حجت الاسلام یونسی: در دنیا، جهانگشایی مثل کوروش نداریم
بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در سال ۹۲، حسن روحانی برای تحقق بخشیدن به بخشی از شعارهایش، یک دستیار ویژه در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی برای خود در نظر گرفت و حجت الاسلام علی یونسی را به این سمت گمارد.
سالنامه شرق - علی ایوبی: بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در سال ۹۲، حسن روحانی برای تحقق بخشیدن به بخشی از شعارهایش، یک دستیار ویژه در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی برای خود در نظر گرفت و حجت الاسلام علی یونسی را به این سمت گمارد. یونسی که در دوران اصلاحات صدارت بر وزارت اطلاعات را برعهده داشت، کاری دشوار را آغاز کرد. چهار سالی که به نظر می رسد برای او با مشکلات بسیاری همراه بوده و در این مصاحبه عنوان می کند که قصد واگذاری این سمت را دارد.
او می گوید تلاش خود را در تمام این چهار سال انجام داده است و مهم ترین دستاورد خود را جانداختن این گفتمان می داند که در آن به مطالبات اقوام و اقلیت های با رویکرد وحدت و هویت ملی، توجه جدی می شود. یونسی می گوید از اینکه رقبای دولت نیز تلاش می کنند این گفتمان را جذب کنند، خوشحال است چون آنها هم مطالبه گر شده اند. او همچنین معتقد است مطالبات در حوزه قومی و اقلیت ها با نهادینه شدن «حقوق شهروندی» حل می شود. حجت الاسلام علی یونسی در این مصاحبه از دوران چهارساله دستیاری ویژه و مشکلات و مصائب آن می گوید.
چه چیزی آقای روحانی را به اینجا رساند که در دولت خود سمت دستیاری ویژه در امور اقلیت ها و مذاهب ایجاد کند؟
موضوع اصلی سابقه ذهنی ایشان بود. در دورانی که آقای روحانی دبیر شورای عالی امنیت بودند، به طور طبیعی ذهنشان نسبت به مسائل اساسی حساس شده بود. به صورت بالقوه فرصت ها و تهدیدهای در جامعه داریم که اینها گاهی به هم گره خورده است؛ به طوری که اگر درست استفاده و مدیریت شود به فرصت و چنانچه درست استفاده نشود به تهدید تبدیل می شود.
بیشترین تهدیدی که در این حوزه حس می شود چیست؟
برای مثال جوان بودن جمعیت کشور؛ یعنی اگر از این انرژی خوب استفاده کنیم و هدایت و مدیریت داشته باشیم، فرصت است و اگر غفلت کنیم، ممکن است به یک تهدید تبدیل شود مسائل مذهبی و دینی هم همین طور؛ اقشار اگر خوب مدیریت نشوند، ممکن است به یک بحران جدی تبدیل شوند. متاسفانه بحران ها در فعال کردن سایر بحران های پنهان هم تاثیرگذار هستند. جامعه گسل هایی دارد. انرژی ای که در دل این گسل ها وجود دارد ذخیره ای است برای آینده، اگرچه الان از آن استفاده نمی کنیم.
یعنی شما می گویید در جامعه ایران گسل هایی وجود دارد؟
من مایل نیستم تعبیر گسل را درباره اقوام به کار ببرم. این تعبیر ناقص و تحریک آمیزی است. باید با مسامحه زیاد آن را به کار ببریم. بالاخره به صورت طبیعی تفاوت هایی وجود دارد در عین اینکه اشتراکات زیادی هم دارند؛ از جمله فرهنگ، تاریخ و هویت. مثال تفاوتی که بلوچ ها با کردها یا گیلانی ها با مازندرانی ها دارند.
به تعبیر قرآن این تفاوت ها، همه آیات و نشانه های خداوند هستند، امام خمینی (ره) هم این تفاوت ها را ذخیره و رهبر معظم انقلاب آنها را فرصت نامیده اند. اما این تفاوت ها ممکن است گاهی تبدیل به یک تهدید شوند، آقای روحانی ذهنشان به این مسائل حساس است. در انتخابات ۹۲ من پیشنهاد دادم این مسئولیت را برعهده بگیرم و همه اعضای ستاد هم استقبال کردند.
عنوانش در ابتدا چه بود؟
همین اقوام و مذاهب، چیز دیگری نبود. من بنا به رابطه خوبی که در دوران وزارتم در اطلاعات با اینها داشتم و نیز رفاقت با خیلی از سران عشایر، اقوام و روحانیون اهل سنت و حسن ظن و اعتمادی که آنها به من داشتند، سعی کردم از این رابطه برای امنیت کشور استفاده کنم. این رابطه خیلی موثر بود و ارتباط خیلی خوبی با روحانیون، مولوی ها و سران و اقوام پیدا کردم و از آن برای امنیت کشور حداکثر استفاده را بردیم.
فکر می کردید یک روحانی شیعه بیشتر رای را بین اهل سنت ایران بیاورد؟
شاید من اولین کسی بودم که اعلام کردم حسن روحانی برنده قطعی است. دو چیز باعث شد آقای روحانی بیشترین رای را بین اقلیت ها کسب کنند؛ یکی گفتمان خود آقای روحانی بود. ایشان موفق نشدند به همه استان ها مسافرت کنند، ولی همه پیام او را دریافت کردند. گفتمان ایشان، گفتمان حقوق شهروندی بود و این برای اقوام ایرانی بسیار گفتمان مقبول و دلچسبی بود. روحانی می دانست رعایت حقوق شهروندی نقش اساسی در وحدت و اسنجام ملی دارد.
عامل دوم هم حمایت جدی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی و آقای خاتمی و سایر چهره های اصلاح طلب و معتدل بود، چهره هایی مثل آقای ناطق نوری که چهره ای اصولگرا و معتدل است.
با توجه به سابقه ای که داشتید، پیش بینی می شد به وزارت اطلاعات بروید، اما دستیار حسن روحانی در امور اقوام و اقلیت ها شدید.
آقای روحانی در کوران و شور و حال انتخابات بیانیه ای معروف به «بیانیه اقوام» صادر کردند. این بیانیه پیشنهاد جمعی از نخبگان اقوام بود که مورد تایید آقای دکتر روحانی قرار گرفت و امضا شد. من در میانه های کار متوجه تحریر این بیانیه پیشنهادی شدم که البته به این شکل هم موافق نبودم.
چرا؟
برای اینکه در آن بیانیه وعده های خیلی سنگینی دادند که همه آنها را با توجه به شرایط کشور عملی نمی دانستم. معتقد بودم رییس جمهور نباید تعهدی بدهد که نتواند به همه بخش های آن، عمل کند. تلاش هم کردم که امضا نشود، ولی در نهایت ایشان متقاعد شدند امضا کردند و منتشر شد. به هرحال فکر می کنم آقای روحانی در راستای تحقق وعده هایی که به اقوام داده بود، این نهاد جدید را ایجاد کردند.
دستیاری از نظر جایگاه، به رییس جمهور نزدیک است و معنای آن این است که کارهای رییس جمهور را باید انجام دهد و مافوق همه نهادها، سازمان ها و وزارتخانه هاست. ولی چون قبلا هیچ ساختاری برای آن وضع نشده و شرح وظایفی نداشت و بودجه ای برای آن مشخص نشده بود، فقط به این جایگاه اکتفا شد و در همین حد ماند.
من از همین دستخط ریاست جمهوری باید استفاده می کردم و می دانستم که دو جریان شدیدا با من مخالفت خواهدکرد؛ البته بعدا مشخص شد که مخالفت خیلی بیشتر از آن چیزی است که پیش بینی می کردم. مطمئن بودم که در بین رقبای دولت و همچنین در بدنه اجرایی دولت، مخالفان زیادی خواهم داشت و احساس می کنند این تشکیلات به نوعی در کار آنها دخالت خواهدکرد.
دامنه مخالفت ها خیلی وسیع تر شد و مسئله را به حوزه های علمیه، صدا و سیما و دستگاه قضایی کشاندند. این مخالفت ها اگرچه از جهاتی به ضرر من بود و مشکلات و محدودیت هایی ایجاد کرد، ولی یک فایده بزرگ داشت و آن این بود که همه اقلیت ها و اقوام متوجه جایگاه این نهاد شدند و فهمیدند دولت برای رعایت حقوق آنها خیلی جدی است و شخص رییس جمهور برخلاف همه مخالفت ها این کار را انجام داده است. این مخالفت ها پتانسیل احساسی را افزایش داد و آنها همچنان به عنوان بخش زیادی از حامیان دولت باقی ماندند.
فکر می کنم این مخالفت ها از یک جایی به بعد شما را خیلی محتاط کرد.
درست است. من چاره ای نداشتم. وقتی سازمان و تشکیلاتی نداشتم، باید با ارائه یک گفت و گو و ادبیات خاص و ویژه جدید جلب توجه می کردم. احساس کردم باید خودم وارد و فدا شوم تا بتوانم همه آن کاستی ها را خودم برعهده بگیرم. جهت دیگر تکیه ام به مولفه های فراقومی بود و به این دلیل بود که توجه بیش از حد به مسائل قومی چه بسا به واگرایی های قومی منجر شود یا به دست رقیبان و مخالفان بهانه بدهد.
ما معتقد بودیم برای مدیریت این شکاف ها و گسل ها و اقلیت ها آمده ایم. نه برای تحریک آنها و ناچار بودیم. و اعتقاد هم داشیتم که باید به مولفه های انسجام ملی و نیز مولفه های چسبندگی و وحدت ملی بیشتر توجه کنیم. در این راستا بود که ما بیش از هر چیزی به مسئله تقریب توجه کردیم؛ توجه بیش از حد به این مسئله سبب شد بسیاری نگران باشند که ما درصدد وحدت و انسجام بودیم.
این مسائلی است که من تا به حال جایی نگفته ام. مسئله تقریب مسئله ای است که امام راحل و مقام معظم رهبری هم خیلی به آن توجه داشتند. وقتی این مسائل را با عبارات و تعابیر جدیدی مطرح کردیم، سبب شد من مورد هجوم قرار بگیرم که دولت را هم تحت تاثیر قرار داد. انتظار داشتیم نهادهایی که برای تقریب ایجاد شده اند به کمک من بیایند که نه تنها کمک نکردند، بلکه علیه من وارد عمل شدند یا سکوت کردند.
دیگر اینکه من باید به ارزش های فراقومی توجه می کردم تا نشان دهم ما هدف بزرگ تری را دنبال می کنیم. باید به مسئله ایران شناسی و هویت ملی، به تاریخ و ارزش ها و فرهنگ ایرانی توجه می کردیم. اینجا بود که من باید شخصیت محبوبی مثل کوروش را مطرح می کردم. کوروش شخصیتی است که همه ایرانیان او را دوست دارند و در دنیا هیچ جهانگشای محبوب و خالصی مثل کوروش نداریم؛ در حدی که بزرگانی مثل علامه طباطبایی و آیت الله مکارم شیرازی او را پیغمبر می دانند.
سندی دارید که آیت الله مکارم این را بیان کرده اند؟
بله، ایشان در تفسیر نمونه، ۱۲ دلیل آورده اند و همچنین علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و شخصیت بزرگی مانند فتح الله مجتبایی که استاد برجسته تاریخ ادیان و از مفاخر ایران هستند به این موضوع اشاره کرده اند. این باعث شد هجوم شدیدی به من شود که چرا آن قدر کوروش را مطرح می کنید.
در همین زمان بود که من «شیر و خورشید» را هم مطرح کردم. به غلط گفتند که فلانی گفته است طرح شیر و خورشید را به جای پرچم ایران قرار دهند که این از دروغ هایی بود که به من نسبت دادند. در صورتی که من این را درباره «هلال احمر» گفتم. گفتم هلال احمر یک نماد غیراسلامی است و حتی عربی هم نیست، بلکه یک نماد عثمانی است؛ در حالی که شیر و خورشید بدون تاج، یک نماد اسلامی و ایرانی و شیعی است. ما همچنان در سازمان ملل این نماد را به نام خود ثبت کرده داریم.
شما می دانید که ما در ابتدای انقلاب، هلال احمر را جایگزین شیر و خورشید کردیم و حتی اسم خیابان شیر و خورشید را هم عوض کردیم. در این باره چه نظری دارید؟
طبیعی بود که فضای به شدت انقلابی آن زمان به دلیل اینکه تاج بالای شیر و خورشید بود این اشتباه و توهم را ایجاد کرد که این یک نماد شاهی است؛ در حالی که این نماد قبل از پهلوی و حداقل در زمان صفویه هم بوده است. خورشید مِهر از قبل بوده و مِهر از گذشته یک نماد ایرانی است. مهرپرستی به عنوان یک آیین عرفانی و معنوی است، نه آتش پرستی.
ولی به نظر می رسد دولت، اصلا اراده ای در این باره نداشت.
یک بار آقای دکتر کمال خرازی به من گفت ای کاش شما این حرف را نمی زدید و شخص دیگر این موضوع را مطرح می کرد. نظر آقای خرازی این بود که چون شما گفتید، موضوع سیاسی شد؛ در حالی که آقای حداد عادل هم برای اینکه این نماد را بر سردر مجلس شورای ملی نصب کنند، تلاش زیادی کرد تا یک مدتی هم بود، اما برداشتند.
این از جمله آسیب های ماست که با آن رو به رو هستیم؛ مثلا آنهایی که به سفارت عربستان حمله کردند شاید همه آنها نیتشان و برداشت شخصی شان نسبت به مسائل لزوما بد نبود اما این اتفاق زمانی افتاد که شیخ نمر، روحانی شیعه عربستان، مظلومانه توسط حکومت سعودی اعدام و شهید شد، ولی حمله به سفارت عربستان در تهران باعث شد خون شیخ نمر عملا پایمال شود و رابطه دو کشور ایران و عربستان قطع شده و به تیرگی بگراید.
به نمونه دیگری هم اگر بخواهیم اشاره کنیم این است که ما در نام گذاری اسامی خیلی از خیابان ها هم همین مشکل را داریم. برخی از خیابان های ما اسامی افرادی است که با تمام معیارهای ما تناسب ندارند و منطبق نیستند و بعضا برخی از این افراد، اندیشه های تند و افراطی داشته اند و داریم هزینه سنگینی برای آنها می دهیم.
من هیچ وقت فراموش نمی کنم «مرسی» رییس جمهور مصر که قبل از برکناری از سوی نظامیان، به ایران آمد، با کمال بی ادبی حاضر نشد به خدمت رهبری برود. این در حالی است که رهبر یک ابرقدرت مثل روسیه با افتخار می آید خدمت رهبری بدون اینکه رهبری یک قدم به استقبال او رفته باشد.
ما در مسئله شیر و خورشید داریم با اسراییل می جنگیم. اسراییل نمی خواهد نماد شیر و خورشید، در سازمان ملل باشد یا ماجرای هلوکاست که احمدی نژاد مطرح کرد فقط به نفع اسراییل تمام شد. احمدی نژاد با طرح این مسئله در سازمان ملل کلی به اسراییل خدمت و به منافع ملی خودمان ضرر وارد کرد و ما همچنان داریم هزینه آن را می دهیم.
به نظر می رسد شما یک حرفی می زنید، اما دنباله آن گرفته نمی شود.
بله، می خواهم بگویم اگر ما تا حدودی محافظه کار شدیم، به خاطر همین مسائل بود. ما در این رابطه به دادگاه هم رفتیم و بازخواست هم شدیم. هر چند دادگاه حرف ها و استدلال های من را قبول کرد.
در آن دادگاه که اشاره کردید، چه اتهامی به شما وارد کردند؟
گفتند چرا گفتید شیر و خروشید یک نماد ایرانی- اسلامی است؛ در حالی که نماد پهلوی بوده است. گفتند که شما برخلاف نظر امام راحل سخن گفتید.
شما چه استدلالی آوردید؟
من گفتم اولا مخالفت با نظر امام یا با نظر رهبری در حوزه نظر و عمل جرم نیست، بلکه جزء مزیت ها و محاسن ماست. اصلا تربیت حوزوی و اسلامی ما این است که در مباحث نظری نظر بدهیم. ثانیان آن چیزی که امام فرمودند به آثار طاغوتی بر می گردد و منظورشان تاج بود، نه شیر و خورشید. در این باره حجت الاسلام اشراقی خیلی به من گله کردند. گروه های تندرو که در مجلس بودند گفتند من، یعنی یونسی، برخلاف نظر امام، از شیر و خورشید حمایت کرده و گفته ام که شیر و خورشید باید جایگزین پرچم ایران شود. در نهایت دفاعیات من در دادگاه پذیرفته شد.
مهم ترین دستاوردتان را چه می دانید؟
مهم ترین دستاورد من این بود که توانستم این گفتمان را جا بیندازم؛ گفتمانی که در آن به مطالبات اقوام و اقلیت ها به عنوان یک شهروند مانند سایر ایرانیان، با رویکرد وحدت و انسجام ملی و هویت ملی، توجه جدی مطابق قانون اساسی شود و اگر تهدیدی هست تبدیل به فرصت شود.
فکر نمی کنید در غیاب شما آن گفتمان هم دیگر وجود نداشته باشد؟
نه چون قائم به شخص من نیست.
ما فکر می کنیم هست؛ یعنی اگر شما نباشید احتمالا تمام می شود.
از اینکه رقبای دولت و مخالفان من تلاش می کنند این گفتمان را جذب کنند خوشحال هستم به این معنا که آنان پذیرفتند که این گفتمان موثر است. آنها هم مطالبه گر شدند و سازمان های دولتی هم به شدت روی این مسئله حساس شدند. کار دیگر دولت که باید آن را هم به پایان برسانیم بحث «حقوق شهروندی» است. دولت باید حقوق شهروندی را نهادینه و نهادسازی کند. این عمده مطالبات، در حوزه قومی و اقلیت های وجود دارد که با نهادینه شدن حقوق شهروندی حل می شود. اما در عین حال نگرانی هایی در آنجا باقی می ماند که با نصب یک اهل سنت در کنار رییس جمهور به عنوان مشاور یا معاون همه این توقعات برآورده خواهدشد.
یعنی معتقدید باید برای این حوزه یک معاونت ایجاد شود؟
فرقی نمی کند؛ مهم نهاد و شخص مسئول آن است که اهل سنت باشد.
به نظر می رسد می خواهید این دستیاری را رها کنید، درست است؟
بله. همین طور است.
فکر می کنم در این چهار سال خیلی اذیت شدید.
آنچه رسالت من بوده است، به نظرم انجام شده است.
فکر نمی کنید اگر شما نباشید، این سمت منحل شود؟
نه. به شرطی که فردی از اهل سنت یا متعلق به یکی از اقوام بزرگ ایران که اهل سنت هم باشد در جایگاه مشاور یا معاونت رییس جمهور قرار گیرد.
مشاور بدون سمت که نمی شود، قدرتی ندارد.
مشاور اهمیتش در این است که در همه چیز می تواند نظر بدهد، محدود نیست و بستگی به جایگاه او نزد رییس جمهور دارد.
شخص خاصی مدنظر شماست؟
افراد زیادی هستند.
چه عنوان خواهدداشت؟
مثلا معاونت حقوق شهروندی. اگر برای حقوق شهروندی فردی را از یکی از اقوام بزرگ ایران در آنجا قرار دهند، خود به خود این مسائل هم حل می شود.
مسئله چالش برانگیز دیگر، آموزش زبان مادری است که مخالفان و موافقانی دارد و هر کدام استدلال های خودشان را بیان می کنند. در این باره نظرتان چیست؟
مسئله زبان به عنوان یکی از مسائلی است که اگر انجام نشود، ممکن است رنگ قومی به خود بگیرد؛ مثل رفع محرومیت هایی که در مناطق پیرامونی کشور وجود دارد. این محرومیت ها به قوم و مذهب خاصی ارتباط ندارد؛ برای مثال، ایلام و خوزستان بیشترین محرومیت را دارند که البته در سیستان و بلوچستان و کردستان هم محرومیت وجود دارد. دولت باید این بهانه را از قوم گرایان بگیرد و برای رفع محرومیت اقدام کند.
در کشور مطالباتی هست که اگر توجه نکنیم ابتدا قومی و کم کم به مشکلات امنیتی تبدیل می شود. دشمنان سعی می کنند از این فرصت استفاده کرده و این گونه القا کنند که چون اینها، مثلا قوم بلوچ یا کُرد هستند، دولت و حاکمیت نمی خواهد به آنها کمک کند و در نتیجه با این شیوه تبلیغاتی میان مردم و دولت، اختلاف ایجاد کنند که از ظنر من، این می تواند خطرآفرین باشد. از آن سو مطالبات فرهنگی و اجتماعی وجود دارد که دولت باید با شهامت و جرئت بیشتری حضور داشته باشد. در اینجا سرمایه گذاری زیادی احتیاج نیست. ولی عزم ملی و جرئت و شهامت می خواهد.
دولت دقیقا چه کاری می تواند انجام دهد؟
مثلا وقتی مقام معظم رهبری به کردستان سفر کردند، گفتند اینجا یک استان فرهنگی است. این خلی مهم است؛ چرا که تا به حلا می گفتیم مثلا شیراز استان فرهنگی است. این شناخت عظیم رهبری از کردها را نشان می داد. کردها واقعا مردمی فرهنگی هستند و به عنوان نمونه در حوزه هنر، بهترین هنرمندان از آن مناطق برخاسته اند. اگر به آنها توجه شود، می توانند در اعتلای فرهنگ ملی نقش موثری بازی کنند. آنها باید در همه زمینه ها بدرخشند و فقط یک شهرام ناظری نداشته باشند که به عنوان شوالیه ایرانی مطرح باشد. ما باید آنجا را به عنوان استان فرهنگی معرفی کنیم نه استان تروریست ها. این دیدگاه را سازمان های اجرایی ندارند.
رهبری در سفرشان حدود یک هفته آنجا ماندند و با مردم صحبت کردند و در کنار آنها بودند. ما باید با این شیوه و روش، مسائل را حل کنیم. در منطقه هم باید قبول کنیم که هر جا کردی هست، یعنی یک ایرانی است. پایه اصلی هویت ملی ما کردها و آذری ها هستند. ما در اینجا بیشتر نیاز به سرمایه گذاری معنوی داریم و نه پول. آموزش زبان و موسیقی آنها در راستای همین سرمایه گذاری معنوی است.
بلوچ ها قدیمی ترین قوم ایران هستند زبان آنها هم زبان ایرانی است؛ در حالی که در گذشته نمادهای فرهنگی ملی ما مثل نوروز در تمام روستاها و شهرها در مناطق بلوچستان و پاکستان و ایران گرامی داشته می شد، اما مدتی است که اینها کنار گذاشته و کم رنگ شده است و این تاثیر فرهنگ عرب های ضدایران و شبه قاره هند است در حالی که شبه قاره هند به شدت متاثر از فرهنگ ایران است، اما توانسته اند فرهنگ زدایی ایرانی انجام دهند. آنجا سرمایه گذاری فرهنگی اختیاج دارد.
در دو دهه اخیر مخصوصا دانشگاه آزاد خیلی موثر بوده و نقش خوبی در زمینه تقویت فرهنگ ایرانی و ملی داشته است. خدا رحمت کند، آقای هاشمی با تاسیس دانشگاه آزاد خیلی در توجه به این ضرورت ملی موثر بودند. بلوچستان امروز مثل سیستان و بلوچستان گذشته نیست که نیروی انسانی نداشت و ما از جاهای دیگر برای آنجا نیروی انسانی متخصص تامین می کردیم. الان دیگر خود این استان نیروی بومی دارد. بیش از صد هزار دانشجو در سیستان و بلوچستان وجود دارد که ۵۰ درصد از آنها را خانم ها تشکیل می دهند.
در سیستان و بلوچستان همان اتفاقی را شاهد بودیم که در کردستان رخ داد که آن بیشتر شبیه هم شدن فرهنگ ایرانیان است یعنی آن فاصله هایی که در گذشته ایجاد شده بود در حال رنگ باختن است و شباهت های فرهنگی بیشتر خودشان را نشان می دهد. من شدیدا با بومی سازی مخالف هستم. ایجاد دانشگاه در آنجا کار درستی است، ولی نه اینکه بومی سازی شود.
بومی سازی کاملا یک سیاست غلط است. خداوند در قرآن می گوید ما شما را از اقوام مختلف خلق کردیم و همدیگر را بشناسید و هم شناسی ما را به هم نزدیک می کند. ما باید همه توان را به کار بگیریم تا مردم ایران بیشتر همدیگر را بشناسند، وگرنه نمی توانیم گردشگری راه بیندازیم.
اگر گردشگری نداشته باشیم، نمی توانیم کردستان و سیستان و بلوچستان را از بن بست دربیاوریم. گردشگری است که می تواند به آنها رونق دهد. چرا از ۵۰ میلیون نفر گردشگر ایام نوروز، یک میلیون آن هم به سیستان و بلوچستان نمی رود و سفر نمی کند؟ وقتی جوانان آنها در شهر دیگر تحصیل کردند وقتی ازدواج با غیر اقوام خودشان صورت گرفت آن گاه همگی به این واقعیت می رسند که همه به لحاظ تاریخی و ملی، یکی بوده اند.
این یک خانواده بودن زمانی است که همه به هم نزدیک باشیم. سیاست های تحصیلی، اشتغال، توسعه، آموزش، ازدواج و مسائل اجتماعی همه اینها باید به گونه ای طراحی شود که پیوندهای اجتماعی ما را به هم نزدیک کند. با این وضع می توانیم زبان های ایرانی مثل بلوچی، کردی، گیلکی، تالشی و ترکی ایرانی را آموزش دهیم.
من با فراکسیون قومی مخالف هستم، فراکسیون محلی و منطقه ای ایرادی ندارد. اما ما واقعا تبعیض قومی نداریم. در کردستان اگر حساسیت هست به خاطر کردن بودن نیست، در بلوچستان هم همین طور. ما نباید اجازه دهیم اینها به یک رقابت در سطح ملی تبدیل شوند. این رقابت متاسفانه گاهی تهران را به خدمت خودش می گیرد؛ در آذربایجان چند اتفاق باید بیفتد؛ یکی اینکه بچه هایی که زبان فارسی را بلد نیستند، به آنان آموزش داده شود که آقای روحانی نیز دستور دادند و بودجه هایی هم هزینه شد که در مقطع پیش دبستانی این مشکل، یعنی آموزش زبان فارسی به فرزندان آذری حل شود.
اساسا در مدارس، آموزش زبان ترکی به دانش آموزان آذری زبان معنی ندارد؛ زیرا آنان به زبان مادری خود کاملا آشنا و مسلط هستند و به آن زبان نیز تکلم می کنند؛ بنابراین به اعتقاد من، این اتفاق باید در دانشگاه های ما انجام شود و ضرورتا این آموزش ها باید با محتوا و نمادهای ایرانی و نه آن گونه که در اطلاعیه وزارت علوم ابتدا اعلام شد و با اعتراض شدید علاقه مندان و ایران شناسان و علمای آذری مواجه شد، باشد و البته ما هم از این اعتراض و انتقاد، حمایت کردیم و به وزارت علوم، اعلام کردم حتما باید سرفصل ها و نمادها و دروس مدنظر، کاملا از منابع ایرانی و منطبق با وحدت و انسجام ملی باشد و نه چیزی مقابل آن.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
متاسفانه ما کردها با الفبای خودمان هیچ آشنایی نداریم. پس کاملا طبیعی هست که باید در مدارس تدریس کردی قانونی شود تا این زبان شیرین و بسیار زیبا و فرهنگ غنی و باستانی به دست فراموشی سپرده نشود.
اغای یونسی شما رو چه پادشاها برو دنبال مسائل شرعی . اکثر پادشا ها شهوت ران بودن .