ظریف در حياط خلوت اقتصاد ايران
مرد اول سیاست خارجی دولت یازدهم با هیأتی اقتصادی در آفریقا به سر می‌برد و طبق برنامه سفر، بناست در چهار کشور نیجریه، غنا، گینه کوناکری و مالی حضور يابد. محمدجواد ظریف که پیش‌از‌این در روند مذاکرات هسته‌ای توانسته بود محبوبیت زیادی نزد مردم کسب کند، حالا تلاش می‌کند دل اهالی اقتصاد را هم به دست بیاورد.
روزنامه شرق: مرد اول سیاست خارجی دولت یازدهم با هیأتی اقتصادی در آفریقا به سر می‌برد و طبق برنامه سفر، بناست در چهار کشور نیجریه، غنا، گینه کوناکری و مالی حضور يابد. محمدجواد ظریف که پیش‌از‌این در روند مذاکرات هسته‌ای توانسته بود محبوبیت زیادی نزد مردم کسب کند، حالا تلاش می‌کند دل اهالی اقتصاد را هم به دست بیاورد.
فعالان اقتصادی بخش خصوصی با خوش‌بینی فکر می‌کنند یارانه‌دادن سیاست به اقتصاد آغاز شده و می‌توانند مانند رقبای خود، از نعمت حمایت دولتی برای فعالیت در دیگر کشورها برخوردار شوند. در حقیقت فعالان اقتصادی ایرانی که با وضع تحریم‌ها در فضایی ناعادلانه فرصت حضور در بازارهای خارجی را به رقبا باختند، مدت‌هاست آرزوی حمایت دارند و از روزی که رئیس دولت تدبیر گفت «وقت آن رسیده که سیاست کمی به اقتصاد یارانه بدهد» چشم‌به‌راه گشایشی در این حوزه بودند. حالا آفريقا از سوي فعالان اقتصادي، حياط خلوت اقتصاد ايران شناخته مي‌شود و تأكيد دارند هرچند در كوتاه‌مدت ممكن است اين سفر، ثمره‌اي براي ما نداشته باشد؛ اما مي‌تواند در بلندمدت امنيت غذايي ايران را تضمين كند.
شركت‌هاي دولتي و عمومي، همراهان ظريف
در‌این‌میان هر صنفی حرفی می‌زند. هر‌کدام مزیت‌های خود و نیازهای آفریقا را در نظر می‌گیرند و راهبردی پیشنهاد می‌دهند. پدرام سلطاني، نایب‌رئيس اتاق بازرگاني ايران، در گفت‌وگوي خود با «شرق» با بيان اينكه اتاق بازرگاني در جريان اين سفر بود، مي‌گويد: با توجه به اينكه كشورهايي كه آقاي ظريف به آنجا سفر كرده‌اند، بازار هدف بازرگانان و تجار بخش خصوصي نيست، با وجودي كه از اين سفر مطلع بودند، درباره اينكه هيأتي اقتصادي همراه تيم ديپلماسي ايران برود، برنامه‌ريزي نكردند.
نایب‌رئيس اتاق بازرگاني ايران مي‌افزايد: اصولا تجار بخش خصوصي، هيأت‌هاي اقتصادي خود را به جاهايي مي‌فرستند كه بتواند نتيجه‌اي به همراه داشته باشد. او با بيان اينكه اطلاع دقيقي از اينكه دقيقا چه شركت‌هايي همراه تيم ديپلماسي ايران رفتهاند، ندارد؛ تأكيد مي‌كند در اين سفر عموما شركت‌هاي دولتي و عمومي همراه ظريف هستند.
سلطاني با اشاره به موانع توسعه روابط با كشورهاي آفريقايي مي‌گويد: در استراتژي توسعه تجاري ايران، توسعه همكاري‌هاي اقتصادي با آفريقا را مدنظر داريم؛ اما در شرايط فعلي تا زماني‌كه روابط كارگزاري و بانكي برقرار نشده، كار با كشورهاي آفريقايي از نظر انتقالات مالي و پولي خيلي سخت است؛ به‌همين‌دليل ترجيح تجار آن است كه زماني در آنجا بازاريابي‌هاي خود را گسترش دهند كه زيرساخت‌هاي تجارت كه مهم‌ترين آن روابط پولي و مالي و حمل‌ونقل است، مانند سال‌هاي قبل از تحريم فراهم باشد.
سلطاني با اشاره به اينكه حجم تجارت ايران با كل كشورهاي آفريقايي جز مواقعي كه فروش‌هاي نفت خام به اروپا داشتيم، اعداد درخور‌توجهي نبوده است، مي‌افزايد: صادرات به كشورهاي آفريقايي هرگز از ٢٠٠، ٣٠٠ ميليون دلار تجاوز نكرده است. واردات ما هم زماني كه از آنها خريد‌هاي محصولات كشاورزي داشتيم، كمي بيشتر از اين ميزان بوده؛ اما مجموعا رقم پاييني است.
بازار آفريقا، مناسب برای حضور پررنگ مهندسان ایرانی
فعالان حوزه خدمات فنی- مهندسی کارنامه حضور خود را در بیش از ٥٠ کشور در دوره پیش از تحریم نشان می‌دهند و از نیاز آفریقایی‌ها به توسعه زیرساخت و ساخت راه و جاده می‌گویند و از نیازشان به برق و نیروگاه که می‌تواند در این سفر ظریف درباره آن بحث شود. نفتی‌ها و فعالان پتروشیمی طالب جفت‌و‌جور‌کردن پالایشگاه‌‌ها و مخازنی هستند که پای نفت و فراورده‌های نفتی ایران را به آفریقا باز کند. برخی هم معتقدند می‌توان به زمین حاصلخیز و آسمان پرباران آفریقا به‌عنوان حیاط خلوت اقتصاد ایران برای تأمین مواد غذایی نگاه کرد.
محمدرضا انصاری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در همکاری ایران با آفریقا به توانمندی‌هایی که در کشور هست، نگاه می‌کند. او گرچه احتمال می‌دهد سفر هیأت اقتصادی ایران به آفریقا در کوتاه‌مدت منجر به همکاری‌های قطعی و اتکا‌پذیری نشود؛ اما از این منظر که یکی از عناصر مؤثر حمایت دولت از فعالان اقتصادی، حضور آنها در چنین سفرهایی است، سفر هیأت اقتصادی به همراه وزیر امور خارجه را اتفاق مبارکی قلمداد می‌کند که مایه دلخوشی است. انصاری در گفت‌وگو با «شرق» به فعالیت مهندسان ایرانی در حوزه راهسازی کشورهای آفریقایی از‌جمله کنیا، گینه و کامرون اشاره می‌کند که در دوره تحریم به دلیل مشکلات صدور ضمانت‌نامه، تقریبا متوقف شد و با بیان اینکه آفریقا در حال توسعه است و نیاز به زیرساخت دارد، این قاره را بازار مناسبی برای حضور پررنگ مهندسان ایرانی عنوان می‌کند.
آفريقا، حیاط خلوت اقتصاد ایران در حوزه كشاورزي
در کنار اعتقاد انصاری در نگاه به توانمندی داخلی و نیاز کشور هدف برای حضور در آفریقا، رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا معتقد است برای کار با این قاره باید اول نیاز خود را بسنجیم.
حسن خسروجردی در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به اینکه نباید از وزیر امور خارجه انتظار داشت به همه مسائل اقتصادی کشور واقف باشد، به جلساتی با دولتمردان تدبیر و امید، به‌ویژه معاون اول رئیس‌جمهوری و وزیر صنعت در ستاد آفریقا اشاره کرد که بارها مسائل اقتصادی مرتبط با ایران و آفریقا در آن نقل شده‌اند و امیدوار است این مسائل را به ظریف منتقل کرده باشند. او پیرو آنچه در ستاد آفریقا پیشنهاد داده و بر آن تأکید داشته، معتقد است دولت ایران باید در دو حوزه کشاورزی و نفت و پتروشیمی در پی جلب همکاری آفریقایی‌ها باشد و راهی برای حضور بخش خصوصی در این حوزه‌ها باز کند.
