امروز در شرایطی هستیم که همه فعالان اقتصادی، دولت و نمایندگان مجلس این را پذیرفته‌اند. وقتی تورم ٢٠درصدی داشته باشید و نرخ ارز پنج درصد رشد کند، کالای شما نسبت به تورم جهانی ١٠ تا ١٢ درصد گران می‌شود.
روزنامه شرق: امروز در شرایطی هستیم که همه فعالان اقتصادی، دولت و نمایندگان مجلس این را پذیرفته‌اند. وقتی تورم ٢٠درصدی داشته باشید و نرخ ارز پنج درصد رشد کند، کالای شما نسبت به تورم جهانی ١٠ تا ١٢ درصد گران می‌شود.
مجری یا باید این را از محل تعدیل و واقعی‌کردن نرخ ارز تأمین کند یا باید مشوق‌هایی را در بخش صادرات اعمال کند که این گپ را پر کند. تجربه نشان داده دولت کنونی و دولت قبلی قادر به جبران این خسارت نبوده و اصولا با سوبسید و به‌نوعی دوپینگ نمی‌شود اقتصاد را به سرانجام رساند. علم اقتصاد می‌‌گوید باید متغیرهای اقتصادی را بپذیرید. اگر نرخ ارز شما افزایش پیدا کند ممکن است در بخشی افزایش قیمت تمام‌شده را در پی داشته باشد، اما باید ببینید فایده‌اش برای کشور و اقتصاد ملی چقدر است.
کشوری مثل چین اکنون از طرف آمریکا متهم است نرخ ارزش را پایین نگه داشته تا صادراتش افزایش پیدا کند. یا در کشوری مثل آلمان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان در حوزه صادرات، پایین‌بودن نرخ یورو نسبت به دلار باعث شده رشد صادراتی داشته باشد. اینها تجربیات دنیاست و ما نمی‌توانیم به جز آن عمل کنیم. زمانی نفت ١٤٠ دلاری را در کشور، هزار تومان می‌فروختیم و دیدیم چه اتفاقی افتاد و شرایط اسف‌بار بعدی را هم دیدیم که یک‌شبه نرخ ارز چهار برابر شد. بنابراین این تجربیات به‌سختی برای کشور اتفاق افتاده و باید از آنها استفاده کرد.
جز نرخ ارز، مشکلات دیگر صادرات ایران چیست؟
نکته بعدی که تأثیرگذار است، قیمت بالای کالاهای ایرانی نسبت به رقبایشان است که رقابتی نیست که بخشی از آن به‌دليل نرخ ارز، بهره‌وری پایین، هزینه سرباری برای واردات مواد اولیه به داخل کشور (تعرفه) است. نکته آخر که خیلی در حضور در بازارهای جهانی و صادرات تأثیر دارد عضونبودن ایران در «WTO» است. در‌حال‌حاضر تعرفه‌ای را که کالای ایرانی در بازار هدف باید پرداخت کند، چند برابر کالاهای کشورهای عضو در WTO است.
مشکلات کنونی صادرات ایران تفاوتی با پیش از برجام ندارد؟
حتما متفاوت است، معتقد هستم مشکلات را باید به دو بخش تقسیم کنیم؛ بخش اول مشکلات خارجی که به‌دلیل تحریم‌ها به کشور تحمیل شد، مانند حمل‌ونقل و حضور هیأت‌های خارجی که بخشی از آنها حل شده است. درباره مشکلات بانکی، بخش کوچکی حل شده و امیدواریم در آینده نزدیک مشکلات بعدی هم حل شود؛ اما مشکل اصلی ما که حتی با برداشته‌شدن تحریم‌ها برطرف نخواهد شد، اشکالات ساختاری در تولید ماست. قیمت تمام‌شده و پایین‌بودن بهره‌وری جزء مشکلات ساختاری است که در بدنه اقتصاد ما رخنه کرده و برطرف‌شدنشان عزم ملی نیاز دارد.
در‌حال‌حاضر بازارهای هدف صادرات ایران با گذشته تغییری کرده است؟
کشورهایی که در گذشته در میان بازارهای هدف صادرات ایران بودند، کماکان هستند؛ اما افغانستان و عراق که بیشترین حجم تجارت ما با آنها بوده، به‌دلیل بی‌ثباتی در کشورهای خودشان از یک طرف و اعمال سیاست‌های داخلی‌شان مانند عراق که روی کالای ایرانی ممنوعیت گذاشت، کاهش يافته است. از طرف دیگر به‌دلیل بازشدن درها به‌روی ما، بعد از تحریم‌ها و کاهش صادرات ما به برخی کشورها مانند افغانستان، عراق و امارات، کشورهایی مثل کره و ژاپن و کشورهایی در اتحادیه اروپا جایشان را گرفته‌اند.
سبد صادراتی ما در سال آینده باز هم تغییر خواهد کرد و این یکی از نکات مثبت پسابرجام است، چراکه محدودشدن به بازارهایي مانند افغانستان و عراق كه نمي‌توان به آنها اطمينان كرد، می‌توانست شرایط اقتصادی کشورمان را به مرز بحران برساند؛ امروز تنوع بازاری به ما کمک خواهد کرد که در هر شرایطی متناسب با آن زمان با آن کشورها مراودات تجاری داشته باشیم.
هنوز هم چین در صدر جدول صادراتي است؟
به‌ترتيب، چین اول، امارات، عراق و تركيه در صدر جدول هستند.
گفته می‌شود اسرار ١٢٠سالهای که داشتیم، بین سالهای ٨٥ تا ٩٠ یک‌باره از سوی افرادی افشا شد و دست چین، هند، امارات و ترکیه قرار گرفت. این مسئله چه مشکلاتی را براي تجار ایجاد کرده است؟
مشکلاتی که ایجاد شده برای کل اقتصاد کشور است و شاید بخش خصوصی در شرایط خاص خودش به‌راحتی بتواند حرکت کند، اما اشکال اینجاست که کشوری مثل چین امروز می‌خواهد در برابر منابع ملی ما کالا بدهد و ما مجبور به خرید کالا هستیم. برای این موضوعات دولتمردان باید در سطح کلان و در روابط سیاسی و اقتصادی راهکاری بينديشند که هم بتوانند منابع را آزاد و هم برای خرید کالای موردنیاز کشور کالای مرغوب و موردنیاز را خریداری و به این صورت پول‌ها را تسویه کنند، اما دركل فکر نمی‌کنم امروز اطلاعاتی مخفی بماند. امروز با وجود دهکده جهانی، تمام قیمت‌ها مشخص است. باید قدرت رقابت را بالا ببرید و رقابت‌پذیر شوید و کسی نمی‌تواند مانع کار شما شود. باید شرایط خودمان را برای حضور در بازارهای جهانی مهیا کنیم.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
دولت سکته کرد