تخریبی که مانند قتل، «جرم» است
تخریب یک بنای تاریخی که در فهرست آثار ملی ثبت شده است همانند قتل، تحت هر شرایطی جرم است. اتفاقاً یک جرم کیفری است که مجازات دارد.
خبرگزاری تسنیم: سیدمحمد بهشتی - رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در یاداشتی آورده است: خانه تاریخی نائل یک بنای اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور بود. این خانه چند روز پیش دستخوش تخریب شد.
قانون به صراحت مشخص کرده است که وقتی یک بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت می‌شود، تخریب آن تحت هر شرایطی جرم است. اتفاقاً یک جرم کیفری است که مجازات دارد. این تصریح البته به آن معنا نیست که چون قانون مجازات اقدامات مجرمانه را مشخص کرده است دیگر هرگز جرم اتفاق نمی‌افتد. قتل، کلاهبرداری، دزدی و تخریب آثار تاریخی همگی اقدامات مجرمانه هستند که در قانون برایشان به صراحت مجازات درنظر گرفته شده است. اما مشاهده می‌شود که برخی افراد به‌رغم تعیین مجازات برای ارتکاب به جرائم، مرتکب جرم می‌شوند.
نکته مهم در تخریب خانه تاریخی نائل آن است که سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به سرعت وارد عمل شد و علیه مرتکبان اعلام شکایت کرد. دیگر وظیفه قوه قضائیه است که به جرم و مجازات عاملان تخریب این اثر تاریخی بپردازد. رسیدگی و مجازات مجرمان در حوزه میراث فرهنگی کشور از سوی قوه قضائیه، نقش مهم و پیشگیرانه‌ای در کاهش انگیزه ارتکاب به جرایم در این زمینه دارد. جرم واقع شده در تخریب خانه تاریخی نائل نیز فقط محدود به تخریب اثر نیست. بخش زیادی از خانه تاریخی نائل در مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی است و افرادی که بنا را تخریب کردند به حق مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی نیز تعدی کردند.
دو اقدام مجرمانه در تخریب خانه تاریخی نائل واقع شد. یکی تخریب بنای تاریخی ثبت ملی شده و دیگر، تعدی به مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی که قوه قضائیه باید به این موضوع نیز رسیدگی کند. تأسف‌بار آن است که شهرداری منطقه‌ای که خانه نائل اصفهان در آن قرار داشت، در همراهی با تعدادی از اهالی منطقه اقدام به تخریب این بنای ثبت ملی شده کرد. بهانه آن هم باز کردن معبر برای تردد بود که در مقایسه با ارزش تاریخی اثر، موضوعی بسیار پیش پا افتاده است.
پیش‌تر در ماجرای تخریب حمام تاریخی خسروآقا در اصفهان نیز شهرداری اصفهان به بهانه ایجاد دسترسی به خیابان اقدام به تخریب این اثر ثبت ملی شده کرد. امروز اما شاهد هستیم که شهرداری اصفهان در حال بازسازی همان حمام است و تلاش دارد اقدام نادرست و ضدفرهنگی خود را در تخریب آن اثر تاریخی جبران کند. درست در همین شرایط، بار دیگر شهرداری یکی دیگر از مناطق اصفهان در اقدامی عجیب، دست به تخریب یک بنای ارزشمند و ملی دیگر یعنی خانه نائل می‌زند و مشخص نیست مرتکبان اقدام مجرمانه علیه میراث فرهنگی چگونه می‌خواهند پاسخگوی افکار عمومی باشند. باید از آنها پرسید که نفع‌شان در ماجرای تخریب خانه نائل تا چه اندازه ارزش ارتکاب جرم علیه این میراث تاریخی و ملی کشور را داشته است؟
مهم‌ترین عامل تخریب آثار تاریخی چه در اصفهان، چه در دیگر نقاط کشور نادانی و جهل است. ممکن است منفعت افرادی در تخریب آثار تاریخی باشد. اما آنها نمی‌دانند از چه منفعت بزرگ‌تری برای رسیدن به نفع بسیار اندک خود گذشته‌اند. تخریب آثار تاریخی نشانه جهل و ناآگاهی است. باطل‌السحر این جهل نیز آگاهی‌رسانی است. نقش رسانه‌ها در این میان بسیار مهم است. رسانه‌ها باید نسبت به ارزش‌های تاریخی میراث فرهنگی در سطح کشور اطلاع‌رسانی کنند. حتی مجرمان علیه میراث فرهنگی نیز باید به جامعه معرفی شوند تا برای آنها که مستعد تخریب آثار تاریخی هستند درس عبرت شوند.
نه‌تنها خانه نائل که هر اثر تاریخی دیگر که در کشور تخریب شود، حکم آن‌را دارد که تمام آثار تاریخی ایران از بین رفته است. در این دیدگاه تخریب خانه تاریخی نائل نه فقط مردم اصفهان را که تمام ایرانی‌ها را به‌دلیل ملی بودن اثر دچار خسران کرده است.
در پاسداری از مواریث فرهنگی خلأ قانونی وجود ندارد. قانون در این زمینه کاملاً شفاف است. در بسیاری موارد نیز به استناد قانون مجازات‌های سنگین برای مجرمان علیه میراث فرهنگی اعمال شده است. با اعمال همان مجازات‌ها اکنون شاهد تخریب کمتر آثار تاریخی نسبت به سالیان گذشته هستیم. قوه قضاییه در برخورد با متخلفان و مجرمان علیه میراث فرهنگی کشور همراه است. دستگاه‌های مسئول نیز در برخورد با جرائم میراث فرهنگی بی‌تفاوت و منفعلانه عمل نمی‌کنند.
ولی در همین شرایط هم افرادی هستند که از قانون عدول می‌کنند یا وظیفه مدیریتی را به خوبی انجام نمی‌دهند. عدول از قانون نیز فقط مشمول جرائم مرتبط با میراث‌فرهنگی نیست که در تمام حوزه‌های دیگر جامعه قابل مشاهده است. فقط تفاوت آن است که در حوزه‌های دیگر خسارت‌های وارد شده قابل جبران است. اما جرایم علیه میراث فرهنگی و تاریخی کشور جبران‌پذیر نیست.
قانون به صراحت مشخص کرده است که وقتی یک بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت می‌شود، تخریب آن تحت هر شرایطی جرم است. اتفاقاً یک جرم کیفری است که مجازات دارد. این تصریح البته به آن معنا نیست که چون قانون مجازات اقدامات مجرمانه را مشخص کرده است دیگر هرگز جرم اتفاق نمی‌افتد. قتل، کلاهبرداری، دزدی و تخریب آثار تاریخی همگی اقدامات مجرمانه هستند که در قانون برایشان به صراحت مجازات درنظر گرفته شده است. اما مشاهده می‌شود که برخی افراد به‌رغم تعیین مجازات برای ارتکاب به جرائم، مرتکب جرم می‌شوند.
نکته مهم در تخریب خانه تاریخی نائل آن است که سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به سرعت وارد عمل شد و علیه مرتکبان اعلام شکایت کرد. دیگر وظیفه قوه قضائیه است که به جرم و مجازات عاملان تخریب این اثر تاریخی بپردازد. رسیدگی و مجازات مجرمان در حوزه میراث فرهنگی کشور از سوی قوه قضائیه، نقش مهم و پیشگیرانه‌ای در کاهش انگیزه ارتکاب به جرایم در این زمینه دارد. جرم واقع شده در تخریب خانه تاریخی نائل نیز فقط محدود به تخریب اثر نیست. بخش زیادی از خانه تاریخی نائل در مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی است و افرادی که بنا را تخریب کردند به حق مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی نیز تعدی کردند.