خسروجردی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران، می‌گوید ما در نفت و پتروشیمی مزیت نسبی داریم که پول‌ساز هم هست؛ باید پالایشگاه بزنیم و مخازنی برای توزیع گاز و فراورده‌های نفتی ایجاد کنیم. به گفته خسروجردی، درمقابل کشورهای آفریقایی بین ٧٠٠ تا چهار هزار میلی‌متر بارندگی دارند و در حوزه کشاورزی مستعد هستند؛ از آنجا که بخش اعظم نیاز کشور به مواد غذایی، مستقیم یا غیرمستقیم وارد می‌شود و در بخش واردات، کشاورزی حرف اول را می‌زند، آفریقا جایی است که می‌شود به‌عنوان حیاط‌خلوت اقتصاد ایران به آن نگاه کرد و در آن کشت برون‌مرزی را توسعه داد.
او تأکید می‌کند: «باید به فکر باشیم. اکنون نزدیک به ١٥ میلیارد دلار واردات مواد غذایی و کالاهای کشاورزی داریم. این واردات سنگین در حالی است که جمعیت کشور نیز در سال ٢٠٥٠ تقریبا دوبرابر می‌شود و اگر قیمت‌ها همین‌طور بمانند، در آن سال‌ها نیاز داریم سالانه حدود ٦٠ میلیارد دلار مواد غذایی وارد کنیم». رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا می‌گوید: در آفریقا، هم آب فراوان است و هم زمین‌ها نرخ‌های ارزانی دارند، جدای از این، نزدیک به دو میلیارد نفر از جمعیت فعلی جهان به سمت آفریقا رفتهاند و حتی چین در یک برنامه ٢٠ ساله که پنج سال از آن گذشته است، ٣٠٠ میلیون نفر را به این قاره می‌فرستد.
اقتصاد كشاورزي آفريقا، تأمين‌كننده امنيت غذايي ايران
خسروجردی نیم‌نگاهی هم به آشفته‌بازار خاورمیانه و بی‌ثباتی‌هایش دارد و گرچه نمی‌خواهد به این مباحث بپردازد، اما اظهار می‌کند بد نیست ایران برای حفظ ثبات و امنیت اقتصاد خود، جای پایی در آفریقا داشته باشد؛ به‌خصوص که اروپایی‌ها هم وارد حوزه کشاورزی قاره سیاه شده‌اند؛ قاره‌ای که به نظر نمی‌رسد سناریوی جنگی برای آن چیده باشند و احتمالا وظیفه امنیت غذای جهانی در سال‌های آینده را به دوش خود مي‌گيرد. روند رو به رشد قاره سیاه آغاز شده و حالا حداقل رشد اقتصادی در کشورهای آفریقایی هشت درصد و رشد متوسط بسیاری از آنها ١٤ درصد است. در کنار حضور غربی‌ها در بخش کشاورزی این قاره، چینی‌ها هم بخش تأسیسات را برگزیده‌اند اما فرایند توسعه آفریقا به ایران هم امکان می‌دهد که سهمی برای خود بردارد.
سوای دو حوزه استراتژیک نفت و کشاورزی که یکی می‌تواند برای ایران پول‌ساز باشد و آن دیگری به امنیت و ثبات اقتصادی کشور کمک کند؛ فعالیت در حوزه معادن کشورهای آفریقایی، از دیگر توصیه‌های این فعال اقتصادی است. گویا در معادنی مانند بوکسید و سولفات آفریقا که اکنون نیز بخشی از نیاز ایران در تولید کودهای شیمیایی را تأمین می‌کنند، هنوز جا برای حضور ایران وجود دارد و همکاری ایران را با کشورهای دارای این معادن، به‌خصوص آنهایی که به آب‌های آزاد راه دارند، توجیه‌پذیر می‌کند.
او می‌گوید: فعالان ایرانی پیش از این در کشور غنا کارخانه روغن ریسایکل زده‌اند و برخی نیز با مشارکت‌های محلی در حوزه مواد غذایی به‌خصوص قهوه و کاکائو کارهایی انجام داده‌اند، اما این فعالیت‌ها در کنار تجارت‌های مقطعی و کم‌حجم، دوام و تداوم چندانی نداشته‌اند. حوزه برق و نیروگاه نیز از دیگر بخش‌هایی است که در صحبت‌های رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا پررنگ است؛ او می‌گوید در اکثر کشورهای آفریقایی نیاز برای ساخت نیروگاه فسیلی، آبی و خورشیدی بالاست و اجازه فروش برق نیز می‌دهند.
البته رقبای چینی در این حوزه فعال هستند، اما هنوز فرصت برای حضور ایران نیز وجود دارد و ما باید برای این بخش نیز برنامه داشته باشیم. آن‌گونه که خسروجردی اظهار می‌کند، قاره آفریقا آخرین شریک تجاری ایران است که حجم مبادله با آن در قبل و بعد از تحریم چندان دستخوش تغییر نشده است؛ سالانه حدود ٣,٥ میلیارد دلار از طریق امارات و عمان و ٧٠٠ تا ٨٠٠ میلیون دلار به صورت مستقیم با این قاره دادوستد داریم و اگر تغییری بوده، در بخش تجارت مستقیم بوده که چندان به‌چشم نمی‌آید.
رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا، در ادامه از تشکیل کنسرسیوم‌هایی در ستاد آفریقا خبر می‌دهد؛ کنسرسیوم‌های حمل‌ونقل (زمینی، هوایی، دریایی) کنسرسیوم فروشگاه‌های زنجیره‌ای، کنسرسیوم ساخت‌وساز، کنسرسیوم توریسم و کنسرسیوم کسب‌وکار که قرار است آفریقا را از قعر فهرست شرکای تجاری ایران بالا بکشند و رقم مبادلات دو کشور را به ١٠ میلیارد دلار برسانند.
او در پایان درباره ترکیب هیأت اقتصادی‌ای که به آفریقا سفر کرده، می‌گوید: برای فعالیت در حوزه‌هایی که درباره آنها صحبت شد، باید بخش خصوصی مدنظر قرار بگیرد، اما همیشه اتفاقی که می‌افتد این است که هیأت همراه، بیشتر رنگ دولتی و شبه‌دولتی دارد چراکه بخش خصوصی در این سفرها برآورد هزینه می‌کند و اگر به‌صرفه نباشد انصراف می‌دهد، اما دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها از جیب خود پولی نمی‌دهند و برای رفتن یا نرفتن چندان دربند هزینه سفر و صرفه‌داشتن یا نداشتن آن نیستند به‌همین‌دلیل وزن دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها در این سفرها بیشتر است.
فعالان اقتصادی بخش خصوصی با خوش‌بینی فکر می‌کنند یارانه‌دادن سیاست به اقتصاد آغاز شده و می‌توانند مانند رقبای خود، از نعمت حمایت دولتی برای فعالیت در دیگر کشورها برخوردار شوند. در حقیقت فعالان اقتصادی ایرانی که با وضع تحریم‌ها در فضایی ناعادلانه فرصت حضور در بازارهای خارجی را به رقبا باختند، مدت‌هاست آرزوی حمایت دارند و از روزی که رئیس دولت تدبیر گفت «وقت آن رسیده که سیاست کمی به اقتصاد یارانه بدهد» چشم‌به‌راه گشایشی در این حوزه بودند. حالا آفريقا از سوي فعالان اقتصادي، حياط خلوت اقتصاد ايران شناخته مي‌شود و تأكيد دارند هرچند در كوتاه‌مدت ممكن است اين سفر، ثمره‌اي براي ما نداشته باشد؛ اما مي‌تواند در بلندمدت امنيت غذايي ايران را تضمين كند.
شركت‌هاي دولتي و عمومي، همراهان ظريف
در‌این‌میان هر صنفی حرفی می‌زند. هر‌کدام مزیت‌های خود و نیازهای آفریقا را در نظر می‌گیرند و راهبردی پیشنهاد می‌دهند. پدرام سلطاني، نایب‌رئيس اتاق بازرگاني ايران، در گفت‌وگوي خود با «شرق» با بيان اينكه اتاق بازرگاني در جريان اين سفر بود، مي‌گويد: با توجه به اينكه كشورهايي كه آقاي ظريف به آنجا سفر كرده‌اند، بازار هدف بازرگانان و تجار بخش خصوصي نيست، با وجودي كه از اين سفر مطلع بودند، درباره اينكه هيأتي اقتصادي همراه تيم ديپلماسي ايران برود، برنامه‌ريزي نكردند.
نایب‌رئيس اتاق بازرگاني ايران مي‌افزايد: اصولا تجار بخش خصوصي، هيأت‌هاي اقتصادي خود را به جاهايي مي‌فرستند كه بتواند نتيجه‌اي به همراه داشته باشد. او با بيان اينكه اطلاع دقيقي از اينكه دقيقا چه شركت‌هايي همراه تيم ديپلماسي ايران رفتهاند، ندارد؛ تأكيد مي‌كند در اين سفر عموما شركت‌هاي دولتي و عمومي همراه ظريف هستند.
سلطاني با اشاره به موانع توسعه روابط با كشورهاي آفريقايي مي‌گويد: در استراتژي توسعه تجاري ايران، توسعه همكاري‌هاي اقتصادي با آفريقا را مدنظر داريم؛ اما در شرايط فعلي تا زماني‌كه روابط كارگزاري و بانكي برقرار نشده، كار با كشورهاي آفريقايي از نظر انتقالات مالي و پولي خيلي سخت است؛ به‌همين‌دليل ترجيح تجار آن است كه زماني در آنجا بازاريابي‌هاي خود را گسترش دهند كه زيرساخت‌هاي تجارت كه مهم‌ترين آن روابط پولي و مالي و حمل‌ونقل است، مانند سال‌هاي قبل از تحريم فراهم باشد.
سلطاني با اشاره به اينكه حجم تجارت ايران با كل كشورهاي آفريقايي جز مواقعي كه فروش‌هاي نفت خام به اروپا داشتيم، اعداد درخور‌توجهي نبوده است، مي‌افزايد: صادرات به كشورهاي آفريقايي هرگز از ٢٠٠، ٣٠٠ ميليون دلار تجاوز نكرده است. واردات ما هم زماني كه از آنها خريد‌هاي محصولات كشاورزي داشتيم، كمي بيشتر از اين ميزان بوده؛ اما مجموعا رقم پاييني است.
بازار آفريقا، مناسب برای حضور پررنگ مهندسان ایرانی
فعالان حوزه خدمات فنی- مهندسی کارنامه حضور خود را در بیش از ٥٠ کشور در دوره پیش از تحریم نشان می‌دهند و از نیاز آفریقایی‌ها به توسعه زیرساخت و ساخت راه و جاده می‌گویند و از نیازشان به برق و نیروگاه که می‌تواند در این سفر ظریف درباره آن بحث شود. نفتی‌ها و فعالان پتروشیمی طالب جفت‌و‌جور‌کردن پالایشگاه‌‌ها و مخازنی هستند که پای نفت و فراورده‌های نفتی ایران را به آفریقا باز کند. برخی هم معتقدند می‌توان به زمین حاصلخیز و آسمان پرباران آفریقا به‌عنوان حیاط خلوت اقتصاد ایران برای تأمین مواد غذایی نگاه کرد.
محمدرضا انصاری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در همکاری ایران با آفریقا به توانمندی‌هایی که در کشور هست، نگاه می‌کند. او گرچه احتمال می‌دهد سفر هیأت اقتصادی ایران به آفریقا در کوتاه‌مدت منجر به همکاری‌های قطعی و اتکا‌پذیری نشود؛ اما از این منظر که یکی از عناصر مؤثر حمایت دولت از فعالان اقتصادی، حضور آنها در چنین سفرهایی است، سفر هیأت اقتصادی به همراه وزیر امور خارجه را اتفاق مبارکی قلمداد می‌کند که مایه دلخوشی است. انصاری در گفت‌وگو با «شرق» به فعالیت مهندسان ایرانی در حوزه راهسازی کشورهای آفریقایی از‌جمله کنیا، گینه و کامرون اشاره می‌کند که در دوره تحریم به دلیل مشکلات صدور ضمانت‌نامه، تقریبا متوقف شد و با بیان اینکه آفریقا در حال توسعه است و نیاز به زیرساخت دارد، این قاره را بازار مناسبی برای حضور پررنگ مهندسان ایرانی عنوان می‌کند.
