نوشداروی فصلی برای دخل خالی کتابفروشی

روزنامه ایران- مریم شهبازی: چیزی نمانده که هفتمین طرح حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از کتابفروشان و خوانندگان کتاب هم کم کم به ایستگاه پایانی‌اش برسد، طرحی که از حدود دو سال قبل با عنوان‌هایی نظیر «عیدانه»، «پاییزه» و «تابستانه» کتاب در حال برگزاری ست و حالا با وجود کسب تجربه‌های متعدد بعد از پشت سر گذاشتن چند دوره، هنوز نقدهایی از سوی کتابفروشان متوجه آن است. با وجود تلاشی که مجیدغلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب مدعی انجام آن برای برطرف کردن نقص‌های برگزاری این طرح است همچنان گلایه‌هایی از سوی کتابفروشان در ارتباط با مواردی از قبیل ضعف در اطلاع‌رسانی شنیده می‌شود. در این گزارش بدون در نظر گرفتن گزینش خاصی به سراغ برخی کتابفروشان شهرها و استان‌های مختلف کشور رفتیم تا از نظر آنان در ارتباط با اثرگذاری این طرح حمایتی باخبر شویم. علی محمدجعفرزاده، مدیر کتابفروشی«ارشاد» از آذرشهر استان آذربایجان‌شرقی از جمله همین افراد است، جعفرزاده با اینکه مسئولیت اتحادیه کتاب و نوشت افزار «آذرشهر» را برعهده دارد از زمان ثبت‌نام این طرح باخبر نشده و تأکید دارد که اطلاعات مختصر فعلی را هم از طریق برخی رسانه‌ها کسب کرده است. با این همه از این قبیل اقدام‌ها حمایت می‌کند و امیدوار است در دوره‌های بعد او و همکارانش هم فرصتی برای عضویت در آنها پیدا کنند.

مجید قندیان، مدیر کتابفروشی«بهارستان» تبریز با اینکه در دوره‌های قبلی این طرح حضور داشته اما در پاییزه ۹۶ عضو نشده و علت آن را هم آسیبی می‌داند که تداوم اعطای تخفیف‌های اینچنینی درپی دارد. به گفته قندیان نباید کاری کرد که مردم منتظر اعطای تخفیف برای خرید کتاب باشند!شاید کتابفروشانی که عضو این طرح می‌شوند درهمان چند روز نخست چند میلیون تومان کتاب بفروشند اما مسأله این جاست که باقی روزها بیکار می‌مانند.

قندیان در گفته‌هایش تأکید کرد بهتر است ارشاد به جای ارائه این تخفیف‌ها به برطرف کردن مشکلات زیربنایی نشر کمک کند و از طرح‌های تخفیفی صرف نظر کند. نکته‌ای که برخی کتابفروشان از آن گلایه دارند این است که ارائه کتاب با تخفیف منجر به ایجاد رکورد و عادت کردن مردم به خرید کتاب با تخفیف می‌شود.

ساموئل بدلی مدیر کتابفروشی«آرمن» ارومیه هم در پاییزه کتاب شرکت نکرده، هرچند که اعضای خانواده‌اش از کتابفروشی‌های عضو این طرح کتاب خریداری کرده‌اند. به نظر او ارومیه آنقدر بزرگ نیست که امیدی به استقبال قابل توجه ساکنانش از پاییزه کتاب باشد. با این همه او می گوید اگر در دوره‌های بعدی اطلاع‌رسانی بهتری انجام شود در این طرح شرکت خواهد کرد.

جای نداشتن کتاب در سبدکالای برخی خانواده‌های ایرانی که از قضا تعدادشان چندان هم کم نیست یکی دیگر از دلایلی ست که تعدادی از کتابفروشان بواسطه آن در این طرح عضو نشده‌اند، حسن عزیزی، مدیر کتابفروشی سعدی از اردبیل تأکید دارد که در شرایط اقتصادی فعلی مردم دلشان نمی‌آید که پولی بابت کتاب هزینه کنند وگرنه مخالفتی با این قبیل تخفیف‌ها ندارد منتهی معتقد است که مردم استقبال نمی‌کنند.

کریم حکمتی، مدیر کتابفروشی«سینا» هم یکی دیگر از کتابفروشان اردبیلی ست که معتقد است اگر شرایط بازار در چند ماه اخیر بهتر شود و بداند که مردم استقبال می‌کنند او برای عیدانه ثبت‌نام خواهد کرد. مهدی خان دارا، مدیر کتابفروشی«دارا» اصفهان اما مهم‌ترین دلیل عضو نشدنش در این طرح را سن و سال خودش می‌داند ولی به هر حال اعتقاد چندانی هم به اثربخشی این قبیل طرح‌ها بواسطه وسعت مشکلات حوزه نشر ندارد. عبدالله دانشمند، مدیر کتابفروشی«نقش جهان» اصفهان با بیان اینکه در پاییزه کتاب عضو شده اما رضایت چندانی از استقبال مردم ندارد، مهم‌ترین دلیل بی‌توجهی مردم به این طرح را ضعف در اطلاع‌رسانی و همراهی نکردن رسانه‌هایی همچون رسانه ملی با آن می‌داند. آن طور که دانشمند گفت حتی «خوارزمی» که از کتابفروشی‌های بزرگ اصفهان است هم فروش چندانی در این دوره نداشته است.

حسینعلی پورمدنی، مدیر کتابفروشی«مرسل» کاشان که از موافقان برگزاری این طرح است تأکید دارد با طرح‌هایی مانند پاییزه کتاب می‌توان یارانه را به شکل عادلانه تری به دست مردم رساند، از این طریق هم مردم و هم کتابفروشان منفعت خواهند برد چراکه در بلند مدت منجر به افزایش تقاضای کتاب می‌شود. البته این کتابفروش کاشانی هم نحوه اطلاع‌رسانی به مردم و کتابفروشان را یکی از ضعف‌های همچنان برقرار در این طرح حمایتی می‌داند. محمدلطفی مدیر کتابفروشی«دانش» شهرستان دره شهر از استان ایلام هم به نحوه اطلاع‌رسانی مسئولان این طرح گلایه دارد و معتقد است اگر ضعف‌های فعلی برطرف شود او حتماً در دوره بعدی شرکت خواهد کرد.حسن شهبازی‌فر مدیر کتابفروشی«پارکر» از بوشهر دلیل عضو نشدنش را اجبار در برخورداری کتابفروشی‌ها از سیستم رایانه‌ای و همچنین اتصال آنها به فضای مجازی می‌داند، شرطی که از سوی خانه کتاب برای عضویت در این طرح مطرح شده و هنوز برخی کتابفروشان از آن برخوردار نیستند. شهبازی فر با طرح حمایتی مذکور موافق است و آن را در بهبود شرایط فعلی کتابفروشی‌ها مؤثر می‌داند.