آغاز راه دشوار ترمیم روابط تهران _ ریاض
روابط تهران- ریاض راهی جز ترمیم ندارد. همسایه‌ها واقعیت‌های غیر قابل تغییرند و فارغ از آن زیستن در یک جغرافیا اجبارهایی را تحمیل می‌کند که چاره‌ای جز پذیرش آنها و کنار گذاشتن کینه‌ورزی‌ها باقی نمی‌گذارد. به همین دلیل دیپلماسی باید در خدمت صلح بوده و مترصد روزنه‌های بسترساز دوستی باشد.
صادق ملکی در روزنامه ایران نوشت: روابط تهران- ریاض راهی جز ترمیم ندارد. همسایه‌ها واقعیت‌های غیر قابل تغییرند و فارغ از آن زیستن در یک جغرافیا اجبارهایی را تحمیل می‌کند که چاره‌ای جز پذیرش آنها و کنار گذاشتن کینه‌ورزی‌ها باقی نمی‌گذارد. به همین دلیل دیپلماسی باید در خدمت صلح بوده و مترصد روزنه‌های بسترساز دوستی باشد.
در روابط میان ایران و عربستان اگرچه گفته شده است که هیچ کشوری واسطه ترمیم روابط تهران- ریاض نبوده است، اما سکوت و آتش‌بس نسبی رسانه‌های دو کشور خود می‌تواند زمینه ترمیم روابطی باشد که دیر یا زود باید بهبود یابد. هم ایران و هم عربستان می‌دانند که دشمنی‌ها نه تا ابد قابل تداوم هستند و نه عقل سلیم توصیه بدان دارد.
در جغرافیای پیچیده، ناامن و بحرانی خاورمیانه باید بسیار هوشیار بود. آنانی که در این منطقه مدیریت جنگ می‌نمایند، سعی دارند با محاسبات دقیق، چیدمانی را پی‌‌ریزی کنند که ریاض و تهران گام به گام به جنگ نزدیک شوند.
با توجه و آگاهی از این امر باید در روابط تهران و ریاض، ذهن‌های همه مقامات و رسانه‌های متعهد، متمرکز بر صلح باشد. نه تهران و نه ریاض نمی‌توانند و نباید مسائل مترتب برصحنه سیاست در منطقه و جهان را با عینک خود و یا منطبق با آرزوهای خویش تحلیل و قضاوت کنند. ایران و عربستان واقعیت‌های تاریخی و ژئوپولتیکی قابل نفی نبوده و نیستند.
تهران و ریاض نباید دلخوش به عدم استحکام نظام‌های حاکم بر دو کشور باشند. نه ایران و نه عربستان نمی‌توانند جغرافیا و ماهیت غالب شیعی و وهابی خود را تغییر دهند و اصلاً نباید برای تغییر و نفی هویت‌های دو کشور تلاشی صورت بگیرد. باید در ایران و عربستان، همه نگران جنگ بوده و برای ترمیم روابط تهران و ریاض، تلاش کنند.
جنگ‌سالارانی که بر طبل جنگ می‌نوازند، باید به حاشیه رانده شوند. بسیاری از جنگ‌ها، حاصل روایت‌های متضاد بوده و تهران و ریاض باید با یافتن روایت‌های مشترک و ساختن پل اعتماد، بنیانگذار صلح میان خود و در وسعت وسیع، منطقه باشند. اگر قابلیت نظامیان در جنگ‌ها محک می‌خورد، هنر دستگاه دیپلماسی و سیاستمداران نیز به هنگام بروز بحران و تلاش آنان برای تبدیل بحران به صلح و دوستی، تبلور می‌یابد.
بخش مهمی از تصویرهای ذهنی منفی تهران و ریاض نسبت به هم، حاصل سیاست‌ها و برداشت‌های بلندمدت تاریخی است که با اراده متقابل قابلیت تغییر دارند. باید نگاه تهران به نظام سعودی که آن را نظامی ارتجاعی و نگاه ریاض به ایران که آن را نماینده نظامی هژمون می‌داند، تغییر کند.
نسل امروز و فردای خاورمیانه و در این میان ایران و عربستان باید از به دوش کشیدن بار اختلافات تاریخ دیروز رهایی یابند. گام برداشتن در این مسیر بسیار سخت و دشوار است اما باید از جایی شروع کرد و اگر زمینه‌ای نیست، بستری برای تغییر ذهنیت‌ها فراهم ساخت.
باید دغدغه اصلی رهبران و مقامات ایران و عربستان با مدنظر قرار دادن منافع و الزامات فراوان ناشی از همسایگی، پرهیز از جنگ و تلاش برای صلح، باشد. ضرورت‌های مترتب بر منافع ملی شاید نتواند چون گذشته در فضای امروز روابط ایران و عربستان را به شیرینی زمان دو بال شدن تهران و ریاض نزدیک کند، اما می‌تواند مانع دو خصم درون اسلامی شدن دو کشور گردد.
با نگاه‌های متخاصمی که یکی ظهور داعش را حاصل وهابیت و دیگری حاصل بی توجهی به سنی‌ها می‌داند، نمی‌توان پلی برای صلح ساخت. جنگ و صلح مسیر دوطرفه است. همان گونه که هیچ جنگی به یکباره آغاز نمی‌شود، صلح نیز به یکباره آغاز نمی‌شود. باید با به‌کارگیری عقلانیت استراتژیک، از سایه شوم جنگ دور شده و برای صلح تلاش کرد.
دولت روحانی همان گونه که در حوزه سیاست داخلی بر تعامل، آشتی و اعتدال تأکید داشته و کارنامه موفقش سبب رأی دوباره به او بوده است، باید در سایر عرصه‌های سیاست خارجی خصوصاً در روابط با ریاض چون موضوع هسته‌ای، برای ایجاد فضای گفت‌وگو و صلح تلاش کند.
احترام به حقوق متقابل و حوزه‌های نفوذ، هموارکننده دور شدن از سیاست تقابلی و نزدیک شدن به نگاه تعاملی است. تخریب، آسان و سازندگی سخت است. حاصل سیاست سلبی، جنگ و حاصل سیاست ایجابی، صلح است. باید با همه دشواری‌ها در روابط ایران و عربستان، راه صلح را هموار کرد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
عربستان تو این موقعیت که اربابش امریکاست هرگز با ایران رابطه برقرار نمیکنه
با برقراری روابط ،نقشه شوم امریکا را ،ناکام کنیم.