مهر؛ فصل LEZ
طرح «کاهش آلودگی هوای تهران» که از ابتدا شهرداری تهران نام «LEZ» را بر آن نهاد و تا امروز همه این طرح را با همین نام می‌شناسند، اتفاق جدیدی است که پس از طرح ترافیک و طرح زوج و فرد قرار است در سال‌های آینده تهرانی‌ها و البته سایر کلان‌شهرها با آن درگیر باشند.
روزنامه شرق: طرح «کاهش آلودگی هوای تهران» که از ابتدا شهرداری تهران نام «LEZ» را بر آن نهاد و تا امروز همه این طرح را با همین نام می‌شناسند، اتفاق جدیدی است که پس از طرح ترافیک و طرح زوج و فرد قرار است در سال‌های آینده تهرانی‌ها و البته سایر کلان‌شهرها با آن درگیر باشند. طرحی که بر اساس آن محدودیت‌هایی برای خودروهای مختلف با شرایط متفاوتشان در نظر گرفته می‌شود تا حال‌وهوای تهران و تهرانی‌ها خوب شود.
سیدجعفر تشکری‌هاشمی، معاون سابق حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران، چند ماه قبل و در ابتدای مطرح‌شدن قطعی اجرای طرح LEZ، توضیحات مفصلی را درباره این طرح مطرح و بر اجرای چندمرحله‌ای این طرح با حساسیت‌های خاص تأکید کرد. بر این اساس در مرحله اول در محدوده «طرح زوج و فرد» معاینه فنی خودروها کنترل شده و صرفا به خودروهایی که معاینه فنی داشته باشند، اجازه ورود به محدوده زوج و فرد داده می‌شود. در فاز دوم روی خودروهای انژکتوری و کاربراتوری اعمال محدودیت می‌شود و در گام سوم نیز اجرای این طرح به کل سطح شهر تهران تسری می‌یابد. هرچند شروع این طرح با اما و اگر بسیار، چند روز دیگر یعنی اول مهر اعلام شده است اما درباره سایر مراحل و بخش‌های این طرح، زمان قطعی وجود ندارد و به نظر می‌رسد ادامه این مراحل کاملا به نوع عملکرد مرحله اول واکنش‌ها و همکاری شهروندان و به‌خصوص نوع اجرای آن از سوی دستگاه‌های متولی بستگی دارد.
معاون شهردار تهران تیرماه گذشته گفته بود با وجود همه هماهنگی‌ها طرح LEZ (که در ادامه شهرداری تهران تأکید كرد نام کاهش آلودگی هوا را جایگزین آن کند) قرار است نیمه شهریورماه و زمانی قبل از پیک ترافیک ابتدای مهر آغاز شود اما این برنامه‌ریزی محقق نشد.
زمان امتحانات مدیران شهری؛ روزهای پرترافیک مهر
اما طرحی که قرار بود از نیمه شهریور شروع شود، تا نیمه مرداد هنوز ابلاغیه وزارت کشور را نداشت و تا زمان تهیه این گزارش حتی اگر ابلاغ هم شده باشد، هنوز خبر آن منتشر نشده است. پیش‌تر یعنی از حداقل یک سال قبل که به طور جدی شهرداری تهران این طرح را مطرح کرد، پلیس و وزارت کشور با اجرای این طرح به دلیل نبود زیرساخت‌های اولیه و لازم، مخالف بودند و علاوه بر موضوع معاینه فنی و راه‌اندازی شبکه سیمفا، نگرانی‌های اجرائی وجود داشت که حالا با وجود حدود یک سال پیگیری و هماهنگی گویا تا حد زیادی اشکالات برطرف شده است و حالا همه به اجرای این طرح راضی هستند جز مردم. مردم هنوز نمی‌دانند قرار است چه اتفاقی برایشان بیفتد و قرار است اول مهر در اوج روزهای پرترافیک با یک آزمایش دیگر از سوی مدیریت شهری مواجه شوند.
