سرریز تقاضا برای جذاب‌ترین تسهیلات مسکن
مسیر منتهی به جذاب‌ترین وام خرید مسکن، تحت تاثیر دو محرک ثبت‌نام -که ۷ ماه پیش در این راه فعال شد- هم‌اکنون با «ترافیک حجیم تقاضا» مواجه شده و خطر شکل‌گیری «بازار سیاه» مجاور کانال رسمی پرداخت تسهیلات به «خانه‌اولی»ها را به‌وجود آورده است.
روزنامه دنیای اقتصاد، فرید قدیری: مسیر منتهی به جذاب‌ترین وام خرید مسکن، تحت تاثیر دو محرک ثبت‌نام -که ۷ ماه پیش در این راه فعال شد- هم‌اکنون با «ترافیک حجیم تقاضا» مواجه شده و خطر شکل‌گیری «بازار سیاه» مجاور کانال رسمی پرداخت تسهیلات به «خانه‌اولی»ها را به‌وجود آورده است.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» درباره عملکرد صندوق پس‌انداز مسکن «یکم» طی ۱۷ ماه اول فعالیت این صندوق، حاکی است: حجم ثبت‌نام ماهانه در صندوق «یکم» طی نیمه دوم امسال، رشد ۲۰۰ درصدی نسبت به متوسط ثبت‌نام ماهانه در سال اول شروع به کار صندوق، پیدا کرده طوری که این میزان استقبال از سمت تقاضای مصرفی برای سپرده‌گذاری یکساله در صندوق، در حال حاضر «تعهد پرداخت» تسهیلات خرید مسکن را از «ظرفیت» تعیین شده صندوق، فراتر برده و به «۳/ ۱ برابر حد مجاز پرداخت وام» رسانده است.
حجم سرریز تقاضای قطعی برای تسهیلات تک‌نرخی خرید مسکن با سقف ریالی سه رقمی -آمار سپرده‌گذاران در صندوق یکم- چراغ «چک» یا همان نشانگر «هشدار» در این صندوق را روشن کرده است و عدم رسیدگی به آن، می‌تواند در ماه‌های آتی، ۴ دستاورد این نهاد جدید تامین مالی مسکن را خنثی کند. در این میان، طرحی که به‌تازگی برای «جذاب‌سازی مضاعف» تسهیلات یکم به تیم اقتصادی دولت پیشنهاد شده است، اگر با «منابع جبرانی» همراه نشود، می‌تواند تعادل اولیه منابع و مصارف صندوق را به هم بزند و در فرآیند پرداخت تسهیلات، اختلال به‌وجود بیاورد. صندوق پس‌انداز مسکن «یکم»، ۱۸ خرداد سال گذشته با هدف «ارائه تسهیلات بانکی متفاوت به زوج‌های فاقد سابقه مالکیت، از محل اصلی منابع سپرده‌ای زوج‌ها و محل فرعی یارانه‌های دولتی» راه‌اندازی شد اما در یک سال اول کارکرد این صندوق، به رغم «تعیین ظرفیت ثبت‌نام سالانه حدود ۱۲۵ هزار نفری» و «تعریف حد مجاز پرداخت حدود ۸۴ هزار فقره‌ای وام در سال»، عملا حدود ۴۰ درصد گنجایش صندوق، بلااستفاده ماند. سال گذشته تحت تاثیر سه عنصر «عمق رکود مسکن در سال ۹۴، کم‌اطلاعی بازار مصرف از تسهیلات جدید و همچنین برداشت منفی از مبلغ
اقساط وام یکم»، ورود به صندوق یکم مورد استقبال واقع نشد و حجم ضعیف افراد سپرده‌گذار، از ۵۹ درصد «ظرفیت پرداخت»، فراتر نرفت.
ظرفیت خالی صندوق «یکم» در اواخر سال اول فعالیت، سبب شد مجموعه سیاست‌گذاران بخش مسکن، برای جذابیت‌بخشی به تسهیلات نیازمند سپرده‌گذاری، دو اقدام محرک انجام دهند به‌طوری که از یکسو، «سقف تسهیلات صندوق یکم، دوبله شد» و در تهران، شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک به ترتیب از ۸۰، ۶۰ و ۴۰ میلیون به ۱۶۰، ۱۲۰ و ۸۰ میلیون تومان افزایش یافت و از سوی دیگر «نرخ سود این تسهیلات، تک‌رقمی شد» و طی سه مرتبه زمانی، از ۱۴ درصد به ۸ درصد کاهش پیدا کرد. اگر چه در فاصله تابستان امسال تا دست کم، ۱۷ آبان ماه، دو محرک جذب تقاضا در صندوق پس‌انداز مسکن «یکم»، توانست بیش از آنچه انتظار می‌رفت، نیروی جاذبه برای ورود سپرده‌گذار به صندوق، ایجاد کند اما از آنجا که در حال حاضر «منابع لازم» برای پرداخت وام مخصوص «خانه‌اولی»ها، به تناسب «مصارف قطعی» ناشی از ثبت‌نام افراد، تقویت نشده است، این احتمال وجود دارد که تشدید اسمنویسی متقاضیان مسکن در صندوق طی ماه‌های آتی تحت تاثیر تبدیل فاز معاملات ملک از پیش رونق به رونق، منجر به بی‌پاسخ گذاشتن تقاضای جدید و اختلال در فرآیند وام‌دهی شود.
طی ماه‌های اخیر، نرخ سود تک رقمی وام «یکم» چون که مبلغ اقساط ماهانه این تسهیلات را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داده، ورود به صندوق پس‌انداز مسکن یکم را به «انتخاب اول» متقاضیان واجدشرایط، تبدیل کرده است. خانه‌اولی‌ها به رغم مشاهده نوسانات قیمت مسکن، ترجیح می‌دهند به جای خرید نقدی و بدون تاخیر زمانی آپارتمان، با سپرده‌گذاری در صندوق یکم معادل نصف مبلغ تسهیلات، یک سال صبر کنند و با دست‌پر به لحاظ قدرت خرید کافی، وارد بازار ملک شوند. در این میان، اطلاع‌رسانی درباره مزایای وام یکم و همچنین جنب و جوش نسبی در بازار معاملات ملک ناشی از پیش رونق، بخشی از تقاضای بالقوه خرید مسکن را تحریک کرده و باعث هدایت آنها به صندوق «یکم» برای دسترسی مدت‌دار به «درشت‌ترین وام خرید مسکن»، شده است.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، ثبت‌نام و سپرده‌گذاری در صندوق تسهیلات مسکن «یکم» در کل کشور، از متوسط ماهانه ۴ هزار و ۲۰۰ نفر در سال ۹۴ به ۱۳ هزار و ۲۸۰ نفر در نیمه دوم امسال افزایش یافته است. به این ترتیب، حجم تعهدات صندوق، ۱۶/ ۳ برابر شده است. پیش‌بینی‌ها آن است که روند استقبال از ورود به صندوق پس‌انداز مسکن «یکم» در سال آینده، حداقل به نسبت ماه‌های اخیر، رقم بخورد.
با توجه به اینکه، متوسط مبلغ سپرده توسط ثبت‌نام‌کننده‌ها در صندوق «یکم»، حدود ۲۰میلیون تومان است که ۱۰ میلیون از «حد لازم برای پس‌انداز در صندوق بابت پرداخت تسهیلات در پایان یک سال سپرده‌گذاری»، کمتر است می‌توان گفت: افرادی که تاکنون در این صندوق، اسمنویسی کرده‌اند، به جای ۱۲ ماه، بعد از ۱۸ماه، وام‌های مصوب را دریافت می‌کنند. بر این اساس، با احتساب جمعیت تقاضای وام «یکم» که مطابق آمار افراد سپرده‌گذار، طی ماه‌های اخیر به‌طور متوسط به ۱۳ هزار و ۲۸۰ نفر در ماه افزایش پیدا کرده است، «تعهد پرداخت» تسهیلات در هر ماه را به‌طور متوسط معادل ۸ هزار و ۸۰۰ نفر رسانده است. این در حالی است که مطابق «ظرفیت پرداخت» تعیین‌شده در صندوق، ماهانه حدود ۷ هزار فقره تسهیلات «یکم» قابل پرداخت است که به این ترتیب، تقاضای قطعی‌شده برای این تسهیلات، فعلا ۳/ ۱برابر گنجایش پرداخت است.
در حال حاضر میانگین ثبت‌نام روزانه در صندوق پس‌انداز مسکن یکم از ۱۶۹ نفر در ایام سال ۹۴ به ۵۳۱ نفر افزایش یافته است.
این رشد تقاضا که افزایش مصارف صندوق «یکم» را سبب شده در صورتی که با «منابع جبرانی» همراه نشود، لبه مثبت و کارآمد تسهیلات را خنثی کرده و باعث فعال شدن لبه منفی آن می‌شود.
لبه مثبت وام «یکم»
نتایج بررسی‌های «دنیای اقتصاد» درباره لبه مثبت تسهیلات «یکم»، از ۴ دستاورد این صندوق حکایت دارد. راه‌اندازی این نهاد مالی در ۱۷ ماه گذشته، باعث «کنترل جریان تقاضای خرید مسکن» و تبدیل آن به «تقاضای موثر سازمان‌یافته» شد. ورود حجم مشخصی از تقاضای بالقوه خرید مسکن به صندوق پس‌انداز در ماه، سبب شده «ورود حجم مشخصی متقاضی قطعی به بازار معاملات آپارتمان در هر ماه»، تضمین شود. این اتفاق، «پیشگیری از ورود حجیم تقاضا به بازار ملک در زمان رونق» را به‌عنوان دستاورد دوم، رقم زده است.
در این میان، آمار فعلی سپرده‌گذاری در صندوق «یکم» که از ثبت‌نام ۱۰۶ هزار نفر طی ۱۷ ماه حکایت دارد، یک «پالس روشن و امیدوارکننده به سازنده‌ها از بابت ورود ماهانه حداقل ۵ هزار و ۸۰۰ نفر تقاضای قطعی به بازار ملک» محسوب می‌شود. این تعداد معادل ۱۰درصد حجم فعلی معاملات ماهانه خرید مسکن در کل کشور است. همچنین در صورتی که آمار ثبت‌نام ماه‌های اخیر (۱۳ هزار و ۲۹۰ نفر در ماه)، ملاک محاسبه تقاضای قطعی قرار بگیرد، سال آینده ماهانه حدود ۸ هزار و ۸۰۰ نفر خریدار دست به نقد وارد بازار مسکن خواهد شد. چهارمین دستاورد صندوق پس‌انداز مسکن «یکم» نیز کانالیزه کردن تسهیلات سه‌رقمی خرید مسکن در مسیر مصرفی است که سبب شده این تسهیلات که درشت‌ترین وام خرید مسکن در مقایسه با وام اوراق به حساب می‌آید، صرفا در اختیار خانه‌اولی‌ها قرار بگیرد. سقف وام اوراق در تهران ۶۰ میلیون تومان کمتر و نرخ سود آن ۵/ ۹ واحد درصد بیشتر است.
آستانه بروز لبه منفی
نظر کاربران
زبان ساده سخن گفتن بامردم راباید روابط عمومی هرنهاد در اطلاع رسانی انجام دهد تا اقایان به اصطلاح خبر وکارشناس ودکتر که به زبان عربی وانگلیسی بهتر ازفارسی شاید صحبت کنند بتوانند منظور خودرا اگر واقعا میخواهند به اطلاع مردم عوام برسانند.درخبرفوق ایا میدانید هیچ عاید عامه نمیگردد!
به علت بی سوادی وعمق نداشتن معلومات ارائه آمار های مجهول یا مجعول توام با لفاظی های زیادی رونق گرفتن