طلای ایرانی نامرغوب‌ ترین طلای منطقه؟

مجله مهر: گرانی طلا، اداره کل استاندارد استان تهران را به فکر بازنگری در عیار طلا انداخته تا در شرایطی که قدرت خرید مردم به دلیل رشد شتابزده قیمت طلا در یک سال گذشته پایین آمده، بحران بازار را با کاهش کیفیت طلا و جواهر جبران کند. پیشنهادی که البته اتحادیه طلا و جواهر سازان تهران زیر بار آن نرفته و اجرای آن را غیرممکن می داند.

مسلم بیات، مدیر کل استاندارد استان تهران در حالی از پیشنهاد تدوین استاندارد طلای ۱۴ عیار خبر می دهد‌ که به اعتقاد احمد وفادار، رییس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا، جواهر، نقره ‌و سکه تهران همه اعتبار طلا برای مشتری به ۱۸ عیار بودن آن است و کاهش عیار طلا لطمه شدیدی به خرید و فروش آن وارد کرده و راه را برای خلافکارهایی که طلاهایی با عیار ۹ و ۱۰ را به جای ۱۴ عیار به مردم می فروشند، باز می کند. وفادار معتقد است با ورود طلای ۱۴ عیار به بازار کنترل از دست خارج می‌شود و دیگر هیچ کسی خریدار طلا نخواهد بود.

خالص ترین و ناخالص ترین طلاهای دنیا

عیار طلا معمولا با عدد ۲۴بیان می‌شود. در واقع طلای ۲۴عیار، طلای خالص است که حداقل ۹۹٬۹درصد آن طلا است. این رقم در طلای ۱۸عیار به ۷۵درصد خلوص می رسد و ۲۵درصد بقیه آن از فلزات دیگر تشکیل شده‌است. طلای ۲۴ عیار، نرم است و به همین دلیل برای ساخت زیورآلات و وسایل مناسب نیست. بنابراین مقاومت طلا را با استفاده از فلزات دیگری مثل نقره، برنج، مس و روی بالا می برند.

در ایران معمولاً از عیار ۱۸استفاده می‌شود اما عیار سکه‌ها بالاتر از عیار جواهرات است و به ۲۱٫۶ یعنی ۹۰٪ خلوص می رسد. در سال های پیش از انقلاب ۱۷ طلا هم در بازار عرضه می شد اما به دلیل برخی سوءاستفاده ها، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، عیار استاندارد طلا در کشور را ۱۸ تعیین کرد و از آن زمان تا به حال، تولید طلا با عیار کمتر از ۱۸ فقط برای اهداف صادراتی مجاز است و عرضه آن در بازار داخل منع قانونی دارد.

در کشورهای دیگر اما، عیار طلا استانداردهای متفاوتی دارد. ساکنان کشورهای عربی، هند، بنگلادش، پاکستان، سریلانکا و به طور کلی کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا، به دلیل مصارف زینتی طلا و اهمیتی که برای کیفیت آن قائل هستند، از طلای ۲۱ و ۲۲ عیار استفاده می کنند و به همین دلیل خالص ترین طلا و جواهر دنیا در این کشورها پیدا می شود.

در بعضی از کشورهای منطقه خلیج فارس و جنوب اروپا و منطقه مدیترانه، عیار مرسوم طلا مثل ایران ۱۸ است و از آنجایی که عیار ۱۸ در خاورمیانه کمترین عیار به حساب می آید، پایین آوردن عیار طلای ایران تا مقیاس ۱۴، می تواند اعتبار طلای ایران را در منطقه از بین ببرد و روی صادرات آن سایه بیندازد.

در اروپا اما عیار طلا نوسان بیشتری دارد. مردم جنوب اروپا از طلای ۱۹.۲ عیار استفاده می کنند که در واقع خلوص ۸۰ درصد دارد. اما شمال اروپایی ها از طلاهایی با عیار ۸ تا ۱۸ استفاده می کنند. طلاهایی که روس ها می سازند، بین ۹ و ۱۴ عیار هستند و انگلیسی ها هم طلاهایی با عیار ۹ تا ۲۲ عیار خرید و فروش می کنند.

یعنی ۳۷.۵ تا ۹۱.۶ درصد خلوص. در امریکا هم عیار مرسوم طلا ۱۰ تا ۱۸ است. این البته به معنی نبود عیارهای مختلف در طلا جواهرات یک کشور نیست بلکه عیار مرسوم، به استانداردی اشاره دارد که بر اساس مقرارات اصناف و بر پایه ملاحظات مالی و قوانین گمرکی تعیین می‌شود.

طلای ایرانی، کارمزد اروپایی

بازار پرافت و خیز طلا ۵سال قبل هم تولیدکنندگان را به فکر کاهش عیار طلا انداخته بود تا رکود بازار را با کاهش ارزش طلای ساخته شده جبران کنند. در آذرماه سال ۸۶ رئیس انجمن کارفرمایان کشور پیشنهاد کرد عیار طلا در ایران به ۱۴ برسد اما حتی در آن زمان هم عده ای با این پیشنهاد مخالف بودند و عقیده داشتند به دلیل نگاه سرمایه ای خریداران ایرانی به طلا، توقف عرضه طلای ۱۸عیار بازار را با رکود بیشتر مواجه می کند و خریداران را به سمت بازارهای حاشیه خلیج فارس که عیار طلای آنها ۲۱ و ۲۲ است سوق می دهد. تحلیلی که اتحادیه طلاو جواهر را مجاب کرد با محافظه کاری بیشتری در این زمینه اقدام کند و عیار طلای ایرانی را همچنان روی رقم ۱۸ نگه دارد.

کاهش عیار طلا برای افزایش قدرت خرید مردم یک راهکار موقتی برای کنترل تورم بازار به حساب می آید اما رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران معتقد است روش های دیگری هم برای کنترل بازار طلا وجود دارد. وفادار معتقد است با کم کردن اجرت ساخت طلا، می توان همین قدم را برداشت چرا که در حال حاضر کارمزد ساخت طلاهای ایران هم سطح کارمزد طلاهای ترک و ایتالیایی است در صورتی که کم کردن این رقم، تورم بازار طلا را کنترل می کند.