زندگی در کره شمالی، «بهشت روی زمین»!

خبرگزاری ایسنا -حمیده صفامنش: این کشور مرزهای کوچکی با چین و روسیه دارد و از جمعیت ۲۴ میلیون نفری‌اش حدود ۶۴ درصد بی‌دین، ۱۶ درصد پیرو شمن‌باوری کره‌ای، ۱۳ درصد چئوندوی‌باور و ۴.۵ درصد بودایی هستند. ایدئولوژی خودکفایی را «کیم ایل سونگ»، نخستین رئیس‌جمهور کره شمالی پایه‌ریزی کرد. او پس از مرگش، رئیس‌جمهور ابدی کره شمالی اعلام شد.

کره شمالی تا جنگ جهانی دوم تحت حاکمیت ژاپن بود. پس از شکست ژاپن از آمریکا، کره شمالی تحت حمایت شوروی و کره جنوبی تحت حمایت آمریکا قرار گرفت. پس از فروپاشی شوروی، کره شمالی در انزوای بیشتری فرو رفت. از آن سال‌ها تاکنون قوانین عجیب داخلی و مواضع بین‌المللی خاص این کشور در سایه مرزهای نیمه‌بسته به روی خبرنگاران و توریست‌ها و مردم سایر کشورها، کره شمالی را سوژه گزارش‌های عجیب و غیرقابل باور رسانه‌های دنیا کرده است. اخبار و گزارش‌هایی که بعضی‌هایشان هیچ‌گاه تأیید یا تکذیب نمی‌شوند و در کنار سایر ابهام‌ها از زندگی مردم در این کشور قرار می‌گیرند.

«کیم جونگ اون»، رهبر فعلی کره شمالی، از سال ۲۰۱۲ اداره این کشور را برعهده دارد. اطلاعات اندکی درباره دوران کودکی او وجود دارد و اساساً صحبت کردن درباره خانواده او جرم تلقی می‌شود. در کره شمالی، ۸ ژانویه روز تولد رهبرشان تعطیل اعلام شده است. با این حال، دقیقاً مشخص نیست او در سال ۱۹۸۳ به دنیا آمده است یا ۱۹۸۴. مادرش او را از کودکی «ستاره صبح» خطاب‌ می‌کرد. مردم کره شمالی تقریباً تا دو - سه سال مانده به مرگ «کیم جونگ ایل» شناختی از پسرش کیم جونگ اون نداشتند. او سومین پسر کیم جونگ ایل است و تا سال ۱۹۹۸ با نام مستعار در مدرسه‌ای انگلیسی‌زبان در برن سوئیس تحصیل می‌کرد.


بسیاری از تحلیل‌گران که زندگی شخصی کیم جونگ اون را مطالعه می‌کنند، معتقدند که مدل موی او به این دلیل انتخاب شده تا او هرچه بیشتر به پدرش شباهت داشته باشد و بتواند از کاریزمای او بهره ببرد.

زندگی مردم عادی در کره شمالی از زندگی رهبرانشان جدا نیست. همه‌چیز آمیخته به ایدئولوژی و سیاست است. مردم کره شمالی در یک سیستم طبقه‌بندی به نام «سُنگ بون» به سه طبقه اصلی تقسیم می‌شوند: طبقه هسته، طبقه مردد و طبقه متخاصم. در زیر شاخه این سه طبقه، ۵۱ رده‌بندی دیگر بر اساس امانتداری، وظیفه‌شناسی و وفاداری به رهبر و دولت کره شمالی وجود دارد.

