قلعه گنج؛ نماد اجرای اقتصاد مقاومتی

روزنامه ایران: ۲۰۰ روستا و ۵ دهستان در این منطقه وجود دارد که هر کدام برای امرار معاش چالش‌های متعددی دارند گروهی از بیکاری و نبود شغل صحبت می‌کنند گروهی دیگر از کمبود آب و نبود زیرساخت‌ها گلایه دارند و برخی هم از اینکه مسئولان آنها را فراموش کردند دلخوری‌هایی دارند.

اما در کنار تمام این کم و کاستی‌ها بنیاد مستضعفان دست‌پر وارد این منطقه شده و توانسته از بین ۲۰۰روستا فعلاً برای ۶۰ روستا شرایطی را فراهم کند که آنها بتوانند ضمن داشتن شغل به تحصیل بپردازند و با استفاده از پتانسیل‌های منطقه تولید را رونق دهند، همین روند نیز باعث صادرات محصولاتی چون انواع صیفی جات، گندم، انگور و خرما شود.در بحث معدن هم این منطقه شگفتی‌هایی دارد که قرار است اکتشافات آن آغاز و بخش خصوصی با اولویت بومیان این منطقه فعال شود.اکنون به هر روستایی که نگاه می‌کنیم همه به‌دنبال مهاجرت هستند و تمایلی به ماندن در روستای خود ندارند اما در قلعه گنج جریان زندگی به گونه‌ای دیگر است چرا که حمایت‌های بنیاد مستضعفان و برنامه‌هایی که این بخش دارد باعث شده مردم این منطقه از کویر برای رونق شهر و روستایشان تلاش کنند.

در حال حاضر ۸۳ درصد جمعیت روستایی قلعه گنج روستایی و ۱۷ درصد شهری هستند که تقریباً ۷۶ هزار نفر جمعیت دارند.این منطقه که زمانی مرکز ترانزیت قاچاق مواد مخدر بود و به لحاظ امنیتی بیشترین مشکلات را داشت این روزها در آمار امنیتی رکورددار بوده است به گونه‌ای که دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام کرده است که ضریب امنیتی این منطقه ۸۰ درصد افزایش یافته است.لذا همین امر نشان می‌دهد که این منطقه به لحاظ جذب سرمایه‌گذار و توریسم می‌تواند فعالیت تخصصی خود را شروع کند.از زمانی که بنیاد مستضعفان در این منطقه مستقر شده و پیش‌بینی می‌شود که تا سه سال آینده در قلعه گنج بماند اتفاقات مثبتی رخ داده است حتی کسانی که از این منطقه رفته بودند عزم خود را برای برگشتن جزم کرده‌اند.

وقتی نمایندگان بنیاد در جنوبی‌ترین نقطه کرمان استقرار یافتند ساکنان آنجا تصویر نمی‌کردند که اتفاقی رخ دهد چرا که در دوره‌های قبلی مدیران زیادی آمد و شدهایی به این منطقه داشتند و وعده‌هایی داده بودند که عملیاتی نشده بود. اکنون منطقه قلعه گنج تا حدودی از محرومیت خارج شده است اما هنوز ۱۴۰ روستا معضلاتی دارند که بنیاد مستضعفان وعده داده تمام صحبت‌هایی را که از ابتدا داشته عملیاتی کند.

اما چه اتفاقی افتاد که قلعه گنج در فهرست حمایت قرار گرفت. یکی از مناطقی که بیشترین محرومیت را در کشور دارد قلعه گنج است.لذا این منطقه به عنوان پایلوت برای محرومیت زدایی انتخاب شد. روح‌الله قهرمانی چابک که زمانی سفیر ایران در کویت و استاندار گیلان بود این روزها مدیر ملی طرح اقتصاد مقاومتی بنیاد مستضعفان شده است.وی تأکید دارد که قلعه گنج بدون تکیه بر دولت و با دسترنج مردمش در حال توسعه است و این نکته مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. این منطقه با تالاب جازموریان حدود ۴۵ کیلومتر فاصله دارد و از زمانی که سد جیرفت ساخته شد این تالاب به سمت خشک شدن رفت و این موضوع بر مشکلات کم آبی قلعه گنج افزود.

