حاشیه‌ای بر سخنرانی روحانی و ترامپ در نیویورک
هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل، دو سوپر استار رسانه‌ای درجه یک با دو رویکرد متفاوت داشت؛ حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران و دانلد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده. هر چند سخنان نامتعارف رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دلیل جنجالی که برپا کرد توجه زیادی را به سوی خود جلب نمود اما این رئیس‌جمهور ایران حسن روحانی بود که به برنده اصلی تورنمنت نفس‌گیر سازمان ملل تبدیل شد.
خبرآنلاین: هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل، دو سوپر استار رسانه‌ای درجه یک با دو رویکرد متفاوت داشت؛ حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران و دانلد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده. هر چند سخنان نامتعارف رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دلیل جنجالی که برپا کرد توجه زیادی را به سوی خود جلب نمود اما این رئیس‌جمهور ایران حسن روحانی بود که به برنده اصلی تورنمنت نفس‌گیر سازمان ملل تبدیل شد.
دیپلمات ارشد یک کشور آسیایی که دولت متبوعش عضو غیردائم شورای امنیت است اما ترجیح می‌دهد هویتش افشا نشود، روز پنجشنبه گفت که «در برابر نطق غیرمتعارف آقای ترامپ، تنها چیزی که انتظار آن را نداشتیم واکنش عجیب حسن روحانی و خونسردی حیرت‌آور او بود. من به همکارانم و برخی دیپلمات‌های اماراتی گفتم روحانی بازی را برد».
باتوجه به شناختی که از آقای ترامپ وجود دارد، فکر می‌کنم از همان ابتدا نمی‌بایست تصور می‌کردیم او قرار است (نه صرفا به دلیل مسئله ایران) مواضع دیپلماتیک متفاوتی در برابر بحران‌ها و چالش‌های بین‌المللی در پیش بگیرد. طی تقریبا یک سال گذشته و سپری‌شدن قریب به ۹ ماه از ریاست جمهوری وی، آیا برخورد مناسب‌تر و مواضع قابل دفاع‌تری از او دیده‌ایم؟! البته پال رایان جمهوری‌خواه و رئیس کنگره ممکن است طبق معمول به غلط استدلال کند «آقای رئیس جمهور تازه‌کار است و باید به او فرصت داد!» اما او و همفکرانش در واشنگتن به خوبی می‌دانند مشکل نه در تازه‌کار بودن آقای رئیس‌جمهور که بیشتر در ساختارهای ذهنی و باورهای ایدئولوژیک او نهفته است که همه از جمله ایالات متحده را با مشکل روبه‌رو کرده است.
چند سال پیش در شیکاگو، پشت یک اتومبیل موستانگ نوشته شده بود «اگر از رانندگی من خوشت نمی‌آید بزن کنار!». صورت توسعه‌یافته این منطق نوشتاری، با زبانی عریان‌تر معمولا و همواره از سوی آقای رئیس‌جمهور بیان می‌شود. آن‌گاه که مثلا می‌گوید «برای من معاهده زیست‌محیطی پاریس و یا تعهد و پایبندی ایران به توافق هسته‌ای که جامعه جهانی و همه نهادهای تخصصی فنی و اطلاعاتی حتی ایالات متحده آن را تایید کرده‌اند، اهمیتی ندارند. من اصلا هیچ‌کس جز خودم را قبول ندارم!».
بی‌جهت نیست که روز پنجشنبه مجله تایم در فضای اول نسخه الکترونیکی خود نوشت «ترامپ به مراتب بیشتر از توافق هسته‌ای، باعث شرمندگی آمریکاست». آقای رایان، این دیگر ربطی به تازه‌کار بودن یک سیاستمدار ندارد. سخنان آقای رئیس‌جمهور در سازمان ملل از این جنبه‌های ناخوشاید البته اتفاق جدیدی نبود اما نحوه برخورد حیرت‌آور و خونسرد طرف اصلی مقابل او یعنی حسن روحانی رئیس جمهور ایران، بی‌شک ما را با رویکرد جدید و هیجان‌انگیزی در عرصه دیپلماسی روبه‌رو کرده است. وقایع ۱۹ و ۲۰ سپتامبر مجمع عمومی سازمان ملل به باور من، سرفصلی جدید و قابل تامل در دیپلماسی نوین ایران و از سوی ارشدترین دیپلمات و سیاستمدار این کشور به‌شمار می‌رود.
تفاوت‌های اساس میان دو سر طیف یک موضوع مشترک دیپلماتیکی (توافق هسته‌ای) که دیگر چندان ربطی به طرفین اصلی ماجرا ندارد و یک موضوع بین‌المللی است، امروز آن‌چنان عیان شده که هرگونه تلاش سیاسی و بین‌المللی برای معکوس جلوه دادن واقعیات چندان با موفقیت همراه نخواهد شد. قضاوت و موضع‌گیری‌های بسیاری از رهبران جهان و دیپلمات‌های مقیم نیویورک طی ۴ روز گذشته به وضوح نشان می‌دهد برنده این زورآزمایی تمام‌عیار دیپلماتیکی، ایران و حسن روحانی بوده. تاکنون هیچ سیاستمدار و دیپلماتی را ندیدم و سخنی از او نشنیدم که مواضع رئیس جمهور ترامپ را تایید و یا ایرادی از سخنان حسن روحانی گرفته باشد. البته تا آنجا که به بنیامین ناتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل مربوط می‌شود، موضع‌گیری‌های آقای ترامپ درست و منطقی است و شاهد این درستی هم پنگوئن‌های قطب شمال! هستند. احتمالا چند کشور عربی نیز تصورات مشابهی دارند. اما تردیدی وجود ندارد در آنچه به ایران مربوط می‌شود، ما با واقعیات متکی به حقایق انکارناپذیری روبه‌رو شده‌ایم که از مرز تایید گذشته‌اند و به‌وضوح در مرحله تثبیت همکاری و توسعه مناسبات با ایران نوین قرارگرفته‌ایم.
سخنان مهم رئیس جمهور روحانی در سازمان ملل، مواضعی رسمی و کاملا ایدئولوژیک تلقی می‌شوند که حاوی ۳ نکته ساختاری مهم بود. نخست، از جنبه‌های فنی در مورد توافق هسته‌ای. دوم، از جنبه‌های دیپلماسی، صلح و همکاری مشترک. سوم، از جنبه‌های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی جامعه ایرانی. واقعیت را قبول کنیم؛ تاثیر مثبت مواضع و سخنان رئیس‌جمهور ایران بر افکار عمومی و بدنه دیپلماسی بین‌المللی عمیق و انکار اپذیر بود، تا آنجا که حتی آقای تیلرسون وزیر خارجه مجبور شد اذعان کند «بله خب! دیپلمات‌ها معمولا خوشبین هستند».
برخی سیاستمداران غربی مانند دیپلمات‌های سوئدی و فرانسوی مقیم نیویورک می‌گویند «مواضع حسن روحانی و جواد ظریف، جنبه هیجان‌انگیز ماجراهای هفته گذشته بود». یک دیپلمات ارشد فرانسوی می‌گوید ایرانی‌ها متخصص صبر و حوصله هستند. مسلما اتفاقات هفته قبل و آن سخنان نامناسب آقای ترامپ، آنها را از میدان بیرون نخواهد کرد. این برای جامعه جهانی و اروپا که طرف اصلی و شریک ایران است، نکته بسیار مهمی تلقی می‌شود.
ارسال نظر