انتقاد زیباکلام از سیاست هسته‌ای دولت قبل
صادق زیباکلام با بیان اینکه "نقد مسائل کلان حکومتی در روال نظام جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب نادر بوده است"، اظهار کرد: با این وجود مذاکرات هسته‌ای ایران برای نخستین بار در سطح کشور مورد بررسی موافقان و مخالفان آن قرار گرفته است.
ایسنا: بعدازظهر امروز (شنبه) صادق زیباکلام در نشست هم‌اندیشی تبیین دستاوردهای مذاکرات هسته‌ای که به همت انجمن اسلامی دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد با بیان اینکه "نقد مسائل کلان حکومتی در روال نظام جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب نادر بوده است"، اظهار کرد: براساس یک روال معمول همواره تنها یک نظر رسمی حکومتی در کشور مطرح می‌شود و نظرات نخبگان، دانشگاهیان، روحانیون و نویسندگان نادیده گرفته می‌شود. با این وجود مذاکرات هسته‌ای ایران برای نخستین بار در سطح کشور مورد بررسی موافقان و مخالفان آن قرار گرفته است.
وی با اشاره به مناسبت‌های تقویمی ایران افزود: در تقویم مناسبتی ایران روزهایی وجود دارند که صدا و سیما و مسئولان حکومتی از آنها با افتخار یاد می‌کنند. با این وجود آیا تاکنون چیزی درباره بیانیه الجزایر و توافق صورت گرفته میان ایران و آمریکا در سال ۵۹ و آزادی گروگان‌های آمریکایی دیده شده است؟
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اعتقاد به اینکه توافق الجزایز چیز افتخارآمیزی برای مملکت ایران نیست، گفت: آیا ایران براساس این توافق آمریکا را سر جای خود نشاند؟ با این وجود اگر روزنامه‌های پرتیراژ سالهای ۵۸ و ۵۹ را نگاه کنید خواهید دید که تیتر اول همه رسانه‌ها این توافقنامه را موفقیت‌آمیز و قابل مباهات خواندند و از ایران به اسم ملتی قهرمان، شجاع و بزرگوار یاد می‌کنند.
وی با بیان اینکه مهندس بازرگان تنها مخالف گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی در ایران بود، ادامه داد: با این وجود در خلال آن سالها بازرگان محکوم اعلام شد و به عنوان نیرویی وابسته، نفوذی و آمریکایی لقب گرفت. در ارتباط با جنگ تحمیلی نیز عدم پذیرش رای مخالف امروز به شکل بیشتری نمود یافته است. برخی هاشمی رفسنجانی را مقصر قبول توافق ۵۹۸ می‌دانند و برخی دیگر او را تایید می‌کنند.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران سخنان موافقان و مخالفان توافق هسته‌ای ایران را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: شاید بزرگترین دستاورد مذاکرات هسته‌ای ایران در دو سال گذشته شکسته شدن تابوی شنیده شدن صدای مخالف درباره موضوعی در سطح کلان حکومتی است. اگرچه مساله هسته‌ای ایران هنوز به نتیجه نرسیده است اما نظام شنیدن نظری به جز نظر حکومت را پذیرفته است و این البته مدیون دلواپسان است.
زیباکلام با زیر سوال بردن اقدام مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم تصریح کرد: سعید جلیلی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران از سال ۱۳۸۶ روند گفت‌وگوهای هسته‌ای با گروه ۱+۵ را بر عهده گرفت اما در این سالها هیچ کس از او یا تیم هسته‌ای ایران نپرسید که دستاورد شما در این سالها چه بوده است؟
وی ادامه داد: شروع مجدد مذاکرات هسته‌ای ایران با تیم جدید هسته‌ای از شهریور ماه ۱۳۹۲ خواسته یا ناخواسته مخالفت دلواپسان را به همراه داشت. افرادی که علیه خط مشی رسمی نظام از خود واکنش نشان دادند و به شکل صریح و علنی توافق ژنو را از قرارداد ترکمانچای نیز بدتر دانستند. بنابراین می‌توان گفت که ایران بیان مخالفت را به جبهه پایداری و طرفداران احمدی‌نژاد مدیون است.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اعتقاد به اینکه مخالفت دلواپسان در ادامه سیاست‌های آنها در طول ۸ سال دولت احمدی نژاد را نیز نشانه گرفت گفت: دلواپسان نکته مهمی را نادیده گرفتند اینکه در حال بریدن شاخه‌ای هستند که خود روی آن نشسته‌اند و همان گونه مخالفت علیه سیاست‌های هسته‌ای دولت یازدهم می‌تواند وجود داشته باشد اعتراض به سیاست های خارجی پیش از این دوران نیز یک موضوع جایز و به حق است. بنابراین می‌توان گفت که اعتراض علیه سیاست‌های کلی نظام شاید بزرگترین دستاورد مذاکرات هسته‌ای دولت یازدهم است و این یک نقطه عطف تاریخی برای ایران محسوب می‌شود.
وی با طرح این پرسش که آیا اعتراض علیه سیاست‌های هسته‌ای دولت یازدهم یک تاکتیک است یا استراتژی خاطرنشان کرد: صحبت کردن درباره این موضوع چندان آشکار نیست اما به طور حتم این مساله آغازی برای طرح پرسش‌هایی در خصوص سیاست‌های قبلی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌تواند باشد. اینکه در حال حاضر چرا جمهوری اسلامی ایران از ۲۵ میلیون یمنی حمایت می کند در حالی‌که این پشتیبانی دستاوردی برای منافع ملی ما ندارد و یا ممکن است دامنه طرح این پرسش‌ها به موضع ایران در قبال لبنان، سوریه و عراق نیز برسد.
این استاد دانشگاه افزود: شاید روزی این سوال در سطح کشور مطرح شود که چرا در بیانیه الجزایر هر دو طرف نسبت به تعهدات خود بی‌توجه شدند و آیا پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران صحیح بوده است یا خیر؟ اینکه اگر توجیه مسئولان آن زمان برای پایان جنگ حفظ تمامیت ارضی بود پس چرا جنگ تحمیلی در سال ۶۱ تمام نشد؟
وی در پاسخ به این سوال که توافق هسته‌ای ایران چه تاثیری بر حفظ و حراست از میراث فرهنگی کشور دارد؟ گفت: بررسی این مساله کاملا مجزا از مساله هسته‌ای است. ایران برخلاف سایر کشورهای جهان نسبت به حفظ میراث فرهنگی خود بسیار بی توجه است پرونده ایران در زمینه حفظ و حراست از گذشته به قدری هولناک است که انسان را به یاد رفتار بربرها و اقوام وحشی می‌اندازد. این در حالی است که اگر برنامه‌های صدا و سیما در طول یک هفته مورد بررسی قرار گیرند در تمام برنامه‌ها ایران به عنوان ملتی شجاع، آزاده و دارای تاریخ غنی شناخته می‌شود.
زیباکلام با بیان اینکه تهران امروز هیچ نشانه‌ای از پایتخت بودن خود در طول دو قرن گذشته ندارد، ادامه داد: تهران در دوران پهلوی و قاجار پایتخت ایران بوده اما چه آثاری از آن زمان به جز برج‌ها برجای مانده است. با این حال به نظر من دولت یازدهم در بحث صیانت از آثار باستانی به شکل قابل توجهی عمل کرده است.