آفريقا، حیاط خلوت اقتصاد ایران در حوزه كشاورزي
در کنار اعتقاد انصاری در نگاه به توانمندی داخلی و نیاز کشور هدف برای حضور در آفریقا، رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا معتقد است برای کار با این قاره باید اول نیاز خود را بسنجیم.
حسن خسروجردی در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به اینکه نباید از وزیر امور خارجه انتظار داشت به همه مسائل اقتصادی کشور واقف باشد، به جلساتی با دولتمردان تدبیر و امید، به‌ویژه معاون اول رئیس‌جمهوری و وزیر صنعت در ستاد آفریقا اشاره کرد که بارها مسائل اقتصادی مرتبط با ایران و آفریقا در آن نقل شده‌اند و امیدوار است این مسائل را به ظریف منتقل کرده باشند. او پیرو آنچه در ستاد آفریقا پیشنهاد داده و بر آن تأکید داشته، معتقد است دولت ایران باید در دو حوزه کشاورزی و نفت و پتروشیمی در پی جلب همکاری آفریقایی‌ها باشد و راهی برای حضور بخش خصوصی در این حوزه‌ها باز کند.
خسروجردی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران، می‌گوید ما در نفت و پتروشیمی مزیت نسبی داریم که پول‌ساز هم هست؛ باید پالایشگاه بزنیم و مخازنی برای توزیع گاز و فراورده‌های نفتی ایجاد کنیم. به گفته خسروجردی، درمقابل کشورهای آفریقایی بین ٧٠٠ تا چهار هزار میلی‌متر بارندگی دارند و در حوزه کشاورزی مستعد هستند؛ از آنجا که بخش اعظم نیاز کشور به مواد غذایی، مستقیم یا غیرمستقیم وارد می‌شود و در بخش واردات، کشاورزی حرف اول را می‌زند، آفریقا جایی است که می‌شود به‌عنوان حیاط‌خلوت اقتصاد ایران به آن نگاه کرد و در آن کشت برون‌مرزی را توسعه داد.
او تأکید می‌کند: «باید به فکر باشیم. اکنون نزدیک به ١٥ میلیارد دلار واردات مواد غذایی و کالاهای کشاورزی داریم. این واردات سنگین در حالی است که جمعیت کشور نیز در سال ٢٠٥٠ تقریبا دوبرابر می‌شود و اگر قیمت‌ها همین‌طور بمانند، در آن سال‌ها نیاز داریم سالانه حدود ٦٠ میلیارد دلار مواد غذایی وارد کنیم». رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا می‌گوید: در آفریقا، هم آب فراوان است و هم زمین‌ها نرخ‌های ارزانی دارند، جدای از این، نزدیک به دو میلیارد نفر از جمعیت فعلی جهان به سمت آفریقا رفتهاند و حتی چین در یک برنامه ٢٠ ساله که پنج سال از آن گذشته است، ٣٠٠ میلیون نفر را به این قاره می‌فرستد.
اقتصاد كشاورزي آفريقا، تأمين‌كننده امنيت غذايي ايران
خسروجردی نیم‌نگاهی هم به آشفته‌بازار خاورمیانه و بی‌ثباتی‌هایش دارد و گرچه نمی‌خواهد به این مباحث بپردازد، اما اظهار می‌کند بد نیست ایران برای حفظ ثبات و امنیت اقتصاد خود، جای پایی در آفریقا داشته باشد؛ به‌خصوص که اروپایی‌ها هم وارد حوزه کشاورزی قاره سیاه شده‌اند؛ قاره‌ای که به نظر نمی‌رسد سناریوی جنگی برای آن چیده باشند و احتمالا وظیفه امنیت غذای جهانی در سال‌های آینده را به دوش خود مي‌گيرد. روند رو به رشد قاره سیاه آغاز شده و حالا حداقل رشد اقتصادی در کشورهای آفریقایی هشت درصد و رشد متوسط بسیاری از آنها ١٤ درصد است. در کنار حضور غربی‌ها در بخش کشاورزی این قاره، چینی‌ها هم بخش تأسیسات را برگزیده‌اند اما فرایند توسعه آفریقا به ایران هم امکان می‌دهد که سهمی برای خود بردارد.
