رنگ ها را چگونه می بینیم
دیدن و تشخیص رنگها کاری ساده به نظر میآید، ما به اجسام نگاه میکنیم و رنگ آنها را میبینیم ولی آیا از فرآیندی که در پشت چشمانمان در حال انجام است چیزی میدانیم؟
گل رز قرمز و بنفشهها، آبی رنگ هستند؛ ما این رنگها را به لطف سلولهایی که در چشمان ما وجود دارند میبینیم؛ نام این سلولها Cone (مخروطی) است.
زمانی که نور به یک شی برخورد میکند، مثلا یک موز، قسمتی از نور توسط آن جذب شده و باقی آن منعکس میشود، این که کدام طول موجها جذب شده و کدامیک بازتابیده میشوند، بستگی به جنس و ویژگیهای آن شی دارد. برای یک موز رسیده، طول موجهایی که در محدوده ۵۷۰ تا ۵۸۰ نانومتر هستند، بازتاب خواهند داشت، این محدوده طول موج متعلق به رنگ زرد است.
زمانی که شما به یک موز نگاه میکنید، طول موجهای منعکس شده از نور، تعیین میکنند که شما چه رنگی را ببینید.
موجهای نور به پوست موز برخورد کرده و بازتاب مییابند و پس از آن به شبکیه چشم که به نور حساس است و در پشت چشم قرار دارد، برخورد میکند؛ اینجا جایی است که سلولهای مخروطی وارد عمل میشوند.سلولهای مخروطی نوعی سلول شیدپذیر (نورپذیر) هستند، این سلولهای کوچک در شبکیه چشم قرار دارند، جایی که محل واکنش نشان دادن به نور است.
اکثر انسانها ۶ تا ۷ میلیون سلول مخروطی دارند و تقریبا همه آنها روی نقطهای ۰.۳ میلیمتری روی شبکیه که گودالی مرکزی نام دارد، متمرکز شدهاند. هیچ کدام از این سلولها شبیه به هم نیستند، تقریبا ۶۴ درصد از آنها واکنش شدیدی به رنگ قرمز دارند، در حالی که حدود یک سوم آنها به رنگ سبز و حدود ۲ درصد آنها نسبت به رنگ آبی واکنشی قوی نشان میدهند.
هنگامی که نور از موز منعکس شده و به سلولهای مخروطی برخورد میکند، این سلولها را به درجههای متفاوتی تحریک میکند. سیگنال نهایی با سرعت و شدت وارد عصب باصره میشود، این عصب اطلاعات را پردازش کرده و نتیجه را به صورت یک رنگ نمایش میدهد.
انسانها به واسطه سه نوع متفاوت از سلولهای مخروطی، نسبت به سایر پستانداران توانایی بهتری در تشخیص رنگ دارند. اما بسیاری از حیوانات در بخش دید رنگ (color vision) از ما پیشی میگیرند. تعداد زیادی از پرندگان و ماهیها دارای چهار نوع سلول مخروطی هستند که به آنها توانایی دیدن نورهای فرابنفش و نورهایی با طول موج کوتاهتر از آنچه که انسانها قادر به دیدن آن هستند را میدهد.
بعضی از حشرات هم میتوانند نورهای فرابنفش را ببینند، این امکان دیدن طرح روی گلها که برای ما به طور کامل غیرقابل مشاهده است، به حشرات بسیار کمک میکند. در آخر میتوان گفت که یک زنبور عسل، گل رز را همانند ما قرمز نمیبیند.
ارسال نظر