مدیریت شهری و به‌خصوص شهرداری تهران در این سال‌ها بارها تجربه‌هایی را درباره حمل‌ونقل عمومی در مواقعی خاص اجرائی کرده است و مردم را در کار انجام‌شده‌ای قرار داده و حق اعتراض و واکنش را از آنها گرفته است. نمونه عینی این تصمیم‌ها یک‌طرفه‌کردن یا پیاده‌راه‌کردن خیابا‌ن‌های شلوغ و پرتردد مثل ولیعصر (عج) یا ١٧ شهریور بود. در این موارد مردم یک روز صبح با این تغییرات در محیط زندگی خود مواجه می‌شدند و گاه جریان زندگی در یک خیابان و محله به‌کلی تغییر می‌کرد. نمونه بارز این مورد که اخیرا شهرداری تهران به اشتباه‌بودنش اعتراف کرد و طبق دستور شورا قرار است به حالت قبلی برگردانده شود، پیاده‌راه‌شدن خیابان ١٧ شهریور بود.
جریمه ارشادی، سلبی شد
اما اجرای - به قول شهرداری و پلیس ارشادی - اولیه برای شروع اصلی طرح LEZ از نیمه شهریور شروع شد و به گفته پوریا محمدیان، دبیر شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، در این مدت، در محدوده طرح زوج و فرد به وسیله دوربین‌های پلاک‌خوان برگه معاینه فنی خودروها چک خواهد شد و در صورتی که خودرویی فاقد برگه معاینه فنی باشد، ٥٠ هزار تومان جریمه شده است. اما این برنامه ارشادی تا پایان شهریور بوده و قرار است از ابتدای مهر ماه طرح در محدوده زوج و فرد به صورت سلبی اجرائی شود. به این ترتیب هر خودرویی که در محدوده زوج و فرد به مساحت ٨٠ کیلومترمربع فاقد برگه معاینه فنی باشد، ٥٠ هزار تومان جریمه خواهد شد.
کدام خودروها محروم می‌شوند؟
در طرح کاهش ٥٨ هزار خودرو (خودروهایی که سنشان از سن فرسودگی بیشتر بوده و فاقد شرایط احراز معاینه فنی هستند) در دسته قرمز قرار می‌گیرند و اجازه تردد را در تمام سطح شهر تهران نخواهند داشت. طبق آمار پلیس حدود ١,٥ میلیون خودرو هم، خودروهای کاربراتوری هستند که استاندارد آلایندگی پایین‌تر از یورو٢ دارند و در گروه زرد قرار می‌گیرند و اجازه ورود را به محدوده کاهش ندارند و باید برای تردد در دیگر مناطق شهر هم معاینه فنی داشته باشند و درعین‌حال طرح ترافیک هم نمی‌توانند داشته باشند.
اما یک گروه سبز هم وجود دارد که شامل خودروهای انژکتوری تولید سال ٨٢ به بعد می‌شود که استاندارد یورو٢ به بالا را دارند و می‌توانند در محدوده مرکزی شهر تردد کنند. طبق این طرح، یک گروه آبی هم در نظر گرفته شده که تا امروز مشمول خودروهای لوکس هیبریدی و برقی وارداتی می‌شود. تا اینجای کار سؤال اصلی این است که شهرداری و پلیس چطور قرار است حدود دو میلیون خودرو در تهران را از تردد در شهر منع کنند؟ آیا قرار است عامل بازدارنده، جریمه باشد؟ تکلیف این خودروها که قطعا یک‌شبه از تهران حذف نمی‌شوند، چه می‌شود؟ درعین‌حال پشت فرمان این خودروها افرادی هستند که نان شبشان از همین خودروها به دست می‌آید و این خودرو بخش مهمی از زندگی آنها را تشکیل می‌دهد!
از جمله همین موارد تاکسی‌هایی هستند که از شهریور ماه از ورود به محدوده منطقه ١٢ که مرکز اصلی برای کار تاکسی‌ها بوده منع شده‌‌اند، در این مدت بازار داغ معاینه فنی با ٤٠ یا ٥٠ هزار تومان برای این تاکسی‌ها داغ است و آنها به هر ترتیبی خودشان را دوباره وارد طرح کردهاند. حالا باید دید از اول هفته جدید که سختگیری‌ها قرار است سلبی شود، چطور با این خودروها برخورد می‌کنند. فارغ از این موارد باید از تاکسی‌ها و اتوبوس‌هایی که شهرداری تهران از آنها برای حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کند، یاد کرد و پرسید که چند درصد از این شبکه حمل‌ونقل در گروه قرمز و زرد قرار می‌گیرند؟ جدای از این موارد، در این طرح، برای موتورسیکلت‌ها هم برنامه‌ریزی نشده و مشخص نیست این وسایل تردد دودزا در شهر چطور قرار است کنترل شوند؟
محدودیت‌ها از شکلی به شکلی دیگر
واقعیت این است که تهران با حجم بالایی از خودروها، معابر و جمعیتی که دارد، هر روز شاهد برنامه‌ریزی و اعمال یک محدودیت جدید است، محدودیت‌هایی که اتفاقا همه اجراکنندگان به یک اندازه روی اجرای آن متفق‌القول نیستند و پس از چندی مدل اجرا و روش‌های آن تغییر می‌کند. واقعیت این است که شهرداری تهران در برنامه پنج‌ساله خود و البته در طرح جامع حمل‌ونقل تهران پیش‌بینی‌هایی را برای اتوبوس، تاکسی، مترو و سایر مؤلفه‌های حمل‌ونقل عمومی داشته که اگر همه آنها را در این چندساله اجرائی می‌کرد یا در آستانه اجرا بودند، شرایط امروز تهران این‌گونه نبود.
اگر واقعا قول اجرای سالانه ٣٠ کیلومتر مترو در تهران محقق می‌شد و برنامه‌های مربوط به نوسازی تاکسی‌های فرسوده و اضافه‌شدن اتوبوس‌های جدید در کنار اجرای تعهداتی که تأخیر دارند اجرائی شده بود، امروز لازم نبود این‌طور مدیران و مردم و کل شهر به آب و آتش بزنند تا شهر اندکی کمرش از زیر بار ترافیک و آلودگی هوا سبک شود. بر این اساس طبق برنامه پنج‌ساله دوم، شهرداری تهران باید تا پایان برنامه بیش از ٩ هزار اتوبوس آماده غیرفرسوده در تهران داشته باشد و در کنار آن شهرداری برای موتورهای برقی و هیبریدی‌شدن خودروها و اتوبوس‌ها اقدام کند؛ اما مسئله همین است که چقدر به این سمت حرکت کرده‌ایم. آنچه در این سال‌ها دولت و شهرداری تهران برای بهبود هوای تهران و شرایط حمل‌ونقل اجرائی کردهاند یا روی زمین مانده، یا ناقص اجرا شده یا هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب بسیار فاصله دارد؛ برای نمونه سال‌هاست که درباره خودروها و موتورهای برقی و هیبریدی انواع قوانین و برنامه‌ریزی‌ها مطرح شده؛ اما جز چند حرکت که بیشتر نمایشی بوده، اقدام مؤثری رخ نداده است.
به‌هرروی از شنبه اول مهر براساس برنامه اعلام‌شده برای تردد در محدوده زوج و فرد علاوه بر پلاک خودرو که باید منطبق با روزهای هفته باشد، داشتن معاینه فنی نیز الزامی است. در این مورد، موضوع داشتن طرح ترافیک هم در آن محدوده به قوت خود باقی است. اجرای این طرح هم مانند بسیاری از طرح‌های ترافیک به همکاری مردم نیاز دارد و باید منتظر ماند و دید که در روزهای اول اجرای جدی این طرح، چه واکنش‌هایی را در سطح شهر خواهیم دید.
نظر کاربران
جمع کنید بابا کم مردمو سر کیسه کنید!طرح ها تون فقط منبع درآمده