ایران، مسکو و ریاض، سه ضلع توافق بزرگ نفتی

روزنامه ایران: کشورهای تولید کننده نفت خام عضو و غیرعضو اوپک بعد از ۱۵ سال با همدیگر متحد شدند تا برای بهبود وضع بازار جهانی نفت خام کاری انجام دهند. کشورهایی که گاهی در فضای سیاست مقابل هم قرار می‌گرفتند اما این اواخر برای تأمین منافع اقتصادی خود در بازار نفت سیاست را کنار گذاشتند و دست به توافق برای کاهش تولید زدند.

به این ترتیب که اوپک در نشست یکصد و هفتاد و یک این سازمان در وین تصمیم گرفت میزان تولید خود را از یکم ژانویه ٢٠١٧، یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه در روز کاهش دهد. پیش از این نشست، کشورهای غیر عضو شرط کرده بودند که در صورت اجماع اوپک بر سر کاهش تولید، ٦٠٠ هزار بشکه در روز از تولید خود بکاهند. با اجماع اوپک در این خصوص، تولیدکنندگان نفت خام غیر عضو به رهبری روسیه به قول خود وفا کردند و ۲۰ آذرماه در نشست مشترکی با اعضای اوپک متعهد به این کاهش تولید شدند.

نشستی «سخت و طولانی» که نتیجه آن کاهش روزانه ۵۵۸ هزار بشکه تولید شرکت‌کنندگان غیر عضو در اوپک بود. این کشورها شامل روسیه، قزاستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برائونی هستند. البته گفته می‌شود برخی کشورهای غیرعضو در این سازمان که در نشست روز شنبه حضور نداشتند، قرار است بیش از ۴۰ هزار بشکه از تولید نفت خام خود بکاهند تا میزان کاهش تولید غیر اوپک به ۶۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

فریدون مجلسی، کارشناس برجسته روابط بین‌الملل و بازار نفت معتقد است که آنچه باعث شد اوپک و غیر اوپک به توافق برسند گفت‌و‌گوی تلفنی حسن روحانی رئیس جمهوری ایران با همتای روسی خود یعنی ولادیمیر پوتین و همین‌طور ریان عربستان و روسیه از کاهش قیمت نفت خام بود.

مجلسی گفت: روسیه بزرگ‌ترین تولید کننده نفت خام متعارف غیرعضو در اوپک است که از آغاز تشکیل اوپک تاکنون چه در قالب «شوروی» و چه در قالب «روسیه» از تلاش اوپک برای بهبود وضع بازار سودجویی کرده بود. اما اکنون این کشور پذیرفته است که همگام با اوپک تولید نفت خام خود را ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد. وی تماس تلفنی روحانی و پوتین را یکی از کلید‌های توافق دانست و گفت: ایران قبل از متعهد شدن در اجلاس ۱۷۱ اوپک توانست روسیه را قانع کند که اگر می‌خواهد در بازار نفت خام نفع ببرد و با جهان تعامل داشته باشد، باید منافع کشورهای دیگر را نیز بپذیرد. این کارشناس بین‌الملل اقدام عربستان در اوپک و همین‌طور در نشست و تعامل با غیر اوپک را نوعی سیاست مثبت برشمرد و اظهار کرد: عربستان در عالم سیاست با ایران و روسیه جنگ سردی به راه انداخته است اما جایی که منافعش در خطر بود از این درگیری‌ها چشم‌پوشی کرد. به اعتقاد مجلسی این اقدام اوپک و غیر اوپک برای بهبود وضع بازار و قیمت نفت خام، نه تنها از سال ٢٠٠١ تا کنون بی‌سابقه بوده بلکه در طول تاریخ اوپک نمونه نداشته است.

پرش قیمت نفت خام به بالاتر از ۶۵ دلار