یک تحلیل از آرای خاکستری ترامپ

علی‌محمد نمازی عضو مجمع نمایندگان ادوار مجلس در روزنامه شهروند نوشت: رأی‌دادن برخلاف انتظار و پیش‌بینی‌ها چندمین تجربه است که اتفاق می‌افتد؛ به این معنی که ناگهان چیزی رأی می‌آورد که درست در نقطه مقابل همه نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌های رسمی و علمی بوده که تا یک روز قبل اعلام شده است.

به این معنی که اکثریت رأی‌دهندگان و به عبارتی قشر خاکستری جامعه در یک رأی‌گیری عمومی راه خودشان را از احزاب جدا می‌کنند. نمونه اخیر آن به آرای مردم انگلستان برای خروج از اتحادیه اروپا برمی‌گردد که با وجود این‌که هر ٢ حزب اصلی انگلستان رأی‌شان ماندن بود، اما رأی خاکستری و آرایی غیرتشکیلاتی و حزبی خودشان را به شکل دیگری نشان دادند.

همین اتفاق در آمریکا نيز رخ داد؛ با وجود این‌که همه نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که هیلاری کلینتون رأی می‌آورد و با وجود این‌که حزب جمهوریخواه از ترامپ حمایت تمام و کمال نکرد، اما قشر خاکستری که یک نوع نارضایتی از روند حاکم بر آمریکا داشته است، رأی دیگری را به صندوق‌ها ریخت. عامل دوم مخالف‌خوانی‌هایی است که یک کاندیدا در پیش می‌گیرد. چون در کشورهایی که دموکراسی در آن حاکم است، چنین مخالف‌خوانی‌هایی می‌تواند در رأی آوردن موثر باشد. در این شیوه، کسی که می‌خواهد رأی بیارود شروع به انتقاد از وضع موجود می‌کند تا تعداد بیشتری را با خود همراه کند.

بنابراین توجه به قشر خاکستری و شعارهایی که در جهت خواست و مطالبات آنها مطرح می‌شود به‌خصوص مخالف‌خوانی، می‌تواند در رأی‌آوری ترامپ تأثیرگذار باشد؛ اما معتقدم در آینده قشر خاکستری که مخالف وضع موجود است و بر همین اساس هم رأی داده، به‌تدریج با مسائلی روبه‌رو می‌شود که با رأی و نظرش همخوانی ندارد و موجب پشیمانی آنها مي‌شود. همان‌طور که در انگلستان نیز شاهد این مورد هستیم و بسیاری از کسانی که به خروج انگلستان از اتحادیه اروپا رأی داده‌اند، در حال حاضر نظر دیگری دارند.

اما در مورد ترامپ به‌خصوص در بحث سیاست خارجی چون از تجربه لازم برخوردار نیست، براساس نظر مستشاران خودش عمل خواهد کرد؛ به‌خصوص این‌که شعارهای او در این زمینه در آمریکا جواب نمی‌دهد و رأی‌دهندگان به‌تدریج شاهد تفاوت در شعارها و عملکرد ترامپ خواهند شد؛ اما چنین تجربه‌ای لازم بود که اتفاق بیفتد؛ وقتی این تجربه کامل شود یعنی آن چیزی که ترامپ مجبور است در عمل انجام بدهد با شعارهایی که مطرح کرده تعارض داشته باشد، من پیش‌بینی می‌کنم که آرای خاکستری یا به احزاب مهم و کارآمد و فراگیرشان باز خواهند گشت و یا دچار یأس و ناامیدی می‌شوند؛ اما به ‌هر حال دموکراسی راه خودش را طی می‌کند و همه کشورها به سمت دموکراسی عالی‌تر در حال حرکت هستند، از این‌رو قشر خاکستری به کارکرد حزبی بر‌می‌گردند.