جولان پرتقال‌های رنگی در بازار میوه

روزنامه آرمان- سوسن یحیی‌پور: چندسالی است داستان رنگ‌کردن میوه‌ها به‌ویژه در فصل پاییز تکرار می‌شود؛ پرتقال‌ها، نارنگی‌ها و حتی سیب‌های خوشرنگ و لعابی در ویترین میوه‌فروشی‌ها عرضه می‌شود، اما وقتی آنها را خریداری می‌کنی و برای مصرف در خانه می‌شویی، ناگهان رنگ عوض می‌کنند.

گذشته از اینکه چنین ترفندی می‌تواند نوعی فریب به حساب بیاید، ممکن است سلامت مصرف‌کنندگان را نیز به خطر بیندازد. رنگ‌کردن و واکس‌زدن میوه‌ها اگر به‌صورت غیراصولی و تنها با هدف جلب مشتری باشد، تبعات مختلفی به‌دنبال دارد و ممکن است اعتماد مشتریان را از بین ببرد.

باز هم فصل پاییز با ورود بی‌موقع و زودتر از موعد پرتقال رنگ‌آمیزی‌شده‌ای همراه شد تا مانند سال‌های گذشته بازار این محصول را با چالش مواجه ‌کند.این بار این محصول رنگ‌آمیزی‌شده ۴۵روز زودتر از فصل برداشت به بازار آمد، بدون اینکه حتی ‌عطر، طعم، مزه و کیفیت مناسبی داشته باشد. به‌گفته مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران، باید از این اتفاق جلوگیری شود و فروشندگان و خریداران این میوه جریمه شوند. محمدرضا شعبانی اظهار کرد: به استانداری و جهاد کشاورزی استان مازندران نامه زدیم تا از بروز این اتفاق و ادامه آن جلوگیری کنند، چرا که ورود پرتقال نرسیده به بازار به‌صورت رنگ‌آمیزی‌شده موجب نگرانی‌های بسیاری در تولیدکننده و مصرف‌کنندگان شده است.

سودجویان در کمین باغداران

آن‌طور که مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران اعلام کرده است پرتقال رنگ‌آمیزی‌شده موجود در بازار بدون عطر، طعم، مزه، کیفیت و آب مناسب به بازار وارد شده است و این شائبه را در ذهن مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند که پرتقال مازندران مانند سال‌های گذشته سرمازده و یخ‌زده شده است، چرا که رنگ‌آمیزی این محصول سبب می‌شود مردم تصور کنند که این پرتقال کاملا رسیده است. شعبانی ادامه داد: نباید اجازه دهیم که پرتقال رنگ‌آمیزی‌شده بازار این محصول را خراب کند، چرا که این اتفاق سبب می‌شود باغداران که از سرمای سال‌های گذشته آسیب و خسارت فراوانی دیده‌اند، برای جلوگیری از بروز سرمای شدید و برف احتمالی محصول خود را زودتر از موعد برداشت کنند و به عده‌ای دلال و سودجو بدهند تا آنها را رنگ‌آمیزی و سپس در بازار با قیمت‌های گزاف بفروشند.

او تاکید کرد: استانداری مازندران، دانشگاه علوم پزشکی و دیگر دستگاه‌های متولی از جمله جهادکشاورزی و سازمان‌های نظارتی مانند سازمان استاندارد، غذا و دارو و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان باید در این مساله مداخله کنند و با برخورد و جریمه خریداران و فروشندگان این میوه‌ها جلو این اتفاق را بگیرند، چرا که هم‌اکنون هیچ‌مشکلی در تولید پرتقال وجود ندارد و عده‌ای سودجو با رنگ‌آمیزی این محصول مشخص نیست چه بلایی بر سر سلامت مردم و مصرف‌کنندگان می‌آورند.

رنگ‌آمیزی با هدف جلب مشتری

به‌گفته مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران، مصرف‌کننده بیشتر به زرق‌وبرق روی میوه‌ها توجه می‌کند و این اجبار ایجاد می‌شود که بخش خدمات با رنگ و ابزارآلات مختلف، میوه را براق نشان دهند. شعبانی درمورد رنگ‌کردن مرکبات ادامه داد: ما استانداردهایی در این زمینه داریم که اجازه این کار را به باغداران می‌دهد که بیشتر در پرتقال‌ها این اتفاق می‌افتد. پرتقال را برای نمای زیباتر و جاذبه بیشتر در فرایندی رنگ‌آمیزی می‌کنند. رنگ نارنگی به‌خاطر پوست نازک، زودتر تغییر می‌کند. به همین دلیل دستکاری نمی‌شود، اما این فرایند روی پرتقال‌ها انجام می‌شود. او افزود: ما در این بخش استانداردهایی داریم که اگر رعایت کنند، مشکلی پیش نمی‌آید، اما متاسفانه این استانداردها رعایت نمی‌شود و برخی میوه‌های ما را پس از رنگ‌آمیزی به بازار عرضه می‌کنند.

اگر بشود این میوه‌ها را با رنگ طبیعی خود وارد بازار کنیم و مردم هم از این میوه‌ها استقبال کنند بهتر است، اما مصرف‌کننده بیشتر به زرق‌و‌برق روی میوه‌ها توجه می‌کند و این اجبار را ایجاد می‌کند که بخش خدمات با رنگ و ابزارآلات مختلف، میوه را براق نشان دهند. مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران در ادامه تصریح کرد: اگر نوع نگاه مصرف‌کننده درست شود، میوه به‌صورت طبیعی به بازار عرضه خواهد شد. شعبانی گفت: ما جلسات مختلفی در این زمینه تشکیل داده‌ایم و تدابیری اندیشیده‌ایم و از همکارانمان در بخش سورتینگ خواسته‌ایم طبق استانداردها رفتار کنند و از رنگ‌کردن میوه‌ها اجتناب کنند و در صورتی که مجبور به این کار شدند، از رنگ‌های خوراکی برای این کار استفاده کنند تا مشکلی برای مصرف‌کنندگان ایجاد نشود.

میوه‌ها چطور رنگ‌آمیزی می‌شوند؟

میوه‌های کال را به دو روش رنگ می‌کنند. در روش اول ابتدا با گاز اتیلن، رنگ میوه‌ها را برمی‌گردانند و بعد در محلول رنگی غوطه‌ور می‌کنند تا رنگ میوه‌ها مجلسی‌تر و براق‌تر شود. روش دوم اما کمی متفاوت است. در این روش، خبری از گاز اتیلن نیست و از همان ابتدا مرکبات در محلول‌های رنگ با غلظت بالاتر غوطه‌ور می‌شود. میوه‌ها در آب ۵۰درجه سانتیگراد به مدت ۲۰دقیقه غوطه‌ور می‌شوند تا رنگ جذب پوست میوه و یکدست شود. بعد از آن نیز میوه‌ها سرد شده و واکس زده می‌شوند. البته این روش در کشور ما کمتر انجام می‌شود، اما می‌شود ردپای آن را در میوه‌های وارداتی دید. در این روش ممکن است مواد شیمیایی به داخل میوه نیز نفوذ کرده و موجب مسمومیت و حتی ابتلا به سرطان شوند.

خطر میوه‌های رنگ‌شده برای سلامتی

مرکبات نارس، ارزش غذایی چندانی ندارند؛ چه برسد به اینکه بعد از گذراندن مراحل رنگ‌آمیزی وارد بازار شوند. میوه‌های پاییزی و به‌ویژه مرکبات به‌دلیل دارا بودن ویتامین C در سبد غذایی پاییزی و زمستانی خانواده‌ها قرار دارد؛ میوه‌هایی که البته برای پیشگیری و درمان بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی‌ هم مفید است، اما رنگ‌کردن و عجله سودجویان برای فتح بازار میوه و فروش بیشتر سبب شده تا یکی از سالم‌ترین خوراکی‌ها در سبد غذایی خانواده به مواد شیمیایی آلوده شود. کارشناسان بر این باورند که مرکبات براساس اصولی که طبیعت برایش مشخص کرده باید روی درخت رسیده و طعم‌دار شود، درحالی که انجام مصنوعی این روند در گرمخانه‌ها باعث افزایش اسید داخل میوه شده و طعم و مزه آن کاملا غیرطبیعی خواهد شد. درعین‌حال این عمل باعث کاهش ماندگاری میوه در بازار و منازل خواهد شد و ضررهای بهداشتی دارد.

میوه پرتقال خودش اسید دارد و بر اثر گرمادهی میزان اسید آن بالاتر رفته و علاوه بر از بین رفتن خاصیت آن، برای دستگاه گوارش بسیار خطرناک است. همچنین کارشناسان معتقدند استفاده از واکس‌های نگهدارنده نیز براساس اصول علمی و با کاربرد مواد اولیه باکیفیت و استاندارد، صرفا برای میوه‌هایی که دارای پوست اسفنجی هستند، مورد قبول است. اما نمی‌توان از این روش برای براق‌کردن باقی میوه‌ها که پوست حساس دارند، مثل سیب، گیلاس، آلو یا از این دست استفاده کرد؛ هرچند به‌طورکلی هرچه کمتر از مواد شیمیایی در میوه‌ها استفاده کنیم، بهتر است.

برای دفع سموم چه بخوریم؟