روند استیضاح دانش آشتیانی به کجا می رسد

قانون نوشت: اوایل هفته گذشته بود که جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، درخواست استیضاح وزیر آموزش و پرورش را که سه ماه پیش توسط همین نمایندگان مجلس رای اعتماد گرفته بود، اعلام کردند.

طرح استیضاح وزیر، در نهایت هفته گذشته با ۳۷ امضا به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس رفت تا پس از تعطیلات هفته جاری مجلس شورای اسلامی بررسی شود. فساد مالی در بانک سرمایه، تاخیر در پرداخت حقوق فرهنگیان و نیز عزل و نصب‌های سیاسی در سطوح کلان و خرد در مدیریت مدارس، از موارد استیضاح وزیر آموزش و پرورش است.فخرالدین دانش آشتیانی که این روزها با سفر به مناطق مختلف کشور سعی در گفت‌وگو و آشنایی رودررو با شرایط آموزشی نقاط مختلف کشور دارد، در اراتباط با استیضاح خود می‌گوید: «در صورت عملی شدن استیضاح، نمایندگان را قانع می‌کنم». وی در ارتباط با محورهای استیضاحی که از سوی نمایندگان مطرح شده است می گوید: «موارد طرح شده مربوط به دوره قبل بوده و شامل عملکرد بنده نمی‌شود. موضوعاتی از جمله صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه اتفاقاتی است که در دوره گذشته رخ داده و مربوط به امروز نیست».

انتظار معجزه در سه ماه!

در همین ارتباط فاطمه سعیدی عضو کمیسیون آموزش وتحقیقات مجلس شورای اسلامی با اعلام اینکه آقای دانش آشتیانی فقط سه ماه است که از مجلس رای اعتماد گرفته ، می گوید: «ظاهرا برخی توقع معجزه درسه ماه دارند». فاطمه سعیدی با اشاره به تلاش برخی از نمایندگان برای استیضاح وزیر آموزش و پرورش، می افزاید: «یکی از دلایل طراحان استیضاح آقای دکتر دانش‌آشتیانی ،فساد در بانک سرمایه و صندوق ذخیره فرهنگیان است اما می‌خواهند وزیری را استیضاح کنند که هیچ نقشی در تسهیلات عجیب و غریب بانک سرمایه در سال‌های قبل نداشته و در صندوق ذخیره فرهنگیان نیز از روزی که بر سر کار آمده، بیشترین همکاری را برای ریشه‌کن کردن فساد داشته است».عضو هیات رییسه فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «از روزی که آقای دانش‌آشتیانی سکان وزارتخانه را برعهده گرفت، با تمامی نهادهای نظارتی و کمیته تحقیق و تفحص مجلس بیشترین همکاری را داشته و شخصا موضوع صندوق ذخیره را پیگیری می‌کند اما به بهانه فساد می‌خواهند با وزیری برخورد کنند که خود به دنبال مبارزه با آن است و این مساله جای پرسش و ابهام دارد».

نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران در ادامه گفت: «مساله دیگری که همکاران ما در مجلس به‌عنوان علت استیضاح مطرح می‌کنند، عدم پرداخت مطالبات بازنشستگان و فرهنگیان است. عجیب اینجاست که وزارت آموزش و پرورش در همین ماه‌های گذشته پاداش پایان خدمت بازنشستگان سال ٩۴ را به‌طور کامل پرداخته است و در این مدت بیش از سه هزار و صد میلیارد تومان نقدی و یک هزار و ۴٠٠ میلیارد تومان در قالب اوراق به‌عنوان تمام یا بخشی از مطالبات اقشار مختلف فرهنگی اعم از حق‌التدریس شاغلان، حق‌‌‌التدریس آزاد، حقوق سرباز معلمان، نیروهای قراردادکار معین، بدهی به بانک‌ها و بیمه‌ها و … پرداخت شده است».

شکستن سایه سنگین تمرکزگرایی از آموزش و پرورش

هرچند در این مجال اندک سه ماهه انتظار برنامه عملیاتی به نتیجه رسیده ای از وزیر فعلی آموزش و پرورش نمی توان داشت اما برنامه های در دست اقدام وی، درصورت عملی شدن، خبرهای خوبی برای آینده آموزش و پرورش کشور دارد. برنامه عملکرد سه ماهه دانش آشتیانی نشان از تمرکززدایی و عدم تصدی‌گری در امر آموزش و پرورش کشور دارد. از جمله برنامه های در دست اقدام وی دادن اختیار بیشتر به مدیران و معلمان مدارس است و سفرهای اخیر وی به نقاط مختلف کشور و دیداراز مدارس به‌صورت حضوری نیز در همین راستاست.

دانش‌آشتیانی با تشکیل کارگروه‌های تخصصی در حوزه های مختلف و گرفتن مشاوره از افراد متخصص سعی در آماده کردن یک برنامه عملیاتی نتیجه گرا در بلند مدت برای سیستم آموزش و پرورش کشور دارد. این نوع تعاملات دانش آشتیانی در فضای بسته و گردوغبار گرفته آموزش و پرورش ،کمتر به چشم نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کمیسیون تخصصي آموزش وتحقیقات آمده است! آشتیانی در این مدت سه ماه حضور در کسوت وزارت، با تشکیل کارگروه‌های تخصصی بنا را بر این گذاشته است که یک بار و برای همیشه در حوزه های مختلف با کمک مشاوران متخصص، برنامه های زیربنایی و اصولی تدارک ببیند. با حضور این کارگروه‌ها، انتظار در نیمه راه ماندن برنامه آموزش و پرورش با رفتن یک وزیر و آمدن گزینه جدید، کمرنگ می شود.

تحلیل عملکرد سه ماهه وزیر

کارگروه‌های تشکیل شده عبارتند از:کارگروه «اقتصاد آموزش و پرورش» که محور آن تامین منابع مالی و بهینه هزینه کردن، مشارکت نهادهای غیردولتی در تامین منابع مالی آموزش و پرورش و دیگر مباحث مالی است.کارگروه دیگر، کارگروه «تفویض اختیاروساماندهی فرآیندها» است که وظیفه دارد وضعيت اختيارات استاني را تا اسفند ماه سال جاري مشخص كند و اين كار با مديريت استان ها ادامه مي يابد. ‌به عبارت ديگر اختيارات در قبال پاسخگويي، به استان ها و در سطح استان نيز به مناطق و مدارس تفويض خواهد شد تا بدين ترتيب بحث اصلي مدرسه محوري كه درآن مدرسه داراي اختيارات است، شكل گيرد.كارگروه سوم،كارگروه «وضعيت معيشت معلمان» است كه در صدد است تا با بررسي و برنامه ريزي مشخص كند كه با استفاده از ظرفيت‌هاي موجود در سطح كشور ،چگونه مي توان به معلمان خدمات بيشتري ارائه داد .

كارگروه چهارم با نام كارگروه «سند تحول»، وظيفه دارد برنامه ها و فعاليت هاي استاني تا سطح منطقه و مدرسه را تعريف كند و براي زيرنظام هايي كه اجرايي شدن سند تحول درآن ها مصوب شده، برنامه عملياتي مشخص كند .كارگروه «نيروي انساني» به عنوان پنجمين كارگروه است كه بيشتر مربوط به دانشگاه فرهنگيان است. با توجه به اينكه دانشگاه فرهنگيان به تنهايي قادر به تامين نيروي انساني مورد نياز آموزش و پرورش نيست، اين كارگروه وظيفه دارد با راهكارهاي ديگري از جمله مشاركت با ساير دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي به تامين نيروي انساني مورد نياز آموزش و پرورش با اولويت آموزش ابتدايي بپردازد.ششمين كارگروه تشكيل شده، كارگروه «هدايت تحصيلي» است. كارگروه ديگر به نام كارگروه «سازمان نظام معلمي» با وظايفي چون توانمندسازي، حرفه اي بودن ، آموزش هاي ضمن خدمت ، رتبه بندي معلمان و غیره كه مرحله به مرحله بايد با نظارت بيشتر و البته تصدي‌گري كمتر در حوزه ستادي و استاني اتفاق افتد.

کارگروه هشتم، كارگروه «ارزشيابي» است كه موظف است شاخص هاي لازم براي ارزشيابي معلمان را منفك از ارزشيابي كارمندان به جهت عدم سنخيت كاري اين دو قشر، تهيه و تنظيم كند.اعلام زودهنگام استیضاح وزیر از سوی کميسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در شرایطی که فقط سه ماه از حضور وزیر می‌گذرد چندان منطقی نیست. علی‌رغم اینکه نمایندگان مجلس، نماینده مردم هستند اما برخوردهای جناحی و ابزاری جهت فشار بر اعضای کابینه دولت روحانی نشان از عدم تخصص گرایی در میان نمایندگان ملت دارد. آنچه دور و نزدیک درباره این نوع استیضاح ها بارها به گوش رسیده است، مطالبات منطقه ای نمایندگان است که در لوای این نحوه استیضاح وزرا فراوان دیده می شود.

وزارتخانه پرحاشیه

وضعیت وزرای آموزش و پرورش در دولت تدبیر و امید از همان شروع به کار دولت روحانی دائما با سنگ اندازی های مختلف روبه‌رو بوده است. در بدو شروع کار، مهم‌ترین گزینه پیشنهادی «محمد علی نجفی» بود که در میان فرهنگیان چهره محبوبی است اما در مجلس نهم بلافاصله با طرح اسم نجفی با مخالفت اکثریت مجلس رد شد. در نهایت روحانی با اعلام گزینه توافق شده «علی اصغر فانی» که مورد تایید اصولگرایان مجلس بود، سعی داشت تا با سرعت بیشتری این وزارتخانه شروع به کار کند اما در طول دوره وزارت وی نیز در مجلس نهم و دهم بارها وزیر وقت مورد استیضاح قرار گرفت و این خود نشان از نقدهای سرراهی مجلسیون از وضعیت آموزش و پرورش کشور داشت.

در نهایت، علی‌رغم مقاومت فانی برای ادامه دادن، مجلس دهم به وی رای نداد. سه ماه پیش با وجود زمزمه‌هایی که مبنی بر آمدن مجدد محمدعلی نجفی وجود داشت، گزینه «دانش آشتیانی» به مجلس معرفی شد. نجفی با اعلام حمایت خود از دانش آشتیانی گفته بود او را در برنامه هایش تنها نخواهد گذاشت. دانش آشتیانی با ۱۵۷رای موافق، ۱۱۱رای مخالف و شش رای ممتنع از مجموع ۲۷۴ رای اخذ شده، توانست رای اعتماد مجلس دهم را به دست بیاورد.