«تحصن غیرت» و آن ۱۷۰ نفر

روزنامه شرق: پنج روز از تحصن آنها مقابل مجلس گذشته است؛ آنها که مخالف تصویب برجام هستند. «فارس» آن را «تحصن غیرت» نامیده است.

پنج روز هرچه در توان داشته‌‌اند به کار گرفته‌‌اند اما تعداشان هنوز از مرز ١٧٠ نفر عبور نکرده است. ماجرا از روز دوشنبه گذشته و با تحصن و اعتصاب غذای یک طلبه قمی به همراه زن و فرزندش در ضلع شمال شرقی مجلس کلید خورد. او چادر مسافرتی خود را برپا کرد. بر در‌و‌دیوار محل اقامتش هم پارچه‌نوشته‌هایی مبني بر مخالفت با تصویب برجام نصب کرد. برای کودکانش غذا مهیا شد.

به‌تدریج عده‌ای هم به آنها اضافه شدند. حرفشان هم یک چیز است؛ می‌خواهند برجام تصویب نشود. به ظریف هم انتقاد دارند؛ از ماجرای هسته‌ای گرفته تا نوع واکنش در‌برابر فاجعه منا و این آخری هم نوع مواجهه‌اش با اوباما. حالا پنج روز از زمان تحصن آنها گذشته است که به‌تدریج چادرهای دیگری در کنار طلبه قمی برپا شده است. آن‌طور که «فارس» گزارش می‌دهد، خیمه‌هایی با عنوان «خیمه دانشجویان دانشگاه امیرکبیر»، «خیمه دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف» و «خیمه خانواده‌های شهدا» برپا شده است.

آنچه «تحصن غیرت» خوانده می‌شود، ظاهر قرار است روز یکشنبه هفته جاری با برگزاری یک تجمع بزرگ خاتمه پیدا کند. این خبر هم در جریان نماز جمعه تهران و با پخش تراکت بعد از پایان نماز جمعه در بین نمازگزاران منتشر شده است. آن‌طور‌که خبرگزاری ایلنا گزارش داده است، مخالفان هسته‌ای، با پایان نماز جمعه با بالابردن پلاکاردهایی از نمازگزاران درخواست می‌کردند در تحصن غیرت شرکت کنند. بنا به این گزارش، در یکی از تراکت‌هایی که بین نمازگزاران توزیع می‌شد، زمان تجمع روز شنبه (امروز)ساعت شش عصر عنوان شده بود و در یکی دیگر از تراکت‌ها ساعت ١٠ صبح روز یکشنبه به‌عنوان زمان پایان تحصن و تجمع بزرگ آمده بود.

همچنین حضور نیروی انتظامی در نماز جمعه تهران فریادهای این معترضان را تحت‌الشعاع قرار داده بود؛ تا جایی که تجمع اندکی که قرار بود در میدان انقلاب برای مخالفت با برجام شکل بگیرد٬ با استقبال سرد نمازگزاران مواجه شد و کسی از نمازگزاران به جمعیت ٥٠ نفره معترضان اضافه نشد. همچنین در نماز جمعه تهران توزیع هفته‌نامه عبرت‌های عاشورا با احتیاط بیشتری انجام می‌شد و توزیع‌کنندگان از مردم می‌خواستند این نشریه را دور از چشم مسئولان برگزاری نماز جمعه، نگهداری کنند. اگرچه خبرگزاری فارس گزارش داد که نمازگزاران تهرانی نه‌تنها بعد از پایان نماز جمعه راهپیمایی برگزار کردند، بلکه قطعنامه‌ای هم صادر و در آن تأکید کردند که تمام توافقات محرمانه‌ای که مسئولان ایرانی با پنج کشور و شیطان بزرگ در دو سال گذشته داشته‌اند باید برای بررسی در اختیار مجلس و مردم قرار بگیرد.

تحصن در فضای مجازی

اما تلاش مخالفان هسته‌ای برای پیوستن مردم به تحصن غیرت را هم خبرگزاری فارس، رجا، عماریون و فتن پوشش می‌دهند. یک کانال تلگرامی هم در فضای مجازی دارند به نام دیدبان انقلاب. در همین پیام تلگرامی گفته شده که اخبار را از سایت‌های مزبور پیگیری کنند. در همین پیام است که به تعداد متحصنین اشاره می‌شود، با این عبارات: «آمده بودند، ولی کم بودند. شاید کمتر از دویست نفر بودند. هنوز پانصد مرد در تهران پیدا نشده!؟! از اصفهان، از قم، از آبادان، از مشهد، از تهران، از ورامین، از مازندران، بودند ولی کم بودند.... الان یه بنده‌خدایی اومد تعداد نفرات رو شمرد و رفت برای همه اونهایی که اونجا بودن غذا گرفت. ۱۷۰ نفری می‌شدند».

این پیام از مخاطبان خود می‌خواهد تا هرکس هرکاری را بلد است انجام دهد؛ از توزیع خبر در شبکه‌های مجازی گرفته تا درخواست برای خطاطی، طراحی، تولید عکس‌نوشت. در این پیام همچنین آمده است «آقای حسنی نقوی سخنگوی کمیسیون برجام هم به میان تحصن‌کنندگان آمدند و با آنها صحبت کرده و گفتند که وظیفه مردم این است که هر کس از نماینده خودش مطالبه کند». اگرچه نام درست سخنگوی کمیسیون ویژه برجام، نقوی حسینی است. در این پیام همچنین تلویحا به درپیش‌بودن ماه محرم و تأثیر‌پذیری هیأت‌های عزاداری از موضوعات سیاست خارجی آمده است: «... امروز جای شما اینجا خیلی خالی بود، با کی هستم؟

خوب معلومه با شما هستم. با شماهایی که میرید تو هیأت امام حسین سینه می‌زنید. هیچ می‌دونی تو هیأتی که دغدغه مبارزه با استکبار نباشد ابن زیاد هم سینه میزند؟!» در این پیام به دفعات با پیوند‌دادن موضوع هسته‌ای با عقاید مذهبی از مخاطب خواسته شده تا به متحصنین بپیوندند، با این عبارات: «نکنه امام‌تون رو تنها بذارید! اون‌وقت جواب امام‌زمان(عج) رو چی میخواین بدین؟ جواب خون شهدا رو چی میخواین بدین؟ جواب خدا رو چه‌جوری میخواین بدین؟ برجام داره تأیید میشه، برجام دیگه آخرای کارشه، اگر الان هم در خواب باشید آیندگان، شما را نخواهند بخشید».

تبلیغات برای تجمع بی‌مجوز

تبلیغات برای افزایش تعداد تحصن‌کنندگان در حالی است که محمدرضا یوسفی، مدیرکل سیاسی استانداری تهران در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه هیچ درخواستی برای تجمع مقابل مجلس به استانداری ارائه نشده است، گفت : «بنابراین این تجمع بدون مجوز و غیرقانونی است. نیروی انتظامی وظیفه برخورد با تجمع‌های غیرقانونی را دارد». با وجود غیرقانونی‌بودن تجمع، علاوه بر نقوی حسینی، حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان هم روز گذشته در جمع آنها حاضر شد. شریعتمداری در این جمع ابراز امیدواری کرد مجلس برجام را یکجا رد کند.

شریعتمداری سپس برای اینکه اهمیت تحصن را مورد اشاره قرار دهد، چنین گفت: از نخستین روزهای بعد از انقلاب اسلامی همین نیروهای پاک، به تعبیری نیروهای کف خیابان، از باشعورترین و با بصیرت‌ترین افراد جامعه هستند و موقع نیاز در صحنه‌اند و در مواقع دیگر هم توقعی ندارند. او همچنین از نفوذ، از طریق برجام، ابراز نگرانی کرد و گفت: چند وقت پیش خبرنگار واشنگتن‌پست به دفتر کیهان آمد و پرسید که چرا شما معتقدید که در مذاکرات منافعتان تضمین نمی‌شود؛ گفتم چون نمایندگان شما در میز مذاکرات دنبال پرونده هسته‌ای نیستند، بلکه دنبال مسئله یمن و سوریه هستند.

سیاست کف خیابانی

روز چهارشنبه هفته گذشته بود که عده‌ای از طلاب قمی هم در اعتراض به تصویب برجام در مجلس، در مدرسه فیضیه تجمعی برگزار کردند؛ تجمعی که تعدادشان تقریبا ٤٠ نفر تخمین زده شد. آنها پلاکاردهایی با مضمون «ای مجلس بیدار باش؛ از برجام بیزار باش» یا «کشتار مکه و منا نتیجه دیپلماسی لبخند» در دست داشتند. روز جمعه یعنی دیروز، باز هم طلبه‌های قمی در برابر دفتر رئیس مجلس در این شهر تجمع کردند. البته دفتر علی لاریجانی در آن زمان تعطیل بود. رضا سیار، فرماندار قم نیز چند دقیقه‌ای برای شنیدن سخن تجمع‌کنندگان به آنجا رفت.

قمی‌ها البته پیش‌تر هنگام اعلام نهایی توافق هسته‌ای هم یک بار دیگر در فیضیه تجمع کرده بودند. اما با نگاهی به حضور مخالفان دولت در خیابان‌ها چنین به نظر می‌رسد که مخالف‌خوانی خیابانی در عرصه سیاست خارجی در حال تبدیل‌شدن به یک روند است. مخالفان موضوع هسته‌ای از ابتدای اعلام حضور خود با عنوان دلواپس تا‌به‌حال تجمع‌های بدون مجوز زیادی را در خیابان‌ها ترتیب داده‌‌اند که محور مشخص آن نقد سیاست خارجی دولت روحانی با محوریت بحث هسته‌ای بوده است.

اقلیتی که می‌کوشد با حضور خیابانی و تبلیغات نظر خود را بر اکثریتی تحمیل کند که دولت روحانی را انتخاب کرده‌اند؛ آن هم فقط به یک دلیل، یعنی انتخاب روش حسن روحانی در سیاست خارجی و حل موضوع هسته‌ای در مقابل شیوه سعید جلیلی، دبیر سابق شورای‌عالی امنیت ملی. اقلیتی که در انتخابات ٩٢ توانست چهار میلیون رأی را در برابر ١٨ میلیون رأی اکثریت از آن خود کند. این اقلیت اما با صدای بلند خود بنا دارد تا نظر خود را در برابر اکثریت به کرسی بنشاند.

اقلیتی که مخالفت با شیوه او در هشت سال گذشته حتی محدود به حسن روحانی نبود. جالب آن که حتی نامزدهای جریان اصولگرا در انتخابات ٩٢ در زمره سرسخت‌ترین مخالفان شیوه دولت گذشته و سعید جلیلی در بحث هسته‌ای بودند. شاید مهم‌ترین مواجهه مخالفان اصولگرای سعید جلیلی، جدل لفظی علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل با او بود. آن هنگام که ولایتی جلیلی را با این سخنان مخاطب قرار داد: «دیپلماسی این نیست که در داخل کشور بگوییم ما اصولگراییم و انعطاف نداریم. دیپلماسی خشونت و سرسختی‌نشان‌دادن نیست.

دیپلماسی تعامل و بده‌بستان است. نمی‌شود که آنها هرچه که ما می‌خواهیم بدهند و ما هیچ کاری نکنیم! دیپلماسی بیانیه‌صادر‌کردن پشت تریبون نیست!». در‌حالی‌که صدا‌و‌سیما با همراهی دولتی‌ها در هشت سال دولت احمدی‌نژاد، سیاست‌های دوره حضور روحانی در کسوت دبیری شورای‌عالی امنیت را بارها مورد تخطئه قرار داده بودند، اما نتیجه آن هشت سال در کنار آن کشمکش‌های انتخاباتی را مردم در پای صندوق رأی نشان دادند.

بعد از آن هم با اوج‌گرفتن تحرکات تندروها در خیابان‌ها و البته به موازات آن، نمایندگان آنها در مجلس، باز هم اکثریت نظر خود را نشان داد. در نظرسنجی «خبرآنلاین» با سؤال آیا نیاز است که توافق هسته‌ای وین در مجلس به تصویب برسد، نزدیک به ٨٠ درصد از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که معتقدند، نیازی نیست توافق هسته‌ای وین به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. در‌مجموع به نظر می‌رسد که با وجود هجمه تبلیغاتی اقلیت مخالف، آنها هنوز نتوانسته‌‌اند خود را از بار اقلیت‌بودن برهانند. هنوز نتوانسته‌اند به ٥٠٠ نفر برسند. آنها در جمعیت ١٢میلیونی تهران هنوز ١٧٠ نفرند.

فرماندار تهران: متأسفانه برخی نمایندگان بر ادامه اجتماع تأکید کردند

ایرنا: عیسی فرهادی، فرماندار تهران، با بیان اینکه این اجتماع غیر قانونی است گفت: در صورت ادامه این اجتماع فرمانداری شهرستان تهران ملزم به اعمال قانون برابر اجتماع‌کنندگان روبه‌روی مجلس خواهد بود. او گفت: از چهار شب پیش تاکنون تعداد معدودی از افراد خارج از شهرستان تهران به‌منظور اعتراض به تصویب لایحه برجام مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع کرده‌اند که اجتماع آنان بدون مجوز صورت گرفته است.

فرهادی با تأکید به اینکه در‌ این ‌مدت به‌صورت مسالمت‌آمیز از اجتماع‌کنندگان درخواست ترک محل شده گفت: تعدادی از این افراد از انقلابیون هستند که انتظار می‌رود این افراد انقلابی بیش از دیگران در مسیر رعایت قانون و انجام مراحل دریافت مجوز رسمی اقدام کنند. فرهادی ادامه داد: تعدادی از نمایندگان مجلس نیز در این اجتماع حضور پیدا کردند که برخلاف انتظار باید با تأکید بر قانون نسبت به پراکنده‌شدن این اجتماع‌کنندگان اقدام می‌کردند ولی متأسفانه با ایراد سخنرانی بر ماندگاری و ادامه اجتماع تأکید کردند.