حال برای مدیریت این کم آبی قرار شده تولیدهایی که وابستگی شدید به آب دارند در دستور کار قرار نگیرند تا تمام طرح‌ها توجیه اقتصادی داشته باشند. قهرمانی درباره اتفاق‌هایی که در قلعه گنج رخ داده است ،گفت: چندی پیش رهبر معظم انقلاب فرمودند یک منطقه از کشور انتخاب و به گونه‌ای ساخته شود که از آن منطقه رفع محرومیت صورت گیرد لذا بنیاد مستضعفان سخت‌ترین نقطه کشور را انتخاب کرد تا با توجه به دستاوردهایی که از این بخش به دست می‌آورد در سایر مناطق محروم اجرایی کند. بر این اساس هدف اصلی معیشت پایدار است و اینکه اگر بنیاد مستضعفان از قلعه گنج رفت مردم این منطقه روی پای خود بایستند.بدین جهت اقتصاد مقاومتی همراه با الگوی ایرانی - اسلامی تعریف شد.

وی با بیان اینکه بنیاد مستضعفان تصمیم گرفت تسهیل گر امور باشد و از پتانسیل مردم این منطقه در رونق قلعه گنج استفاده کند ، تصریح کرد: برای اینکه یک طرح موفق پیاده‌سازی شود تا به واسطه آن در سایر شهرها چنین اتفاقی رخ دهد از کارگروهی مجرب و استادان دانشگاه و یک شرکت مشاور هلندی استفاده کردیم.طی سال‌های گذشته هر زمان که قرار بود بنیاد یا دولت وارد منطقه‌ای محروم شود همواره با شکست‌هایی مواجه می‌شد و هیچ‌کدام منجر به معیشت پایدار نمی‌شد.لذا سعی کردیم با استفاده از دستاوردهای بین‌المللی و داخلی دیگر حرکت اشتباهی نکنیم.

۳ هزار بز شیری در راه قلعه گنج

مدیر ملی طرح اقتصاد مقاومتی بنیاد مستضعفان ادامه داد: یکی از نخستین کارهایی که در این منطقه محروم صورت گرفت آموزش زنان و مردان در حوزه‌های دامداری، صنایع دستی، کشاورزی و سایر بخش‌ها بود.یکی از طرح‌های بزرگی که در این منطقه در حال پیگیری است و زیرساخت‌های آن فراهم شده ایجاد یک مجتمع دامداری است. بنا شده ۳هزار بز شیری که هر کدام روزانه ۳/۵ کیلو شیر می‌دهند و یکی از بهترین نژادهای بز هستند از اسپانیا وارد قلعه گنج شود.این بزها جایگزین بزهایی خواهد شد که‌ نژاد آن متعلق به پاکستان است که روزانه کمتر از نیم کیلو شیر می‌دهد.

صندوق‌های محلی در ۶۰ روستا

وی درباره بانک‌های محلی یا همان صندوق خرد روستایی هم که در ۶۰روستا قلعه گنج ایجاد شده است ، گفت: هر ماه مردم پول‌های خود را در این صندوق ذخیره می‌کنند و می‌توانند تا ۱۰ برابر آن وام بگیرند.در ۶۰ روستا با جمعیت ۳۸ هزار نفر ۱۰ هزار خانوار با ۵۶۰ گروه با ۷ هزار و ۶۰۰ عضو تشکیل شده است و ۵۰۰ میلیون تومان مردم در این صندوق‌ها پس‌انداز کردند.بر این اساس ۷۰۰ وام به ارزش ۶۷۰ میلیون تومان به مردم پرداخت شده است.از آنجا که بنیاد هم سهم خود را گذاشته است میزان پرداختی صندوق بیش از آن چیزی است که توسط مردم ذخیره شده است. در یکی از مساجد نیز که نوبت پرداخت وام بود یکی از ساکنان آن منطقه گفت: از زمانی که صندوق روستایی راه‌اندازی شده است خیلی از مشکلات ما حل شده است.زمانی که پمپ آب خراب می‌شد برای تعمیر آن باید مدت‌ها صبر می‌کردیم اما اکنون با پرداخت یارانه خود به این صندوق می‌توانیم با سرعت وام مورد نظر را بگیریم و اعضای گروه ضمانت یکدیگر را می‌کنند.

