سال ۹۶ سال خروج از رکود

اقتصادنیوز نوشت: با وجود آمارهایی که نشان از رونق نسبی بازار مسکن می‌دهد، پیش‌بینی‌ها در رابطه با وضعیت بازار مسکن در تابستان ۹۵ چگونه است؟ وضعیت کنونی بازار چگونه توصیف می‌شود؟ چه عواملی سبب به وجود آمدن رونق نسبی در بازار شده‌اند؟

در آستانه ورود به فصل نقل و انتقالات مسکن، نشانه‌هایی از رونق در این بخش دیده می‌شود که یکی از نشانه‌های آن، آمار سامانه اطلاعات بازار املاک ایران است که بر اساس این آمار از اول تا ۲۵ اردیبهشت‌ماه مجموعاً شش هزار و ۷۳۶ معامله مسکن ثبت شده است که این رقم نسبت به آمار دو هزار و ۹۹۹ فقره فروردین‌ماه رشد چشمگیری داشته است.

با وجود این آمارها، پیش‌بینی‌ها در رابطه با وضعیت بازار مسکن در تابستان ۹۵ چگونه است؟ وضعیت کنونی بازار چگونه توصیف می‌شود؟ چه عواملی سبب به وجود آمدن رونق نسبی در بازار شده‌اند؟ در این خصوص با کیوان شادمان و مهدی سلطان‌محمدی، دو کارشناس مسکن و فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان به گفت‌وگو پرداختیم.

پیش‌بینی بازار مسکن در تابستان ۹۵

کیوان شادمان یکی از کارشناسان بازار مسکن بیان کرد: با توجه به اینکه در سال ۹۵ شاهد ثبات بیشتری در اقتصاد و سیاست کشور هستیم، در نتیجه می‌توان گفت که رونقی نسبی و کمرنگ به بازار مسکن بازگشته است.

او در ادامه افزود: به عقیده من در فصل تابستان خرید و فروش بیشتری نسبت به تابستان گذشته انجام خواهد شد، اما انتظار بالا رفتن قیمت‌ها را نداریم، چرا که هنوز این رونق در حال جبران کردن بخشی از رکود چند ساله بخش مسکن است و هنوز این رکود عمیق برطرف نشده و تنها می‌توان گفت که کمی کمرنگ‌تر شده است.

همچنین مهدی سلطان‌محمدی، یکی دیگر از کارشناسان بازار مسکن گفت: اکنون در حال پشت سر گذاشتن رکود و رفتن به سمت حرکت بازار هستیم، اما شیب این حرکت و زمانبندی آن به متغیرهای بیرونی که هنوز خیلی روشن نیستند بستگی دارد.

او در ادامه افزود: بنابراین نمی‌توان با دقت زیادی وضعیت بازار را توصیف کرد، اما در طول سال ۹۵ به نظر می‌رسد که رکود قبلی را پشت سر خواهیم گذاشت و وارد فاز ابتدایی رونق می‌شویم، اما این رونق به آن میزانی نیست که بخواهد سبب افزایش شدید قیمت‌ها شود.

در این راستا، فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان نیز گفت: به نظر می‌رسد نشانه‌هایی از رونق بازار مسکن که از سال گذشته شروع شده هنوز تداوم دارد، همچنین با توجه به اینکه فصل جابه‌جایی‌ها و نقل و انتقالات مستاجران شروع می‌شود، بازار مسکن معمولاً پررونق‌تر از ماه‌های گذشته می‌شود.

او در ادامه افزود: به نظر می‌رسد که شروع بازار جابه‌جایی و رهن و اجاره حرکتی جدید را در حوزه خرید و فروش نیز به وجود خواهد آورد.

عامل اصلی رونق نسبی بازار مسکن

شادمان در رابطه با عوامل اثرگذار در رسیدن به رونق نسبی بازار مسکن گفت: بیشترین اقدامی که توانسته تاکنون در بازار مسکن اثر بگذارد، بحث سیاسی است، چرا که یک مقدار آرامش سیاسی به کشور بازگشته و مردم راحت‌تر می‌توانند برای خرید و فروش ملک تصمیم‌گیری کنند.

او افزود: از طرفی دولت هم با پرداخت بعضی از وام‌هایی که به لحاظ رقم بیشتر از گذشته بوده تسهیلاتی را برای آن قشری که قصد خریداری مسکن دارند فراهم کرده، که این موضوع نیز اثرگذار است، البته این وام‌ها در بخش مسکن‌های ارزان‌قیمت بیشتر از مسکن‌های متوسط به بالا اثر می‌گذارد.

سلطان‌محمدی نیز در این باره گفت: هنوز تسهیلاتی که دولت در نظر گرفته است تحقق پیدا نکرده، اما از نظر من در طول ماه‌های آتی فرصت‌های وام‌دهی بهتر خواهد شد، به این دلیل که انتظار داریم نرخ بهره بانکی تا پایان سال کاهش محسوسی پیدا کند.

این کارشناس بازار مسکن افزود: کاهش بهره بانکی معمولاً به رونق بخش ساختمان کمک می‌کند و این یکی از متغیرهایی است که می‌توان در محاسبه‌ها آورد، متغییر بعدی این است که حجم پروانه‌های صادره در طول دو سال گذشته کاهش قابل توجهی پیدا کرده، بنابراین بخش عرضه مقداری دچار محدودیت شده، کاهش بخش عرضه و بهبود بخش تقاضا با توجه به این افزایش وام‌دهی و خارج شدن از فاز تحریم‌ها و کاهش شدید درآمدهای نفتی که در طول دو سال گذشته داشتیم، به مرور کمک می‌کند که بخش ساختمان جان بگیرد و بتواند حرکت کند، اما برای سال ۹۶ انتظار رونق بهتری داریم.

او بیان کرد: انتظار داریم که در امسال رشد اقتصادی مثبت شود که بر اساس پیش‌بینی‌ها این رشد بین سه تا پنج درصد است، من هم خوش‌بینی نسبی به این قضیه دارم و فکر می‌کنم که اگر در صحنه سیاسی اتفاق غیرمنتظره‌ای نیفتد، وضعیت بهتر خواهد شد، البته این ریسک همیشه وجود دارد.

دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان گفت: از نظر من مهم‌ترین عاملی که سبب رسیدن به رونق نسبی کنونی بازار مسکن شده است، کاهش ریسک معاملات مسکن است، زمانی که مردم حس می‌کنند که ریسک معاملات مسکن پایین آمده، در این شرایط برای ورود به بازار مسکن انگیزه پیدا می‌کنند.

او افزود: عوامل متعدد دیگری هم می‌تواند در رونق بازار مسکن دخیل باشد، اکنون که دولت قصد تقویت حوزه خرید مسکن را دارد، همین موضوع تاثیرگذار است، به علاوه اینکه یکی از فاکتورهای بسیار مهم، کاهش سود سپرده‌های بانکی است که این موضوع نیز قطعاً به رونق بازار مسکن کمک می‌کند.

پورحاجت در ادامه بیان کرد: وقتی در حال حاضر می‌بینیم که بزرگ‌ترین عامل رکود در چند سال گذشته حوزه بانکداری ما بوده و نحوه‌ای که سیستم بانکی ما در حوزه اقتصاد کشورمان اعمال کرده، باعث به وجود آمدن رکود سنگینی شده، بنابراین به نظر می‌رسد که تجدید رویه در نظام بانکی کشور و کاهش سود سپرده‌ها قطعاً به این موضوع که مردم سرمایه‌های خود را وارد حوزه تولید کنند، کمک می‌کند و این موضوع هم می‌تواند در رونق بازار مسکن بسیار موثر باشد.

وضعیت کنونی بازار چگونه است؟

این کارشناس بازار مسکن گفت: به عقیده من اکنون در حال وارد شدن به دوره رونق هستیم و از آن رکود سنگین خارج شده‌ایم، اما با این حال رکود کمرنگی همچنان وجود دارد و به طور کامل برطرف نشده است.

