شهر سه میلیونی بدون توالت!

اشکان امیدوار در عصر ایران نوشت: چندی پیش روز جهانی توالت بود. حرف زدن در مورد روز جهانی توالت، وقتی توی خانه یا دفتر کارتان نشسته اید و یک سرویس بهداشتی تمیز در چند قدمی تان است به نظر زیادی شیک، غیرمعقول و از روی شکم سیری می آید. حتی ممکن است به شما بگویند وقتی دنیا در تب ترامپ و ترور می سوزد، روز جهانی توالت دیگر چه صیغه ای است؟

اما کسی که در یک روز سرد زمستانی در یک کلان شهر یا در اتوبوس بین شهری نیازمند سرویس بهداشتی شده و از درد مثانه به خودش پیچیده است می داند که در آن لحظات اندوه بار آدم نه فقط یاد ترامپ و برجام نمی افتد که حتی ممکن است حاضر باشد برای پیدا کردن یک سرویس بهداشتی کثیف دسته چک بکشد و خود را از خطر انفجاری بویناک برهاند!

توریست هایی که به ایران می آیند در کنار تعریف از چلوکباب و بازارهای رمزآلود و آثار باستانی خیره کننده معمولاً از کمبود سرویس بهداشتی هم گله می کنند. حتی گفته شده که آنها قرص هایی برای کنترل ادرار مصرف می کنند که یکجوری با این معضل جانفرسا مقابله کنند.

سال هایی که نفت آنقدر گران بود که بعضی ها به عنوان سرگرمی با پول زیادی اش اختلاس می کردند، شركت اسپانيايي «معماران گينجر و بونو» طرح خود براي اجراي طرح ساخت ۱۰۰۰ مجموعه سرويس بهداشتي ظرف ۸ ماه را در نشستي با حضور رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و مديرعامل شركت توسعه گردشگري تشريح كرد. ابتدا همه چیز به یکی از شوخی های آن روزگار شبیه بود اما اسفندیار رحیم مشایی در جواب منتقدان گفت که آنها « یا عاشق هستند یا دیوانه».

در آن دولت وعده داده شد که در فاصله های ۲۵ کیلومتری در جاده های بین راهی توالت بسازند اما در دولتی که ارباب وعده ها بود حتی در برخی مسافت ها در فاصله های ۲۵۰ کیلومتری هم نمی شود سرویس بهداشتی قابل استفاده پیدا کرد.

ممکن است هیچ سیاستمردی در ایران دوست نداشته باشد در رزومه خدماتش ساخت توالت را هم درج کند اما توالت تنها جایی است که هر انسان در هرجای دنیا فارغ از اینکه فقیر باشد یا غنی، نماینده پارلمان باشد یا جنگ سالار و سوپراستار باز گذارش به آنجا می افتد. به همین دلیل به شخصه اگر در انتخابات مجلس پیش رو یکی از نامزدها در میان وعده هایش ساخت توالت عمومی را هم اضافه کند به او رای می دهم.

این مقدمه بالا بلند را آوردم تا یادی کنم از شهر سه میلیون نفری که در قلب پایتخت ایران توالت ندارد. متروی تهران!

بی تردید ساخت متروی تهران یکی از اقدامات ارزشمندی بوده که پس از انقلاب ۵۷ صورت گرفت. مجموعه ای محترم، ارزان، سریع و پاکیزه که شاید نتوان مشابهی برای آن مثال زد. متروی تهران برابر آمارها روزانه نزدیک به ۳ میلیون مسافر را جابجا می کند. ۳ میلیون نفر! برای اینکه اهمیت این عدد را متذکر شویم بد نیست بدانید که جمعیت این کشورها کمتر از سه میلیون نفر است: جامائیکا، عمان، اسلوونی، مقدونیه، قطر، فیجی، بحرین، قبرس، لوکزامبورگ، ایسلند و .... اما چرا مجموعه ای به این عظمت و اهمیت فاقد سرویس بهداشتی است؟

کارشناسان مترو مواردی مانند عدم امکان اتصال ايستگاه ها به اگوی شهري، عمق ايستگاه ها، عدم امكان تعبيه سيستم فاضلاب مناسب، آلودگي آب هاي زير زميني و مشكل بو را به عنوان دلایل عدم احداث سرویس بهداشتی در ایستگاه ها بر می شمارند. به این مشکلات می توان هزینه های نگهداری و بروز تخلفاتی از جمله جرائمی مانند مصرف مواد مخدر و ... را هم افزود که شاید مدیران مترو ترجیح داده اند سری که درد نمی کند را دستمال نبندند اما برای مثانه ای که به درد می افتد فکری نکرده اند؟

انبوهی از مسافران مترو را کهنسالان و کودکانی تشکیل می دهند که قطعاً مانند توریست خارجی قرص ضدادرار در جیب شان ندارند. در میان چند میلیون مسافر حتماً کسانی هستند که گرفتار بیماری های کلیوی و گوارشی شده اند و دسترسی به یک سرویس بهداشتی از حقوق اولیه انسانی شان به شمار می رود. چرا برای این عده فکری نشده است؟

البته سرویس های محدودی برای پرسنل مترو وجود دارد که ممکن است در شرایط فوق اضطرار و وقتی فرد به التماس و حال نزار می افتد به او شانس استفاده از آن را بدهند و ممکن است هم ندهند، اما به واقع نمی شد به جای آن همه هزینه که صرف سنگ های گرانقیمت و البته شیک و چشم نوازی شده که در ساختن شهر زیرزمینی متروی تهران به کار گرفته اند بخشی را صرف ساخت چند سرویس بهداشتی برای مردم کنند؟ آیا این توقعی زیاده خواهانه است؟

درک این موضوع که زمین های اطراف ایستگاه های مترو در سطح خیابان بسیار گرانقیمت است دشوار نیست اما هم مترو و هم خیابان از سرمایه های شهرداری به شمار می روند و ساخت تعدادی سرویس بهداشتی در اطراف ایستگاه های مترو آرزوی بزرگی برای مردمی نیست که همیشه از آنها انتظار می رود در مقابل مشکلات بزرگ کشور مثل تحریم و جنگ و گرانی و رکود و تورم جانفشانی کنند و خم به ابرو نیاورند مبادا که دشمن شاد شود.

لطفاً برای این شهر چند میلیونی تعدادی سرویس بهداشتی عمومی بسازید، حالا ساخت شركت اسپانيايي «معماران گينجر و بونو» هم نبود، نبود!