گزینه‌های جدید تیم مذاکرات هسته‌ای

روزنامه اعتماد: بر همین اساس به نظر می‌آید که ترکیب تیم دیپلماتیک ایران در دولت یازدهم متشکل از دیپلمات‌های کارکشته و مذاکره‌کنندگان حرفه‌یی خواهد بود که این گروه از لحاظ سوابق هیچ شباهتی به گروه فعلی نخواهد داشت.

ترکیب دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان ارشد ایران برای پیشبرد اهداف دیپلماتیک دولت حسن روحانی از اهمیت فراوانی برخوردار است.

با توجه به اینکه از یک‌سو مهم‌ترین مباحث مورد انتقاد از سوی حسن روحانی در جریان مبارزات انتخاباتی معطوف به تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای دولت نهم و دهم در حوزه مسائل سیاست خارجی بوده و از سوی دیگر انتظار ۱+۵ برای دور جدید مذاکرات هسته‌یی با ایران است، ترکیب دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان ارشد ایران برای پیشبرد اهداف دیپلماتیک دولت حسن روحانی از اهمیت فراوانی برخوردار است، به‌گونه‌یی که نه تنها این موضوع داخل ایران طی هفته‌های گذشته محل گمانه‌زنی‌های محافل سیاسی و رسانه‌یی بوده که حتی دیگر کشورها و به‌ویژه دولت‌های ۱+۵ نیز در انتظار شناختن دیپلمات‌های دولت یازدهم هستند.

بر همین اساس به نظر می‌آید که ترکیب تیم دیپلماتیک ایران در دولت یازدهم متشکل از دیپلمات‌های کارکشته و مذاکره‌کنندگان حرفه‌یی خواهد بود که این گروه از لحاظ سوابق هیچ شباهتی به گروه فعلی نخواهد داشت. بر اساس شواهد و قرائن موجود می‌توان پیش‌بینی کرد که هشت نفر اعضای تیم جدید هسته‌یی ایران از میان این چهره‌ها باشند:

محمدجواد ظریف

ظریف که به مدت پنج سال (از ۱۴ مرداد سال ۱۳۸۱ تا ۵ تیر سال ۱۳۸۶) سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد بود سال ۸۶ پس از بازگشت از ماموریت سفارت دائم ایران در سازمان ملل کمتر از او خبری شنیده شده است و تا پیش از پیروزی حسن روحانی گفته می‌شد که مشغول فعالیت‌های دانشگاهی است. اگرچه گفته می‌شود علی اکبر صالحی طی یک سال گذشته از او درخواست مشاوره داشته که ظریف هرگز واکنشی به این خبر نداشته است. سوابق ظریف عبارتند از: سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، دستیار ارشد وزیر خارجه، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت‌ خارجه، دبیر اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران، استاد دانشکده روابط بین‌الملل و عضو تیم مذاکرات هسته‌یی در دوران روحانی.

علی‌اکبر ولایتی

علی‌اکبر ولایتی دیپلمات شناخته‌شده‌یی است. سیاستمداری که در جریان مناظره‌های تلویزیونی بیش از آنکه اشتراک گفتاری با کاندیداهای اصولگرا داشته باشد نزدیک به حسن روحانی سخن گفت. او و روحانی در این مناظره‌ها چندین بار حرف‌های یکدیگر را تایید کردند و عملکرد سعید جلیلی، دبیر فعلی شورای عالی امنیت ملی را مورد نقد جدی قرار دادند. با توجه به تجربه ولایتی در حوزه سیاست خارجی و ارتباطات خارجی او، خبر حضور ولایتی در سمت شورای عالی امنیت ملی می‌تواند صحت داشته باشد. ولایتی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ وزیر خارجه و از آن تاریخ تاکنون مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل است.

سیروس ناصری

ناصری از دیپلمات‌هایی است که در زمان نمایندگی ایران در مقر سازمان ملل در ژنو، به عنوان یکی از اعضای تیم مذاکراتی قطعنامه ۵۹۸ در عرصه سیاست خارجی مطرح شد. پس از آن در دوران روحانی، از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی ایران بود. ناصری که باسابقه‌ترین سفیر ایران در ژنو و وین شناخته می‌شود، مدتی سخنگوی تیم هسته‌یی روحانی بوده است.

سید حسین موسویان

سخنگوی تیم هسته‌یی روحانی که هم‌اکنون به عنوان پژوهشگر میهمان در دانشگاه‌های آمریکا فعالیت دارد، به‌خاطر سوابق تحصیلاتی در آمریکا وارد تیم روحانی در شورای عالی امنیت ملی در مذاکرات هسته‌یی شد و بعد از تغییر دولت هشتم و روی کارآمدن دولت احمدی‌نژاد، از این سمت برکنار شد. سوابق موسویان عبارتند از: سفیر اسبق ایران در آلمان، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌یی، معاون مرکز تحقیقات استراتژیک، عضو موسس حزب اعتدال و توسعه و مدیر پیشین روزنامه ایران‌نیوز.

محمدرضا البرزی

البرزی، سفیر و نماینده سابق ایران در مقر سازمان ملل در ژنو بوده است. معاونت پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک و مدیریت کل اسبق سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در زمان خرازی، از دیگر سوابق اجرایی البرزی است.

امیرحسین زمانی‌نیا

زمانی‌نیا، عضو سابق تیم هسته‌یی در حال‌حاضر در مرکز تحقیقات استراتژیک مشغول فعالیت است. زمانی‌نیا نخستین فرد از تیم مذاکره‌کنندگان هسته‌یی بود که در نخستین کنفرانس مطبوعاتی روحانی که دو روز پس از اعلام نتایج انتخابات برگزار شد، مدیریت جلسه را بر عهده داشت.

سوابق زمانی‌نیا عبارت است از: معاون پژوهش‌های روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک، مدیرکل اسبق سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، سفیر اسبق ایران در مالزی، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی و از مدیران ارشد دفتر ایران در نیویورک (سازمان ملل) در دوره خرازی.

سید محمد صدر

صدر از چهره‌های برجسته سیاست خارجی دوران اصلاحات است. صدر در کنار محسن امین‌زاده دو مدیر ارشد خاتمی در وزارت خارجه اصلاحات بودند. سوابق وی عبارتند از: معاون عربی و آفریقای وزارت‌ خارجه دوران اصلاحات و مشاور سید محمد خاتمی، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات وزارت‌ خارجه، عضو موسس جبهه مشارکت.

علی جنتی

علی جنتی اگر چه پسر آیت‌الله جنتی است اما بر خلاف پدرش از لحاظ سیاسی جزو شخصیت‌های نزدیک به آیت‌الله هاشمی‌ رفسنجانی است. رئیس صدا و سیمای خوزستان، استانداری خوزستان، رئیس دفتری هاشمی‌ رفسنجانی در مجلس، دو بار سفیر ایران در کویت و معاون سیاسی وزارت کشور از سوابق علی جنتی است. جنتی رفاقت صمیمانه‌یی با حسن روحانی دارد و به نظر می‌رسد که او یکی از اعضای تیم جدید هسته‌یی ایران باشد.

فریدون وردی‌نژاد

وردی‌نژاد اگر چه به جز یک دوره سفارت در چین، در زمان ریاست‌جمهوری خاتمی، سوابق خاصی در سیاست خارجی ندارد اما به‌دلیل حضور پررنگ رسانه‌یی در دوران اصلاحات و سوابق اجرایی وی که شامل هشت سال مدیریت خبرگزاری ایرنا و همچنین روزنامه ایران از ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰، سفیر ایران در چین، از موسسان حزب اعتدال و توسعه، استاد رشته مدیریت در دانشگاه تربیت‌ مدرس، معاون پیشین نیروی قدس سپاه، عضویت در کمیته سیاسی، علمی و راهبردی سند چشم‌انداز ۲۰ ساله نظام در مجمع تشخیص مصلحت و عضویت در کمیته سیاست خارجی و روابط بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌شود و با توجه به اینکه از افراد نزدیک به روحانی است، از اعضای احتمالی ترکیب تیم سیاست خارجی او خواهد بود. وردی‌نژاد در سال ۱۳۸۹ به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه تهران بازنشسته شد.

محمود واعظی

دکتر واعظی از دیپلمات‌های قدیمی وزارت خارجه از سال ۱۳۶۵ به این وزارتخانه پیوسته است. سمت‌های اجرایی دکتر واعظی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به ترتیب عبارتند از: مدیرعامل شرکت مخابرات ایران از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵، مشاور وزیر خارجه از سال ۶۵ تا ۶۶، معاون سیاسی اروپا و آمریکای وزارت‌ خارجه از سال ۶۸ تا ۷۶، معاون اقتصادی وزارت خارجه از سال ۷۶ تا ۷۸، معاون پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک از سال ۷۸ تاکنون. او همچنین معاون اروپای وزارت‌ خارجه در دهه ۸۰ و مشاور دکتر روحانی در امور سیاست خارجی است. واعظی جدا از حضور احتمالی در تیم هسته‌یی جدید از کاندیداهای اصلی وزارت خارجه دولت یازدهم نیز هست.

علی‌اکبر صالحی

صالحی اگر چه وزیر خارجه دولت احمدی‌نژاد است و روزگذشته اعلام کرد که تا کنون صحبتی از سوی روحانی با وی برای ماندن در تیم جدید هسته‌یی نشده است اما با توجه به سوابق وی و همچنین حضورش در تیم مذاکرات هسته‌یی زمان روحانی یکی از گزینه‌های احتمالی تیم جدید هسته‌یی ایران است. صالحی می‌تواند روند مذاکرات هسته‌یی فعلی را در اختیار تیم جدید بگذارد. سوابق وی به ترتیب عبارتند از: رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف، نماینده دائمی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی در دوره روحانی، معاون وزیر علوم و سفیر ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در جده.

محمد سعیدی

معاون سابق برنامه‌ریزی، بین‌الملل و امور مجلس سازمان انرژی اتمی و تیم مذاکره‌کنندگان که هم‌اکنون اخبار دقیقی از فعالیت‌های وی در دسترس نیست.

غلامعلی خوشرو

خوشرو نیز در کنار امین‌زاده و صدر از مدیران و معتمدان خاتمی بود که وارد عرصه دیپلماسی شد. سوابق او عبارت است از معاون بین‌الملل وزارت خارجه، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی و از اعضای ارشد جبهه مشارکت.

محمدمهدی آخوندزاده

او سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار در جمهوری فدرال آلمان بود و بعد به عضویت تیم هسته‌یی درآمد. برخی از سوابق آخوندزاده در حوزه مسائل دیپلماتیک عبارتند از: مشاور وزیر امور خارجه در امور کشورهای مشترک‌المنافع، سفیر جمهوری اسلامی ایران در هندوستان، مدیرکل حوزه وزیر خارجه، مشاور شورای‌ عالی امنیت ملی و مدیر بخش آسیا در مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه، قائم مقام وزیر امور خارجه و معاون خاورمیانه و مشترک‌المنافع وزارت امور خارجه و سفیر جمهوری اسلامی ایران در آلمان.