سکه شدن بازار خودرو؛ پراید=‌‌۱۷ سکه

روزنامه دنیای اقتصاد: این روزها که قیمت خودرو سر به فلک زده و افکار عمومی، خودروسازان را در این ماجرا مقصر می‌دانند، فعالان صنعت خودرو به تورم سایر کالاهای مصرفی و غیر مصرفی اشاره کرده و با استناد به آنها می‌گویند خودرو چندان هم گران نشده است.

یکی از ملاک‌های این مقایسه، رشد نرخ سکه است، به نحوی که عنوان می‌کنند تورم بازار خودرو بسیار کمتر از تورم در بازار سکه بوده ، بنابراین نباید افزایش قیمت خودرو را اتفاقی چندان عجیب دانست و آن را ناعادلانه خواند. برای بررسی این ادعا، نگاهی می‌اندازیم به روند تغییرات قیمت «خودرو» و «سکه» در هشت سال گذشته، تا مشخص شود تورم شان چه تفاوتی با هم داشته و در هر یک این سال‌ها، مردم با چند سکه می‌توانستند خودرو بخرند.

برای این مقایسه، نرخ سکه تمام بهار آزادی (طرح جدید) را در کنار سه خودرو پرطرفدار داخلی (پراید، پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶) مبنا قرار می‌دهیم و از سال ۸۴ شروع می‌کنیم؛ در این سال، قیمت هر عدد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید حدود ۱۰۷ هزار تومان بود و نگاهی به جدول قیمت خودروها در سال ۸۴ نشان می‌دهد خودرویی مانند پراید، تنها حدود هفت میلیون تومان قیمت داشته است و با این حساب، مردم در آن سال می‌توانستند با پول ۶۶ سکه تمام بهار و یک عدد نیم سکه، صاحب پراید شوند. همچنین در سال ۸۴ پژو ۴۰۵ قیمتی حدود ۱۲ میلیون تومان داشته که با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود قیمت این خودرو با ۱۱۲ سکه تمام بهار برابری می‌کرده است. از سوی دیگر، در سال ۸۴ مردم می‌توانستند با پول ۱۲۶ سکه تمام بهار، پژو ۲۰۶ تیپ ۶ بخرند.

حالا به سال ۸۵ برویم، سالی که در آن، قیمت هر عدد سکه بهار آزادی طرح جدید با رشدی حدودا ۳۶ درصدی به ۱۴۵ هزار تومان رسید. در این سال، قیمت پراید و پژو ۴۰۵ تغییر بسیار اندکی در مقایسه با سال ۸۴ داشت اما ۲۰۶ اتومات نزدیک به ۷۰۰ هزار تومان گران شد. با این حساب، مردم می‌توانستند در سال ۸۵ با ۴۸ سکه تمام بهار آزادی یک دستگاه پراید بخرند و با حدود ۸۳ سکه، صاحب پژو ۴۰۵ شوند. همچنین در این سال، قیمت یک دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ شش برابر بوده با ۹۸ سکه تمام بهار آزادی. در واقع طی سال ۸۵، نرخ سکه صعودی ۳۸ درصدی را تجربه کرده، حال آنکه بیشترین تغییر در قیمت خودروها تنها ۵/۲ درصد بوده است.

اما در سال ۸۶ نرخ سکه به روند صعودی خود ادامه داده و با رشدی بیش از ۱۹ درصد، به حدود ۱۷۳ هزار تومان می‌رسد، در حالی که سه خودرو پراید، پژو۴۰۵ و پژو ۲۰۶ اتومات، به ترتیب، ۲.۱۴، ۵.۱۷ و ۵.۳۹ درصد تورم را نسبت به سال ۸۵ تجربه می‌کنند؛ بنابراین طی سال ۸۶، بیشترین تورم در بازار خودرو از بیشترین تورم در بازار سکه پیشی می‌گیرد. طی این سال، مردم می‌توانستند با پول ۴۶ سکه تمام بهار آزادی یک دستگاه پراید خریداری کنند و اگر ۳۵ سکه دیگر روی آن می‌گذاشتند، می‌توانستند پژو ۴۰۵ سوار شوند. همچنین در سال ۸۶ قیمت یک دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات با ۱۱۴ سکه برابری می‌کرده است.

در سال ۸۷ اما سکه و خودرو دو مسیر متفاوت از یکدیگر را طی می‌کنند، به نحوی که نرخ سکه باز هم ۱۹ درصد افزایش می‌باید؛ اما پراید و پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶ با ثبات و حتی افت قیمت روبه‌رو می‌شوند. جداول موجود نشان می‌دهد قیمت هر دستگاه پراید در پایان سال ۸۷ تقریبا همان هشت میلیون تومان سال ۸۶ بوده که با این حساب، مردم می‌توانستند با پول ۴۹ سکه تمام بهار آزادی، صاحب پراید شوند. از سوی دیگر، پژو ۴۰۵ در پایان سال ۸۷ و نسبت به سال ۸۶، افتی حدودا ۵۰۰ هزار تومانی را به خود می‌بیند تا مردم بتوانند با پول ۶۶ سکه تمام بهار و یک عدد نیم سکه، این خودرو را بخرند.
همچنین قیمت پژو 206 تیپ 6 در پایان سال 87 حدود 800 هزار تومان در مقایسه با سال 86 کاهش پیدا می‌کند و یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد در آن سال پول یک دستگاه از این خودرو با 91 سکه تمام بهار برابر بوده است.

