ترافيك و آلودگي هوا، اولويت شهردار تهران

روزنامه قانون: با انتخاب ديروز محسن هاشمي رفسنجاني به عنوان رييس پنجمين دوره شوراي اسلامي شهر تهران، پازل تغييرات در مديريت شهري تهران بعد از نزديك به ۱۴ سال كامل شد و از اين پس مي‌توان چشم به تغييرات در اداره امور شهر و اصلاح خطاهاي گذشته مديريت شهري داشت.

مديريت شهري كه با موانع و چالش‌هاي بسياري براي ارائه خدمات مطلوب به شهروندان موجه است، با علم به اين چالش‌ها، پاي به ميدان گذاشته است. شهر تهران در سال‌هاي گذشته مشكلات زيادي را در حوزه مختلف ترافيكي، فرهنگي، زيست محيطي و ... داشته و اميدوار است با همگرايي ايجاد شده ميان دولت و مديريت شهر، روند حل مشكلات تسريع يابد.

اينكه انتظارات از مديريت آتي شهر چه است و چه اولويت‌هايي در رأس تصميم گيري‌هاي شورا و شهرداري بايد قرارگيرد، موضوع گفت‌وگو با محمد حقاني رييس كميسيون خدمات شهري شوراي شهر تهران است كه در ادامه مي‌خوانيد:

آقاي مهندس، چند روز بيشتر به آغاز مديريت جديد شهر و تغييرات در اداره امور پايتخت باقي نمانده و با اجماع صورت گرفته در مديريت شورا و شهرداري، انتظارات زيادي ميان مردم در حوزه‌هاي مختلف شهري به وجود آمده است. پيش بيني شما از آينده تهران و روند خدمات مديريت شهري در سال‌هاي آتي چيست؟

يك ضرب المثل قديمي‌هست كه مي‌گويد سالي كه نكوست از بهارش پيداست . اميدواريم اتفاق نظر و اجماعي كه در انتخاب شهردار تهران و نيز رييس شوراي شهر تهران در حال حاضر شكل گرفته و بعدا نيز در انتخاب روساي كميسيون‌ها شكل مي‌گيرد، به فال نيك گرفته شده تا آنچه مردم از مديريت آتي شهر مطالبه دارند، اتفاق افتد.

البته از اين اجماع و اتحاد مديريت شهري قطعا انتظار نيست كه ايرادات گفته نشده و نقدي در آينده نشود. بايد انتقاد سازنده وجود داشته باشد و همچنان نقش والايي كه شوراي شهر تهران به عنوان ناظر بر عملكرد مديريت شهري دارد، با يك نگاه منتقدانه مثبت وجود داشته و ادامه پيدا كند. اكنون همگان از اوضاع و احوال شهر تهران از مردم عادي گرفته تا كارشناسان و مديران، خبر دارند و شرايط شهر را درك مي‌كنند.

همه مي‌دانند كه در شرايط فعلي، اولويت‌ها و ضرورت‌هاي مديريت شهري چيست و از هر شهروند تهراني درباره آن سوال كنيد، به آلودگي هوا و ترافيك به‌عنوان دو مشكل اساسي شهر اشاره مي‌كند كه متاسفانه تاكنون بدون نظر كارشناسي اجرا شده است.

مهم‌ترين نيازهاي مديريت شهري تهران در چهار سال آينده چيست؟

قطعا بايد به زير ساخت‌هاي حمل‌ونقل عمومي در شهر بپردازيم و اين موضوع در رأس برنامه‌هاي مديريت آتي شهر قرار گيرد. البته نبايد اين انتظار هم باشد كه همه اين مسائل باتوجه به ركود درآمدهاي شهرداري و بدهي‌ها و پيش فروش‌هاي شهري ، همه در سال‌هاي آتي محقق شود. ما در جهت رفع مشكلات شهر نياز به ايجاد درآمدهاي پايدار شهري داريم و پرداختن به اقتصاد شهر از مسائل بسيار ضروري است.

در دوره جديد، شهرداري هم بايد بدهي‌ها و مسائل مالي شهر را سامان دهد و هم تكليف پروژه‌هاي نيمه‌كاره شهر را مشخص كند. از سوي ديگر، استفاده از نيروهاي كارآمد بدنه شهرداري تهران بايد مورد توجه جدي باشد و اكنون كه مديران و كارشناسان قوي در شهرداري داريم، بايد استفاده بهينه از منابع انساني صورت گيرد. از نيروهاي جوان زن و مرد در بدنه فعلي شهرداري بايد بيشترين استفاده شود و معتقدم اكنون ظرفيت بالايي در ميان نيروهاي شهرداري وجود دارد كه با هدايت صحيح مي‌تواند اثر گذار شود.

آيا زير ساخت هاي شهري به خصوص در حوزه حمل و نقل براي نيازهاي شهري كافي است؟

با توجه به اينكه يك تعامل و همدلي ميان دولت و شهرداري آتي تهران وجود دارد، يكي از كارهايي كه در آينده مديريت شهر و شورا بايد انجام دهد، تحقق مديريت واحد شهري در تهران است؛ موضوعي كه سال‌ها درباره آن گفته شده و كمتر براي اجرا كاري شده است.درحالي‌كه اگر مديريت واحد شهري را در سال‌هاي پيش‌رو شكل دهيم، بسياري از مشكلات كنوني پايتخت حل خواهد شد.

من منكر زحمات كشيده شده مديريت شهري نيستم و بايد قدردان كارهاي صورت گرفته باشيم اما در شهر هنوز كار‌هاي زيادي وجود دارند كه بايد انجام شوند. حوزه حمل و نقل و ترافيك به عنوان يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي تهران، پيش‌بيني شده است كه براي جمعيت 10 ميليوني تهران بايد 75 درصد فعاليت‌هاي توسعه اي در حمل و نقل عمومي انجام شده باشد؛درحالي‌ كه اكنون 10 درصد از اقدامات مربوط به زيرساخت هاي حمل‌ونقلي تهران صورت گرفته است.

معتقدم رفتن به سمت توسعه مسيرهاي بزرگراهي در شرايطي كه تهران نياز جدي به مترو دارد، چندان پسنديده نيست. امروز حمل‌ونقل ريلي با اولويت مترو به طور كامل در تهران وجود ندارد و در يك دهه گذشته به طور متوسط سالانه 10 كيلومتر مترو در تهران ايجاد شده است؛درحالي كه در برنامه‌ها پيش‌بيني كرده بوديم كه سالانه 30 كيلومتر توسعه مترو در تهران آن‌نيز بدون كمك دولت انجام شود كه اتفاق نيفتاده است.

متاسفانه به دليل عدم تعامل ميان مديريت شهري و دولت‌ها در يك دهه گذشته، دولت كمك شاياني به تهران نكرده و اين در شرايطي است كه بايد به شهرداري كمك كند. طبق برنامه ،درحال‌حاضر بايد 12 هزار اتوبوس در تهران وجود باشد كه اكنون هفت‌هزار دستگاه فعال است و نيمي از آن‌ها از رده خارج است. در ساير حوزه‌هاي ترافيكي نيز وضع به همين گونه است؛ كارهاي زيادي بايد در تهران انجام‌مي‌شده و نشده است.

اشاره كرديد به موضوع عدم تعامل دولت با شهرداري در سال‌هاي گذشته كه آسيب زيادي را نيز به تهران زده است. اكنون با تشكيل شوراي بر آمده از ليست واحد اميد و انتخاب شهرداري نزديك به دولت، آيا تعامل مديريت شهري تهران با دولت اتفاق مي افتد؟

توجه داشته باشيد كه دولت شهرداري در دل دولت ملي است و اكنون بايد نگاه ملي به شهرداري شود. بايد تعامل لازم ميان بدنه دولت و مديران شهرداري ايجاد شود و شهردار تهران به عنوان معاون دوم رييس جمهور ، حضور جدي در دولت داشته باشد. شهري كه يك هشتم جمعيت كشور را همراه با مشكلات متعدد ناشي از آن در اختيار دارد و نبض اقتصاد و فعاليت‌هاي كشور در آن مي‌تپد، بايد شهردارش در دولت باشد و با همكاري وزرا مشكلات را حل كند.

يكي از مشكلاتي كه همواره شهرداري‌ها با آن مواجه بود‌ه اند، بحث تامين منابع مالي و موضوع درآمدهاي پايدار بوده است، آيا با همراهي دولت با شهرداري اين اتفاق مي‌افتد؟

براي آنكه بتوانيم درآمدهايي پايدار در آينده داشته باشيم، ابتدا بايد جلوي تبذير و ريخت‌وپاش‌ها گرفته شود. اگر جلوي هزينه‌هاي غيرضروري در شهر گرفته شود، نوعي درآمد زايي به حساب مي‌آيد. از طرفي بايد طرح‌ها و هزينه‌ها در شهر اولويت‌بندي شود كه اين خود نوع ديگري از درآمد زايي است.

انجام كمك‌هاي دولت در حوزه‌هاي بافت فرسوده، حمل‌ونقل عمومي و پرداخت سهم شهر تهران از محل تجميع عوارض نيز، از ديگر راه‌هايي است كه در ايجاد درآمدهاي پايدار در شهر مي انجامد. الان بخشي از عوارض مربوط به تهران در اين‌شهر هزينه نمي‌شود كه بايد به آن بازگردد. هركسي به تهران عارضه وارد مي‌كند، بايد عوارض آن را بدهد و اگر مي‌خواهيم به استان‌هاي كمتر برخوردار كمك كنيم، بايد از منابع ديگري به جز تهران باشد. مديريت‌هاي محلي مي‌توانند نقش مهمي در اينجا داشته باشند.

ما بايد از ظرفيت‌هاي مهم بخش خصوصي در اداره امور تهران استفاده كنيم و حتي بحث‌هايي مانند مترو نيز بايد از طريق بخش خصوصي دنبال شود. چرا بايد مترويي ايجاد شود كه كلي هزينه‌هاي حاشيه اي براي شهر داشته باشد؟

ارزيابي شما از دوره چهار ساله شوراي چهارم چيست؟ آيا در اين دوره از شورا به آنچه كه از قبل پيش‌بيني كرده بوديد، رسيديد؟

متاسفانه بايد گفت كه ما به خيلي ازموضوعات دسترسي پيدا نكرديم. بارها گفته ايم كه خروجي شورا برگرفته از راي 31 نفر است و 5 يا 10 نفر نمي‌توانند كار مهمي بكنند. با اين حال ما توانستيم صداي‌مان را به‌گوش مردم برسانيم و بدنه اجتماعي را فعال كنيم. ديوارهاي اطراف شورا فروريخت و بدون تضعيف مديريت شهري انتقاد سازنده كرديم. در اين سال ها اگر در كند شدن روند قطع درختان موفق بوديم به‌خاطر همراهي بدنه اجتماعي با شورا بود و موضوعات مهم در حفظ باغات را اطلاع رساني مي‌كردند.

ما در حوزه آلودگي هوا و مسائل زيست محيطي و حفظ باغات به اهداف عالي‌مان دست نيافتيم اما اقداماتي در حوزه حفظ باغات كن شد. در حوزه مديريت پسماندهاي شهر، كارهاي زيادي را مي توانيم انجام دهيم و پسماند را سودآور كنيم اما اين كار نشده و هنوز براي زباله‌هاي تهران هزينه مي‌شود. سالانه حدود 500 تا 600 ميليارد تومان براي مديريت پسماند هزينه مي‌شود و كمتر از نيمي از آن از طريق عوارض و غيره باز مي‌گردد. درحالي كه اگر پسماند به بخش خصوصي داده شود، در دو سال آينده به بخشي از انتظارات و برنامه‌هاي خود خواهيم رسيد.