آنهایی که نباید در توافق فراموش نشوند

تابناک: در همین راستا باید متذکر شد که اگرچه مذاکرات ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ در ایستگاه وین به پایان رسید؛ اما در دوازده سال گذشته که مذاکرات در حال انجام بود، افراد زیادی زحمات بسیاری متقبل شده اند که در نهایت ماحصل آن توافق هسته ای میان ایران و شش کشور قدرتمند جهان شد.

در مذاکرات اخیر در دولت جدید سه گروه مذاکرات هسته ای را به پیش بردند. در پیشانی این گروه ها، تیم مذاکره کننده وزارت خارجه به ریاست دکتر محمد جواد ظریف قرار دارند که عموما مسائل سیاسی و حقوقی مذاکرات را پیش می بردند.

علاوه بر تیم مذاکرات سیاسی و حقوقی وزارت امور خارجه و کارشناسان آن، تیم دیگری که مذاکرات فنی را هدایت می کرد قرار داشت.
این تیم که کارشناسانش از همان ابتدای مذاکرات با گروه 1+5 در مذاکرات حضور داشتند و رئیس آنان یعنی علی اکبر صالحی هم در میان مذاکرات به جمع آنان پیوست، نقش مهمی در حل و فصل کردن مسائل فنی مذاکرات بر عهده داشت، به گونه ای که با حضور صالحی بار فنی مذاکرات از دوش ظریف برداشته شد و صالحی در دیدارهای متعددی که با مونیز وزیر انرژی آمریکا داشت، مسائل فنی مربوط به نیروگاه آب سنگین اراک را به شکل قابل قبولی فرموله کرد و در سایر مسائل فنی نیز با جزئیات به حل اختلافات تا حدی که امکان داشت پرداختند.

در کنار تیم سیاسی و فنی، امیر دریابان شمخانی حضور داشت. حضور شمخانی در نقش دبیر شورای عالی امنیت ملی، این اطمینان خاطر را به تیم های مذاکراتی صف و همچنین مردم داد که کسی عمده نقش سیاستگذاری اجرایی مذاکرات را بر عهده گرفته که خود متخصص در مهم ترین بخش مذاکرات (بخش پی ام دی)، یا مطالعات نظامی ادعایی بود. شمخانی که در سابقه خود، فرماندهی رده های مختلف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی را بر عهده داشت و هشت سال هم وزیر دفاع کشور بود، آنقدر اشراف بر مسائل تخصصی نظامی داشت که بتواند با تدبیر لازم، تیم های مذاکراتی را درباره ابعاد ادعایی نظامی برنامه هسته ای ایران مدیریت و ابعاد و اطلاعات لازم برای مقابله با ادعاهای گروه 1+5 را به تیم های مذاکراتی منتقل کند.
افرادی که هرگز در توافق هسته ای نباید نام آنها را فراموش کنیم

وی همچنین در دیدارهای مهمی که با مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی داشت، در نقش یک هدایت کننده، توانست مدلی از همکاری بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به دست آورد؛ به عبارت دیگر، تیم ستاد به مدیریت شمخانی، نقش پررنگی در کمک به تیم مذاکره کننده صف در حل مهم ترین موانع مذاکرات یعنی بحث ابعاد احتمالی ادعایی برنامه هسته ای نظامی و همچنین شیوه جدید همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی ایفا نمود.

اما شاید در این میان باید به نقش کسانی نیز که در گذشته در سازمان انرژی اتمی حضور داشتند نیز اشاره کرد. از جمله کسانی که به حق باید به نقش وی در قوت گرفتن فناوری هسته ای اذعان کرد؛ آقای غلامرضا آقازاده رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی است.

به نحوی که باید گفت اکثر بخش‌های برنامه‌ی صلح آمیز هسته‌ای در در دوران ۱۲ ساله‌ی ریاست آقازاده بر سازمان انرژی اتمی آغاز و تکمیل شده‌اند. تأسیسات غنی‌سازی نطنز، مجتمع تولید کیک زرد در اصفهان و نیز بهره‌برداری از منابع اروانیوم ساغند از جمله اجزای کارنامه سازمان انرژی اتمی در این دوره‌اند.

غلامرضا آقازاده، پیش از آن که در سال ۱۳۷۶ از سوی رئیس دولت اصلاحات به ریاست سازمان انرژی اتمی گمارده شود، به مدت ۱۲ سال وزیر نفت ایران بود. وی بعد از پیروزی دولت اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری معاون رئيس‌جمهور در امور انرژی اتمی شد.آقازاده در آن دوران تلاش های بسیاری کرد که از جمله می توان به سرعت بخشیدن به ساخت نیروگاه اتمی بوشهر اشاره کرد. آقازاده با روسیه در این مورد پیمان همکاری بست و با چین راجع به پروژه‌ای دیگر وارد گفت‌وگو شد، امری که موجبات خشم دولت آمریکا را پدید آورد.