وی با بیان اینکه روح این پرسش که آیا می‌توان به آمریکایی‌ها اعتماد کرد یا خیر، اشتباه است، گفت: این جمله تنها در مورد آمریکایی‌ها نیست که صحت ندارد؛ مگر تضمینی به افغان‌ها، هلندی یا عرب‌ها وجود دارد؟ آمریکایی‌ها نیز ایران را کشوری قابل اعتماد نمی‌دانند چراکه در جریان قرارداد الجزایر هر دو طرف به شکل روشن و آشکار تعهدات خود را زیر پا گذاشتند. در میان گروه ۱+۵ حتی به روس‌ها هم نمی‌توان اعتماد کرد. دولتی که امروز یک چیز می‌گوید و فردا چیز دیگر.
این کارشناس مسایل سیاسی با تاکید بر اینکه پیام انقلاب اسلامی مبارزه با آمریکا و محو اسرائیل از روی کره زمین نیست اظهار کرد: اگر به سخنرانی‌های امام خمینی (ره) در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی مراجعه کنیم خواهیم دید که آن‌چه امروز برخی به عنوان هدف اصلی انقلاب اسلامی مطرح می‌کنند با آن‌چه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران مد نظر داشت کاملا متفاوت است.
زیباکلام در ادامه صحبت‌های خود گفت: مساله هسته‌ای ایران نه از زمان استعفای علی لاریجانی بلکه بسیار پیش‌تر از آن و در سال ۸۲ توسط سازمان مجاهدین خلق انجام شد و پس از آن نیز رییس دولت اصلاحات در سخنرانی خود در ۲۲ بهمن‌ماه سال ۸۲ با تاکید بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر روند صلح آمیز بودن آن تاکید کرد.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره آغاز مناقشه هسته‌ای ایران اظهار کرد: رویکرد دولت اصلاحات و دولت احمدی نژاد در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای بسیار متفاوت بود. اصلاح طلبان با کج دار و مریز درصدد حرکت بدون چالش ایران در گستره دانش هسته‌ای بودند که احمدی نژاد با طرح بی مهابای آن تحریم‌های شکل گرفته را کاغذپاره می‌خواند و اعلام کرد که ایران با سرعت دلخواه خود در روند رسیدن به فناوری هسته‌ای گام برخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه رویکرد احمدی نژاد باعث ارسال پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل شد خاطرنشان کرد: اصولگرایان و جریانات رادیکال سیاسی کشور از سال ۸۴ به این سو به صنعت هسته‌ای نه به چشم یک منفعت ملی بلکه به چشم ابزار و وسیله‌ای برای آمریکا ستیزی و به زانو درآوردن غرب نگاه کردند و کشور نیز تاوان این طرز دیدگاه را دید.
وی با اعتقاد به اینکه دولت یازدهم از مساله هسته‌ای بهره برداری جناحی و سیاسی نکرده است خاطرنشان کرد: آیا شنیده‌اید که یک بار رییس تیم دیپلماسی ایران از موضع خشم و انزجار به گروه ۱+۵ نگاه کرده باشد؟من این نگاه دولت یازدهم را توجه به منافع ملی می‌خوانم هرچند شاید برخی آن را دیدگاهی سازشکارانه بدانند. با این وجود مناقشه هسته‌ای ایران بر سر میز مذاکره در حال بررسی و حل است. مساله‌ای که در سالهای گذشته دمار از روزگار ملت ایران درآورده است.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه ملت در چاه پایداری در مساله هسته‌ای افتاد خاطرنشان کرد: در ۸ سال دولت احمدی نژاد مخالفان هسته‌ای یا مرعوب و مزدور بودند و یا ساده لوح و هیچ کس در این مدت جرات طرح این پرسش را نداشت که مالیات‌های مردم به چه دلیل صرف گسترش صنعت هسته‌ای شده است؟ و اکنون که برخی درباره سیاست‌های دولت موضع مخالف یا موافق گرفته‌اند باید خائن شناخته شوند یا دوست؟
وی فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای دیگر جهان از جمله ژاپن را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: ژاپن کشوری هسته‌ای ودارای ۴۸ نیروگاه هسته‌ای است که پس از وقوع سونامی تعداد این نیروگاه‌ها به دو عدد تقلیل یافت و پس از مدتی نیز این دو نیروگاه به درخواست مردم منحل شدند چرا که مردم این کشور به شکل علنی این سوال را مطرح کردند که در صورت وقوع زلزله امکان نشر تشعشعات هسته‌ای به محیط اجتماعی مردم وجود دارد و چون شرکت‌های متولی این نیروگاه‌ها قادر به ارائه پاسخ مناسب به ملت ژاپن نشد در نهایت این نیروگاه ها نیز تعطیل شدند اما آیا در ایران نیز طرح مخالفت با همین میزان نرمش روبرو می‌شود؟
وی با بیان اینکه قلب هسته‌ای پدیده غنی‌سازی است گفت: اصل غنی سازی جدا کردن ایزوتوپ های اورانیوم ۲۳۷ است کاری که سال ها پیش رادرفورد انجام می‌داد بنابراین می توان گفت که داشتن فعالیت هسته‌ای به معنی شکست مرزهای علمی نیست.
وی ادامه داد: احمدی نژاد در زمان دولت خود ادعا می کرد که با استفاده از دانش هسته‌ای می توان به ۲۵۰ نوع صنعت رسید در حالی‌که طرفداران این نگرش حتی قادر به نام بردن یک صنعت از این تعداد نیز نیستند. با این حال چرا جامعه جهانی با فعالیت‌های هسته‌ای ایران این‌چنین شدید برخورد می‌کند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره علت مخالفت‌های غرب درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه داد: کشوری که موفق به غنی‌سازی اورانیوم حتی در سطح ۳ درصد شود در صورت اراده می‌تواند اورانیوم را تا مرز ۹۹ درصد غنی کند و به بمب اتم برسد اما اینجا نیز سوال دیگری مطرح می شود که مگر کشورهای دیگر دارای صنعت هسته‌ای قادر به ساخت بمب اتم نیستند؟
وی در پاسخ به این سوال توضیح داد: ایران تنها کشوری است که اعلام کرده تصمیم به نابودی اسرائیل دارد و وجود توان بالقوه غنی سازی اورانیوم در نگاه جامعه جهانی برای ایران خطرناک است. محو اسرائیل از روی زمین تنها به اندازه یک شعار نیست. ارسال موشک‌ها و راکت‌های ایران به گروه‌های مقاومت منطقه مانند حماس و حزب الله موید این دیدگاه است که ایران برای از بین بردن اسرائیل در منطقه عزم جدی دارد اما باید به این مساله توجه کرد که چه قدرتی ایران را به انجام این وظیفه مهم در خاورمیانه ترغیب می‌کند در کجای قانون اساسی مصوبات مجلس ، قوانین سازمان ملل ، شورای امنیت یا اتحادیه‌های عرب، سازمان وحدت آفریقا و یا حتی کنفرانس هسته‌ای ایران وظیفه نابودی اسرائیل از کره زمین را دارد؟
زیباکلام در واکنش به این فرضیه که نابودی اسرائیل نوعی ادای انسانیت در قبال مردم جهان است خاطرنشان کرد: ایران اگر به دنبال ادای دین انسانیت به مردم جهان است بهتر است به مسلمانان کشورهایی مانند چچن یا چین کمک کند به همین دلیل نیز لازم است برخی مسائل و برخی دیدگاه‌های کلان سیاسی کشور مورد بازنگری و واکاوی دوباره قرار گیرد.
وی درباره مساله آزادی در ایران در مقایسه با جهان گفت: مردم آمریکا مخالفت خود را به شکل علنی و آشکار علیه حضور نظامی این کشور در خیابان های افغانستان و عراق اعلام می‌کنند اما آیا ایرانیان می توانند مخالفت های خود را به خیابان‌ها و جلوی استانداری شهرها، مجلس شورای اسلامی و ساختمان پاستور ببرند؟ آزادی یعنی فریاد زدن "چرا؟"
زیباکلام با اشاره به اینکه روسیه سوخت مورد نیاز هسته‌ای خود را از استرالیا تهیه می کند اظهار کرد: هزینه غنی‌سازی به مراتب بیشتر از خریدن آن است. برخی می گویند قرار است سوخت هسته‌ای با انتقال به بوشهر برای تولید برق مصرف شود اما این برق تولیدی هر کیلووات چقدر خواهد ارزید و پول آن قرار است از جیب مصرف کننده تامین شود یا دولت؟ چرا طرح برخی سوال‌ها در ایران تا این حد مقدس و ممنوعه است؟
در ادامه این نشست که در دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد، داوود هرمیداس باوند با بیان اینکه مسأله دستیابی به صنعت هسته‌ای از پیش از انقلاب اسلامی در ایران وجود داشته است، اظهار کرد: در کنفرانس منع گسترش سلاح هسته‌ای و بر اساس اساسنامه آژانس بین‌المللی ایران در زمان شاه مقدمات دستیابی به صنعت هسته‌ای را در کشور ایجاد کرد. اما وقوع تحولات سیاسی در ایران و بروز انقلاب اسلامی در کشور زمینه دسترسی سریع به این دانش را اندکی به تاخیر انداخت.
وی با اشاره به دو دیدگاه متفاوت در خصوص دسترسی ایران به صنعت هسته‌ای در اوایل انقلاب ا فزود: برخی بر این باور بودند که منابع هیدروکربنی ایران پاسخگوی نیازهای ملت در سالهای آتی است و برخی دیگر بر این اعتقاد بودند که جامعه پویای ایران توانایی دستیابی به پیشرفت های بزرگ علمی و تکنولوژی را دارد.
هرمیداس باوند با بیان اینکه تصمیم اصلی سیاستمداران آغازین انقلاب اسلامی بررسی بیشتر مسأله پیوستن ایران به جرگه فعالان هسته‌ای بود خاطر نشان کرد: جنگ تحمیلی هشت ساله عملا ایران را از تمرکز بر روی این مسأله بازداشت و استفاده کشور عراق از سلاح کشتار جمعی و شیمیایی علیه ایران و سکوت مجامع بین‌المللی و شورای امنیت در خصوص این تهاجم باعث شد تصمیم سازان سیاسی ایران برنامه منجسم و گسترده ای را برای حرکت در مسیر هسته‌ای شدن در پیش بگیرند.
وی با اشاره به ادعاهای غرب به برنامه هسته‌ای ایران، خاطرنشان کرد: وقوع برخی حوادث ایران را بر سر میز مذاکره با سه کشور اروپایی کشاند و منجر به صدور بیانیه سعدآباد و پاریس شد و اگرچه هدف اصلی حل مسأله هسته‌ای ایران به شکل صلح آمیز و عدم ارجاع پرونده هسته‌ای کشور به شورای امنیت بود اما در نهایت این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارسال شد.
هرمیداس باوند دیدگاه احمدی‌نژاد در خصوص مسأله هسته‌ای ایران را مورد تاکید قرار داد و گفت: دولت احمدی نژاد با یک استراتژی تهاجمی و با نگاه به کشورهای شرقی از جمله چین، روسیه و هند با دیدگاه جامعه جهانی در خصوص مسأله هسته‌ای برخورد کرد. اقدامات دولت احمدی‌نژاد منجر به صدور قطعنامه های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بسیار فراتر از مندرجات ان‌پی‌تی شد و تحریم‌های سنگینی را به ایران تحمیل کرد.
هرمیداس باوند افزود: به صورت کلی در نظام بین‌الملل پرونده هایی به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می شوند که تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی باشند. با این حال نگاه دولت احمدی نژاد به کشورهای شرقی برای ایران سودی نداشت چرا که در عمل روسیه و چین نیز علیه ایران رای مثبت دادند. و در نهایت یک بیانیه و چهار قطعنامه علیه فعالیت های هسته‌ای ایران به تصویب رسید و دامنه بازرسی ها و کنترل فعالیت های ایران از بنادر و اسکله ها به دریای آزاد گسترش یافت. علاوه بر این اتحادیه اروپا نیز تحریم هایی نیز ضد جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد.
وی اظهارنظر احمدی‌نژاد در مورد تحریم‌ها را مورد توجه قرار داد و افزود: اگرچه از دیدگاه او تحریم‌ها کاغذپاره‌هایی بیش نبودند اما بر اساس مشروعیت بین‌المللی این تحریم‌ها روز به روز شدت یافت و اگرچه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران دردولت احمدی‌نژاد از ایستادگی و مقاومت خود در مورد درخواست های طرف غربی احساس رضایت می کردند اما این تحریم‌ها در عمل در مقاطع مختلف تشدید شد.
هرمیداس باوند وضع تحریم ها و سوءمدیریت‌ها در دولت گذشته را یکی از مشکلات مهم کشور در مواجه با غرب توصیف کرد و گفت: اگرچه درآمدهای نفتی ایران در این دوران به ۷۰۰ میلیارد دلار رسید اما اقدام شایسته ای در خصوص ذخیره این مقدار آورده ارزی در صندوق ذخیره دولت نشد.
وی تصمیمات حسن روحانی در قبال سیاست خارجی را خوب ارزیابی کرد و افزود: رئیس جمهوری در سال ۹۲ با ۱۸ میلیون رای سکان دولت را برعهده گرفت و در طول ماه‌های گذشته تمام تلاش خود را برای حل مسئله هسته‌ای ایران به شکل صلح آمیز انجام داد به طوری که می توان گفت بیانیه ژنو و لوزان تا به امروز پیامدهای بسیار خوبی را چه درسطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی به همراه داشته است.
هرمیداس باوند با اعتقاد به اینکه پس از واقعه ۱۱ سپتامبر ایران بیش از هر کشوری منفعت برده است تصریح کرد: ایران در پرتوی حادثه ۱۱ سپتامبر جایگاه و نفوذ خود در افغانستان و عرا ق را بازیابد و اگرچه در گذر تاریخ احتمال وقوع تعارضات و اختلافات میان دو کشور وجود دارد اما ممکن است در برخی مواقع هم سویی منافع میان آنها شکل بگیرد.
وی با بیان اینکه وقوع تخاصم کوتاه مدت گاهی راهگشا است، در عین حال ادامه داد: اختلافات طولانی مدت چند ده ساله به معنی وجود نوعی نارسایی و نابسامانی در امور سیاسی است. ایران باید در بیان منافع ومصالح خود قدرت مانور داشته باشد چرا که هیچ کشوری نه دوست دائمی ایران و نه دشمن دائمی ایران. بلکه مسئله مهم تنها پیشبرد منافع ملی و مقاصد کلان سیاسی است.
هرمیداس باوند درباره نقاط ضعف و قوت بیانیه لوزان از دیدگاه حقوقی تصریح کرد: مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵همچنان در جریان است اما به نظر می رسد که مسئله تحریم ها و تحقیق و بازرسی از جمله مسائلی است که به طور گسترده مخالفت هایی را در میان اعضای مذاکره کننده و کشورهای طرف گفت‌وگو به وجود خواهد آورد.
وی ادامه داد: پذیرش پروتکل الحاقی توسط ایران به میزان قابل توجهی آزادی عمل را در بحث واکاوی تاسیسات هسته‌ای و طرف غربی می‌دهد چراکه از منظر طرف مذاکره کننده ایران علاوه بر تاسیسات هسته‌ای سایر موضوعات مرتبط با فرایندهای هسته‌ای نیز باید مورد بازدید سرزده قرار بگیرد.
هرمیداس باوند با اعتقاد به اینکه نمایندگان مذاکره کننده هسته‌ای توافقات صورت گرفته را به شکل منفعت طلبانه برای مردم کشور خود توجیه و تعدیل می‌کنند افزود: با این وجود به نظر می رسد که بر اساس کد ۳/۱ و پروتکل الحاقی و بر مبنای ادعاهاو اتهامات وارده به ایران و استناد قرار دادن اظهارنظرهای قبلی و مبالغه آمیز مقامات ایرانی در سالهای گذشته طرف غربی این حق را برای خود قائل است که نه تنها از سانتریفیوژها و تاسیسات هسته‌ای بلکه از سیستم دفاعی ایران نیز بازرسی ها و بررسی های خود را انجام دهد و این مسئله مورد قبول طرف مذاکره کننده ایرانی به هیچ عنوان نیست.
وی درباره مخالفت های شکل گرفته در اصفهان وبرخی نقاط کشور در مورد دیدگاه های خود خاطر نشان کرد: برخی من را به جای خودی غیر خودی می‌دانند این البته به بیان یک خاطره در باره چگونگی ورود من به دانشگاه های ایران پس از سالها فعالیت های دیپلماتی باز می گردد. من در آن خاطره گویی عنوان کردم که در اوایل انقلاب برخی دوستان و صاحب نظران هم دوره من به دلیل موافقت با بیانیه ای جبهه ملی درباره لایحه قصاص از کار برکنار شده بودند و من نیز به دلیل عدم حضور آنها در دانشگاه ها درخواست حضور به عنوان استاد مدعو را داشتم.
هرمیداس باوند با بیان اینکه این خاطره گویی منجر به توقیف روزنامه آسمان شد افزود: برخی به اشتباه این چنین تصور کردند که عبارت لایحه غیر انسانی بودن قصاص گفته من است در حالی که در آن روزنامه و در جریان یک خاطره گویی من تنها دلیل عدم حضور خود در دانشگاه به عنوان استاد تمام وقت را مطرح کرده بودم. بر این مبنا به من ویژگی ارتداد نسبت داده شد اما این تنها نقل قولی از گذشته در یک خاطره گویی بود.
وی به حضور سعید جلیلی در کلاس های درس خود در دانشگاه امام صادق (ع) اشاره کرد و گفت: سعید جلیلی با وجود دیدگاه های خاص خود در کلاس درس من شرکت کرد و نمره قابل قبولی از درس من گرفت.
هرمیداس باوند با بیان اینکه دانشگاه امام صادق (ع) محیط بسیار خوبی برای بیان دیدگاه های مخالف، متضاد و دور از هم بود، خاطرنشان کرد: با وجود ضیافت آیت الله مهدوی‌کنی دانشگاه امام صادق (ع) فضای امنیتی نداشت و اساتید در برابر سوال های شفاف و داغ دانشجویان پاسخ های منطقی و بی پرده می‌دادند چرا که به طور طبیعی دانشگاه باید محلی برای تحمل دیدگاه های متفاوت و متعدد باشد.
وی با بیان اینکه اصول حقوقی و سلسله مراتب قدرت نظام بین‌المللی را تشکیل می‌دهد خاطر نشان کرد: اگرچه بر اساس قوانین حقوقی همه کشورها از برابری حاکمیتی برخوردار هستند اما نظم و نصب جهانی بر اساس اصول سلسله مراتب به تصمیمات قدرت های جهانی وابسته است.
هرمیداس باوند با تاکید بر اینکه بر فصل ششم منشور شورای امنیت عدالت معنایی ندارد خاطر نشان کرد: در جریان تجاوز عراق به خاک ایران در هیچ یک از قطعنامه های شورای امنیت عراق به عنوانکشور متجاوز شناخته نشد و همواره هر دو کشور از موضع یکسان مورد قضاوت و بررسی مسائل قرار گرفته اند.
وی با بیان اینکه همه کشورهای دیگر جهان باید قدرت برخی کشورهای تصمیم گیرنده را به رسمیت بشناسند ادامه داد: با وضع موجود کشورهایی از لحاظ سیاسی پیروزند که خط مش ها و اصول سیاسی خود را بر اساس نظر مساعد قدرت‌های جهانی تنظیم می‌کنند. این یک نگاه رئالیستی و واقع‌بینانه نسبت به مسائل پیرامون جهان ماست.
هرمیداس باوند خاطرنشان کرد: اگرچه از سال ۱۹۴۶ تلاش جامعه جهانی در راستای تجدید نظر پیرامون منشور سازمان ملل قرار گرفته اما این تلاش ها هنوز به نتیجه ای نرسیده است چراکه بر اساس قوانین بین‌المللی هرگونه اصلاح قانونی منوط به موافقت پنج عضو رسمی و دارای حق وتوی شورای امنیت است.
وی با تاکید دوباره بر اینکه مصلحت سیاسی اعضای شورای امنیت بر اعمال عدالت نسبت به سایر کشورهای جهان در اولویت است خاطر نشان کرد: بشریت در طول سالهای گذشته برای رسیدن به عدالت و انصاف کوشیده اند اما در جهان امروز تعامل سیاسی در جایگاهی بالاتر از عدالت قرار گرفته اند.
هرمیداس باوند در پاسخ به این سوال که چه عاملی تضمین‌کننده تعهد طرف غربی در توافق‌های بین‌المللی است خاطر نشان کرد: اگرچه پنج عضو دائم شورای امنیت از حق ویژه ای در جهان برخوردارند اما متن و محتوای بیانیه ها، قراردادها و مصوبات اسناد حقوقی بین‌المللی همواره مورد تاکید وتوجه همه کشورها قرار داده است.
وی با اعتقاد به اینکه کشش وکوشش برای دستیابی به همه ۱۹۰ کشور جامعه جهانی به عدالت باید ادامه یابد خاطرنشان کرد: در سالهای گذشته کمیسیون تجدید نظر و اصول ملل متحد برای برداشته شدن حق وتوی این پنج کشور تشکیل شد اما حتی اگر دو سوم عضو کشورهای سازمان ملل با تغییر پیشنهادی موافق باشند اگر حتی یک کشور از میان این پنج کشور مخالف باشد همه این تلاش ها بی فایده است با این وجود ملت ها باید برای شنیده شدن صدای تلاش کنند.
وی با اشاره به مناسبت‌های تقویمی ایران افزود: در تقویم مناسبتی ایران روزهایی وجود دارند که صدا و سیما و مسئولان حکومتی از آنها با افتخار یاد می‌کنند. با این وجود آیا تاکنون چیزی درباره بیانیه الجزایر و توافق صورت گرفته میان ایران و آمریکا در سال ۵۹ و آزادی گروگان‌های آمریکایی دیده شده است؟
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اعتقاد به اینکه توافق الجزایز چیز افتخارآمیزی برای مملکت ایران نیست، گفت: آیا ایران براساس این توافق آمریکا را سر جای خود نشاند؟ با این وجود اگر روزنامه‌های پرتیراژ سالهای ۵۸ و ۵۹ را نگاه کنید خواهید دید که تیتر اول همه رسانه‌ها این توافقنامه را موفقیت‌آمیز و قابل مباهات خواندند و از ایران به اسم ملتی قهرمان، شجاع و بزرگوار یاد می‌کنند.
وی با بیان اینکه مهندس بازرگان تنها مخالف گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی در ایران بود، ادامه داد: با این وجود در خلال آن سالها بازرگان محکوم اعلام شد و به عنوان نیرویی وابسته، نفوذی و آمریکایی لقب گرفت. در ارتباط با جنگ تحمیلی نیز عدم پذیرش رای مخالف امروز به شکل بیشتری نمود یافته است. برخی هاشمی رفسنجانی را مقصر قبول توافق ۵۹۸ می‌دانند و برخی دیگر او را تایید می‌کنند.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران سخنان موافقان و مخالفان توافق هسته‌ای ایران را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: شاید بزرگترین دستاورد مذاکرات هسته‌ای ایران در دو سال گذشته شکسته شدن تابوی شنیده شدن صدای مخالف درباره موضوعی در سطح کلان حکومتی است. اگرچه مساله هسته‌ای ایران هنوز به نتیجه نرسیده است اما نظام شنیدن نظری به جز نظر حکومت را پذیرفته است و این البته مدیون دلواپسان است.
زیباکلام با زیر سوال بردن اقدام مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم تصریح کرد: سعید جلیلی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران از سال ۱۳۸۶ روند گفت‌وگوهای هسته‌ای با گروه ۱+۵ را بر عهده گرفت اما در این سالها هیچ کس از او یا تیم هسته‌ای ایران نپرسید که دستاورد شما در این سالها چه بوده است؟
وی ادامه داد: شروع مجدد مذاکرات هسته‌ای ایران با تیم جدید هسته‌ای از شهریور ماه ۱۳۹۲ خواسته یا ناخواسته مخالفت دلواپسان را به همراه داشت. افرادی که علیه خط مشی رسمی نظام از خود واکنش نشان دادند و به شکل صریح و علنی توافق ژنو را از قرارداد ترکمانچای نیز بدتر دانستند. بنابراین می‌توان گفت که ایران بیان مخالفت را به جبهه پایداری و طرفداران احمدی‌نژاد مدیون است.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اعتقاد به اینکه مخالفت دلواپسان در ادامه سیاست‌های آنها در طول ۸ سال دولت احمدی نژاد را نیز نشانه گرفت گفت: دلواپسان نکته مهمی را نادیده گرفتند اینکه در حال بریدن شاخه‌ای هستند که خود روی آن نشسته‌اند و همان گونه مخالفت علیه سیاست‌های هسته‌ای دولت یازدهم می‌تواند وجود داشته باشد اعتراض به سیاست های خارجی پیش از این دوران نیز یک موضوع جایز و به حق است. بنابراین می‌توان گفت که اعتراض علیه سیاست‌های کلی نظام شاید بزرگترین دستاورد مذاکرات هسته‌ای دولت یازدهم است و این یک نقطه عطف تاریخی برای ایران محسوب می‌شود.
وی با طرح این پرسش که آیا اعتراض علیه سیاست‌های هسته‌ای دولت یازدهم یک تاکتیک است یا استراتژی خاطرنشان کرد: صحبت کردن درباره این موضوع چندان آشکار نیست اما به طور حتم این مساله آغازی برای طرح پرسش‌هایی در خصوص سیاست‌های قبلی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌تواند باشد. اینکه در حال حاضر چرا جمهوری اسلامی ایران از ۲۵ میلیون یمنی حمایت می کند در حالی‌که این پشتیبانی دستاوردی برای منافع ملی ما ندارد و یا ممکن است دامنه طرح این پرسش‌ها به موضع ایران در قبال لبنان، سوریه و عراق نیز برسد.
این استاد دانشگاه افزود: شاید روزی این سوال در سطح کشور مطرح شود که چرا در بیانیه الجزایر هر دو طرف نسبت به تعهدات خود بی‌توجه شدند و آیا پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران صحیح بوده است یا خیر؟ اینکه اگر توجیه مسئولان آن زمان برای پایان جنگ حفظ تمامیت ارضی بود پس چرا جنگ تحمیلی در سال ۶۱ تمام نشد؟
وی در پاسخ به این سوال که توافق هسته‌ای ایران چه تاثیری بر حفظ و حراست از میراث فرهنگی کشور دارد؟ گفت: بررسی این مساله کاملا مجزا از مساله هسته‌ای است. ایران برخلاف سایر کشورهای جهان نسبت به حفظ میراث فرهنگی خود بسیار بی توجه است پرونده ایران در زمینه حفظ و حراست از گذشته به قدری هولناک است که انسان را به یاد رفتار بربرها و اقوام وحشی می‌اندازد. این در حالی است که اگر برنامه‌های صدا و سیما در طول یک هفته مورد بررسی قرار گیرند در تمام برنامه‌ها ایران به عنوان ملتی شجاع، آزاده و دارای تاریخ غنی شناخته می‌شود.
زیباکلام با بیان اینکه تهران امروز هیچ نشانه‌ای از پایتخت بودن خود در طول دو قرن گذشته ندارد، ادامه داد: تهران در دوران پهلوی و قاجار پایتخت ایران بوده اما چه آثاری از آن زمان به جز برج‌ها برجای مانده است. با این حال به نظر من دولت یازدهم در بحث صیانت از آثار باستانی به شکل قابل توجهی عمل کرده است.
وی با بیان اینکه روح این پرسش که آیا می‌توان به آمریکایی‌ها اعتماد کرد یا خیر، اشتباه است، گفت: این جمله تنها در مورد آمریکایی‌ها نیست که صحت ندارد؛ مگر تضمینی به افغان‌ها، هلندی یا عرب‌ها وجود دارد؟ آمریکایی‌ها نیز ایران را کشوری قابل اعتماد نمی‌دانند چراکه در جریان قرارداد الجزایر هر دو طرف به شکل روشن و آشکار تعهدات خود را زیر پا گذاشتند. در میان گروه ۱+۵ حتی به روس‌ها هم نمی‌توان اعتماد کرد. دولتی که امروز یک چیز می‌گوید و فردا چیز دیگر.
این کارشناس مسایل سیاسی با تاکید بر اینکه پیام انقلاب اسلامی مبارزه با آمریکا و محو اسرائیل از روی کره زمین نیست اظهار کرد: اگر به سخنرانی‌های امام خمینی (ره) در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی مراجعه کنیم خواهیم دید که آن‌چه امروز برخی به عنوان هدف اصلی انقلاب اسلامی مطرح می‌کنند با آن‌چه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران مد نظر داشت کاملا متفاوت است.
زیباکلام در ادامه صحبت‌های خود گفت: مساله هسته‌ای ایران نه از زمان استعفای علی لاریجانی بلکه بسیار پیش‌تر از آن و در سال ۸۲ توسط سازمان مجاهدین خلق انجام شد و پس از آن نیز رییس دولت اصلاحات در سخنرانی خود در ۲۲ بهمن‌ماه سال ۸۲ با تاکید بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر روند صلح آمیز بودن آن تاکید کرد.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره آغاز مناقشه هسته‌ای ایران اظهار کرد: رویکرد دولت اصلاحات و دولت احمدی نژاد در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای بسیار متفاوت بود. اصلاح طلبان با کج دار و مریز درصدد حرکت بدون چالش ایران در گستره دانش هسته‌ای بودند که احمدی نژاد با طرح بی مهابای آن تحریم‌های شکل گرفته را کاغذپاره می‌خواند و اعلام کرد که ایران با سرعت دلخواه خود در روند رسیدن به فناوری هسته‌ای گام برخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه رویکرد احمدی نژاد باعث ارسال پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل شد خاطرنشان کرد: اصولگرایان و جریانات رادیکال سیاسی کشور از سال ۸۴ به این سو به صنعت هسته‌ای نه به چشم یک منفعت ملی بلکه به چشم ابزار و وسیله‌ای برای آمریکا ستیزی و به زانو درآوردن غرب نگاه کردند و کشور نیز تاوان این طرز دیدگاه را دید.
وی با اعتقاد به اینکه دولت یازدهم از مساله هسته‌ای بهره برداری جناحی و سیاسی نکرده است خاطرنشان کرد: آیا شنیده‌اید که یک بار رییس تیم دیپلماسی ایران از موضع خشم و انزجار به گروه ۱+۵ نگاه کرده باشد؟من این نگاه دولت یازدهم را توجه به منافع ملی می‌خوانم هرچند شاید برخی آن را دیدگاهی سازشکارانه بدانند. با این وجود مناقشه هسته‌ای ایران بر سر میز مذاکره در حال بررسی و حل است. مساله‌ای که در سالهای گذشته دمار از روزگار ملت ایران درآورده است.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه ملت در چاه پایداری در مساله هسته‌ای افتاد خاطرنشان کرد: در ۸ سال دولت احمدی نژاد مخالفان هسته‌ای یا مرعوب و مزدور بودند و یا ساده لوح و هیچ کس در این مدت جرات طرح این پرسش را نداشت که مالیات‌های مردم به چه دلیل صرف گسترش صنعت هسته‌ای شده است؟ و اکنون که برخی درباره سیاست‌های دولت موضع مخالف یا موافق گرفته‌اند باید خائن شناخته شوند یا دوست؟
وی فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای دیگر جهان از جمله ژاپن را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: ژاپن کشوری هسته‌ای ودارای ۴۸ نیروگاه هسته‌ای است که پس از وقوع سونامی تعداد این نیروگاه‌ها به دو عدد تقلیل یافت و پس از مدتی نیز این دو نیروگاه به درخواست مردم منحل شدند چرا که مردم این کشور به شکل علنی این سوال را مطرح کردند که در صورت وقوع زلزله امکان نشر تشعشعات هسته‌ای به محیط اجتماعی مردم وجود دارد و چون شرکت‌های متولی این نیروگاه‌ها قادر به ارائه پاسخ مناسب به ملت ژاپن نشد در نهایت این نیروگاه ها نیز تعطیل شدند اما آیا در ایران نیز طرح مخالفت با همین میزان نرمش روبرو می‌شود؟
وی با بیان اینکه قلب هسته‌ای پدیده غنی‌سازی است گفت: اصل غنی سازی جدا کردن ایزوتوپ های اورانیوم ۲۳۷ است کاری که سال ها پیش رادرفورد انجام می‌داد بنابراین می توان گفت که داشتن فعالیت هسته‌ای به معنی شکست مرزهای علمی نیست.
وی ادامه داد: احمدی نژاد در زمان دولت خود ادعا می کرد که با استفاده از دانش هسته‌ای می توان به ۲۵۰ نوع صنعت رسید در حالی‌که طرفداران این نگرش حتی قادر به نام بردن یک صنعت از این تعداد نیز نیستند. با این حال چرا جامعه جهانی با فعالیت‌های هسته‌ای ایران این‌چنین شدید برخورد می‌کند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره علت مخالفت‌های غرب درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه داد: کشوری که موفق به غنی‌سازی اورانیوم حتی در سطح ۳ درصد شود در صورت اراده می‌تواند اورانیوم را تا مرز ۹۹ درصد غنی کند و به بمب اتم برسد اما اینجا نیز سوال دیگری مطرح می شود که مگر کشورهای دیگر دارای صنعت هسته‌ای قادر به ساخت بمب اتم نیستند؟
وی در پاسخ به این سوال توضیح داد: ایران تنها کشوری است که اعلام کرده تصمیم به نابودی اسرائیل دارد و وجود توان بالقوه غنی سازی اورانیوم در نگاه جامعه جهانی برای ایران خطرناک است. محو اسرائیل از روی زمین تنها به اندازه یک شعار نیست. ارسال موشک‌ها و راکت‌های ایران به گروه‌های مقاومت منطقه مانند حماس و حزب الله موید این دیدگاه است که ایران برای از بین بردن اسرائیل در منطقه عزم جدی دارد اما باید به این مساله توجه کرد که چه قدرتی ایران را به انجام این وظیفه مهم در خاورمیانه ترغیب می‌کند در کجای قانون اساسی مصوبات مجلس ، قوانین سازمان ملل ، شورای امنیت یا اتحادیه‌های عرب، سازمان وحدت آفریقا و یا حتی کنفرانس هسته‌ای ایران وظیفه نابودی اسرائیل از کره زمین را دارد؟
زیباکلام در واکنش به این فرضیه که نابودی اسرائیل نوعی ادای انسانیت در قبال مردم جهان است خاطرنشان کرد: ایران اگر به دنبال ادای دین انسانیت به مردم جهان است بهتر است به مسلمانان کشورهایی مانند چچن یا چین کمک کند به همین دلیل نیز لازم است برخی مسائل و برخی دیدگاه‌های کلان سیاسی کشور مورد بازنگری و واکاوی دوباره قرار گیرد.
وی درباره مساله آزادی در ایران در مقایسه با جهان گفت: مردم آمریکا مخالفت خود را به شکل علنی و آشکار علیه حضور نظامی این کشور در خیابان های افغانستان و عراق اعلام می‌کنند اما آیا ایرانیان می توانند مخالفت های خود را به خیابان‌ها و جلوی استانداری شهرها، مجلس شورای اسلامی و ساختمان پاستور ببرند؟ آزادی یعنی فریاد زدن "چرا؟"
زیباکلام با اشاره به اینکه روسیه سوخت مورد نیاز هسته‌ای خود را از استرالیا تهیه می کند اظهار کرد: هزینه غنی‌سازی به مراتب بیشتر از خریدن آن است. برخی می گویند قرار است سوخت هسته‌ای با انتقال به بوشهر برای تولید برق مصرف شود اما این برق تولیدی هر کیلووات چقدر خواهد ارزید و پول آن قرار است از جیب مصرف کننده تامین شود یا دولت؟ چرا طرح برخی سوال‌ها در ایران تا این حد مقدس و ممنوعه است؟
در ادامه این نشست که در دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد، داوود هرمیداس باوند با بیان اینکه مسأله دستیابی به صنعت هسته‌ای از پیش از انقلاب اسلامی در ایران وجود داشته است، اظهار کرد: در کنفرانس منع گسترش سلاح هسته‌ای و بر اساس اساسنامه آژانس بین‌المللی ایران در زمان شاه مقدمات دستیابی به صنعت هسته‌ای را در کشور ایجاد کرد. اما وقوع تحولات سیاسی در ایران و بروز انقلاب اسلامی در کشور زمینه دسترسی سریع به این دانش را اندکی به تاخیر انداخت.
وی با اشاره به دو دیدگاه متفاوت در خصوص دسترسی ایران به صنعت هسته‌ای در اوایل انقلاب ا فزود: برخی بر این باور بودند که منابع هیدروکربنی ایران پاسخگوی نیازهای ملت در سالهای آتی است و برخی دیگر بر این اعتقاد بودند که جامعه پویای ایران توانایی دستیابی به پیشرفت های بزرگ علمی و تکنولوژی را دارد.
هرمیداس باوند با بیان اینکه تصمیم اصلی سیاستمداران آغازین انقلاب اسلامی بررسی بیشتر مسأله پیوستن ایران به جرگه فعالان هسته‌ای بود خاطر نشان کرد: جنگ تحمیلی هشت ساله عملا ایران را از تمرکز بر روی این مسأله بازداشت و استفاده کشور عراق از سلاح کشتار جمعی و شیمیایی علیه ایران و سکوت مجامع بین‌المللی و شورای امنیت در خصوص این تهاجم باعث شد تصمیم سازان سیاسی ایران برنامه منجسم و گسترده ای را برای حرکت در مسیر هسته‌ای شدن در پیش بگیرند.
وی با اشاره به ادعاهای غرب به برنامه هسته‌ای ایران، خاطرنشان کرد: وقوع برخی حوادث ایران را بر سر میز مذاکره با سه کشور اروپایی کشاند و منجر به صدور بیانیه سعدآباد و پاریس شد و اگرچه هدف اصلی حل مسأله هسته‌ای ایران به شکل صلح آمیز و عدم ارجاع پرونده هسته‌ای کشور به شورای امنیت بود اما در نهایت این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارسال شد.
هرمیداس باوند دیدگاه احمدی‌نژاد در خصوص مسأله هسته‌ای ایران را مورد تاکید قرار داد و گفت: دولت احمدی نژاد با یک استراتژی تهاجمی و با نگاه به کشورهای شرقی از جمله چین، روسیه و هند با دیدگاه جامعه جهانی در خصوص مسأله هسته‌ای برخورد کرد. اقدامات دولت احمدی‌نژاد منجر به صدور قطعنامه های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بسیار فراتر از مندرجات ان‌پی‌تی شد و تحریم‌های سنگینی را به ایران تحمیل کرد.
هرمیداس باوند افزود: به صورت کلی در نظام بین‌الملل پرونده هایی به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می شوند که تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی باشند. با این حال نگاه دولت احمدی نژاد به کشورهای شرقی برای ایران سودی نداشت چرا که در عمل روسیه و چین نیز علیه ایران رای مثبت دادند. و در نهایت یک بیانیه و چهار قطعنامه علیه فعالیت های هسته‌ای ایران به تصویب رسید و دامنه بازرسی ها و کنترل فعالیت های ایران از بنادر و اسکله ها به دریای آزاد گسترش یافت. علاوه بر این اتحادیه اروپا نیز تحریم هایی نیز ضد جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد.
وی اظهارنظر احمدی‌نژاد در مورد تحریم‌ها را مورد توجه قرار داد و افزود: اگرچه از دیدگاه او تحریم‌ها کاغذپاره‌هایی بیش نبودند اما بر اساس مشروعیت بین‌المللی این تحریم‌ها روز به روز شدت یافت و اگرچه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران دردولت احمدی‌نژاد از ایستادگی و مقاومت خود در مورد درخواست های طرف غربی احساس رضایت می کردند اما این تحریم‌ها در عمل در مقاطع مختلف تشدید شد.
هرمیداس باوند وضع تحریم ها و سوءمدیریت‌ها در دولت گذشته را یکی از مشکلات مهم کشور در مواجه با غرب توصیف کرد و گفت: اگرچه درآمدهای نفتی ایران در این دوران به ۷۰۰ میلیارد دلار رسید اما اقدام شایسته ای در خصوص ذخیره این مقدار آورده ارزی در صندوق ذخیره دولت نشد.
وی تصمیمات حسن روحانی در قبال سیاست خارجی را خوب ارزیابی کرد و افزود: رئیس جمهوری در سال ۹۲ با ۱۸ میلیون رای سکان دولت را برعهده گرفت و در طول ماه‌های گذشته تمام تلاش خود را برای حل مسئله هسته‌ای ایران به شکل صلح آمیز انجام داد به طوری که می توان گفت بیانیه ژنو و لوزان تا به امروز پیامدهای بسیار خوبی را چه درسطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی به همراه داشته است.
هرمیداس باوند با اعتقاد به اینکه پس از واقعه ۱۱ سپتامبر ایران بیش از هر کشوری منفعت برده است تصریح کرد: ایران در پرتوی حادثه ۱۱ سپتامبر جایگاه و نفوذ خود در افغانستان و عرا ق را بازیابد و اگرچه در گذر تاریخ احتمال وقوع تعارضات و اختلافات میان دو کشور وجود دارد اما ممکن است در برخی مواقع هم سویی منافع میان آنها شکل بگیرد.
وی با بیان اینکه وقوع تخاصم کوتاه مدت گاهی راهگشا است، در عین حال ادامه داد: اختلافات طولانی مدت چند ده ساله به معنی وجود نوعی نارسایی و نابسامانی در امور سیاسی است. ایران باید در بیان منافع ومصالح خود قدرت مانور داشته باشد چرا که هیچ کشوری نه دوست دائمی ایران و نه دشمن دائمی ایران. بلکه مسئله مهم تنها پیشبرد منافع ملی و مقاصد کلان سیاسی است.
هرمیداس باوند درباره نقاط ضعف و قوت بیانیه لوزان از دیدگاه حقوقی تصریح کرد: مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵همچنان در جریان است اما به نظر می رسد که مسئله تحریم ها و تحقیق و بازرسی از جمله مسائلی است که به طور گسترده مخالفت هایی را در میان اعضای مذاکره کننده و کشورهای طرف گفت‌وگو به وجود خواهد آورد.
وی ادامه داد: پذیرش پروتکل الحاقی توسط ایران به میزان قابل توجهی آزادی عمل را در بحث واکاوی تاسیسات هسته‌ای و طرف غربی می‌دهد چراکه از منظر طرف مذاکره کننده ایران علاوه بر تاسیسات هسته‌ای سایر موضوعات مرتبط با فرایندهای هسته‌ای نیز باید مورد بازدید سرزده قرار بگیرد.
هرمیداس باوند با اعتقاد به اینکه نمایندگان مذاکره کننده هسته‌ای توافقات صورت گرفته را به شکل منفعت طلبانه برای مردم کشور خود توجیه و تعدیل می‌کنند افزود: با این وجود به نظر می رسد که بر اساس کد ۳/۱ و پروتکل الحاقی و بر مبنای ادعاهاو اتهامات وارده به ایران و استناد قرار دادن اظهارنظرهای قبلی و مبالغه آمیز مقامات ایرانی در سالهای گذشته طرف غربی این حق را برای خود قائل است که نه تنها از سانتریفیوژها و تاسیسات هسته‌ای بلکه از سیستم دفاعی ایران نیز بازرسی ها و بررسی های خود را انجام دهد و این مسئله مورد قبول طرف مذاکره کننده ایرانی به هیچ عنوان نیست.
وی درباره مخالفت های شکل گرفته در اصفهان وبرخی نقاط کشور در مورد دیدگاه های خود خاطر نشان کرد: برخی من را به جای خودی غیر خودی می‌دانند این البته به بیان یک خاطره در باره چگونگی ورود من به دانشگاه های ایران پس از سالها فعالیت های دیپلماتی باز می گردد. من در آن خاطره گویی عنوان کردم که در اوایل انقلاب برخی دوستان و صاحب نظران هم دوره من به دلیل موافقت با بیانیه ای جبهه ملی درباره لایحه قصاص از کار برکنار شده بودند و من نیز به دلیل عدم حضور آنها در دانشگاه ها درخواست حضور به عنوان استاد مدعو را داشتم.
هرمیداس باوند با بیان اینکه این خاطره گویی منجر به توقیف روزنامه آسمان شد افزود: برخی به اشتباه این چنین تصور کردند که عبارت لایحه غیر انسانی بودن قصاص گفته من است در حالی که در آن روزنامه و در جریان یک خاطره گویی من تنها دلیل عدم حضور خود در دانشگاه به عنوان استاد تمام وقت را مطرح کرده بودم. بر این مبنا به من ویژگی ارتداد نسبت داده شد اما این تنها نقل قولی از گذشته در یک خاطره گویی بود.
وی به حضور سعید جلیلی در کلاس های درس خود در دانشگاه امام صادق (ع) اشاره کرد و گفت: سعید جلیلی با وجود دیدگاه های خاص خود در کلاس درس من شرکت کرد و نمره قابل قبولی از درس من گرفت.
هرمیداس باوند با بیان اینکه دانشگاه امام صادق (ع) محیط بسیار خوبی برای بیان دیدگاه های مخالف، متضاد و دور از هم بود، خاطرنشان کرد: با وجود ضیافت آیت الله مهدوی‌کنی دانشگاه امام صادق (ع) فضای امنیتی نداشت و اساتید در برابر سوال های شفاف و داغ دانشجویان پاسخ های منطقی و بی پرده می‌دادند چرا که به طور طبیعی دانشگاه باید محلی برای تحمل دیدگاه های متفاوت و متعدد باشد.
وی با بیان اینکه اصول حقوقی و سلسله مراتب قدرت نظام بین‌المللی را تشکیل می‌دهد خاطر نشان کرد: اگرچه بر اساس قوانین حقوقی همه کشورها از برابری حاکمیتی برخوردار هستند اما نظم و نصب جهانی بر اساس اصول سلسله مراتب به تصمیمات قدرت های جهانی وابسته است.
هرمیداس باوند با تاکید بر اینکه بر فصل ششم منشور شورای امنیت عدالت معنایی ندارد خاطر نشان کرد: در جریان تجاوز عراق به خاک ایران در هیچ یک از قطعنامه های شورای امنیت عراق به عنوانکشور متجاوز شناخته نشد و همواره هر دو کشور از موضع یکسان مورد قضاوت و بررسی مسائل قرار گرفته اند.
وی با بیان اینکه همه کشورهای دیگر جهان باید قدرت برخی کشورهای تصمیم گیرنده را به رسمیت بشناسند ادامه داد: با وضع موجود کشورهایی از لحاظ سیاسی پیروزند که خط مش ها و اصول سیاسی خود را بر اساس نظر مساعد قدرت‌های جهانی تنظیم می‌کنند. این یک نگاه رئالیستی و واقع‌بینانه نسبت به مسائل پیرامون جهان ماست.
هرمیداس باوند خاطرنشان کرد: اگرچه از سال ۱۹۴۶ تلاش جامعه جهانی در راستای تجدید نظر پیرامون منشور سازمان ملل قرار گرفته اما این تلاش ها هنوز به نتیجه ای نرسیده است چراکه بر اساس قوانین بین‌المللی هرگونه اصلاح قانونی منوط به موافقت پنج عضو رسمی و دارای حق وتوی شورای امنیت است.
وی با تاکید دوباره بر اینکه مصلحت سیاسی اعضای شورای امنیت بر اعمال عدالت نسبت به سایر کشورهای جهان در اولویت است خاطر نشان کرد: بشریت در طول سالهای گذشته برای رسیدن به عدالت و انصاف کوشیده اند اما در جهان امروز تعامل سیاسی در جایگاهی بالاتر از عدالت قرار گرفته اند.
هرمیداس باوند در پاسخ به این سوال که چه عاملی تضمین‌کننده تعهد طرف غربی در توافق‌های بین‌المللی است خاطر نشان کرد: اگرچه پنج عضو دائم شورای امنیت از حق ویژه ای در جهان برخوردارند اما متن و محتوای بیانیه ها، قراردادها و مصوبات اسناد حقوقی بین‌المللی همواره مورد تاکید وتوجه همه کشورها قرار داده است.
وی با اعتقاد به اینکه کشش وکوشش برای دستیابی به همه ۱۹۰ کشور جامعه جهانی به عدالت باید ادامه یابد خاطرنشان کرد: در سالهای گذشته کمیسیون تجدید نظر و اصول ملل متحد برای برداشته شدن حق وتوی این پنج کشور تشکیل شد اما حتی اگر دو سوم عضو کشورهای سازمان ملل با تغییر پیشنهادی موافق باشند اگر حتی یک کشور از میان این پنج کشور مخالف باشد همه این تلاش ها بی فایده است با این وجود ملت ها باید برای شنیده شدن صدای تلاش کنند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر