زنان ایرانی رفع تبعیض می‌خواهند!
پروین داداندیش، استاد دانشگاه و فعال حوزه زنان، رییس کمیته زنان و خانواده ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود. هرچند نام او برای معاونت زنان ریاست‌جمهوری مطرح شده، اما خودش می‌گوید تاکنون با او صحبتی در این رابطه نشده است.
روزنامه شرق: پروین داداندیش، استاد دانشگاه و فعال حوزه زنان، رییس کمیته زنان و خانواده ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود. او همسر واعظی وزیر ارتباطات است و به‌واسطه همسرش با روحانی آشنا شده و در ستاد انتخاباتی حسن روحانی فعالیت کرده است.
هرچند نام او برای معاونت زنان ریاست‌جمهوری مطرح شده، اما خودش می‌گوید تاکنون با او صحبتی در این رابطه نشده است. با این حال داداندیش کارگروهی را به خواسته رییس کمیته فرهنگی رییس‌جمهوری تشکیل داده و مطالبات و مشکلات زنان را طی گزارشی به دفتر ریاست‌جمهوری ارایه کرده است.
او در این گفت‌وگو به تعریف اعتدال در حوزه زنان پرداخته و در مورد دیدگاه‌های دولت یازدهم در حوزه زنان مطالبی را عنوان می‌کند.
فعالیت در حوزه زنان را چگونه و از چه تاریخی آغاز کردید و چه شد که با آقای روحانی همراه شدید و دیدگاه‌های ایشان درباره زنان را به جامعه منتقل کردید؟
بحث مطالبات زنان از همان دوره دانشجویی برایم حایز اهمیت بود؛ از جوانی یعنی همان زمان دانشجویی در آمریکا عضو انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا- کانادا بودم. بعد از بازگشت به ایران پس از تشکیل دفتر امور زنان در دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی از اینجانب برای همکاری در بخش بین‌الملل دفتر دعوت به‌عمل آمد و حدود دوسال در این دفتر فعال بودم. اما بعد از مدتی احساس کردم که می‌توانم فعال‌تر باشم، به همین جهت انجمن همبستگی زنان را که یک سازمان «مردم‌نهاد» (NGO) بود، به دبیرکلی «خانم فاطمه هاشمی» تاسیس کردیم.
با توجه به تجربه‌ای که از کار در این دفتر کسب کردم به این نتیجه رسیدم که لازم است دیدگاه نادرست و مغرضانه‌ای که در جهان نسبت به زنان مسلمان وجود دارد و آنان را افرادی بیسواد و دنباله‌رو قلمداد می‌کنند، تغییر یابد. ما پس از انقلاب دنبال این بودیم که این چهره را بازسازی کنیم. امام هم از این تصمیم حمایت می‌کردند و در سخنرانی‌هایشان بر این امر تاکید داشتند که زنان هم‌دوش با مردان در انقلاب سهم داشتند. بنابراین، حوزه زنان همیشه جزو دغدغه‌هایم بوده هرچند در دانشگاه در رشته علوم سیاسی به تحصیل پرداختم.
همکاری با آقای روحانی را چگونه آغاز کردید؟
در طول‌سال‌هایی که در حوزه زنان فعالیت می‌کردم وظایف اصلی خود را به‌عنوان یک مادر و همسر نیز انجام می‌دادم. میان آقای واعظی و آقای روحانی همواره ارتباط نزدیکی وجود داشت، اما از زمانی که آقای واعظی در مرکز تحقیقات استراتژیک مشغول به‌کار شدند، روابط میان آنان نزدیک‌تر شد و آنان شناخت خوبی از یکدیگر به‌دست آوردند.
زمانی که آقای روحانی تصمیم گرفت نامزد ریاست‌جمهوری شوند از اینجانب دعوت کردند تا مسوولیت امور زنان را در ستاد انتخاباتی ایشان بپذیرم که من ابتدا به‌دلیل کار و مشغولیات فراوان و نیز بروز اشکال در امور خانه و رسیدگی به فرزندان در صورت اشتغال تمام‌وقت من و همسرم در ستاد، این مسوولیت را نپذیرفتم، اما آقای روحانی می‌خواستند فردی این مسوولیت را بپذیرد که معتدل باشد و تمایلات پررنگ جناحی به چپ و راست نداشته باشد، البته یکی از دوستان خوبم که از فعالان امور زنان نیز هستند؛ خانم اشرف بروجردی معاون اسبق وزارت کشور نیز در معرفی من نقش داشتند. بالاخره چنین شد که من این مسوولیت را پذیرفتم.
گروه زنان در ستاد انتخاباتی آقای روحانی چه کارهایی برای انتقال مطالبات زنان به ایشان داشتند؟
قبل از نگارش برنامه به آقای دکتر روحانی گفتم که می‌توانم تعدادی از بانوان را دعوت کنم تا با حوزه زنان و مسایل آن آشنا شوید و ببینید ما در چه حوزه‌هایی قدم برمی‌داریم و خواسته‌های زنان چیست. با وجود اینکه کار در حوزه زنان بسیار دشوار است، در اواسط اسفند ماه از 70 نفر از بانوان فعال برای این منظور دعوت کردم. جلسه خیلی خوبی با آقای دکتر روحانی برگزار شد که بخشی از آن جلسه در فیلم انتخاباتی آقای روحانی به نمایش گذاشته شد. در آن جلسه، بانوان شرکت‌کننده به مباحث مربوط به آسیب‌شناسی این حوزه و درحاشیه‌بودن مسایل زنان پرداختند و به‌طور کلی، مشکلات و گله‌گذاری زیاد بود. آقای روحانی در پایان جلسه گفتند که من مثل شما ناامید نیستم و فکر می‌کنم مسایل، قابل حل هستند. یکی از خانم‌ها در آن جلسه گفت مردم از دروغ و تزویر خسته شده‌اند و هرکس بتواند صداقت را به دل مردم بازگرداند، پیروز است و آقای دکتر روحانی ضمن تایید بسیاری از نظرات شرکت‌کنندگان در جلسه، دیدگاه‌های مترقیانه‌ای نسبت به مسایل زنان بیان کردند.
پس از انتخابات چه کارهایی کردید و چه گام‌هایی برای زنان برداشته شد؟ چنددرصد از اعضا همچنان فعالند و در راستای آن اهداف عمل می‌کنند.
پس از پیروزی آقای دکتر روحانی، ایشان چهارکمیته تشکیل دادند و حدود 20 کارگروه زیر نظر این چهارکمیته تشکیل شد. آقای روحانی در مصاحبه مطبوعاتی‌شان نیز به این موضوع اشاره کردند. با تشکیل کارگروه زنان، مسوولیت آن به اینجانب واگذار شد. در اجرای ماموریت کارگروه زنان با ستادهای استانی نیز همکاری کردیم.
در نشست‌ها چه موضوعاتی بررسی شد؟
خانم‌ها پیشنهاد دادند کمیته‌هایی در بخش‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی تشکیل و پیشنهادهای برنامه چهار‌ساله برای بهبود وضع زنان مکتوب شود. یکی از کمیته‌ها، برنامه پنجم توسعه را بررسی کرد و یک متمم برای آن نوشت. این کمیته در چند جلسه با مسوولیت خانم جلودارزاده و با حضور خانم‌ها بختیار، رضایی، کفایتی، فقیهی، محمدی و دیگران قانون را مطالعه کردند و مسایلی را که به آنها پرداخته نشده بود، اضافه کردند، مثلا در ماده 39 برنامه در فصل حمایت و توانمندسازی، گفته شده که باید به‌منظور توانمندسازی گروه‌های نیازمند اقداماتی انجام شود، در اینجا زنان سرپرست خانوار را اضافه کردند، زیرا باید نگاه ویژه‌ای به آنها داشت.
مشکلات و مطالبات زنان در تهران و شهرهای بزرگ با شهرستان‌ها چقدر متفاوت بود؟
بسیاری از مشکلات، مشترک بودند ولی نکته آزاردهنده این بود که برخی مشکلات قدیمی هنوز هم وجود داشتند و این یعنی بعد از 35سال فعالیت هنوز به اهدافمان نرسیده‌ایم. البته امروز ما مشکلات و آسیب‌ها را در اجرا خوب می‌شناسیم. تاکید می‌کنیم پیشرفت‌هایی صورت گرفته که قابل انکار نیست.
شما به موضوع سلیقه‌ای عمل‌کردن اشاره کردید. آقای روحانی هم با شعار «اعتدال» آمدند که مورد اقبال قرار گرفت. این «اعتدال» را در حوزه زنان چگونه تعریف می‌کنید؟
یکی از کارهایی که در کارگروه انجام شد این بود که گفتیم پیش از ارایه برنامه باید شاخص‌های اعتدال را در حوزه زنان استخراج کنیم. یکی از کارهای دیگرمان این بود که برنامه‌ای صدروزه برای رفع مشکلات حوزه زنان ارایه دهیم. برخی از این برنامه‌ها مربوط به حوزه‌ها و دستگاه‌های دیگر بود. در بخش آموزش‌عالی گفته می‌شد که هرچه سریع‌تر سهمیه‌بندی‌ها را حذف کنیم. ما اینها را به دیگر حوزه‌ها منتقل کردیم. در برنامه صدروزه اولین اقدام ما تعریف شاخص اعتدال بود. از نظر ما اعتدال به‌معنی میانه‌روی در عمل و عدم افراط و تفریط و برقراری توازن در آرمان‌خواهی و عملگرایی است. برخی از این شاخص‌ها عبارتند از «نفی و طرد افکار التقاطی و وارداتی از یک سو و تحجر و جمود از سوی دیگر.» در دوره‌ای هرکس می‌خواست در حوزه زنان کاری کند که مبتنی بر تجربه غربیان بود، به او تهمت فمینیست می‌زدند.
در نتیجه، کسی جرات نمی‌کرد حرف بزند یا در مقابل، هرکسی می‌آمد و می‌گفت خانواده، می‌گفتند که متحجر است. بحث دیگر، «عقلانیت در مواجهه با چشم‌انداز» است؛ یعنی ما چالش‌ها و واقعیات پیش‌رو را شناسایی کنیم و برای آنها برنامه داشته باشیم. سپس «وفاداری به حوزه جوازات در اسلام» مطرح می‌شود. در حوزه زنان احکام بسیاری به نفع زنان وجود دارد که مثبت و کلان هستند. ما آنها را رها کرده و فقط در حرام‌هایش ایستاده‌ایم.
این اجحاف را چگونه تعریف می‌کنید؟
قدرت انتخاب و تفکر از زنان گرفته می‌شود و اغلب با این حربه که مرد رییس خانواده است، تفکر و تصمیم‌گیری از زنان سلب می‌شود. البته این موضوع در خانواده‌ها حل شده است. الان زوج‌های جوان باهم تصمیم می‌گیرند. ولی فکر می‌کنم خشونت و سلطه هنوز وجود دارد چون فرهنگ آن از میان نرفته است.
بیشترین مطالباتی که زنان از شما داشته‌اند، چه بوده است؟
بیشترین مطالبات زنان این بود که تبعیض‌ها برداشته شود. در همه حوزه‌ها، مثل خانواده، قانون و مقررات، اشتغال، مسایل کارگری، در وزارت علوم، آموزش‌وپرورش، بانوان احساس تبعیض می‌کنند. همین سقف شیشه‌ای که این روزها مطرح است. زنان با امید وارد ادارات می‌شوند و مدارجی را طی می‌کنند، اما دیگر بیشتر از آن نمی‌توانند بالاتر بروند و این احساس تبعیض را به آنان القا می‌کند. این احساس تبعیض باید با یک رشته اقدامات از بین برود. خود خانم‌ها پیشنهاد دادند زنان در حوزه‌های تصمیم‌گیری حضور داشته باشند، چون خود این تبعیض‌ها را لمس کرده‌اند.
یکی از راهکارهای رفع این تبعیض، حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های مهم است. در حالی که اگر جایی سمتی هم به زنان داده می‌شود در حوزه‌های تصمیم‌ساز است نه تصمیم‌گیری. آقای دکتر روحانی علاوه بر اینکه در کابینه از دو الی سه خانم در مسوولیت‌های عالی استفاده خواهند کرد، از وزرا خواسته‌اند از خانم‌ها در سطوح مدیریتی مختلف استفاده کنند.
نظر شما درباره تفکیک جنسیتی چيست؟
همان تبعیضی که گفتم، تفکیک جنسیتی را هم دربر می‌گیرد. در دانشگاه‌ها احساس می‌کنند که این تفکیک‌ها تبعیض‌آمیز است. می‌خواهم بپرسم بچه‌های ما کجا باید مهارت‌های اجتماعی را کسب کنند. آیا مهارت‌های حل مساله، مهارت‌های نه گفتن، مهارت اینکه در صورت قرارگرفتن در برابر یک موقعیت بحرانی، چه واکنشی باید نشان داد در مدارس ما آموزش داده می‌شود؟ اگر این آموزش‌ها باشد دختران و پسران سپس در محیطی‌سالم و علمی و عمومی می‌توانند تجارب معاشرت با هم را داشته باشند، این محیط می‌تواند دانشگاه باشد.
به هر حال، سر کلاس استاد و بزرگ‌تر هست. در محیط دانشگاه هم این ارتباطات می‌تواند برقرار شود ولی حریم‌ها نیز باید رعایت شود. به خاطر دارم که نوه حضرت امام تعریف می‌کردند وقتی امام مطلع شدند که در دانشگاه‌ها دارند دیوار می‌کشند و در کلاس‌ها پرده می‌کشند، فوری مخالفت کردند و گفتند که این کار انجام نشود. خب الان که 30سال گذشته و واقعیت‌های بیرونی و پیشرفت‌ها بیشتر شده است. چرا باید به پله اول برگردیم.
چرا یک دختر خوب تربیت نکنیم که وقتی در یک موقعیتی قرار می‌گیرد، نه بگوید، نامحرم را بشناسد، بتواند حریم خودش را حفظ کند و در عین حال به کسب دانش بپردازد، به‌جای اینکه بخواهیم دورش را حصار بکشیم.
در بحث زنان و فمینیسم، تعریف خاصی از تعریف هویت زنان در کشور ایران اسلامی دارید؟ یا اگر آنطور که القا شده زنان مردانه رفتار کنند یا خود را از جامعه و زندگی اجتماعی دور نگاه دارند بخشی از این تعریف است؟
این مصداق خارج‌شدن از اعتدال است. اینکه قرار باشد دختری در شرایط امروزی بخواهد چنین انتخابی را کند، از اعتدال خارج شده است. اگر او آن سرمایه‌ای که خداوند به او داده است و آن لطافت و مهربانی را برای اینکه بتواند مادر خوبی باشد، بخواهد نادیده بگیرد تا شغل داشته باشد، از اعتدال خارج شده است.
اگر بتوانیم اخلاق را در خانواده و جامعه ترویج کنیم، شرع مقدس را به‌صورت واقعی نه به‌صورت افراط و تفریط، ترویج کنیم، دختران و پسران باایمان و آگاه ما بهتر می‌توانند انتخاب کنند. انسان‌ها باید انتخابگر باشند. ما باید بتوانیم فرصت‌های مختلفی در اختیار زنان بگذاریم تا خودشان انتخاب کنند. انتخابگری را نباید از دختران بگیریم.
معتقدم خداوند زن را با تمام زیبایی‌اش آفریده تا نسل ادامه یابد ولی یک راهکار هم داده است، گفته است شما که می‌خواهید بیایید بیرون درس بخوانید، کار کنید و خدمت کنید جاذبه‌هایتان را بپوشانید. همزمان که به دختران می‌گوید خودشان را بپوشانند به پسران هم می‌گوید که چشمشان را کنترل کنند. یک پسر مومن نباید به نا محرم نگاه کند. اما متاسفانه پسران ما رعایت نمی‌کنند. نقص از خودمان است. مادران باید اینگونه فرزندانشان را تربیت کنند. این روزها خانواده‌ها بخشی از مسوولیت‌های تربیتی خود را به نهادهای دیگر سپرده‌اند و مثل گذشته احساس مسوولیت نمی‌کنند.
هرچند نام او برای معاونت زنان ریاست‌جمهوری مطرح شده، اما خودش می‌گوید تاکنون با او صحبتی در این رابطه نشده است. با این حال داداندیش کارگروهی را به خواسته رییس کمیته فرهنگی رییس‌جمهوری تشکیل داده و مطالبات و مشکلات زنان را طی گزارشی به دفتر ریاست‌جمهوری ارایه کرده است.
او در این گفت‌وگو به تعریف اعتدال در حوزه زنان پرداخته و در مورد دیدگاه‌های دولت یازدهم در حوزه زنان مطالبی را عنوان می‌کند.
فعالیت در حوزه زنان را چگونه و از چه تاریخی آغاز کردید و چه شد که با آقای روحانی همراه شدید و دیدگاه‌های ایشان درباره زنان را به جامعه منتقل کردید؟
بحث مطالبات زنان از همان دوره دانشجویی برایم حایز اهمیت بود؛ از جوانی یعنی همان زمان دانشجویی در آمریکا عضو انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا- کانادا بودم. بعد از بازگشت به ایران پس از تشکیل دفتر امور زنان در دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی از اینجانب برای همکاری در بخش بین‌الملل دفتر دعوت به‌عمل آمد و حدود دوسال در این دفتر فعال بودم. اما بعد از مدتی احساس کردم که می‌توانم فعال‌تر باشم، به همین جهت انجمن همبستگی زنان را که یک سازمان «مردم‌نهاد» (NGO) بود، به دبیرکلی «خانم فاطمه هاشمی» تاسیس کردیم.
با توجه به تجربه‌ای که از کار در این دفتر کسب کردم به این نتیجه رسیدم که لازم است دیدگاه نادرست و مغرضانه‌ای که در جهان نسبت به زنان مسلمان وجود دارد و آنان را افرادی بیسواد و دنباله‌رو قلمداد می‌کنند، تغییر یابد. ما پس از انقلاب دنبال این بودیم که این چهره را بازسازی کنیم. امام هم از این تصمیم حمایت می‌کردند و در سخنرانی‌هایشان بر این امر تاکید داشتند که زنان هم‌دوش با مردان در انقلاب سهم داشتند. بنابراین، حوزه زنان همیشه جزو دغدغه‌هایم بوده هرچند در دانشگاه در رشته علوم سیاسی به تحصیل پرداختم.
همکاری با آقای روحانی را چگونه آغاز کردید؟
در طول‌سال‌هایی که در حوزه زنان فعالیت می‌کردم وظایف اصلی خود را به‌عنوان یک مادر و همسر نیز انجام می‌دادم. میان آقای واعظی و آقای روحانی همواره ارتباط نزدیکی وجود داشت، اما از زمانی که آقای واعظی در مرکز تحقیقات استراتژیک مشغول به‌کار شدند، روابط میان آنان نزدیک‌تر شد و آنان شناخت خوبی از یکدیگر به‌دست آوردند.
زمانی که آقای روحانی تصمیم گرفت نامزد ریاست‌جمهوری شوند از اینجانب دعوت کردند تا مسوولیت امور زنان را در ستاد انتخاباتی ایشان بپذیرم که من ابتدا به‌دلیل کار و مشغولیات فراوان و نیز بروز اشکال در امور خانه و رسیدگی به فرزندان در صورت اشتغال تمام‌وقت من و همسرم در ستاد، این مسوولیت را نپذیرفتم، اما آقای روحانی می‌خواستند فردی این مسوولیت را بپذیرد که معتدل باشد و تمایلات پررنگ جناحی به چپ و راست نداشته باشد، البته یکی از دوستان خوبم که از فعالان امور زنان نیز هستند؛ خانم اشرف بروجردی معاون اسبق وزارت کشور نیز در معرفی من نقش داشتند. بالاخره چنین شد که من این مسوولیت را پذیرفتم.
گروه زنان در ستاد انتخاباتی آقای روحانی چه کارهایی برای انتقال مطالبات زنان به ایشان داشتند؟
قبل از نگارش برنامه به آقای دکتر روحانی گفتم که می‌توانم تعدادی از بانوان را دعوت کنم تا با حوزه زنان و مسایل آن آشنا شوید و ببینید ما در چه حوزه‌هایی قدم برمی‌داریم و خواسته‌های زنان چیست. با وجود اینکه کار در حوزه زنان بسیار دشوار است، در اواسط اسفند ماه از 70 نفر از بانوان فعال برای این منظور دعوت کردم. جلسه خیلی خوبی با آقای دکتر روحانی برگزار شد که بخشی از آن جلسه در فیلم انتخاباتی آقای روحانی به نمایش گذاشته شد. در آن جلسه، بانوان شرکت‌کننده به مباحث مربوط به آسیب‌شناسی این حوزه و درحاشیه‌بودن مسایل زنان پرداختند و به‌طور کلی، مشکلات و گله‌گذاری زیاد بود. آقای روحانی در پایان جلسه گفتند که من مثل شما ناامید نیستم و فکر می‌کنم مسایل، قابل حل هستند. یکی از خانم‌ها در آن جلسه گفت مردم از دروغ و تزویر خسته شده‌اند و هرکس بتواند صداقت را به دل مردم بازگرداند، پیروز است و آقای دکتر روحانی ضمن تایید بسیاری از نظرات شرکت‌کنندگان در جلسه، دیدگاه‌های مترقیانه‌ای نسبت به مسایل زنان بیان کردند.
پس از انتخابات چه کارهایی کردید و چه گام‌هایی برای زنان برداشته شد؟ چنددرصد از اعضا همچنان فعالند و در راستای آن اهداف عمل می‌کنند.
پس از پیروزی آقای دکتر روحانی، ایشان چهارکمیته تشکیل دادند و حدود 20 کارگروه زیر نظر این چهارکمیته تشکیل شد. آقای روحانی در مصاحبه مطبوعاتی‌شان نیز به این موضوع اشاره کردند. با تشکیل کارگروه زنان، مسوولیت آن به اینجانب واگذار شد. در اجرای ماموریت کارگروه زنان با ستادهای استانی نیز همکاری کردیم.
در نشست‌ها چه موضوعاتی بررسی شد؟
خانم‌ها پیشنهاد دادند کمیته‌هایی در بخش‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی تشکیل و پیشنهادهای برنامه چهار‌ساله برای بهبود وضع زنان مکتوب شود. یکی از کمیته‌ها، برنامه پنجم توسعه را بررسی کرد و یک متمم برای آن نوشت. این کمیته در چند جلسه با مسوولیت خانم جلودارزاده و با حضور خانم‌ها بختیار، رضایی، کفایتی، فقیهی، محمدی و دیگران قانون را مطالعه کردند و مسایلی را که به آنها پرداخته نشده بود، اضافه کردند، مثلا در ماده 39 برنامه در فصل حمایت و توانمندسازی، گفته شده که باید به‌منظور توانمندسازی گروه‌های نیازمند اقداماتی انجام شود، در اینجا زنان سرپرست خانوار را اضافه کردند، زیرا باید نگاه ویژه‌ای به آنها داشت.
مشکلات و مطالبات زنان در تهران و شهرهای بزرگ با شهرستان‌ها چقدر متفاوت بود؟
بسیاری از مشکلات، مشترک بودند ولی نکته آزاردهنده این بود که برخی مشکلات قدیمی هنوز هم وجود داشتند و این یعنی بعد از 35سال فعالیت هنوز به اهدافمان نرسیده‌ایم. البته امروز ما مشکلات و آسیب‌ها را در اجرا خوب می‌شناسیم. تاکید می‌کنیم پیشرفت‌هایی صورت گرفته که قابل انکار نیست.
