جامعه مدنی به دور از اندیشه های القایی
مهدی بهلولی آموزگار در روزنامه شهروند نوشت: شنیده‌اید که طرف لب گود نشسته و می‌گوید لنگش کن! حکایت خیلی از افراد مجازی، یعنی آنانی که گویا تنها در فضای مجازی هستی دارند، همین است.
مهدی بهلولی آموزگار در روزنامه شهروند نوشت: شنیده‌اید که طرف لب گود نشسته و می‌گوید لنگش کن! حکایت خیلی از افراد مجازی، یعنی آنانی که گویا تنها در فضای مجازی هستی دارند، همین است.
در فضای مجازی نشستن و تندترین انتقادها را بیان کردن، هنر نیست؛ کار مدنی و سیاسیِ اثرگذاری هم به‌شمار نمی‌آید. هنر نیست که به هر کسی که می‌خواهد کار را گامی پیش ببرد بتازیم و با گفتن سخنان رادیکال و ایدئولوژیک سست‌بنیاد، بر تند شدن فضا بیفزاییم و آخرش هم که کار خراب شد همه را به گردن دولت بیندازیم و خشنود باشیم که برای توجیه هر پدیده‌ای، راه گریز «مقصر دولت است» را در دست داریم. ایدئولوژیک‌اندیشی و تأکید بی‌اندازه بر یک‌سری رویکردهای اندیشگی ابطال‌ناپذیر در کار سیاسی و به‌ویژه کار مدنی، سخت زیان‌بخش و خطرناک است.
فردا، ٢٧ مهر، روز برگزاری مجمع عمومی کانون صنفی معلمان ایران است. از ١٠سال پیش تاکنون، اجازه برگزاری این مجمع داده نشده است. چندین سال است که این کانون در پی برگزاری مجمع بوده و افراد زیادی با صرف زمان و انرژی بسیار و با رایزنی‌های گسترده، سرانجام موفق شده‌اند که در این واپسین سال دولت یازدهم اجازه برگزاری این مجمع را بگیرند. در چند ماه گذشته نیز خوشبختانه با برگزاری مجمع چندین تشکل مستقل فرهنگیان شهرستانی موافقت شد و این تشکل‌ها توانستند مجمع‌های عمومی خود را به‌طور قانونی و با آرامش برگزار کنند، اما هم‌اکنون در آستانه برگزاری مجمع کانون صنفی معلمان ایران، برخی با خاستگاه‌های ایدئولوژیک، رایزنی با دولت و فرق‌گذاری منطقی میان دولت‌ها - که یکی سراسر جامعه مدنی را به رسمیت نمی‌شناخت و یکی کمابیش به رسمیت می‌شناسد - را وابستگی به دولت اعلام می‌کنند و کسانی که در پی پدید آوردن فضای منطقی‌تری هستند را متهم می‌کنند که این افراد می‌خواهند استقلال این تشکل مدنی را نابود کنند.
شوربختانه ایدئولوژی که بر عدالت تأکید زیاد می‌کند، گه‌گاه به دولت‌ستیزی می‌افتد و با رفتار غیرمنطقی و خشک و نرمش‌ناپذیر خود به زیان همان آرمان عدالت - که یکی از آرمان‌های بلند انسانی است و بدبختانه مصادره به مطلوب ایدئولوژی شده - تمام می‌شود. جامعه مدنی ریشه در اندیشه سیاسی و فیلسوفان سیاسی متفاوت دارد و یک ایدئولوژی حق مصادره آن را ندارد. در دو، سه دهه گذشته نیز جامعه مدنی بیشتر در برابر حکومت‌هایی باب شد که با نام عدالت‌ورزی، خودرأیی کردند. استقلال از دولت هم به معنای دولت‌ستیزی نیست.
استقلال راستین در داشتن اندیشه مستقل معنا می‌یابد. یک تشکل مدنی با اندیشه مستقل خود می‌تواند با دولت وارد گفت‌وگو و چانه‌زنی (Bargaining) شود. کسی که دیدار با فرادستان دولتی را نادرست می‌داند، نمی‌تواند خود را یک کنشگر صنفی و مدنی اعلام کند. راه درست این است که افراد ایدئولوژیک چپ و راست با تابلوی ایدئولوژی خود، وارد کنش‌های سیاسی و اجتماعی شوند و نه دست به تحریف معناهای کار صنفی بزنند و نهاد صنفی مستقل را که باید میانجی دولت و بدنه باشد به دولت‌ستیزی بکشانند و هرکس هم که خواست بر بنیاد ایدئولوژی سست‌بنیاد آنان گام برندارد، متهم به وابستگی کنند.
جامعه مدنی و نیرومندی آن یکی از ستون‌های اصلی دموکراسی به‌شمار می‌آید. کنشگران این گستره باید بکوشند به‌دور از پیش‌داوری‌های القایی و با رویکردی گام‌به‌گام در پی بهبود وضع کسانی باشند که می‌خواهند از حق و حقوق آنان پشتیبانی کنند، نه این‌که منافع همین کسان را فدای اندیشه‌های دلخواه و دلپسند خود کنند.
ارسال نظر