نحوه آزادسازی نرخ فرآورده‌های نفتی

شورای اقتصاد در سال ۸۸ قانونی را تصویب کرد که به موجب آن قیمت فرآورده‌های نفتی باید بر اساس قیمت‌های فوب خلیج فارس و نرخ ارز آزاد تعیین شود.

روزنامه ایران: شورای اقتصاد در سال ۸۸ قانونی را تصویب کرد که به موجب آن قیمت فرآورده‌های نفتی باید بر اساس قیمت‌های فوب خلیج فارس و نرخ ارز آزاد تعیین شود.

در این مصوبه آمده است که دولت هزینه‌های عملیاتی و مالیات بر ارزش افزوده و عوارض را نیز باید بر نرخ‌ها بیفزاید. این قانون اگرچه متعلق به حدود ۷ سال قبل است اما در این مدت محاسبات نرخ‌ها بر مبنای نرخ ارز مبادلاتی انجام می‌شد. ولی از سال گذشته با نزدیک شدن نرخ ارز مبادلاتی به نرخ ارز آزاد، دولت درصدد اجرای قانون تصویب شده در شورای اقتصاد برآمد و قرار شد که فروش فرآورده‌های ویژه در بورس را با نرخ اصلاح شده انجام دهد که مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از آن با عنوان آزاد‌سازی نرخ فرآورده‌های ویژه در بورس یاد می‌کند.

منصور ریاحی با اعلام این خبر گفت: شرکت‌های تولیدی و پتروشیمی‌ها پیش از این مواد اولیه خود را با نرخ ارز مبادلاتی تهیه می‌کردند اما وزارت نفت فرآورده‌های نفتی بر مبنای فوب خلیج فارس را اندکی افزایش داده است. لذا اخیراً اطلاعیه‌ای در خصوص نرخ پایه فرآورده‌های نفتی منتشر کردیم که در آن نرخ‌های جدید حدود ۸ درصد نسبت به نرخ‌های سابق بیشتر شده است.

پالایشگاه‌ها از نرخ‌های پایین ضرر کردند

ریاحی با تأکید بر اینکه دلیل اصلی افزایش نرخ پایه فرآورده‌های نفتی ویژه در بورس، بالا رفتن قیمت نفت در بازار جهانی نفت خام است، گفت: مدتی بود که پالایشگاه‌ها از پایین نگه داشتن نرخ فرآورده‌ها و خوراک صنایع متضرر می‌شدند. به طوری که نه تنها تولیدات پالایشگاه‌ها سود نداشت بلکه به آنها زیان مالی هم وارد می‌کرد.

وی ادامه داد: به همین خاطر قیمت‌ها را اصلاح کردیم تا پالایشگاه‌ها ضرر نکنند. این تغییر تأثیری بر سود پتروشیمی‌ها و شرکت‌های تولیدی دیگر ندارد چراکه قیمت محصولات واحدهای تولیدی با تغییر قیمت نفت خام افزایش یافته است. اوایل مهرماه، قیمت نفت خام در پی تصمیم اعضای سازمان اوپک برای محدود کردن حجم تولید نفت خود از کانال ۴۰ دلار خارج شد و از مرز ۵۰ دلار برای هر بشکه نیز عبور کرد. تغییر قیمت نفت روی تمام محصولات و مشتقات نفتی اثر می‌گذارد.

قیمت فرآورده‌های اصلی تغییری نکرد

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با تأکید بر اینکه تغییر نرخ فرآورده‌ها از ابتدای ماه جاری مربوط به فرآورده‌های ویژه در بورس است، گفت: فرآورده‌های اصلی نظیر بنزین، نفت گاز، نفت سفید بدون تغییر و همچنان یارانه‌ای عرضه می‌شود و مردم نگران نباشند. وی ادامه داد: برای مثال هر لیتر نفت گاز حدود ۳۰۰ تومان به فروش می‌رسد. این درحالی است که قیمت تمام شده آن ۱۴۰۰ تومان است.

فرمول قدیمی فرآورده‌های صادراتی

ریاحی با بیان اینکه آنچه گفته شد مربوط به فروش حدود ۲۰ قلم از خوراک‌های تولیدی در پالایشگاه‌ها بود، اظهار کرد: فرآورده‌های صادراتی چه از طریق بورس و چه از طریق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با همان نرخ بین‌المللی صادر می‌شود و هیچ تخفیفی برای این بخش در نظر نگرفته‌ایم.

گفتنی است، بر اساس مصوبه جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران که به تمامی پالایشگاه‌های نفت خام کشور ابلاغ شده است، قیمت فروش خوراک مایع مورد نیاز صنایع پتروشیمی شامل انواع نفتا، گاز مایع، پنتان و LAB (الکیل بنزن خطی) به جای محاسبه با ارز مبادله‌ای با ارز آزاد محاسبه خواهد شد.

اما این افزایش ۸ درصدی تغییر چندانی بر قیمت محصولات تولیدی برای مصرف داخل نخواهد داشت و فقط حاشیه سود پتروشیمی‌ها را کمتر خواهد کرد. البته احتمال گرانی قیمت انواع مواد شوینده، آرایشی، بهداشتی، حشره کش، رنگ‌رزین، برخی محصولات پلاستیکی، الیاف مصنوعی، روغن‌های صنعتی و صنایع دارویی در بازارهای داخلی مصرف به بهانه افزایش قیمت خوراک صنایع پتروشیمی قوت گرفته که این موضوع نیازمند نظارت دقیق بر بازار این بخش است.