شما به موضوع سلیقه‌ای عمل‌کردن اشاره کردید. آقای روحانی هم با شعار «اعتدال» آمدند که مورد اقبال قرار گرفت. این «اعتدال» را در حوزه زنان چگونه تعریف می‌کنید؟
یکی از کارهایی که در کارگروه انجام شد این بود که گفتیم پیش از ارایه برنامه باید شاخص‌های اعتدال را در حوزه زنان استخراج کنیم. یکی از کارهای دیگرمان این بود که برنامه‌ای صدروزه برای رفع مشکلات حوزه زنان ارایه دهیم. برخی از این برنامه‌ها مربوط به حوزه‌ها و دستگاه‌های دیگر بود. در بخش آموزش‌عالی گفته می‌شد که هرچه سریع‌تر سهمیه‌بندی‌ها را حذف کنیم. ما اینها را به دیگر حوزه‌ها منتقل کردیم. در برنامه صدروزه اولین اقدام ما تعریف شاخص اعتدال بود. از نظر ما اعتدال به‌معنی میانه‌روی در عمل و عدم افراط و تفریط و برقراری توازن در آرمان‌خواهی و عملگرایی است. برخی از این شاخص‌ها عبارتند از «نفی و طرد افکار التقاطی و وارداتی از یک سو و تحجر و جمود از سوی دیگر.» در دوره‌ای هرکس می‌خواست در حوزه زنان کاری کند که مبتنی بر تجربه غربیان بود، به او تهمت فمینیست می‌زدند.
در نتیجه، کسی جرات نمی‌کرد حرف بزند یا در مقابل، هرکسی می‌آمد و می‌گفت خانواده، می‌گفتند که متحجر است. بحث دیگر، «عقلانیت در مواجهه با چشم‌انداز» است؛ یعنی ما چالش‌ها و واقعیات پیش‌رو را شناسایی کنیم و برای آنها برنامه داشته باشیم. سپس «وفاداری به حوزه جوازات در اسلام» مطرح می‌شود. در حوزه زنان احکام بسیاری به نفع زنان وجود دارد که مثبت و کلان هستند. ما آنها را رها کرده و فقط در حرام‌هایش ایستاده‌ایم.
این اجحاف را چگونه تعریف می‌کنید؟
قدرت انتخاب و تفکر از زنان گرفته می‌شود و اغلب با این حربه که مرد رییس خانواده است، تفکر و تصمیم‌گیری از زنان سلب می‌شود. البته این موضوع در خانواده‌ها حل شده است. الان زوج‌های جوان باهم تصمیم می‌گیرند. ولی فکر می‌کنم خشونت و سلطه هنوز وجود دارد چون فرهنگ آن از میان نرفته است.
بیشترین مطالباتی که زنان از شما داشته‌اند، چه بوده است؟
بیشترین مطالبات زنان این بود که تبعیض‌ها برداشته شود. در همه حوزه‌ها، مثل خانواده، قانون و مقررات، اشتغال، مسایل کارگری، در وزارت علوم، آموزش‌وپرورش، بانوان احساس تبعیض می‌کنند. همین سقف شیشه‌ای که این روزها مطرح است. زنان با امید وارد ادارات می‌شوند و مدارجی را طی می‌کنند، اما دیگر بیشتر از آن نمی‌توانند بالاتر بروند و این احساس تبعیض را به آنان القا می‌کند. این احساس تبعیض باید با یک رشته اقدامات از بین برود. خود خانم‌ها پیشنهاد دادند زنان در حوزه‌های تصمیم‌گیری حضور داشته باشند، چون خود این تبعیض‌ها را لمس کرده‌اند.
یکی از راهکارهای رفع این تبعیض، حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های مهم است. در حالی که اگر جایی سمتی هم به زنان داده می‌شود در حوزه‌های تصمیم‌ساز است نه تصمیم‌گیری. آقای دکتر روحانی علاوه بر اینکه در کابینه از دو الی سه خانم در مسوولیت‌های عالی استفاده خواهند کرد، از وزرا خواسته‌اند از خانم‌ها در سطوح مدیریتی مختلف استفاده کنند.