سوای دو حوزه استراتژیک نفت و کشاورزی که یکی می‌تواند برای ایران پول‌ساز باشد و آن دیگری به امنیت و ثبات اقتصادی کشور کمک کند؛ فعالیت در حوزه معادن کشورهای آفریقایی، از دیگر توصیه‌های این فعال اقتصادی است. گویا در معادنی مانند بوکسید و سولفات آفریقا که اکنون نیز بخشی از نیاز ایران در تولید کودهای شیمیایی را تأمین می‌کنند، هنوز جا برای حضور ایران وجود دارد و همکاری ایران را با کشورهای دارای این معادن، به‌خصوص آنهایی که به آب‌های آزاد راه دارند، توجیه‌پذیر می‌کند.
او می‌گوید: فعالان ایرانی پیش از این در کشور غنا کارخانه روغن ریسایکل زده‌اند و برخی نیز با مشارکت‌های محلی در حوزه مواد غذایی به‌خصوص قهوه و کاکائو کارهایی انجام داده‌اند، اما این فعالیت‌ها در کنار تجارت‌های مقطعی و کم‌حجم، دوام و تداوم چندانی نداشته‌اند. حوزه برق و نیروگاه نیز از دیگر بخش‌هایی است که در صحبت‌های رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا پررنگ است؛ او می‌گوید در اکثر کشورهای آفریقایی نیاز برای ساخت نیروگاه فسیلی، آبی و خورشیدی بالاست و اجازه فروش برق نیز می‌دهند.
البته رقبای چینی در این حوزه فعال هستند، اما هنوز فرصت برای حضور ایران نیز وجود دارد و ما باید برای این بخش نیز برنامه داشته باشیم. آن‌گونه که خسروجردی اظهار می‌کند، قاره آفریقا آخرین شریک تجاری ایران است که حجم مبادله با آن در قبل و بعد از تحریم چندان دستخوش تغییر نشده است؛ سالانه حدود ٣,٥ میلیارد دلار از طریق امارات و عمان و ٧٠٠ تا ٨٠٠ میلیون دلار به صورت مستقیم با این قاره دادوستد داریم و اگر تغییری بوده، در بخش تجارت مستقیم بوده که چندان به‌چشم نمی‌آید.
رئیس شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا، در ادامه از تشکیل کنسرسیوم‌هایی در ستاد آفریقا خبر می‌دهد؛ کنسرسیوم‌های حمل‌ونقل (زمینی، هوایی، دریایی) کنسرسیوم فروشگاه‌های زنجیره‌ای، کنسرسیوم ساخت‌وساز، کنسرسیوم توریسم و کنسرسیوم کسب‌وکار که قرار است آفریقا را از قعر فهرست شرکای تجاری ایران بالا بکشند و رقم مبادلات دو کشور را به ١٠ میلیارد دلار برسانند.
او در پایان درباره ترکیب هیأت اقتصادی‌ای که به آفریقا سفر کرده، می‌گوید: برای فعالیت در حوزه‌هایی که درباره آنها صحبت شد، باید بخش خصوصی مدنظر قرار بگیرد، اما همیشه اتفاقی که می‌افتد این است که هیأت همراه، بیشتر رنگ دولتی و شبه‌دولتی دارد چراکه بخش خصوصی در این سفرها برآورد هزینه می‌کند و اگر به‌صرفه نباشد انصراف می‌دهد، اما دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها از جیب خود پولی نمی‌دهند و برای رفتن یا نرفتن چندان دربند هزینه سفر و صرفه‌داشتن یا نداشتن آن نیستند به‌همین‌دلیل وزن دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها در این سفرها بیشتر است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
باسلام.
بهتر نیست به جای چنتا کشورفقیر آفریقای که استعمار گرانگلیس وآمریکا شیره آنها را کشیده با چند کشور تراز اول جهان ارتباط تجاری برقرار کنیم.من نمیگم ارتباط نداشته باشیم ولی بهتر این هستش اولویت را با کشورهای توسعه یافته بگذاریم که هم علم وهم اقتصاد اونها به روز هستش.
اگه عربستان بگذاره..چون رو کشورهای فقیر عرب ها نفوذ دارن