«برنامه ششم» در ایستگاه کمیسیون تلفیق

روزنامه دنیای قاتصاد: کلیات لایحه برنامه ششم توسعه، با وجود همه انتقادها و حرف و حدیث‌ها، در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به تصویب رسید. اعضای این کمیسیون در جلسه صبح دیروز مهر تایید خود را بر این لایحه زدند و حالا لایحه برنامه ششم توسعه در کمیسیون تلفیق برنامه بررسی می‌شود.

کمیسیون تلفیق برنامه ششم توسعه نخستین جلسه رسمی خود برای بررسی لایحه مذکور را عصر دیروز برگزار کرد؛ جلسه‌ای که انتخاب هیات‌رئیسه کمیسیون تلفیق در دستور کار آن بود. براساس آرای اعضای کمیسیون تلفیق برنامه در جلسه عصر دیروز، حمیدرضا حاجی‌بابایی در رقابت با غلامرضا تاجگردون، با ۲۸ رای از مجموع ۴۰ رای، به‌عنوان رئیس این کمیسیون انتخاب شد. همچنین کمیسیون تلفیقی‌ها، محمود بهمنی و محمدرضا تابش را به‌عنوان نواب رئیس این کمیسیون برگزیدند و محمد خدابخشی را نیز به‌عنوان سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه ششم انتخاب کردند.

واکنش دولت به انتقادات

با این همه ماجرای انتقاد نمایندگان به لایحه برنامه ششم توسعه از سوی دولت پیش از این نیز وجود داشته است؛ آنجا که پس از تقدیم این لایحه در ۲۷ دی ماه سال گذشته - همزمان با روز اجرای برجام، از سوی رئیس‌جمهوری به مجلس نهم، بسیاری از نمایندگان به لایحه تقدیمی به دلیل آنکه «لایحه احکام مورد نیاز برنامه ششم توسعه» بود انتقاد کردند. این ماجرا در مجلس دهم نیز ادامه یافت و این لایحه هم اکنون نیز منتقدانی در صحن مجلس دارد. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز به این امر اذعان کرده است. محمدباقر نوبخت دیروز با اشاره به تایید کلیات لایحه در کمیسیون بودجه مجلس از وجود نظرات مختلف درباره این لایحه سخن گفت و تاکید کرد که دولت خود را مستغنی از نظرات ارشادی و اصلاحیه نمایندگان نمی‌‎داند.

نوبخت ضمن ابراز امیدواری از ارائه پیشنهاد اصلاحیه از سوی نمایندگان گفت: «دولت با استقبال از نظر نمایندگان استفاده خواهد کرد و امیدواریم با عزمی که نمایندگان دارند در آینده‌ای نزدیک بتوانیم قانونی خوب، اثربخش و واقع بین را برای اصلاح و رشد اقتصادی در اختیار مجریانش قرار دهیم.» براساس آنچه باشگاه خبرنگاران جوان گزارش داده است، نوبخت یکی از دلایل تایید کلیات لایحه برنامه ششم در سایر کمیسیون‌های مجلس را مبانی نظری قابل دفاع در این لایحه معرفی کرد و توضیح داد: «دولت برای بررسی این برنامه استراتژیک در کشور با متولیان زیادی در کشور گفت‌وگو و تبادل نظر داشت و بیش از ۸۵ هزار ساعت با همکاری دانشگاه، بخش‌های خصوصی، نمایندگان مجلس و کسانی که در دولت صاحبنظرند، جلساتی برگزار کرد.» معاون رئیس‌جمهوری همچنین درباره برخی اظهارنظرهای نمایندگان مبنی بر استرداد لایحه برنامه ششم به دولت تاکید کرد که کلیات برنامه از مبانی نظری، علمی و کارشناسی کافی برخوردار است و هزاران صفحه از این پنج مستند برنامه، ارقام و اعداد مختلف در سطح اهداف کمی و کیفی راهبردها و سیاست‌هایمان را برای سال به سال تعیین کرده که مورد تایید همه نمایندگان مجلس قرار گرفته است.

استرداد برنامه به مصلحت نیست

با این همه، از میان مجلسی‌ها نیز کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در گفت‌وگویی استرداد لایحه برنامه ششم به دولت را مصلحت ندانست. براساس گزارش خبرگزاری خانه ملت، جلالی شامگاه دوشنبه در خبر ۲۱ شبکه یک سیما، درخصوص لایحه برنامه ششم توسعه و نحوه مواجهه مجلس با آن تاکید کرد: «انتظار می‌رود مجلس با یک نگاه خیرخواهانه در این موضوع وارد عمل شود.»

او با بیان اینکه مجلس در مواجهه با برنامه تقدیمی دولت دو برخورد می‌تواند داشته باشد، توضیح داد: «نخست آنکه لایحه رد و به دولت بازگردانده و دوم آنکه این لایحه اصلاح شود.» جلالی درباره مشکلات به تاخیر افتادن بررسی لایحه برنامه ششم گفت: «حدود یک‌سال است که برنامه پنجم توسعه را تمدید کرده‌ایم و طبعا ۱۵ آذرماه زمانی است که دولت باید لایحه بودجه را به مجلس بیاورد، حال بودجه ۹۶ سرگردان است که باید براساس برنامه توسعه قبلی نوشته شود یا برنامه ششم که البته برنامه پنجم توسعه هنوز تمدید نشده است و بنای مجلس نیز بر تمدید آن نیست و همچنین برنامه ششم نیز به تصویب نرسیده است.»

او افزود: «حال این سوال مطرح است که اساسا اگر ما برنامه را یک‌سال دیگر تمدید کنیم وضعیت بهتر خواهد بود؟ که به نظر ما اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و سال آینده در همین جا وضعیت بدتری خواهیم داشت.» جلالی در ادامه با بیان اینکه سال ۹۶ انتخابات ریاست‌جمهوری و آغاز کار دولت دوازدهم را در ۱۲ مردادماه داریم که تا آخر شهریور موضوع تشکیل کابینه ادامه می‌یابد گفت: «بنابراین وضعیت همچنان ادامه خواهد داشت و این نقد همچنان باقی است که کاش از فرصت یکساله تمدید برنامه پنجم به شکل بهتری برای تدوین برنامه ششم استفاده می‌کردیم.» به گفته رئیس مرکز پژوهش‌ها در شرایط فعلی که توصیف شد، رویکرد کلی رئیس مجلس، هیات‌رئیسه و نمایندگان با وجود انتقادهای موجود، مبنی‌بر کار روی همین لایحه است.

او با بیان اینکه لایحه برنامه ششم توسعه برنامه کاملی نیست و از پیوستگی لازم برخوردار نیست، تاکید کرد: اعدادی در برخی از جداول لایحه برنامه ششم توسعه عنوان شده که قابل تحقق نیستند و تنها تعهداتی را برای دولت به‌وجود می‌آورد که در آینده براساس آن باید پاسخگو باشد. جلالی با بیان اینکه دو راهکار در قبال لایحه برنامه ششم توسعه وجود دارد، تاکید کرد: یک راهکار این است که تعدادی جداول دیگر به این لایحه اضافه شود و پس از تصویب لایحه، مجلس کارهای نظارتی خود را انجام دهد. رویکرد دوم نیز این است که مجلس این لایحه را تکمیل کند.