نظر شما درباره تفکیک جنسیتی چيست؟
همان تبعیضی که گفتم، تفکیک جنسیتی را هم دربر می‌گیرد. در دانشگاه‌ها احساس می‌کنند که این تفکیک‌ها تبعیض‌آمیز است. می‌خواهم بپرسم بچه‌های ما کجا باید مهارت‌های اجتماعی را کسب کنند. آیا مهارت‌های حل مساله، مهارت‌های نه گفتن، مهارت اینکه در صورت قرارگرفتن در برابر یک موقعیت بحرانی، چه واکنشی باید نشان داد در مدارس ما آموزش داده می‌شود؟ اگر این آموزش‌ها باشد دختران و پسران سپس در محیطی‌سالم و علمی و عمومی می‌توانند تجارب معاشرت با هم را داشته باشند، این محیط می‌تواند دانشگاه باشد.
به هر حال، سر کلاس استاد و بزرگ‌تر هست. در محیط دانشگاه هم این ارتباطات می‌تواند برقرار شود ولی حریم‌ها نیز باید رعایت شود. به خاطر دارم که نوه حضرت امام تعریف می‌کردند وقتی امام مطلع شدند که در دانشگاه‌ها دارند دیوار می‌کشند و در کلاس‌ها پرده می‌کشند، فوری مخالفت کردند و گفتند که این کار انجام نشود. خب الان که 30سال گذشته و واقعیت‌های بیرونی و پیشرفت‌ها بیشتر شده است. چرا باید به پله اول برگردیم.
چرا یک دختر خوب تربیت نکنیم که وقتی در یک موقعیتی قرار می‌گیرد، نه بگوید، نامحرم را بشناسد، بتواند حریم خودش را حفظ کند و در عین حال به کسب دانش بپردازد، به‌جای اینکه بخواهیم دورش را حصار بکشیم.
در بحث زنان و فمینیسم، تعریف خاصی از تعریف هویت زنان در کشور ایران اسلامی دارید؟ یا اگر آنطور که القا شده زنان مردانه رفتار کنند یا خود را از جامعه و زندگی اجتماعی دور نگاه دارند بخشی از این تعریف است؟
این مصداق خارج‌شدن از اعتدال است. اینکه قرار باشد دختری در شرایط امروزی بخواهد چنین انتخابی را کند، از اعتدال خارج شده است. اگر او آن سرمایه‌ای که خداوند به او داده است و آن لطافت و مهربانی را برای اینکه بتواند مادر خوبی باشد، بخواهد نادیده بگیرد تا شغل داشته باشد، از اعتدال خارج شده است.
اگر بتوانیم اخلاق را در خانواده و جامعه ترویج کنیم، شرع مقدس را به‌صورت واقعی نه به‌صورت افراط و تفریط، ترویج کنیم، دختران و پسران باایمان و آگاه ما بهتر می‌توانند انتخاب کنند. انسان‌ها باید انتخابگر باشند. ما باید بتوانیم فرصت‌های مختلفی در اختیار زنان بگذاریم تا خودشان انتخاب کنند. انتخابگری را نباید از دختران بگیریم.
معتقدم خداوند زن را با تمام زیبایی‌اش آفریده تا نسل ادامه یابد ولی یک راهکار هم داده است، گفته است شما که می‌خواهید بیایید بیرون درس بخوانید، کار کنید و خدمت کنید جاذبه‌هایتان را بپوشانید. همزمان که به دختران می‌گوید خودشان را بپوشانند به پسران هم می‌گوید که چشمشان را کنترل کنند. یک پسر مومن نباید به نا محرم نگاه کند. اما متاسفانه پسران ما رعایت نمی‌کنند. نقص از خودمان است. مادران باید اینگونه فرزندانشان را تربیت کنند. این روزها خانواده‌ها بخشی از مسوولیت‌های تربیتی خود را به نهادهای دیگر سپرده‌اند و مثل گذشته احساس مسوولیت نمی‌کنند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر