سکان گفتگوی ملی در دست کیست؟

روزنامه آرمان- حمید شجاعی: طرحی تحت عنوان گفت‌وگوی ملی از سوی محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس مطرح شد که طی آن جریانات سیاسی کشور را به گفت‌وگوهای ملی دعوت کرد و ثمره آن را حفظ هویت جریانات سیاسی و حفظ وحدت عنوان کرد. پس از انتخابات شکوهمند ۲۹ اردیبهشت که ملت نغمه وحدت سر دادند و یکپارچه در انتخابات شرکت کردند دیگر زمان آن رسیده که تمام جریانات سیاسی فارغ از رقابت‌ها و گاه منازعات سیاسی در راستای منافع ملی در راه پیشبرد اهداف به وحدت برسند و در مقابل دشمنان مانند ید واحد عمل کنند.

تجربه این موضوع در پرونده هسته‌ای ایران به وضوح نشان داد هرجا ایرانیان دور از اختلافات و در راستای هدفی مشترک به وحدت رسیده‌اند توانسته‌اند موفقیت‌های بسیاری کسب کنند. بی‌تردید شکی نیست که اصلاح‌طلبان، معتدلین و اصولگرایان همه به منافع ملی می‌اندیشند و در این راستا خواستار موفقیت حداکثری دولت هستند. بدین جهت جریانات سیاسی باید دور از فضاهای تند و افراطی و در فضایی آرام و سازنده گرد هم جمع شوند و تحت عنوان گفت‌وگوهای ملی در راستای وحدت بین نیروهای نظام تلاش کنند. نکته حائز اهمیت مدیریت این گفت‌وگو‌هاست که باید به عهده شخصیتی فراجناحی باشد. باید دید چه کسی توان مدیریت چنین عرصه‌ای را خواهد داشت.

گفت‌و‌گوی فراگیر

پس از سال‌های میانی و پر فراز و نشیب دهه ۸۰ که جریانات سیاسی کشور در جایگاه‌های مختلف دچار تنش شده بودند و با به سر آمدن دوران احمدی‌نژاد و شکل گرفتن دولت اعتدال با پرچمداری حسن روحانی، بسیاری بدین نتیجه رسیدند که به جای بگو مگوهای سیاسی که جز تشدید اختلافات آورده‌ای به همراه ندارد در راستای اعتدال به گفت‌وگو بنشینند و به جای پرخاش و هجمه به یکدیگر با هم از سر مذاکره در آیند، این پیشنهاد با استقبال بزرگانی چون مرحوم آیت‌ا... هاشمی، حجت‌الاسلام ناطق نوری و بزرگان اصلاحات روبه‌رو شد و حتی بسیاری از بزرگان دو جناح سیاسی کشور نیز از این موضوع استقبال کردند. در روزهای پایانی بهمن ۹۵ پیشنهادی در همین موضوع مطرح شد که مورد استقبال واقع نشد.

در این راستا پس از چندی محمدرضا عارف پیشنهاد گفت‌وگوی ملی بین جریانات سیاسی کشور را مطرح کرد و افرادی در دو جناح از آن استقبال کردند. گرچه این ایده از سوی بعضی از چهره‌های محوری اعتدالی هم مطرح شده بود. آیت‌ا... هاشمی یکی از چهره‌هایی بود که تا پایان عمرش از لزوم همگرایی و وحدت میان جریان‌های سیاسی کشور سخن می‌گفت. علی‌اکبر ناطق نوری نیز یکی از چهره‌های هم‌قدم با مرحوم هاشمی در این مسیر بود که در هفتمین روز درگذشت آیت‌ا... هاشمی گفت: «من از برادران وخواهران ایرانی‌ام به عنوان یک طلبه کوچک خواهش می‌کنم از چپ و راست تا اصلاح‌طلب، اصولگرا و اعتدالگرا این اجتماعی که کردید را همچنان داشته باشید و این اجتماع با تفکرات، عقیده‌ها و گروه‌های متفاوت منافات ندارد.

در مشترکات با هم باشید و در جایی که اختلاف نظر وجود دارد بنشینید و اختلافات را حل کنید. اگر هم قانع نشدید تهمت نزنید.» گرچه در این راستا فراکسیون امید مجلس نیز طرحی را تحت عنوان کمیته گفت‌وگوی ملی مطرح کرد و رئیس این فراکسیون گفت: با تدبیری که عزیزان ما در فراکسیون امید داشتند، می‌خواهیم گفت‌وگو را در سطح مجلس به‌طور جدی دنبال کنیم تا الگویی برای جامعه شود. برای اینکه طرح گفت‌وگو میان جریانات سیاسی کشور مفید واقع شود باید شخصیتی فراجناحی و وجیهه المله که مورد وثوق جریانات سیاسی کشور است، مدیریت این گفت‌وگوها را برعهده گیرد تا نتیجه حاصله موجب وحدت و هم‌افزایی نیروهای انقلاب در راستای منافع ملی باشد. تا قبل از رحلت آیت‌ا... هاشمی این کار صرفا از دست توانای ایشان برمی‌آمد اما اکنون در فقدان آیت‌ا... شاید افرادی که می‌توانند این مهم را انجام دهند به عدد انگشتان یک دست هم نرسد. با ارزیابی افراد حاضر می‌توان گفت «خیر الموجودین» کشور در این راستا حجت‌الاسلام ناطق نوری است. او در مواضع خود نیز اعتدال و فراجناحی بودن را به اثبات رسانده و می‌تواند از پس این مهم برآید.

آغاز گفت‌وگو

رئیس سازمان محیط‌زیست با اشاره به ضرورت شکل‌گیری گفت‌وگوی ملی میان دو جناح سیاسی کشور گفت: اصلا مبنای وحدت و انسجام اجتماعی می‌تواند چنین گفت‌وگوهایی باشد، چون جامعه ایران از لحاظ قومی،‌ نژادی، مذهبی، گرایش‌های فکری، نگاه سیاسی و طبقات اقتصادی متکثر است. معصومه ابتکار افزود: اگر تکثر در جامعه ایران خوب مدیریت شود یک فرصت عظیم برای مردم و پیشرفت و تعالی کشور است. معصومه ابتکار ادامه داد: این فرصت زمانی پیش می‌آید که با وجود همه تفاوت دیدگاه‌ها، رقابت‌ها و اختلافات، بتوانیم درباره مسائلی که به امنیت و انسجام ملی، آینده و سرنوشت کشور مربوط می‌شود گفت‌وگو را میان گروه‌ها برقرار کنیم و همگرایی به وجود آوریم. معاون رئیس‌جمهور یادآور شد: زمانی بحث گفت‌وگوی تمدن‌ها مطرح شد، این مساله خیلی مهم بود و در دنیا هم انعکاس داشت. به تبع آن گفتند چقدر خوب می‌شود که گفت‌وگویی نیز در داخل کشور برقرار شود، این بحث را به نوعی آقای روحانی شروع کرد.

دولت یازدهم، دولت تدبیر و امید، اعتدال و فراجناحی بود. رویکرد آقای رئیس‌جمهور این است که دولت دوازدهم نیز فراجناحی باشد. ابتکار اظهار کرد: موضوعاتی داریم که این اختلافات برای ما می‌تواند بسیار خطرناک باشد. مساله محیط‌زیست و آب از این نوع هستند، برای همین باید گفت‌وگو شکل بگیرد و انسجام و وحدت ملی اتفاق بیفتد. گفت‌وگو هم به این مفهوم که فضای آزاد و فرصت برای طرح دیدگاه‌ها فراهم شود، همه نظرات شنیده‌شده و در نهایت سیاست ملی اتخاذ شود تا برای اجرای آن انسجام وجود داشته باشد.