در سال 88 اما قیمت سه خودرو موردنظر تقریبا ثابت ماند و تورم خاصی را تجربه نکرد، حال آنکه نرخ سکه باز هم 32 درصد بالا می‌رود و به 270 هزار تومان می‌رسد. با این حساب، قیمت یک دستگاه پراید در سال 88 با 30 سکه تمام بهار آزادی برابر بوده است. در این سال همچنین مردم اگر 50 سکه تمام بهار داشتند، می‌توانستند با فروش آنها یک دستگاه پژو 405 را صاحب شوند. ازآنجاکه قیمت پژو 206 تیپ 6 در سال 88 حدود 18 میلیون و 500 هزار تومان (نیم میلیون کمتر از سال 87 و یک میلیون و 300 هزار تمام پایین‌تر از قیمت سال 86)، بوده، با 68 سکه تمام بهار و یک نیم سکه، امکان خرید این خودرو وجود داشته است.

سال 89 هم قیمت پراید و پژو 405 و پژو 206 اتومات در حالی تغییراتی اندک را تجربه می‌کند که نرخ سکه 110 هزار تومان بالا می‌رود و به 380 هزار تومان می‌رسد. در این سال مردم می‌توانستند با پول حاصل از فروش تنها 21 سکه تمام بهار آزادی، یک دستگاه پراید بخرند و اگر 14 سکه تمام و یک نیم سکه روی آن می‌گذاشتند، توانایی خرید پژو 405 را نیز داشتند. همچنین در سال 89 امکان خرید یک دستگاه پژو 206 اتومات در ازای فروش 50 سکه تمام بهار آزادی، وجود داشته است.

واما سال 90؛ سالی که سرآغازی بود برای رشد قیمت خودرو؛ در همین سال قیمت پراید به 10 میلیون تومان رسید و پژو 206 خودرویی 25 میلیونی لقب گرفت و پژو 405 نیز یک میلیون تومان نسبت به سال 89 گران شد تا مردم بهت زده شوند و قدرت خریدشان در بازار خودرو افتی قابل‌توجه را تجربه کند.
از آن سو البته سکه هم بیکار ننشست و صعودی وحشتناک را تجربه کرد و قیمت آن از ۳۸۰ هزار تومان سال ۸۹ به تدریج به ۹۰۰ هزار تومان در پایان سال ۹۰ رسید؛ یعنی رشدی حدودا ۱۳۷ درصدی.

با این شرایط، مردم می‌توانستند با فروش تنها ۱۱ سکه تمام بهار آزادی صاحب یک دستگاه پراید‌هاچ بک شوند. برای خرید پژو ۴۰۵ هم فروش فقط و فقط ۱۶ سکه کافی بود و مردم اگر تنها هشت سکه دیگر روی آن می‌گذاشتند، می‌توانستند یک دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات را خریداری کنند. در پایان سال ۹۰، قیمت پژو ۲۰۶ اتومات به ۲۵ میلیون تومان رسید و ۴۰۵ هم خودرویی ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی در آن سال به شمار می‌رفت. در واقع پراید و پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶ اتومات، به ترتیب ۲۵، ۷/۵ و ۳۵ درصدی در سال ۹۰ و نسبت به سال ۸۹ تجربه کردند که در مقایسه با رشد ۱۳۷ درصدی سکه تمام بهار آزادی، نسبتا اندک به حساب می‌آید. روند صعودی قیمت خودرو و البته سکه، در سال ۹۱ نیز با شدت بیشتری ادامه یافت و در همین سال بود که نرخ سکه از یک میلیون تومان هم عبور کرد و خودروهای داخلی قیمت‌هایی خارج از تصور را به خود دیدند. سال ۹۱ مصادف بود با آغاز روند نزولی تیراژ خودروهای داخلی و به تبع آن، رشد شدید قیمت‌ها؛ تا جایی که پراید از ۱۵ میلیون تومان هم گذشت و پژو ۴۰۵ نیز از ۲۵ میلیون تومان رد شد. پژو ۲۰۶ اتومات هم روی پراید و ۴۰۵ را سفید کرد و قیمت آن به بالای ۵۰ میلیون تومان رسید. به عبارت بهتر، پراید ۸۰ درصد نسبت به سال ۹۰ گران شده بود و پژو ۴۰۵ و ۲۰۶ اتومات نیز تورمی به ترتیب ۸۰ و ۱۰۰ درصدی را به خود می‌دیدند.

البته سکه تمام بهار آزادی نیز حالا دیگر یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان قیمت داشت که از رشد ۵۰ درصدی آن نسبت به سال ۹۰ حکایت می‌کرد. با این شرایط، مردم در سال ۹۰ می‌توانستند با پول ۱۴ سکه تمام بهار آزادی صاحب یک دستگاه پراید شوند یا پنج سکه دیگر روی آن بگذارند و پژو ۴۰۵ بخرند. همچنین اگر کسی تنها ۳۷ سکه تمام بهار داشت، می‌توانست با فروش آنها راهی بازار خودرو شده یک دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات خریداری کند.

حالا هم که در اواسط سال ۹۲ قرار داریم، نرخ سکه در مقایسه با سال ۹۱ کاهش قابل‌توجهی را (۲۱ درصد) به خود می‌بیند، اما قیمت خودروهای مورد بررسی افت خاصی را تجربه نکرده است. در حال حاضر می‌توان با پول ۱۷ سکه تمام بهار صاحب پراید شد و با فروش حدود ۲۶ سکه تمام، پژو ۴۰۵ خرید. برای سوار شدن پژو ۲۰۶ اتومات هم باید ۴۸‌سکه تمام بهار را فروخت.