دو اقدام مجرمانه در تخریب خانه تاریخی نائل واقع شد. یکی تخریب بنای تاریخی ثبت ملی شده و دیگر، تعدی به مالکیت سازمان میراث‌فرهنگی که قوه قضائیه باید به این موضوع نیز رسیدگی کند. تأسف‌بار آن است که شهرداری منطقه‌ای که خانه نائل اصفهان در آن قرار داشت، در همراهی با تعدادی از اهالی منطقه اقدام به تخریب این بنای ثبت ملی شده کرد. بهانه آن هم باز کردن معبر برای تردد بود که در مقایسه با ارزش تاریخی اثر، موضوعی بسیار پیش پا افتاده است.
پیش‌تر در ماجرای تخریب حمام تاریخی خسروآقا در اصفهان نیز شهرداری اصفهان به بهانه ایجاد دسترسی به خیابان اقدام به تخریب این اثر ثبت ملی شده کرد. امروز اما شاهد هستیم که شهرداری اصفهان در حال بازسازی همان حمام است و تلاش دارد اقدام نادرست و ضدفرهنگی خود را در تخریب آن اثر تاریخی جبران کند. درست در همین شرایط، بار دیگر شهرداری یکی دیگر از مناطق اصفهان در اقدامی عجیب، دست به تخریب یک بنای ارزشمند و ملی دیگر یعنی خانه نائل می‌زند و مشخص نیست مرتکبان اقدام مجرمانه علیه میراث فرهنگی چگونه می‌خواهند پاسخگوی افکار عمومی باشند. باید از آنها پرسید که نفع‌شان در ماجرای تخریب خانه نائل تا چه اندازه ارزش ارتکاب جرم علیه این میراث تاریخی و ملی کشور را داشته است؟
مهم‌ترین عامل تخریب آثار تاریخی چه در اصفهان، چه در دیگر نقاط کشور نادانی و جهل است. ممکن است منفعت افرادی در تخریب آثار تاریخی باشد. اما آنها نمی‌دانند از چه منفعت بزرگ‌تری برای رسیدن به نفع بسیار اندک خود گذشته‌اند. تخریب آثار تاریخی نشانه جهل و ناآگاهی است. باطل‌السحر این جهل نیز آگاهی‌رسانی است. نقش رسانه‌ها در این میان بسیار مهم است. رسانه‌ها باید نسبت به ارزش‌های تاریخی میراث فرهنگی در سطح کشور اطلاع‌رسانی کنند. حتی مجرمان علیه میراث فرهنگی نیز باید به جامعه معرفی شوند تا برای آنها که مستعد تخریب آثار تاریخی هستند درس عبرت شوند.
نه‌تنها خانه نائل که هر اثر تاریخی دیگر که در کشور تخریب شود، حکم آن‌را دارد که تمام آثار تاریخی ایران از بین رفته است. در این دیدگاه تخریب خانه تاریخی نائل نه فقط مردم اصفهان را که تمام ایرانی‌ها را به‌دلیل ملی بودن اثر دچار خسران کرده است.
در پاسداری از مواریث فرهنگی خلأ قانونی وجود ندارد. قانون در این زمینه کاملاً شفاف است. در بسیاری موارد نیز به استناد قانون مجازات‌های سنگین برای مجرمان علیه میراث فرهنگی اعمال شده است. با اعمال همان مجازات‌ها اکنون شاهد تخریب کمتر آثار تاریخی نسبت به سالیان گذشته هستیم. قوه قضاییه در برخورد با متخلفان و مجرمان علیه میراث فرهنگی کشور همراه است. دستگاه‌های مسئول نیز در برخورد با جرائم میراث فرهنگی بی‌تفاوت و منفعلانه عمل نمی‌کنند.
ولی در همین شرایط هم افرادی هستند که از قانون عدول می‌کنند یا وظیفه مدیریتی را به خوبی انجام نمی‌دهند. عدول از قانون نیز فقط مشمول جرائم مرتبط با میراث‌فرهنگی نیست که در تمام حوزه‌های دیگر جامعه قابل مشاهده است. فقط تفاوت آن است که در حوزه‌های دیگر خسارت‌های وارد شده قابل جبران است. اما جرایم علیه میراث فرهنگی و تاریخی کشور جبران‌پذیر نیست.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر