درخواست ارائه لایحه برجام به مجلس
معادلات پیشین درباره چگونگی تصویب توافق هسته‌ای، از روز گذشته رسما تغییر کرد.
روزنامه شرق: معادلات پیشین درباره چگونگی تصویب توافق هسته‌ای، از روز گذشته رسما تغییر کرد.
درحالی‌که تا پیش از این نشانه‌ها حاکی از تصویب توافق در شورای‌عالی امنیت ملی و ارائه گزارش آن به مجلس بود، دیروز محمد سقایی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت مجلس، با بیان اینکه رئیس مجلس ضرورت ارائه لایحه درباره برجام را به دولت اعلام کرده، گفت: «در موضوع برجام چون تعهداتی را دولت ایران برعهده می‌گیرد، این یک موافقت‌نامه است و طبق قانون اساسی باید برای تصویب به مجلس بیاید، یعنی درواقع ما به اسم آن کار نداریم و به محتوا کار داریم و به نظر من باید در این زمینه موضوع به‌صورت لایحه به مجلس ارائه شود و مورد بررسی و رأی‌گیری قرار گیرد».
سقایی این خبر را در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی مجلس یعنی «خانه ملت» اعلام و در ادامه هم تأکید کرده: «بنده اطلاع دارم که ریاست محترم مجلس به دولت اعلام کرده است که برجام در قالب لایحه باید به مجلس فرستاده شود».
سقایی همچنین تصریح کرد: «موافقت‌نامه‌های معمولی بین کشورها در زمینه حمل‌ونقل و ترابری و همه زمینه‌های دیگر در صحن مجلس بررسی و رأی‌گیری می‌شود و سابقه نداشته است موافقت‌نامه‌ای بین ایران و سایر دول بررسی نشود و به مجلس نیاید و در موضوع برجام نیز چون تعهداتی را دولت ایران برعهده می‌گیرد این یک موافقت‌نامه است و طبق قانون اساسی باید برای تصویب به مجلس بیاید و مورد بررسی و رأی‌گیری قرار گیرد».
چرا مسیر تغییر کرد
هرچند علی لاریجانی در جلسات پیشین مجلس و در پاسخ به تذکر احمد توکلی درباره لزوم ارائه توافق در قالب لایحه از سوی دولت، این موضوع را تلویحا تأیید کرده بود، اما دیروز خبرگزاری مجلس با انتشار این خبر، کد مهمی را مخابره کرد؛ کدی با این مضمون که مسیر تصویب توافق تغییر کرده است.
نشانه‌های این تغییرمسیر را شاید می‌شد از رویکرد چهره‌هایی که طی روزهای گذشته اقدام به نقد توافق هسته‌ای کرده‌اند دریافت. با اصرار چهره‌ای نظیر علم‌الهدی بر تکرار مخالفت خود با متن توافق در چند نوبت طی روزهای گذشته وقتی با اعلام «دلواپسی» حدادعادل همراه شد، می‌شد فهمید که اتفاقاتی در حال وقوع است.
پیش از این لاریجانی در فراکسیون رهروان‌ولایت اعلام کرده بود: «موضوع هسته‌ای زیرنظر مقام‌معظم‌رهبری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و مجلس در ارتباط با این موضوع نگرانی نداشته باشد و آنچه که به مصلحت کشور است، در موردش تصمیم‌گیری می‌شود و گزارش آن به مجلس ارائه خواهد شد».
حتی مصوبه مجلس درباره نتیجه مذاکرات هسته‌ای هم تصریح داشت که نتایج به مجلس گزارش می‌شود و هیچ اشاره‌ای به لزوم تصویب توافق در مجلس نشده بود. این مسئله از همان ابتدا مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان و حقوق‌دانان قرار گرفت.
چراکه قانون اساسی بر لزوم تصویب همه عهدنامه‌ها و توافق‌نامه‌ها در مجلس تأکید دارد و شیوه‌ای که برای تصویب توافق در جایی بیرون از مجلس در پیش گرفته شده بود، می‌توانست سرآغاز بدعتی خطرناک باشد.
علی مطهری نیز دو هفته قبل در نطق میان‌دستور خود به این نکته اشاره کرد و دخالت شورای‌عالی امنیت ملی و شوراهای دیگر نظیر شورای انقلاب فرهنگی در امور قانون‌گذاری و قضا را غیرموجه دانست.
بررسی برای آری یا نه
در چنین شرایطی به نظر می‌رسید علت تغییرمسیر تصویب توافق هسته‌ای، نگرانی از کارشکنی تندروهایی باشد که بررسی توافق در صحن علنی میدان را برای ادامه تاخت‌وتازهایشان علیه دولت، مذاکرات و توافق مهیا خواهد کرد.
البته در مقابل این نگرانی، بسیاری از نمایندگان معتقد بودند که مخالفت‌های اقلیت مجلس تأثیری در تصویب نهایی‌توافق نخواهد داشت و درنهایت اکثریت مجلس به این توافق رأی مثبت خواهند داد.
درباره حدود دخالت مجلس در مسیر توافق نیز عباسعلی منصوری‌آرانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، گفته است: «نمایندگان تنها به یک سؤال درباره برجام پاسخ و رأی خواهند داد و سؤال این است که آیا با برجام موافق هستند که نمایندگان پاسخ بله یا خیر می‌دهند.
نمایندگان صرفا نظر می‌دهند که آیا با برجام موافق یا مخالف هستند، به‌جز این در جلسه علنی موضوع دیگری مطرح نخواهد شد و نمایندگان به‌هیچ‌وجه حق ورود به متن را ندارند، چون به‌طور‌مثال برای جابه‌جایی یک «واو» این متن باید شش کشور جمع شده و درباره آن اظهارنظر کنند که این کار شدنی نیست».
هم‌زمان با این تحولات و آن‌گونه که محمدحسین فرهنگی، دبیر هیأت‌رئیسه مجلس، خبر داده، قرار است در جلسه دوشنبه این هفته مجلس، انتخاب اعضای کمیسیون ویژه بررسی توافق هسته‌ای انجام شود؛ کمیسیونی که طی روزهای گذشته تلاش فراوانی از سوی طیف مخالف توافق انجام شده تا بتوانند سهم قابل‌توجهی از ١٥ عضو آن را به خود اختصاص دهند.
به‌این‌ترتیب می‌توان انتخابات روز دوشنبه را مقدمه‌ای برای وزن‌کشی موافقان و مخالفان بهارستان‌نشین توافق دانست؛ انتخاباتی که پیروزی قابل‌پیش‌بینی اعتدالیون در آن، مقدمه‌ای خواهد بود، بر پیروزی آنها در روز رأی‌گیری برای اصل توافق.
درحالی‌که تا پیش از این نشانه‌ها حاکی از تصویب توافق در شورای‌عالی امنیت ملی و ارائه گزارش آن به مجلس بود، دیروز محمد سقایی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت مجلس، با بیان اینکه رئیس مجلس ضرورت ارائه لایحه درباره برجام را به دولت اعلام کرده، گفت: «در موضوع برجام چون تعهداتی را دولت ایران برعهده می‌گیرد، این یک موافقت‌نامه است و طبق قانون اساسی باید برای تصویب به مجلس بیاید، یعنی درواقع ما به اسم آن کار نداریم و به محتوا کار داریم و به نظر من باید در این زمینه موضوع به‌صورت لایحه به مجلس ارائه شود و مورد بررسی و رأی‌گیری قرار گیرد».
سقایی این خبر را در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی مجلس یعنی «خانه ملت» اعلام و در ادامه هم تأکید کرده: «بنده اطلاع دارم که ریاست محترم مجلس به دولت اعلام کرده است که برجام در قالب لایحه باید به مجلس فرستاده شود».
سقایی همچنین تصریح کرد: «موافقت‌نامه‌های معمولی بین کشورها در زمینه حمل‌ونقل و ترابری و همه زمینه‌های دیگر در صحن مجلس بررسی و رأی‌گیری می‌شود و سابقه نداشته است موافقت‌نامه‌ای بین ایران و سایر دول بررسی نشود و به مجلس نیاید و در موضوع برجام نیز چون تعهداتی را دولت ایران برعهده می‌گیرد این یک موافقت‌نامه است و طبق قانون اساسی باید برای تصویب به مجلس بیاید و مورد بررسی و رأی‌گیری قرار گیرد».
چرا مسیر تغییر کرد
هرچند علی لاریجانی در جلسات پیشین مجلس و در پاسخ به تذکر احمد توکلی درباره لزوم ارائه توافق در قالب لایحه از سوی دولت، این موضوع را تلویحا تأیید کرده بود، اما دیروز خبرگزاری مجلس با انتشار این خبر، کد مهمی را مخابره کرد؛ کدی با این مضمون که مسیر تصویب توافق تغییر کرده است.
نشانه‌های این تغییرمسیر را شاید می‌شد از رویکرد چهره‌هایی که طی روزهای گذشته اقدام به نقد توافق هسته‌ای کرده‌اند دریافت. با اصرار چهره‌ای نظیر علم‌الهدی بر تکرار مخالفت خود با متن توافق در چند نوبت طی روزهای گذشته وقتی با اعلام «دلواپسی» حدادعادل همراه شد، می‌شد فهمید که اتفاقاتی در حال وقوع است.
پیش از این لاریجانی در فراکسیون رهروان‌ولایت اعلام کرده بود: «موضوع هسته‌ای زیرنظر مقام‌معظم‌رهبری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و مجلس در ارتباط با این موضوع نگرانی نداشته باشد و آنچه که به مصلحت کشور است، در موردش تصمیم‌گیری می‌شود و گزارش آن به مجلس ارائه خواهد شد».
حتی مصوبه مجلس درباره نتیجه مذاکرات هسته‌ای هم تصریح داشت که نتایج به مجلس گزارش می‌شود و هیچ اشاره‌ای به لزوم تصویب توافق در مجلس نشده بود. این مسئله از همان ابتدا مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان و حقوق‌دانان قرار گرفت.
چراکه قانون اساسی بر لزوم تصویب همه عهدنامه‌ها و توافق‌نامه‌ها در مجلس تأکید دارد و شیوه‌ای که برای تصویب توافق در جایی بیرون از مجلس در پیش گرفته شده بود، می‌توانست سرآغاز بدعتی خطرناک باشد.
علی مطهری نیز دو هفته قبل در نطق میان‌دستور خود به این نکته اشاره کرد و دخالت شورای‌عالی امنیت ملی و شوراهای دیگر نظیر شورای انقلاب فرهنگی در امور قانون‌گذاری و قضا را غیرموجه دانست.
بررسی برای آری یا نه
در چنین شرایطی به نظر می‌رسید علت تغییرمسیر تصویب توافق هسته‌ای، نگرانی از کارشکنی تندروهایی باشد که بررسی توافق در صحن علنی میدان را برای ادامه تاخت‌وتازهایشان علیه دولت، مذاکرات و توافق مهیا خواهد کرد.
البته در مقابل این نگرانی، بسیاری از نمایندگان معتقد بودند که مخالفت‌های اقلیت مجلس تأثیری در تصویب نهایی‌توافق نخواهد داشت و درنهایت اکثریت مجلس به این توافق رأی مثبت خواهند داد.
درباره حدود دخالت مجلس در مسیر توافق نیز عباسعلی منصوری‌آرانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، گفته است: «نمایندگان تنها به یک سؤال درباره برجام پاسخ و رأی خواهند داد و سؤال این است که آیا با برجام موافق هستند که نمایندگان پاسخ بله یا خیر می‌دهند.
نمایندگان صرفا نظر می‌دهند که آیا با برجام موافق یا مخالف هستند، به‌جز این در جلسه علنی موضوع دیگری مطرح نخواهد شد و نمایندگان به‌هیچ‌وجه حق ورود به متن را ندارند، چون به‌طور‌مثال برای جابه‌جایی یک «واو» این متن باید شش کشور جمع شده و درباره آن اظهارنظر کنند که این کار شدنی نیست».
هم‌زمان با این تحولات و آن‌گونه که محمدحسین فرهنگی، دبیر هیأت‌رئیسه مجلس، خبر داده، قرار است در جلسه دوشنبه این هفته مجلس، انتخاب اعضای کمیسیون ویژه بررسی توافق هسته‌ای انجام شود؛ کمیسیونی که طی روزهای گذشته تلاش فراوانی از سوی طیف مخالف توافق انجام شده تا بتوانند سهم قابل‌توجهی از ١٥ عضو آن را به خود اختصاص دهند.
به‌این‌ترتیب می‌توان انتخابات روز دوشنبه را مقدمه‌ای برای وزن‌کشی موافقان و مخالفان بهارستان‌نشین توافق دانست؛ انتخاباتی که پیروزی قابل‌پیش‌بینی اعتدالیون در آن، مقدمه‌ای خواهد بود، بر پیروزی آنها در روز رأی‌گیری برای اصل توافق.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر