خباز: بیطرف به دلیل اصلاح‌طلب بودن حذف نشد!
مجلس، به وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور رأی اعتماد داد و جز حبیب‌ا... بیطرف، سایر گزینه‌هایی که روحانی به مجلس معرفی کرده بود را تایید کرد. بسیاری از وزرا نیز با رأی بالایی مورد اعتماد نمایندگان قرار گرفتند.
روزنامه آرمان: مجلس، به وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور رأی اعتماد داد و جز حبیب‌ا... بیطرف، سایر گزینه‌هایی که روحانی به مجلس معرفی کرده بود را تایید کرد. بسیاری از وزرا نیز با رأی بالایی مورد اعتماد نمایندگان قرار گرفتند.
اکنون مجلس منتظر معرفی دو وزیر علوم و وزیر نیروی جدید از سمت روحانی هستند تا پرونده رأی اعتماد کابینه دوازدهم نیز بسته شود. اما آنچه مورد بحث است، عملکرد فراکسیون امید است. بسیاری معتقدند که فراکسیون امید، مطابق انتظارها ظاهر نشد، در حالی‌که سایر گروه‌های موجود در مجلس، لابی‌های گسترده‌ای را صورت دادند و با کوشش فراوانی موفق شدند که نتیجه را آن‌طور که می‌خواهند رقم بزنند.
تا جایی که یکی از وزرای اصلاح‌طلب کابینه رأی اعتماد نگرفت و دیگر وزرایی که پیشینه اصلاح‌طلبی داشتند، رأی پایین‌تری از دیگران کسب کنند. از سوی دیگر، این اختلاف دیدگاه‌هایی که اکنون میان حامیان آقای روحانی رخ داده است، می‌تواند در آینده عمیق‌تر شود و حتی انتخابات آتی را دستخوش تغییراتی کند و نتیجه آن به نفع کشور نباشد.
حتی گاهی برخی از تحلیلگران، وضعیت امروز را با سال ۸۴ قیاس می‌کنند و معتقدند اگر به‌طور کافی دقت نشود، ممکن است احمدی‌نژاد دیگری سر بیرون آورد. برای بررسی این موضوع، محمدرضا خباز، نماینده سابق مجلس و استاندار سمنان با «آرمان» گفت‌وگو کرده است که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
پس از اعلام نتایج صلاحیت وزرای پیشنهادی، انتقادات زیادی به فراکسیون امید و نحوه عملکرد آنها در نحوه لابی‌گری در مجلس و عدم رأی فراکسیونی وارد می‌شود. بسیاری معتقدند که فراکسیون امید موفق به پیشبرد رسالت و وظیفه‌ای که بر دوش داشت نشد و نتیجه آن نیز رأی پایین وزیران اصلاح‌طلب و رأی بالای وزیرانی است که دارای پایگاه اصلاح‌طلبی نیستند. تحلیل شما نسبت به این موضوع چیست؟
همان‌طور که اشاره کردید در روزهای گذشته انتقادهای بسیاری به مجلس وارد می‌شود و تحلیل‌هایی نیز از وضعیت ارائه می‌شود که از نظر من همه این تحلیل‌ها و انتقادهایی که مطرح می‌شود، یکجانبه بوده و به دور از واقعیت است. من معتقدم که فراکسیون امید عملکرد خوبی داشت. اتفاقی که به حول و قوه الهی در روز شنبه افتاد در نوع خود در کشور ایران و در کارکرد مجلس نمونه بود.
به این معنا که شما اگر فراوانی رأی وزرا را ملاحظه کنید در هیچ‌دوره‌ای تعداد وزرایی که بالای 200 رأی کسب کرده باشند به اندازه این دوره نبوده است. یعنی مجلس رأی پر و پیمانی به دولت داد که این رأی بالا، تقویت‌کننده وزرا برای 4 سال خدمت خواهد بود. چنین رایی نشان‌دهنده حمایت قاطع مجلس از وزیران است که پس از این به هر بهانه‌ای نشود وزیری را برای استیضاح هر روز ببرند و بیاورند. تعداد افزون از 200 رأی باعث می‌شود که وزیر با قدرت و توانایی بیشتری برنامه ارائه شده خود را پیش ببرد.
در مجلس، سه فراکسیون اصولگرایان، مستقلان و فراکسیونی به نام «امید» وجود دارد. البته معنای فراکسیون امید این نیست که همه آنها اصلاح‌طلب هستند. آنها همه مدافعان دولت و حامیان روحانی هستند. معنای فراکسیون اصولگرایان هم این نیست که همگی مخالفان دولت هستند. وقتی وزیر این دولت نزدیک به 250 رأی کسب می‌کند نشان‌دهنده «اجماع» در مجلس است که حول دولت شکل گرفته و این اجماع می‌تواند پشتوانه خوبی برای کشور باشد.
علاوه بر این دو فراکسیون، مجموعه دیگری به عنوان مستقلین وجود دارد که از نظر عددی با دو فراکسیون دیگر برابری نمی‌کند، اما آنها نیز نشان داده‌اند که با دو فراکسیون اصلی مجلس قرابت دارند و می‌توان نام آنها را نیز در میان جمع حامیان روحانی قرار داد. هر سه فراکسیون به‌طور خواسته یا ناخواسته اکنون با رأی خود نشان داده‌اند که در حمایت از دولت اجماع دارند.
فراکسیون امید کمیته‌هایی برای بررسی صلاحیت نامزدها تشکیل داد و پس از آن اعلام کرد که همه اعضا به صورت جمعی رأی خواهند داد، اما بررسی وضعیت آرای کابینه، نشان می‌دهد که در عمل چنین موضوعی اجرا نشده است. آیا در این زمینه قصوری متوجه اصلاح‌طلبان مجلس است؟
فراکسیون امید قصد داشت که برای اولین بار به سبک فراکسیونی وارد شود و برای نخستین بار با سیستمی پیش بروند که اگر روسای فراکسیون گفتند به یک وزیر رأی بدهیم، همگی به او رأی بدهند و اگر گفته شد که به فلان وزیر رأی داده نشود، هیچ‌یک از اعضا به او رأی اعتماد ندهند. مانند کشورهایی که پارلمان آن به وسیله احزاب اداره می‌شود. ما در ایران حزب قدرتمند نداریم و طبیعتا اجرای پروژه‌های فراکسیونی بسیار دشوار و دور از دسترس است.
به همین دلیل اگر فراکسیون تصمیم بگیرد که یک نفر رأی بیاورد یا یک وزیر دیگر رأی اعتماد نگیرد، نباید توقع داشت که همه اعضای فراکسیون از آن تبعیت کنند. چنین چیزی هنوز در کشور ما اجرایی نیست. آقایان در فراکسیون امید قصد داشتند که تمرین کنند و «باب» آن را باز کنند اما در اجرای آن متوجه شدند چنین چیزی در کشور ما هنوز جایی ندارد.
در کشورهایی که احزاب، نماینده‌ای را بالا آوردند، از او حمایت کرده‌اند و نماینده نیز خود را مدیون تلاش‌های حزب می‌داند، قادر به اجرای چنین امری هستند، اما در کشور ما این‌طور نیست. افرادی که با لیست امید به مجلس راه پیدا کرده‌اند، در حمایت از دولت همگی مشترک هستند اما نگاه‌های آنها در همه ابعاد یکی نیست.
از یک فرماندهی به عنوان فرماندهی فراکسیون امید تبعیت نمی‌کنند، به همین دلیل پس از مدتی وقتی سران فراکسیون تصمیم داشتند که تصمیم جمعی بگیرند، احساس کردند که این موضوع اجرایی نیست و بنابراین افرادی که در مجلس رأی اعتماد گرفتند، مشخص نیست که با رأی چه کسی وزیر شدند. یعنی وزیری که ۲۶۰ رأی کسب کرده با وزیری که ۱۶۰ رأی کسب کرده ۱۰۰ رأی اختلاف دارد، اما هیچ‌کس نمی‌تواند دقیقا مشخص کند که این اختلاف رأی برای کدام فراکسیون است.
اینکه آیا رأی فراکسیون امید به این سمت بوده یا اصولگرایان و مستقلین، مشخص و قابل ارزیابی نیست. اگر هم کسی قصد داشته باشد که به این شیوه تحلیل کند از نظر من تحلیل بی‌مبنایی ارائه کرده است. مبنای تحلیل باید علمی و قابل قبول باشد. فراکسیون امید می‌خواست برای نخستین بار در کشور موضع فراکسیونی بگیرد، اما بعد از مدتی که وارد شدند دیدند که اعضای آن مانند ۹مجلس قبلی یعنی به تشخیص خود عمل خواهند کرد.
این طور نیست که اگر فراکسیون بگوید به یک شخص رأی بدهند یا رأی ندهند، چشم و گوش بسته اطاعت کنند. دلیل آن نیز این است که احزاب قدرتمند نداریم و احزاب نیروهای خود را صفر تا ۱۰۰ حمایت نمی‌کنند. نمایندگان وقتی وارد مجلس می‌شوند، به مجموعه تفکر فراکسیون‌ها علاقه‌مند هستند و گاهی اوقات با هم هماهنگ عمل می‌کنند اما در بسیاری از موارد بر مبنای تشخیص خود رفتار می‌کنند.
بنابراین از نظر شما، غفلتی از سمت فراکسیون امید صورت نگرفته است؟
فراکسیون امید و فراکسیون اصولگرایان هرکدام در حدود 100 عضو دارند که علاوه بر آن فراکسیون مستقلین وجود دارد که تعداد کمتری عضو دارد. یک گروهی از نمایندگان نیز هستند که عضو هیچ‌یک از سه مجموعه بالا نیستند. بنابراین می‌توان گفت که چهار مجموعه در مجلس وجود دارد. از نظر من، فراکسیون امید کوتاهی و غفلت نکرده است.
آنها تلاش داشتند یک چیز جدیدی را در کشور اجرا کنند و یک نقص را رفع کنند اما در این کار به دلایلی که به آن اشاره کردم موفق نشدند. فراکسیون امید تلاش کرد که یک گامی در جهت حل مشکل نبود احزاب در مجلس بردارد و گشایشی در راه تصمیم‌گیری‌های جمعی و فراکسیونی ایجاد کند که از نظر من به رغم اینکه در اجرای این طرح موفق نشد اما گام خوبی برداشتند و در آینده شاید بتوان امید بیشتری به چنین حرکت‌هایی داشت.
در روزهای اخیر شاهد اصطکاک‌هایی میان اصلاح‌طلبان داخل و خارج مجلس با دولت بوده‌ایم و محور این بحث‌ها نیز درخصوص کابینه بوده است. بسیاری از اصلاح‌طلبان معتقد بودند که کابینه معرفی شده طبق انتظارات نبوده است. این اصطکاک چه آسیبی را به دنبال دارد و چطور می‌توان آن را حل و فصل کرد؟
اظهار نظر در کشور ما آزاد است و هرکس هر نظری داشته باشد، قادر به بیان آن است. ما نیز باید به دیدگاه افراد احترام بگذاریم و هرکس نیز نگاه خود را دارد. من به عنوان یک فرد معتقدم که اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل که حامیان آقای روحانی و دولت تدبیروامید نام دارند، همه در یک موضوع اشتراک دارند و آن نقطه، حمایت از آقای روحانی و دستگاه دولت است. اما در بسیاری از موارد دیگر با یکدیگر اختلاف دیدگاه دارند.
در زمان اصلاحات نیز به همین صورت بود. طرفداران رئیس دولت اصلاحات چندین گروه بودند. ۸ گروه تنها در مجلس وجود داشت که حامی دولت هفتم و هشتم بودند. این گروه‌ها تنها در حمایت از رئیس دولت اصلاحات متفق‌القول بودند. همه این را قبول داشتند. اکنون نیز در حمایت از آقای روحانی همه این اتفاق نظر را دارند. حامیان دولت در ابعاد مختلف و بحث‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... افکار متفاوتی دارند.
آنچه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو را در دولت، استانداری‌ها، خارج از دولت و... گردهم جمع کرده، حضور آقای دکتر روحانی است. به این معنا که مشی آقای روحانی را قبول دارند و او را برای کشور در حال حاضر و باتوجه به شرایط موجود، اصلح می‌دانند. رای‌هایی که مجلس به کابینه داد در نوع خود بی‌نظیر بود اما تنها وجه مشترک آن، پذیرش و به اصطلاح عامیانه آن «قبول داشتن» آقای روحانی است.
حتی در دورن فراکسیون‌ها نیز به همین صورت است و در بسیاری از دیدگاه‌ها با یکدیگر تفاوت نظر دارند. اما اگر احزاب قدرتمند وجود داشته باشند و همه اعضای فراکسیون به وسیله حزب حمایت شده و مرهون زحمات آنها باشند، مانند کشورهای دیگر می‌توان انتظار یکدست بودن فراکسیون‌ها را داشت. طبیعی است که بعضی از افراد نسبت به رفتار برخی دولتمردان اعتراض داشته باشند.
این موارد نیز جزو اختلاف‌های سلیقه‌ای است. آنچه اهمیت دارد این است که مجلس سیاست‌های اصلی و اعتدالی دولت را قبول داشته و روحانی را کمک می‌کند که در اجرای وعده‌های خود موفق باشد. اگر دولت و مجلس چنین همراهی و همیاری داشته باشند، روحانی می‌تواند اهداف خود را به نتیجه برساند. رأی اعتماد نمایندگان نیز حاکی از همین همکاری و همدلی میان دولت و مجلس بود.
پس از اینکه وزرای اصلاح‌طلب رأی کمی کسب کردند و حبیب‌ا... بیطرف نیز از گردونه حذف شد، این بیم در بسیاری از فعالان سیاسی و تحلیلگران به وجود آمد که ممکن است به بدنه اجتماعی جریان اصلاحات آسیب وارد شود و از مردم سلب اعتماد شود. این موضوع می‌تواند در انتخابات‌های بعد نتایج زیانباری برای کشور به همراه داشته باشد. ارزیابی شما نسبت به این مساله چیست؟
از نظر من این تحلیل نیز مبنای دقیقی ندارد، چرا که در میان 17 وزیری که معرفی شدند تنها آقای بیطرف اصلاح‌طلب نبود بلکه اصلاح‌طلبان دیگری نیز حضور داشتند. بسیاری از وزرایی که الان رأی آورده‌اند و اتفاقا رای‌های بسیار بالایی کسب کردند، اصلاح‌طلب بودند و در انتخابات‌های گذشته با برند اصلاحات حضور داشتند.
اینکه اگر یکی از اصلاح‌طلبان رأی اعتماد نگرفت را به همه این جریان تعمیم بدهیم، با حقیقت منطبق نیست. برخی از اعضای دولت که پیشینه اصلاح‌طلبی داشتند و مردم آنها را قبول دارند اکنون رأی آورده‌اند، به همین دلیل برای من چنین تحلیلی قابل قبول نیست و اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. ما اگر با حذف یک نفر، کلیت جریان مجلس و دولت را زیر سوال ببریم، از حقیقت دور شده‌ایم.
باید بررسی شود که چرا آقای بیطرف موفق به کسب رأی اعتماد نمایندگان نشده است. در روزهای گذشته نیز بحث‌هایی در این خصوص مطرح شده است که شاید شخص آقای بیطرف بهترین منبع برای پرس‌وجو در این مورد باشد. او مي‌تواند دلایل و گمان‌های خود درباره عدم اعتماد مجلسی‌ها را روشن کند. نمایندگان نیز در روزهای گذشته توضیحاتی در این خصوص داده‌اند. به هرحال، با اینکه گفته شود چون بیطرف اصلاح‌طلب بوده و سابقه حضور در دولت اصلاحات را داشته اکنون موفق به کسب اعتماد مجلس نشده است، موافق نیستم.
چرا که محمد شریعتمداری، محمود حجتی و علی ربیعی نیز در دولت اصلاحات حضور داشته‌اند و پیشینه اصلاح‌طلبی دارند. وزرای دیگری نیز هستند که نزدیکی و قرابت بالایی با احزاب و چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب دارند و امروز در کابینه دولت دوازدهم حضور پیدا کرده‌اند. به همین دلیل تاکید دارم که برای تحلیل دقیق و منطقی باید همه ابعاد را در نظر گرفت و نمی‌توان بر پایه یک حدس، پیش رفت و رویدادهای سیاسی را تحلیل و بررسی کرد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
بیطرف بخاطر بیطرف بودن خذف شد