خاکسپاری محسن سیف؛ احتمالا صبح يكشنبه

روزنامه بانی فیلم: محسن سیف منتقد پیشکسوت سینمای ایران پس از تحمل یک دوره بیماری درگذشت.

محسن سیف از منتقدان پیشکسوت سینمای ایران از یکسال پیش گرفتار بیماری آزاردهنده معده و روده و از اوایل مهر امسال در بیمارستان بستری بود.او در اواخر عمر در بیمارستان از لحاظ جسمانی بسیار ضعیف شده بود. سیف سرانجام ساعت شش صبح جمعه ۱۴ آبان درگذشت.

جواد طوسی رئیس شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران چندی قبل درباره اوضاع جسمی سیف به بانی فیلم گفته بود:«متأسفانه وی وضع جسمی مطلوبی ندارد. ضعف مفرط جسمانی آقای سیف را گرفتار خود کرده است و در این شرایط ترجیح می دهیم به انتقال او به بیمارستانی دیگر فکر نکنیم، چون ناخواسته باید دوباره تن به آزمایشهای تکراری بدهد که زمان درمان از دست می رود. او الان حتی نمی تواند به درستی غذا بخورد که همین مسئله ضعف جسمی او را تشدید هم کرده است».

طوسی دیروز نیز در حالی که به این خاطر حال روحی مساعدی نداشت، در گفت و گوی کوتاهی با بانی فیلم از خاکسپاری پیکر آن مرحوم در قطعه هنرمندان خبر داد و احتمال داد مراسم تشییع پیکر وی در روز یکشنبه انجام شود.

بانی فیلم درگذشت این نویسنده و منتقد را به خانواده سینمای ایران و بازماندگان وی صمیمانه تسلیت می‌گوید. در ادامه صحبت های تعدادی از منتقدان سینمای ایران درباره آن مرحوم را می خوانید.

طهماسب صلح جو:

سیف به جایگاه واقعی اش نرسید

طهماسب صلح جو، منتقد سینما به بانی فیلم گفت: با نام حسن سیف از همان سال های جوانی و نوجوانی که تازه شروع کرده بودم به مجله خریدن آشنا شدم. او در مجله های سینمایی آن سال ها مثل «ستاره سینما» و «فیلم و هنر» می نوشت. سابقه چشمگیری در سینما نویسی داشت. وی افزود: فکر می کنم در این دوران به جایگاهی که لیاقتش را داشت نرسید و به حق خودش از نظر ارزش فرهنگی و نویسندگی نرسید. بسیار اهل نوشتن بود. یک نویسنده حرفه ای بود و از معدود نویسندگانی بود که با نوشتن روزگارش را می گذراند و امرار معاش می کرد. متأسفانه در این دورانی که هستیم، قلم ارزش چندانی ندارد و نمی تواند با نوشتن روزگار گذراند.

بهزاد عشقی:

سیف از نفس نیفتاد

بهزاد عشقی، منتقد سینما در خصوص درگذشت محسن سیف به بانی فیلم گفت: محسن سیف در فاصله سنی اندک، برآمده از دورانی است که خود شروع به نقدنویسی کرده بودم. مطالب او را از سال های دور در مجلاتی مثل فردوسی می خواندم. البته در این زمینه مثل بسیاری از منتقدان دوران خودش همچون پرویز دوایی و پرویز نوری، پرکار نبود که ما مدام و مرتب نوشته های او را بخوانیم، ولی با این همه در چند دهه حضور مداوم داشت که در نوع خودش کمیاب است.

وی افزود: کسانی که نقد فیلم می نویسند، نقد فیلم را تبدیل به نردبانی می کنند که بعدها بتوانند وارد سینمای حرفه ای شوند، آنهایی که از نفس نمی افتند و در دهه های طولانی به کار نقد ادبیات سینمایی می پردازند، بسیار اندک هستند که محسن سیف یکی از آنهاست. وقتی هر کدام از این اتفاق ها می افتد آدم فکر می کند بخشی از خاطرات خودش در حال فرو ریختن است و تکه ای از وجود خودش از دنیا می رود. همان طور که آقای گلمکانی به آن اشاره کرد محسن سیف، مطلبی در شماره نوروز ماهنامه فیلم نوشته بود که دربرگیرنده بخشی از زندگی خصوصی او بود که بسیار تکان دهنده بود. من از همه می خواهم برگردند و آن مطلب را بخوانند که برخاسته از تجربیات زیست شده خودش بود و بسیار تکان دهنده و تاثیرگذار بود.

آنتونیا شرکا:

سیف از وضع معیشتی خود رضایت نداشت

آنتونیا شرکا، منتقد سینما در خصوص درگذشت محسن سیف به بانی فیلم گفت: محسن سیف یکی از منتقدان پیشکسوت و قدیمی ما بود. من بیشتر خاطراتی که از او دارم مربوط به سال های اخیر و جلساتی است که این افتخار را داشتم در کنار او باشم. همیشه چهره رنجور و دردمندی از او در ذهنم است و به یاد دارم که همیشه از وضع معیشتی خود به عنوان منتقد که نمی تواند آنطور که باید زندگی اش را تامین کند، ناراضی بود.

این منتقد افزود: آخرین باری که او را دیدم در مراسم درگذشت جمشید ارجمند بود که اتفاقا عکسی هم در کنار او دارم. آن روزها که چند روزی از فوت عباس کیارستمی نگذشته بود و جمشید ارجمند هم فوت کرده بود، آقای سیف گفت که باید دید نفر بعدی چه کسی است. متأسفم که یکی از نوبت های بعدی، او بود. او واقعا یک منتقد فروتن و به دور از جنجال بود که عمرش را روی سینما و ادبیات سینما گذاشته بود.

هوشنگ گلمکانی:

یک حرفه ای تمام عیار بود

هوشنگ گلمکانی، منتقد و سردبیر ماهنامه فیلم نیز در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود در این باره نوشت: «همان پایان محتوم… دوسه هفته پیش که تکیده و نزار و خونین روی تخت بیمارستان دیدمش، پیدا بود که شتابان به سوی تقدیر محتومی پیش می‌رود که خودش چند دهه پیش رقم زده بود. محسن سیف، صبح امروز سرانجام تسلیم شد، بی آن که در آن آخرین ملاقات، تسلیم و رضا در آن چشمان گودافتاده پیدا باشد. مردی خوش‌قلم، انعطاف‌پذیر و «به قول گفتنی» بامرام بود. می‌گفتم برای مجله «فیلم» این جوری خودت و قلمت را رها نکن. کمی خویشتن‌دارتر و کنترل‌شده‌تر بنویس. و فردا با روایتی از همان مطلب می‌آمد، کاملا متفاوت. یک حرفه‌ای تمام‌عیار که همه جور و در مورد همه چیز می‌توانست بنویسد.

می‌خواهید محسن سیف را بیش‌تر بشناسید؟ بهاریه‌ای که در شماره نوروز پارسال مجله فیلم نوشته با عنوان «قاپیدن بهار از منقار کلاغ» را بخوانید. نثر و روایتش را ببینید از ماجرای ترک اعتیادش که به نظرم یک حماسه است. خود آن ماجرا را می‌گویم که حماسه است. با نثر و روایتی تکان‌دهنده.

حالا داریم در قطعه هنرمندان برایش دنبال گور می‌گردیم. آن‌جا از رفتگان پر شده و باید بازماندگان یکی از آن خفتگان رضایت بدهند که محسن را در طبقه‌ای از گور عزیزشان دفن کنیم. هنوز موفق نشده‌ایم. کسی هست که رضایت بدهد؟ روحش شاد، یادش گرامی، جایش خالی».

حسین سلطان محمدی:

سیف منتقدی انباشته از دانش بود

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما در خصوص درگذشت محسن سیف به بانی فیلم گفت: او یکی از نویسندگان و منتقدان بسیار باتجربه و بادانش بود که کلیه مطالبی را که می نوشت، انباشته از اطلاعات مختلف بود. معمولا در مطالبش روند و تاریخچه ای را بررسی می کرد و درگیر نقطه ای نبود. آن هم متکی به مطالعات و دانش زیادی بود که سال ها داشت و بسیار عمیق می نوشت.

وی افزود: انشالله روح او قرین رحمت الهی قرار بگیرد، ولی فقدانی برای جامعه نوشتاری امروز ما و تحمل آن بسیار سخت و سنگین است. امیدوارم خداوند ما را میراثداران خوبی برای او که متکی به دانش انباشته از اطلاعات و تخصص از جریانات سینمای ایران و خارج بود، قرار دهد.

شاهین امین:

محسن سیف نثر منحصر به فردی داشت

شاهین امین روزنامه نگار و منتقد از زنده‌یاد سیف به عنوان منتقدی یاد کرد که نثر منحصر به فردی داشت و نوع نگارش خود را از هیچ کجا عاریت نگرفته بود. شاهین امین به مهر گفت: محسن سیف از منتقدانی بود که از سنین جوانی و دهه ۴۰ نوشتن را آغاز کرده بود. او هم نقد ادبی می نوشت، هم نقد سینمایی و هم قصه هایی داشت. زنده‌یاد سیف سعی کرده بود قصه های شاهنامه را به زبانی ساده روایت کند. وی ادامه داد: مهمترین ویژگی سیف نثرش بود که مختص به خودش بود و از هیچ کجا به عاریت نگرفته بود. چون از قدیمی های این عرصه محسوب می شد نوع نگارش نقد خود را از هیچ کجا وام نگرفته بود. حتی نوع نگاهش مختص به خودش بود. بر خلاف بسیاری که در حوزه نقد می نویسند او قلمی اورجینال و نگاهی بکر داشت.

پیام تسلیت رئیس بنیاد فارابی

رئیس بنیاد سینمایی فارابی نیز با انتشار پیامی درگذشت سیف را تسلیت گفت.

به گزارش روابط عمومى بنیاد سینمایی فارابی در این پیام علیرضا تابش آمده است: جامعه فرهیخته سینمای ایران، یکی از منصف ترین، نجیب ترین و فهیم ترین منتقدان خویش را از دست داد. مجموعه مقالات و آثار زنده یاد محسن سیف، طی سالها فعالیت مستمر بر تارک هنرهای نمایشی این مرز و بوم می درخشد. ضایعه کوچ مهجورانه اش را به خانواده محترم ایشان، اهالی شریف سینما و دوستدارانش تسلیت و تعزیت عرض کرده، علو درجات را برایش از درگاه خالق «ن و القلم» مسألت می کنم».

پیام تسلیت انجمن منتقدان

انجمن منتقدان هم در گذشت منتقد و نویسنده پیشکسوت سینمای ایران محسن سیف را تسلیت گفت.

به گزارش رسیده، در این پیام آمده: «درگذشت محسن سیف نویسنده و منتقد سینمایی صاحب سبک برای اهل اندیشه و قلم ناگوار و دردناک است. فقدان این نویسنده شریف، خلوت گزیده و نکته‌بین برای همیشه حس خواهد شد و حسرت حضور با محبت و بدون تکلف او برای ما باقی خواهد ماند. انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، از پروردگار مهربان برای ایشان، رحمت واسعه مسألت دارد و این مصیبت را به خانواده آن عزیز، بازماندگان ، همکاران رسانه‌ای و علاقه‎مندان ادبیات و سینما تسلیت می‌گوید».