سنگ بون در کره‌ای به معنای ماده است. این نهاد بدان معنی است که طبقه هر شهروند کره‌ای و رتبه‌بندی سیاسی - اجتماعی‌اش از بدو تولد و براساس خانواده‌ای که در آن به دنیا آمده، به وی نسبت داده می‌شود و هیچ شهروند کره‌ای بر طبقه خود کنترلی ندارد. طبقه هسته، طبقه وفادار به رژیم کیم محسوب می‌شود و به همین دلیل امتیازات قابل توجهی در تمامی جنبه‌های زندگی دریافت می‌کند. اعضای این طبقه شغل‌هایی را برعهده دارند که به حفظ بقای رژیم کیم کمک می‌کند. این طبقه در تمامی زمینه‌های خدمات اجتماعی شامل کار، تحصیل، امکانات درمانی و حتی امکانات غذایی، نسبت به بقیه طبقه‌ها اولویت دارد.

طبقه مردد، طبقه‌ای است که وفاداری‌اش به رژیم قابل بحث است، اما می‌تواند به رژیم از طریق عملکرد مناسب اقتصادی، سیاسی خدمت کند. حکومت کره شمالی بر این باور است که آموزش مداوم ایدئولوژی رژیم برای این طبقه الزامی است.

طبقه متخاصم طبقه‌ای است که حکومت دشمن و مخالف خود می‌داند. این طبقه درخصوص تحصیلات، کار، بهداشت و درمان، مواد غذایی و همه ابعاد زندگی مورد تبعیض واقع می‌شوند. هر فرد از هر سُنگ بونی با فردی از سُنگ بون خود ازدواج می‌کند؛ بطور مثال مردی از سنگ بون هسته هرگز با زنی از سنگ بون متخاصم وصلت نمی‌کند. این سیستم سنگ بون به طور دائمی در کره شمالی ادامه پیدا می‌کند.

با آغاز حکومت حزب حاکم در کره شمالی از بیش از شش دهه قبل، از این کشور و زندگی مردم در آن تصاویر زیادی منتشر نشده است، چراکه ورود دوربین عکاسی به این کشور ممنوع بود و خارجی‌ها هم اجازه سفر به آن را نمی‌یافتند. تصاویر عموماً از سال ۲۰۱۲ که رهبر جدید کره آزادی‌هایی را اعلام کرد به بعد گرفته و منتشر شده است.

پی بردن به واقعیت‌های درون کره شمالی برای افرادی که در این کشور زندگی نمی‌کنند، بسیار دشوار است و همواره یک مانع نفوذناپذیر بین ناظران خارجی و واقعیت کره شمالی وجود دارد. آنها که به این کشور در قالب عکاس یا گردشگر سفر می‌کنند در محافظت و همراهی نیروهای پلیس قرار دارند. از سوی دیگر، کره شمالی هم تلاشی برای شناساندن خود به دنیا نمی‌کند. تصاویر محدود منتشر شده تا حدودی بازتابی از زندگی روزمره مردم در کره شمالی است:


زندگی در کره شمالی قوانین خاص خود را دارد. در کره شمالی شب‌ها برای صرفه‌جویی در انرژی، برخلاف کره جنوبی، شهرها خاموش است. خط مرزی بین کره شمالی و جنوبی در این عکس با نور چراغ‌ها کاملاً قابل تشخیص است. علاوه بر این برق هنوز در این کشور کالایی کمیاب است. حتی در پیونگ یانگ، پایتخت کره شمالی شب‌ها تاریکی سراسر شهر را می‌پوشاند. در شهرها روشنایی‌ها ساعت ۱۱ خاموش می‌شود و برای صرفه‌جویی در مصرف برق در طول روز آسانسور ۱۵ دقیقه خاموش نگه داشته می‌شود.


کره شمالی در مقایسه با وسعت و جمعیتش یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های دنیا را دارد. بودجه سالیانه ارتش حدوداً شش میلیارد دلار آمریکاست. نهاد سنگ بون در کره شمالی به ارتش جایگاهی ویژه در دولت و جامعه می‌دهد. براساس آمار اعلام شده نهادهای نظامی بین‌المللی کره شمالی یک میلیون و ۶۰۰ هزار کارمند مسلح دارد. زنان در کره شمالی می‌توانند به عضویت ارتش درآیند.


ارتش کره شمالی یک نیروی ذخیره با بیش از ۸ میلیون عضو زن و مرد دارد. این ارتش در شبکه عظیمی از تأسیسات نظامی پراکنده در همه کشور شامل بنیاد بزرگ تولید سلاح، سیستم دفاع هوایی متراکم، سومین زرادخانه بزرگ سلاح‌های شیمیایی در جهان و بزرگترین مجموعه نیروهای عملیات ویژه جهان عمل می‌کند.


درحالیکه این کشور یکی از بزرگترین ارتش‌های جهان را دارد، دولت نمی‌تواند نیازهای بیش از یک میلیون نفر نیروی مسلح خود را تأمین کند. صحنه‌هایی به این شکل که در آن سربازها برای غذا و پول تجارت می‌کنند در این کشور رایج است. خدمت سربازی اجباری در این کشور بسته به نیازی که وجود دارد مشخص می‌شود و طول آن به ۱۰ سال هم می‌رسد. زنان نیز در این کشور به سربازی می‌روند و پایگاه‌های آموزشی ویژه‌ای دارند.


رضایت خانواده نقشی در ازدواج دخترها و پسرها ندارد این وزارت اطلاعات و امنیت این کشور است که بررسی صلاحیت‌ها برای ازدواج را انجام می‌دهد به این ترتیب که دو طرف باید یک گزارش کامل از نحوه آشنایی، میزان علاقه و احساسی که به هم دارند، علت آشنایی و … را به وزارت امنیت ارائه بدهند. پس از این مرحله و بررسی‌های لازم و شناسایی تمامی اقوام دختر و پسر برای آنها قرار مصاحبه صادر می‌شود و پس از بررسی سیستم‌های امنیتی و نظامی کره شمالی و حضور دختر و پسر و پاسخ دادن به سوال‌های خاص اگر مورد مشکوکی دیده نشود، اجازه ازدواج آنها صادر می‌شود. مراسم عروسی در کنار مقبره کیم ایل سونگ برگزار می‌شود.


کودکان کیم جونگ اون را پدر می‌خوانند و او مظهر قدرت مطلق در جهان دانسته می‌شود. آنها کشور خود را به عنوان «بهشت روی زمین» می‌دانند. به پسران و دختران خردسال یاد داده می‌شود که باید غرب را نفرین کرد و تنها راه کمک به کشور و کیم جونگ اون، درس خواندن و یادگیری فنون نظامی لازم برای دفاع از کشور است.


کشاورزی در کره شمالی بسیار اهمیت دارد. برای انجام بسیاری از امور از بچه‌های مدرسه استفاده می‌کنند. با وجود اهمیت کشاورزی بیشتر تولیدات آن به صورت غیرمکانیزه انجام می‌شود. مزارع اشتراکی است و کشاورزها هم مثل سربازهایی دانسته می‌شوند که در مزرعه خود در حال جنگند. با پخش تبلیغات، سخنرانی‌ها و موسیقی‌های انگیزشی در مزارع اشتراکی از طریق بلندگوهای بزرگ هر روز کشاورزان را به طرف مزارع می‌خوانند. دانش‌آموزانی که پرچم‌های انقلابی و دسته‌های گل در دست دارند، به نوبت تلاش می‌کنند تا روحیه کشاورزان را بالا نگه دارند. شعارهایی که روی دیوارها نوشته شده هم همه شهروندان را به وفاداری و رها کردن تمام دنیا تشویق می‌کنند.


هر شهروندی در کره شمالی در قبال نگهداری از خانه خود مسئول است. پیش از زمستان سقف خانه را برای حفاظت از برف و باران بررسی می‌کنند و با کاهگل کشی مانع از خراب شدن آن می‌شوند. برای رسیدگی به خانه وسایل و امکانات زیادی در مناطق روستایی در دست نیست و آنها باید با ابزار طبیعی این کار را انجام دهند. مردم در هر نقطه از این کشور که زندگی می‌کنند باید تا آخر عمر همان‌جا بمانند و حق خروج از منطقه محل سکونت خود را ندارند. اگر زمانی خواستند سفری انجام دهند یا برای کاری از روستا یا شهر خود خارج شوند، حتماً باید اجازه حکومتی داشته باشند؛ در غیر اینصورت قانون‌شکنی کرده‌اند و مجازات خواهند شد. آنتن تلویزیون در پشت بام خانه مجاور در این عکس دیده می‌شود. آنچه از طریق تلویزیون پخش می‌شود تنها با موضوع تبلیغ حکومت است و مردم کره شمالی هرگز هیچ فیلم خارجی را در تلویزیون یا سینما‌هایشان ندیده‌اند.


پیونگ پانگ عمیق‌ترین شبکه متروی جهان را دارد. این شبکه در عین حال به عنوان پناهگاه شهری در برابر بمب‌ها هم استفاده می‌شود. مترو ۱۰۰ متر زیر زمین عمق دارد و از مکان‌های جذاب برای دیدن در این کشور است؛ چراکه عکس‌های زیادی در آن قرار داده شده است. سیستم متروی این کشور که ۱۰۰ متر زیر زمین است، در دهه ۱۹۷۰ با کمک شوروی و چین ساخته شد و قرار بود در صورت بروز حمله هسته‌ای به پناهگاهی برای مردم تبدیل شود.


مقامات کره شمالی به تازگی مردم این کشور را تشویق می‌کنند که در انجام امور تفریحی و ورزشی فعال‌تر باشند. آنها خواسته‌اند این موضوع در سطح نخبگان کشور هم انجام شود زیرا به این نتیجه رسیده‌اند که ورزش می‌تواند در بسیج توده‌ها مؤثر باشد و انرژی ایجاد کند.


استفاده از خودرو در این کشور تنها محدود به مقامات کشوری و لشکری است و سایر مردم تنها می‌توانند از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. رفتن با خودرو به محل کار ممنوع است و بیشتر مردم برای جابجایی‌ها از دوچرخه استفاده می‌کنند. صنعت خودرو در کره شمالی بخشی از اقتصاد ملی این کشور به حساب می‌آید و در اختیار ارتش است. تنها بخش محدودی به صورت شبه‌خصوصی در حوزه خودرو فعالیت می‌کند. در کره شمالی انواع خودروهای سواری، کامیون و اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها تولید می‌شوند. خودروسازی در این کشور به جای مونتاژ به مهندسی معکوس پناه آورده و با این‌کار توانسته تولیدات کمپانی‌های جیپ، تویوتا و حتی موتورهای چینی را هم بازتولید کند.


بیش از ۱۵۰۰ مایل در ساحل کره شمالی برای ممانعت از تلاش مردم برای رفتن به خارج از کشور با حصار الکتریکی احاطه شده است. مردم عادی کره شمالی نمی‌توانند به راحتی وارد نوار مرزی شوند به ویژه مرز با کره جنوبی یک منطقه به شدت نظامی و کنترل شده است. نزدیک شدن به نوار مرزی چین هم دشوار ولی از مرز کره جنوبی ساده‌تر است. مردم در آنجا سعی می‌کنند از سیم‌کارت‌های چینی استفاده کنند و در مواردی توانسته‌اند تلفن‌های موبایل چینی را به شکل قاچاق وارد کشور کنند. اگر آنها بتوانند به شبکه تلفن موبایل چین وصل شوند می توانند به هر نقطه دنیا تلفن بزنند. در عین حال بدون ایجاد هر نوع مانعی از سوی حکومت می‌توانند به شبکه جهانی اینترنت دسترسی پیدا کنند. به همین خاطر دولت این نواحی مرزی را به شدت کنترل کرده و تلاش می‌کند کسانی را که از تلفن موبایل استفاده می‌کنند، پیدا کند.


قوانین حاکم بر کره شمالی تمامی جوانب زندگی مردم را تحت کنترل قرار داده و بر تمامی بخش‌های زندگی‌شان به نوعی تأثیر گذاشته است. تصاویر رهبران کره شمالی باید در درون تمام منازل نصب شده باشد. علاوه بر آنها تصاویر تعدادی از افسران عالی‌رتبه نظامی هم در برخی منازل دیده شده است.


کره شمالی برای بیش از دو دهه است که با بحران غذا روبروست. دولت در این کشور مسوول تهیه مواد لازم به صورت کوپنی است. مردم درآمد ماهانه بسیار ناچیز دارند و در بیشتر موارد با وجود کمک‌های دولت نیازهای اولیه شان تامین نمی‌شود. فقر و قحطی بر بسیاری از خانواده‌های این کشور حاکم است.

به دلیل این مشکلات مسئولان امور تولیدی نباید کوچکترین اشتباهی‌ در انجام وظایف خود داشته باشند، چراکه با برخوردهای سخت و اعدام از سوی حکومت مواجه خواهند شد. دولت کره‌شمالی معتقد است کمک‌های غذایی کشورهای دیگر بر طرز فکر مردم اثرات سوء دارد و برای اینکه از آلودگی فرهنگی که نتیجه مصرف این غذاهاست در امان بمانند، از پذیرفتن آن سر باز می‌زند. سازمان تغذیه جهانی بارها درباره قحطی و گرسنگی در این کشور هشدار داده است. در این تصویر مردی در حال جمع‌آوری علف برای خوردن است.


کره شمالی تقریباً نسبت به خارج در محاصره قرار دارد. آنها اگر نه هیچ، اما مواجهه و رویارویی خیلی کمی با ملیت‌ها و نژادهای دیگر دارند. از سال ۲۰۱۲ میلادی و به دنبال تغییر و تحولات در حکومت کره بیش از ۵ هزار گردشگر خارجی توانسته‌اند تاکنون مجوز ورود به این کشور را گرفته و به کره شمالی سفر کنند. در تمام مدت سفر مسئولان دولتی گردشگران را همراهی می‌کنند. این عکس واکنش یک گروه از مردم را در زمان مواجهه شدن با غربی‌ها نشان می‌دهد.


در این کشور استفاده از شبکه جهانی اینترنت جرم تلقی می‌شود و مجازات اعدام دارد و تنها می‌توان از شبکه داخلی «اینترانت» استفاده کرد. کره شمالی به شدت مضامینی را که روی شبکه اینترانت کشور منتشر می‌شود کنترل می‌کند. یکی از مضامین شبکه اینترانت کره شمالی انعکاس و نشر سخنان رهبر این کشور است. ولی در کنار آن دستور پخت غذا و نکاتی هم در مورد تغذیه منتشر می‌کند.

تعدادی از دانشجویان با استعداد و نخبه در مؤسسات دولتی که به شدت تحت کنترل هستند، آموزش می‌بینند و تا حدی به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند. این کشور برنامه‌نویسان کامپیوتری بسیار پیشرفته‌ای دارد که انواع و اقسام سیستم‌ها و نرم‌افزارهای پیچیده را طراحی کرده و ساخته‌اند. به گفته رئیس اداره امنیت کره جنوبی، در فاصله دو ماه، کره شمالی از طریق بدافزارهایی که در بازی‌های کامپیوتری جاسازی کرده بود، سعی کرده ارتباطات تلفن موبایل بیش از ۲۰ هزار نفر در کره جنوبی را کنترل کند. البته دولت کره شمالی این اتهام را تکذیب کرده است.

کره شمالی سال گذشته یک تبلت جدید به نام سامجییون را ساخت که با سیستم عامل اندروید کار می‌کند و تعداد زیادی از بازی‌های کامپیوتری در آن نصب شده است. یکی از نرم‌افزارهایی که در این تبلت نصب شده، نسخه دیجیتال رمان مشهور «برباد رفته» است و روزنامه واشنگتن‌پست درباره آن نوشت این نسخه مقدمه‌ای داشت که در آن توضیح داده شده بود «این داستان برای درک گسترش سرمایه‌داری مدرن در سراسر آمریکا بسیار مفید است.» البته برنامه‌نویسان این کشور به دلیل دسترسی نداشتن به جهان خارج نمی‌دانند با چه محصولاتی باید رقابت کنند و چه چیزی بسازند. در این کشور داشتن کامپیوتر شخصی نیازمند دریافت مجوز از مقامات دولت‌های محلی است و همه سیستم‌های کامپیوتری در اداره پلیس کره شمالی ثبت شده‌اند.


در کره شمالی از هر ۱۲ نفر جمعیت این کشور، یک نفر تلفن موبایل هوشمند دارد. این آمار را مؤسسه کوریولینک که شبکه ارتباطات موبایل را مدیریت می‌کند اعلام کرده است. طبق آمارهایی که یک شرکت مصری اخیراً منتشر کرده، حدود دو میلیون نفر در کره شمالی مشترک این شبکه مخابراتی تلفن‌های هوشمند هستند. میزان استفاده مردم کره شمالی از تلفن‌های موبایل آنقدر زیاد است که دولت این کشور برای مردم در مورد نحوه رفتار و آداب استفاده از موبایل راهنما و دستورالعمل‌هایی منتشر کرده است.

دولت به سفارتخانه‌ها و دفتر مؤسسات خارجی اعلام کرده «پخش علایم مخابراتی این سیستم‌ها روی محیط اطراف تأثیرات زیانباری گذاشته است» و در نتیجه جواز استفاده از سیستم وای‌فای در این ساختمان‌ها لغو شده است. خبرگزاری یونهاپ، متعلق به کره جنوبی، نوشت یک شهروند کره شمالی که در یکی از شرکت‌های نظامی کشورش مشغول به کار بود، با تلفن همراه خود با یکی از دوستانش که در سال ۲۰۰۱ به سئول پایتخت کره جنوبی گریخته بود، تماس گرفت و در مورد قیمت برنج و شرایط زندگی در کره شمالی با او صحبت کرد؛ این کار او از طرف دولت تخطی از قوانین تلقی شد و در نتیجه حکمی جز اعدام برای او صادر نشد.


کره شمالی اعلام کرده است در نظر دارد یک منطقه صنعتی در هر استان این کشور ایجاد کند و اخیراً قوانینی را برای ارائه مشوق‌های ویژه و تضمین شده به سرمایه‌گذاران تصویب کرده است و خودمختاری بیشتر برای رسید به تصمیمات کاری برای رونق کسب و کار و ترویج آن داده است. در این تصویر زنان دوزنده در یک کارگاه خیاطی در کارخانه نساجی سونبونگ کار می‌کنند.


مراسم احترام به مقبره کیم ایل سونگ در سالگرد تولد وی انجام می‌شود. ۱۵ آوریل «روز خورشید» نامگذاری شده است. رهبران و مردم کره شمالی معتقدند که او نمرده است بلکه به خورشید پیوسته و هر روز جهان را گرم و روشن می‌کند. مردم در این کشور بیشتر به امورات روزانه خود می‌پردازند و چندان به دنبال اخبار و اطلاعات خارج از مرزهای آن نیستند. فروشگاه‌ها، انواع تفریحات، خوراکی‌ها و کالاها و خدمات عادی در این کشور وجود دارد و با همه محدودیت‌ها از زندگی خود ناراضی نیستند. آنها معتقدند خوشبخت‌ترین انسان‌های روی زمین هستند!