انتقاد روزنامه جوان از تبلیغات بازرگانی تلویزیون

روزنامه جوان نوشت: تبلیغات بازرگانی در برنامه‌های تلویزیونی ویژه کودک و نوجوان یکی از چالش‌هایی است که همیشه درباره کیفیت برنامه‌های سینما مطرح بوده است.

مدافعان حقوق كودكان بارها درباره تأثیرات سوء تبلیغات روی باورهای خردسالان هشدار داده‌اند.به اعتقاد آنها به دلیل اینكه كودك در سنین پایین قدرت تشخیص میان واقعیت‌ها و فضای فانتزی و غیر واقعی تبلیغات را ندارد، نمی‌تواند این دو فضا را از هم جدا كند و به همین خاطر تماشای تبلیغات روی ذهن خردسالان تأثیرات منفی باقی می‌گذارد اما این مدیران رسانه ملی ایران هستند که این روزها هر ارزشی را پای آگهی‌های خود ذبح می‌کنند.

سوداگری بی‌حد و حصر

تبلیغات تجاری در برنامه‌ها کودکان علاوه بر تأثیر منفی روانی، باعث می‌شود تا كودك به سمت مصرف محصولات عموماً زیان‌آور و خوراكی‌های بی‌ارزش سوق داده شود. تبلیغات محصولات خوراكی حجیم شده مانند «پفك» و «چیپس» با هدف‌گذاری روی مخاطب خردسال و كودك از جمله مواردی بوده كه همیشه انتقادهای زیادی را نسبت به صداوسیما به همراه داشته است.

برای همین یك‌بار و در زمان ریاست عزت‌الله ضرغامی برای مدتی محدود پخش تبلیغات بازرگانی در برنامه‌های كودك ممنوع شد. ضرغامی در آن زمان طی مصاحبه‌ای علت پخش‌شدن تبلیغات در برنامه‌های كودك را بی‌پولی صداوسیما عنوان و از ممنوعیت پخش آگهی‌ها دفاع كرد ولی این بی‌پولی بود كه باز هم قواعد بازی را به هم زد و انواع و اقسام تبلیغات مستقیم و غیر‌مستقیم از برنامه‌های كودك و حتی شبكه تلویزیونی كودك سردرآورد.

به بچه‌ها رحم کنید

جالب است كه مدیران صداوسیما نیز به مضرات پخش آگهی‌های بازرگانی برای كودك واقفند. پیش از راه‌اندازی كانال‌های پویا و نهال، محمد سرشار، مدیر شبكه كودك ابراز امیدواری كرده‌بود كه دولت تسهیلاتی را به صداوسیما ارائه كند تا در این شبكه آگهی بازرگانی پخش نشود.

او گفته بود: امیدوارم با نگاه ویژه به شبكه كودك و نوجوان پخش آگهی‌های بازرگانی را در این شبكه متوقف كنیم. سرشار دلیل این كار را نیز بی‌دفاع بودن مخاطب كودك در برابر تبلیغات بازرگانی دانست. با این حال نه خبری از كمك دولت شد و نه صداوسیما تمایلی برای پخش نكردن آگهی در برنامه‌های كودك از خود نشان داد؛ موضوعی كه اخیراً اعتراض‌های نمایندگان مجلس را در پی داشته است. اعضای كمیسیون فرهنگی مجلس معتقدند تبلیغات بازرگانی در برنامه‌های كودك مخالف مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

سید صادق طباطبایی، عضو كمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوید: تبلیغ خوراكی آن هم از نوع مضر آن در برنامه‌های تلویزیونی كودك و نوجوان در اكثر كشورها ممنوع است؛ چراكه این مسئله ذائقه و عادات غذایی كودكان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و بالطبع سلامت نسل آینده نیز متأثر از آن خواهد بود.

نماینده مردم اردستان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینكه رسانه ملی در صورت داشتن شدیدترین مشكلات مالی باز هم نباید از برنامه‌های كودك و نوجوان خرج كند، می‌افزاید: تبلیغات در رسانه ملی به دلیل مشكلات مالی از حد متعارف گذشته‌است و این مسئله در برنامه‌هایی كه توانسته‌اند جلب اعتماد عمومی كنند، بیشتر دیده می‌شود. در واقع اگر مخاطب از یك برنامه تلویزیونی استقبال كند، مجبور به تحمل انواع و اقسام تبلیغات در ابتدا، میانه و انتهای آن برنامه خواهد شد. این نماینده با اشاره به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر منع تبلیغات بازرگانی در محیط‌های آموزشی، پژوهشی، تربیتی، مذهبی و فضاهای مخصوص كودكان تصریح می‌كند: اجرای مصوبات این شورا وظیفه همه دستگاه‌های ذی‌ربط است و با دستگاهی كه در اجرای آن تخطی كند باید برخورد قانونی شود.

مشکلات مالی را جور دیگری حل کنید

از سوی دیگر، جمشید جعفرپور، رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس نیز با انتقاد از پخش آگهی‌های بازرگانی در برنامه‌های كودك می‌گوید: از آنجا كه هر نوع تبلیغی در برنامه‌های كودك می‌تواند تأثیر مستقیمی در سبك زندگی و خلقیات كودكان داشته باشد، رسانه ملی باید با دقت و طمأنینه بیشتر به این مهم اقدام كند؛ چراكه در پی این تبلیغات، عادات غذایی كودكان برای همیشه تحت الشعاع قرار خواهد گرفت.

جعفر‌پور می‌افزاید: باید این سؤال را از مسئولان مربوطه پرسید، چرا شیر و دیگر خوراكی‌های مفید در برنامه‌های كودك تبلیغ نمی‌شوند، بنابراین باید از صدا و سیما خواست مشكلات مالی خود را از طرق دیگری حل كند و در بدترین شرایط مالی نیز برنامه‌های كودك و نوجوان را تحت‌الشعاع قرار ندهد. مدیران صداوسیما بارها به بهانه كسری بودجه تن به پخش آگهی‌های مواد خوراكی داده‌اند كه برای سلامت جامعه مضر است. به نظر می‌رسد اكنون مجلس باید گام‌هایی جدی برای مقابله با این روش غلط صداوسیما بردارد.

ماجرای تبلیغ اروتیک!

یكی از نمایندگان مجلس می‌گوید: سال پیش یك تیزر تبلیغاتی در اختیار شبكه پویا برای پخش قرار گرفت. در این تیزر دو كودك دختر و پسر مقابل هم می‌ایستند و پوشك‌های خودشان را در می‌آورند و به سمت یكدیگر پرتاب می‌كنند. مدیر وقت شبكه پویا به خاطر محتوای اروتیك این تیزر تبلیغاتی حاضر به پخش آن نمی‌شود و به همین خاطر حقوق آن ماه كارمندان پویا در موعد پرداخت نمی‌شود و بخش آگهی‌ها برخورد ناشایستی با این شبكه می‌كند.