درروستایی که متقاضی وام با ما صحبت می‌کرد ۴گروه ۱۵ نفره وجود داشت که هر فردی از گروه متقاضی وام بود باید توسط سایر اعضا تأیید می‌شد و دیگر هیچ ضمانتی لازم نبود. وی گفت: حداقل پولی که برای راه‌اندازی یک شغل در تهران نیاز است حدود ۱۰۰ میلیون تومان است اما در مناطق محروم به دلیل اینکه هیچ رانت و فسادی در آن نیست حداکثر پول مورد نیاز برای ایجاد یک شغل تنها ۵ میلیون تومان است. وی خاطرنشان کرد: قلعه گنج که از شهر قم بزرگتر است مرکز تولید کنجد، گوجه فرنگی، سیب زمینی، پیاز، انگور، گندم، خرما، سیب، سیر، حنا، وسمه، هندوانه و خرما است.

جالب آنکه در این منطقه روزانه ۳۰۰ تن رب گوجه فرنگی تولید می‌شود لذا بنیاد مستضعفان می‌خواهد شرایطی را فراهم کند که صادرات از منطقه قلعه گنج هم رقم بخورد و این امر باعث می‌شود مکران از بن‌بست در بیاید. یکی از اتفاق‌های مهمی که در منطقه قلعه گنج به همت بنیاد مستضعفان رخ داده ساخت هتل است.۳۰ اتاق کپری که از بافت و معماری آن منطقه شکل گرفته باعث شده توریست‌ها برای حضور در این منطقه انگیزه خوبی پیدا کنند.حتی بومی‌های منطقه برای اینکه بتوانند تفریحی داشته باشند به این هتل می‌آیند.

قیمت اتاق دو نفره در هتل کپری شبی ۲۰۰ هزار تومان است و به ازای هر نفر اضافی ۴۵ هزار تومان دریافت می‌شود. ساخت ۳۰ واحد میهمانپذیر، فعال شدن بیمارستان ۳۲ تختخوابی، در اختیار قراردادن ۱۰ هزار وسیله حمل و نقل بار و مسافر (البته بخشی از این تعداد واگذار شده و بخشی دیگر در حال واگذاری است)، آموزش ۱۲۰ نفر از زنان برای قالیبافی و فعال شدن هلدینگ بنیاد برای اکتشاف ذخایر معدنی چون مس، کرومیت و منگنز و واگذاری آن به بومی‌های این منطقه، جلوگیری از ورود ریزگردها از تالاب خشک شده جازموریان توسط مردم (در این زمینه با همکاری سازمان جنگل‌ها طرح اجرای کنترل کانون‌های بحرانی، بیابان‌زایی و احیای منابع طبیعی در دست اقدام است که در این زمینه با همکاری مردم دیواری از نخل دور مناطق بیابانی اجرا شده که در آن اقدام به درختکاری کرده‌اند)، فعال‌سازی شهرک صنعتی، تولید مرغ با همکاری یکی از هلدینگ‌های بزرگ این صنعت، استقرار یکی از شعب بانک سینا (وابسته به بنیاد مستضعفان) که در ارائه تسهیلات بیشترین همکاری را می‌کند از جمله کارهایی است که بنیاد مستضعفان انجام داده است. بومی‌های این منطقه که تصور نمی‌کردند بنیاد در دولت یازدهم چنین کاری را انجام دهد می‌گویند منطقه قلعه گنج با محرومیت‌های متعددی روبه‌رو است.

به‌عنوان مثال فقط برای داشتن آب یعنی تأمین نیازهای اولیه باید ۹کیلومتری بروند و این امر واقعاً برای خانوارهایی که می‌خواهند در شهر و روستای خود بمانند بسیار سخت است. البته مدیر ملی طرح اقتصاد مقاومتی بنیاد مستضعفان به آنها گفت: تمام این مشکلات حل خواهد شد و از برنامه‌هایی که بنیاد می‌خواهد پیاده‌سازی کند برای آنها صحبت کرد. یکی از اتفاق‌های جالب دیگری که در قلعه گنج دنبال می‌شود قالیبافی است.با آموزشی که زنان دیده‌اند بنیاد به آنها سفارش کار می‌دهد و قالیچه‌ها را که ابعاد یک در یک ونیم دارند بنیاد یک میلیون تومان خریداری می‌کند.تمام مواد اولیه قالیبافی را بنیاد تأمین می‌کند و بعضاً این قالیچه‌ها در جهیزیه خانواده‌های تحت پوشش بنیاد هدیه داده می‌شود. بنیاد برای رفع محرومیت در قلعه گنج ۲۴ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده است.