او افزود: همچنان انتظار می‌رود که وضعیت بهتر شود و پیش‌بینی من این است که برای سال ۹۶ می‌توانیم بگوییم که دوره خیلی بهتری را خواهیم داشت و قطعاً برگشتن پول‌های خارج از ایران به داخل کشور و آزاد شدن سرمایه‌ای که بلوکه شده بود می‌تواند به اقتصاد کشور ما کمک زیادی کند و از آنجایی که بخشی از اقتصاد کشور را مسکن تشکیل داده است، با رونق اقتصادی، مسکن نیز از رکود فعلی خارج خواهد شد.

این کارشناس مسکن در ادامه بیان کرد: البته برگشتن پول‌های بلوکه شده زمانبر است و هر زمانی که پول‌های بلوکه شده بیشتری برگردد و همچنین ما ارتباط بهتری در رابطه با صادرات و واردات داشته باشیم، به دنبال اینها بحث مسکن هم وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.

سلطان‌محمدی گفت: وضعیت فعلی بازار با توجه به آمارهایی که از فرودین‌ماه آمده است و همچنین با توجه به آمارهای آخر زمستان سال ۹۴، حکایت از این می‌کند که کم کم در حال خروج از رکود هستیم و این حرکت خیلی آرام است، بنابراین امسال انتظار افزایش خیلی محدودی روی قیمت‌ها می‌توان داشت، اما حجم معاملات افزایش خواهد یافت، به خصوص روی واحدهای با متراژ کوچک‌تر و از نظر من باید آماده باشیم که در سال ۹۶ وارد رونق شویم.

پورحاجت گفت: آمارهای بانک مرکزی و سامانه اطلاعات املاک مبنی بر این است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته تعداد معاملات بیشتری صورت گرفته است، هر چند که همچنان تعداد این معاملات زیاد نیست، اما اینکه معاملات به لحاظ کمی تعدادشان زیاد شده از علائم رسیدن به رونق است.

او افزود: وقتی که ما این موضوع را در حوزه اقتصاد بررسی می‌کنیم، پیچیدگی‌های خود را دارد و به راحتی نمی‌توان انتظار داشته باشیم که حجم معاملات مسکن یک شبه تعدادشان بیش از اندازه شود، به هر جهت آرام آرام مسکن گام‌های خود را برمی‌دارد و به رونق پایدار می‌رسد که فکر می‌کنم همین تابستان شروع این حرکت باشد.

وضعیت کنونی ساخت‌وساز
شادمان گفت: من فکر می‌کنم که سال 94 سال بسیار سختی بود و بر اساس آمارهایی که شهرداری اعلام ‌کرد میزان ساخت‌وساز کمتر شده بود و در سال 95 هم این سیر ادامه دارد، یعنی فکر می‌کنم که میزان ساخت‌وساز در سال 94 و 95 در مقایسه با سال‌های 92 و 93 کم شده، اما به گمانم از سال 96 به بعد ما افزایشی در ساخت‌وساز نیز خواهیم داشت.

پورحاجت گفت: متاسفانه وضعیت ساخت‌وساز در سال گذشته مناسب نبوده، البته آمار و ارقام موجود بیشتر مربوط به شهر تهران است، البته این بدان معنا نیست که ما در کل کشور کاهش صدور پروانه نداشته‌ایم، اما این کاهش صدور پروانه در تهران بیش از اندازه مشهود بوده است.

او افزود: آمار و ارقام نشان می‌دهد که در سایر نقاط کشور نیز کاهش صدرو پروانه وجود داشته، اما خیلی اعداد و ارقام آن بالا نبوده، اما در تهران حدود 40 تا 50 درصد کاهش صدور پروانه نسبت به دوره‌های مشابه داشتیم و یک نکته‌ای را باید باور کنیم که حجم عمده ساخت‌وساز کشور در تهران صورت می‌گیرد.