کارگاه آموزشی هیچکاک در جشنواره کارلووی‌ واری!

خبرگزاری ایسنا: درست است که از مرگ هیچکاک، نابغه تاریخ فیلمسازی جهان، سال‌ها می‌گذرد اما جشنواره کارلووی‌ واری در چند روز گذشته شاهد برگزاری چند نوبت کارگاه آموزشی فیلمسازی با حضور خود او بود!

نکته جالب این بود که هرچند حضور آلفرد هیچکاک در جمع علاقه‌مندان سینما در پنجاه و دومین جشنواره فیلم کارلووی‌ واری، به شکل مجازی و از طریق ویدیوی آموزش از راه دور انجام شد؛ اما این فرآیند نه از طریق یک فیلم تهیه شده برای این منظور، بلکه با یکی از فیلم‌های شرکت‌کننده در جشنواره، انجام شد.

در واقع کارگردانی آمریکایی به نام الکساندر الی فیلیپ، فیلمی ساخته است با نام ۷۸/۵۲ که با تدوین بسیار عاقلانه و موثر چاد بوشبرگر، به اثری تبدیل شده است که از علاقه‌مندان تا دست‌اندرکاران جادوی سینما، آن را بارها و بارها بتوانند ببینند و درباره تکنیک و نگاه فیلمسازی آموزش ببینند؛ آن هم در کلاس درسی که یکی از نابغه‌های بی‌بدیل جادوی سینما آن را اداره می کند.

علاقه‌مندان فیلمسازی در این کلاس، به اندازه یک دوره دانشگاهی، درباره کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، میزانسن، نورپردازی، فیلمبرداری، صداگذاری، جلوه‌های ویژه و غیره، درس یاد می‌گیرند.

این فیلم سینمایی با ساختاری مستند، در واقع کولاژی باارزش است که بعد تجربی و آکادمیک هم دارد.

فیلم ۷۸/۵۲ با تمرکز بر صحنه معروف و شگفت‌انگیز قتل در زیر دوش حمام و آغاز می‌شود؛ صحنه‌ای قابل بحث از نظر سینمایی و روانپزشکی. در این فیلم علاوه بر تجزیه و تحلیل فنی و کارگاهی برخی سکانس‌های معروف آثار هیچکاک، ابعاد مختلف فیلمسازی او به نمایش گذاشته شده است.

ایراد بزرگ این فیلم، اتکای بسیار آن به مصاحبه است. کارگردان اثر، چاره دیگری برای روایت در فیلمش پیدا نکرده اما باز در این هم، عنصرها و ترفندهای جذابی را به کار گرفته است؛ از جمله اینکه برخی از این مصاحبه‌ها، نه خطاب به دوربین، بلکه به صورت بحث های سه نفره صاحب‌نظران انجام شده است. برای این منظور هم کارگردان، خود را خیلی درگیر مصاحبه با سینماگران مشهور نکرده و بیشتر، نگاه فنی برایش ملاک بوده است.

نکته جذاب دیگر در این زمینه این است که بخش قابل توجهی از مصاحبه‌ها با خود هیچکاک است؛ در واقع الکساندر الی فیلیپ، با استفاده از عکس‌ها و ویدیوهای عموما سیاه و سفید از هیچکاک و روایت‌های فیلمسازی‌اش، به کار، تنوع ویژه‌ای بخشیده است؛ همین موضوع موجب شده که شکلی از طنز در این فیلم جاری شود.

در واقع سه دقیقه قتل افسانه‌ای ماریون کریون که در روانشناسی یک شوخی مخرب از طرف کارگردانی باهوش بود، در فیلم ۷۸/۵۲ محور و پایه کولاژی باوسواس شده که با داستان‌های پشت صحنه تا خاطرات فیلمسازان مختلف و نیز بحث‌ها و تحقیقات جامع آکادمیک، اثری شده که علاوه بر جذاب و سرگرم‌کننده بودن، هر بار تماشای آن، خود یک کارگاه آموزشی خاص است.

برای نمونه، در کنار فلسفه و نوع استفاده از سایه‌ها، جذاب است دانستن اینکه صداگذاری صحنه‌های اصابت چاقو به بدن، برای فیلم‌های هیچکاک، با استفاده از ضربه‌های چاقو به هندوانه، ملون و تکه‌های گوشت گاو انجام شده است.

با توجه به آنکه این فیلم مانند بیشتر فیلم‌های جشنواره، سه نمایش داشته و یک نمایش هم مختص روزنامه‌نگاران پوشش‌دهنده جشنواره برگزار شد، می‌توان گفت، کارگاه آموزشی فیلمسازی هیچکاک امسال چهار مرتبه در سالن‌های مختلف جشنواره برگزار شد.