پشت‌پرده حذف تک‌خوانی زنان در سینما

روزنامه شرق:

بازيگران و خوانندگان ترک هنوز پا به ميدان رقابت با همتايان ايراني خود نگذاشته‌اند؛ ‌با اين حال مسئولان سينمايي ايران دست به کار شده‌اند تا امکان حضور آنها را محدود و محدودتر کنند. مديرکل سينماي حرفه‌‌اي پيش‌قدم شده و گفته تک‌خواني زن در فيلم‌ها بدون مجوز اداره موسيقي، حذف مي‌شود! صحبت‌هاي محمد‌رضا فرجي، واکنشي است به خبر تأييدنشده استفاده از صداي خواننده زن کُردزبان ترکيه‌اي (آينور دوغان) در فيلم سينمايي «کاميون» ساخته کامبوزيا پرتوي. مديرکل سينماي حرفه‌اي در‌اين‌باره بدون اسم‌بردن از خواننده‌اي خاص به فارس گفت: «براي استفاده از هر موسيقي باکلام توسط سازندگان در اثر سينمايي، بايد از سوی مرکز موسيقي مجوزهاي لازم کسب شود و بعد موسيقي در فيلم استفاده شود».

او درباره امکان استفاده از صداي خواننده زن در يک فيلم سينمايي ايراني گفت: «طبق نظر اکثر مراجع، تک‌خواني زن حرام است و به تبع آن استفاده موسيقي با کلام زن در فيلم نيز همين فتوا را خواهد داشت، ضمن اينکه در اين مورد و موارد مشابه بايد اداره کل موسيقي نظر بدهد و مجوز لازم از سوي اين اداره صادر شود، بعد در فيلم استفاده شود».

فرجي همچنين اضافه کرد: «سازندگان آثار بايد به اين دستورالعمل دقت نظر داشته باشند که براي استفاده از موسيقي باکلام در هر فيلمي بايد مجوز لازم از سوي مرکز موسيقي صادر شود، در غيراين‌صورت صاحبان اثر بايد موسيقي را از فيلم خارج کرده و اين بخش از فيلم دچار مميزي خواهد شد».

كامبوزيا پرتوي چه مي‌گويد؟

كامبوزيا پرتوي هنوز تصميم قطعي براي استفاده از صداي آينور دوغان، خواننده كُرد تركيه در فيلم تازه‌اش ندارد. اين فيلم‌ساز در گفت‌وگو با «شرق» درباره اينكه آيا از صداي اين خواننده زن استفاده خواهد شد، اعلام كرد كه هنوز تصميم قطعي نگرفته؛ بنابراين نمي‌تواند پاسخ‌گوي اعلام نظر محمدرضا فرجي درباره ممنوعيت استفاده از صداي خواننده زن در فيلم‌هاي ايراني باشد.او همچنين درباره اينكه احتمال دارد از صداي دوغان براي نسخه خارج از كشور و بدون اين صدا در نسخه داخلي استفاده خواهد شد، گفت: نه اين‌طور نخواهد بود؛ براي فيلم يك موسيقي واحد در نظر خواهيم گرفت و البته هنوز تصميمي براي آن نگرفته‌ايم. ساخت موسيقي فيلم سينمايي «کاميون» جديدترين اثر کامبوزيا پرتوي به‌دست ميلاد موحدي آغاز شده است اما هنوز حضور «آينور دوغان» خواننده سرشناس کُُرد و ترکي در اين فيلم قطعي نيست. کامبوزيا پرتوي پيش‌تر درباره نحوه حضور آينور دوغان (خواننده کُرد) در اين فيلم به ايلنا گفته بود: درباره حضور ايشان در اين فيلم پيشنهاد‌هايي مطرح شد. اين پيشنهاد نيز از طرف آهنگ‌ساز فيلم ميلاد موحدي مطرح شد و هم‌اکنون در حال بررسي است. به گفته پرتوي هنوز تصميم مشخصي براي نحوه حضور او در اين فيلم و اينکه شکل اجرا و همکاري ايشان چگونه بايد باشد، گرفته نشده است و اينکه گفته مي‌شود تصميم قطعي گرفته شده که خانم آينور دوغان در اين فيلم تکخواني کند يا به‌شکل ديگري حضور داشته باشد، صحت ندارد.

صداگذاري فيلم سينمايي «کاميون» به نويسندگي و کارگرداني کامبوزيا پرتوي با مديريت فيلم‌برداري تورج اصلاني که برعهده پرويز آبنار بود، هفته گذشته به پايان رسيد و بعد از اتمام اين مرحله، ميلاد موحدي ساخت موسيقي «کاميون» را براساس فضاي داستان، حال و هواي فيلم و همچنين لوکشين‌هاي آن شروع کرد و هم‌اکنون روي آن کار مي‌کند. فيلم سينمايي «کاميون» با مديريت فيلم‌برداري تورج اصلاني در مرزهاي سوريه و عراق، در روستاهاي اطراف منطقه «سيلوانا» در استان آذربايجان غربي، در شهرهاي اروميه و ميانه و در نهايت در لوکيشن‌هاي مختلفي در تهران از جمله؛ آزادي، تهرانسر، گلابدره، شهرک غرب، صادقيه و... فيلم‌برداري شده است. در فيلم سينمايي «کاميون»، سعيد آقاخاني، نيکي کريمي، تروسکا جولا، رامين راستاد، يعقوب پرسا، نسرين مرادي و... به ايفاي نقش مي‌پردازند.

چه کسي تنور را روشن کرد؟

اين روزنامه «جوان» بود که با انتشار خبر بازي نورگل يشيلچاي در فيلم «جن زيبا» ساخته بايرام فضلي از تهديد تازه «جم» براي بازيگران زن ايراني خبر داد. حضور نورگل يشيلچاي در ايران، حواشي بسياري براي فيلم «جن زيبا» به وجود آورد؛ به‌طوري‌که در ابتدا اعلام شد پرويز پرستويي با اين بازيگر ترک‌تبار هم‌بازي خواهد شد و پس از تکذيب اين خبر، عکس‌هاي بسياري از يشیلچاي در شبکه‌هاي اجتماعي منتشر شد که به تفاوت وضعيت پوشش او در فيلم‌هاي ترکيه‌اي‌ و «جن زيبا» اشاره داشت. مهرداد فريد درباره اين حواشي گفته بود: «برخي براي اين فيلم شايعاتي ايجاد مي‌کنند که جاي تعجب دارد؛ براي مثال چندي پيش گفته شده بود که خانم نورگل يشيلچاي در پشت صحنه «جن زيبا» مورد اصابت گلوله قرار گرفته و جان خود را از دست داده که چنين صحبت‌هايي بسيار حيرت‌انگيز است. ضمن اينکه فشار توليد اين فيلم و چنين صحبت‌هايي باعث شده است که به ديسک من فشار وارد شود و کارم به بيمارستان بکشد».

منتقدانِ حضور بازيگران و خوانندگان ترک در ايران بر اين باورند که پخش سريال‌هاي ساخت ترکيه با دوبله فارسي از چند شبکه ماهواره‌اي باعث‌شده پاي اين بازيگران به سينماي ايران باز شود؛ مسئله‌اي که مي‌تواند به ضرر بازيگران ايراني تمام شود. نويسنده روزنامه «جوان» در‌اين‌باره مي‌نويسد: ««GEM» كه زماني برخي از اهالي سينما معتقد بودند مي‌توانند با پخش ارزان‌قيمت تيزرهاي فيلم‌هاي سينمايي ايراني در آن، به بالابردن ميزان فروش فيلم‌ها كمك كنند، اين بار با مطرح‌كردن نام بازيگران سينماي تركيه، فرصت‌هاي حضور بازيگران ايراني را در سينماي كشور خودشان تهديد مي‌كند!‌

موجي كه «GEM» براي بازاريابي بازيگران اهل تركيه به راه انداخته‌است، تا اين جاي كار موفق‌تر از موج باليوودي‌ای كه فيلم «سلام بمبئي» دنبال آن بود، عمل كرده ‌است و چهره‌هاي ترك بيشتر از هندي‌ها در دايره توجه قرار گرفته‌اند».

***

آنچه ناگفته پيداست، بالاگرفتن حضور بازيگران ترکيه‌اي در سينمای ايران است؛ ‌اتفاقي که مي‌توان از جهات مختلف به آن نگاه کرد.