست‌هایی را مطرح کرده که گمان نمی‌کنم هیچ توافق واقع بینانه اروپایی یا کنگره‌ای بتواند راضی‌اش کند.» نفیو از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ کارشناس ارشد تحریم‌ها برای وزارت کشور مذاکره‌کننده آمریکا با ایران بود.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از سوی هر پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان در سال ۲۰۱۵ تأیید شد و امکان لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در ازای تعهد ایران به محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای فراهم شد. رئیس‌جمهور آمریکا ملزم است که هر ۹۰ روز لغو تحریم‌ها را تأیید کند یا سرنوشت آن را به کنگره بسپارد.
درحالی‌که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران را تأیید کرده، ترامپ همچنان این توافق را به استهزا می‌گیرد و خواستار اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران به دلیل برنامه موشکی و حقوق بشر است که البته جزو برجام نبوده‌اند. ترامپ روز دوازدهم ژانویه اعلام کرد که اگر کنگره و طرف‌های اروپایی توافق «نواقص فاجعه‌بار» توافق را اصلاح نکنند، آمریکا از آن خارج می‌شود.
نفیو گفت: «واقعیت ساده این است که ترامپ از برجام متنفر است، حتی باوجوداینکه آن را نمی‌فهمد. و درحالی‌که مشاوران او تلاش می‌کنند او را قانع کنند که نسبت به این توافق عمل‌گرایانه‌تر فکر کند، کشمکش دائمی آن‌ها کمکی به نجات توافق نمی‌کند.»
خواسته‌های ترامپ نیازمند تغییر پارامترهای اصلی این توافق است. پت تانکر، مدیر منطقه‌ای خاورمیانه و آفریقا در اکونومیست اینتلیجنس یونیت، متذکر می‌شود که بااین‌حال، هرچقدر هم این رئیس‌جمهور از برجام متنفر باشد، نمی‌تواند بدون اجماع امضاکنندگان آن، به‌صورت قانونی به توافق پایان دهد. وی در ادامه افزود: «هیچ‌یک از طرف‌ها تمایل جدی برای مذاکره مجدد در مورد مفاد برجام از خود نشان نداده‌اند و در عوض برای حفظ آن با ترامپ لابی کرده‌اند.»
جامعه امنیت ملی مقابل ترامپ
اکثریت جامعه دیپلماتیک و امنیت ملی در واشنگتن با موافقت ترامپ با تداوم برجام در دوازدهم ژانویه، نفسی از سر آسودگی کشیدند. نفیو با اشاره به مک مستر، مشاور امنیت ملی؛ رکس تیلرسون، وزیر خارجه و جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا به‌عنوان شخصیت‌های کلیدی که خطرات لغو برجام را برای ترامپ تشریح کرده‌اند، گفت: «این بوروکراسی امنیت ملی است که باید اعتبار داده شود. این بخش به یک مشکل بسیار جدی به یک روش واقعی و قابل راستی آزمایی رسیدگی کرد، آن‌هم در زمانی که ما مقابل گزینه یک ایران مجهز به تسلیحات هسته‌ای یا جنگ قرار داشتیم.»
منتقدان توافق اما مخالف هستند و این‌طور استدلال می‌کنند که آزادی اقتصادی مداوم تنها باعث قدرت گرفتن روند پیگیری تسلیحات هسته‌ای ایران می‌شود و به رژیمی که اخیراً دست به آزمایش موشکی زده، پاداش می‌دهد.
تمام سیاسیون دارای چنین دیدگاه منفی نیستند. جیمز جفری، معاون سابق مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت دوم بوش به پولیتیکو گفت که برجام تحت درخواست‌های جدید ترامپ هم تداوم خواهد داشت.
وی به این مجله گفت: «ترامپ درب ماندن در این توافق را باز می‌گذارد اگر فرانسه، آلمان و بریتانیا با واشنگتن همکاری کنند.»
این در حالی است که رابرت لیتواک، مدیر مطالعات امنیت بین‌الملل در مرکز ویلسون و عضو شورای امنیت ملی بیل کلینتون با تأکید بر اینکه تعیین ماندن یا مرگ برجام پس از ماه می ساده نیست، گفت که این انتخاب بسیار دشوار است و خروج از آن پیامدهای جدی به دنبال خواهد داشت.
لیتواک به سی ان بی سی گفت: «اگر آمریکا به‌طور یک‌جانبه از توافق هسته‌ای عقب‌نشینی کند، واشنگتن را به انزوا خواهد کشاند و حرکت را از «آمریکا و جهان مقابل ایران» به «ایران و جهان مقابل آمریکا» تغییر خواهد داد.
ارسال نظر