داعش آثار باستانی تقلبی را تخریب کرد؟

مجله مهر: برخی متخصصان از جمله دکتر ساموئل هاردی، باستان شناس و جرم شناس می گویند تکفیری ها تنها به انهدام آثاری می پردازند که به دلیل حجیم و سنگین بودن، قابلیت قاچاق به خارج از قلمروی آن ها را ندارند.

در هفته گذشته، داعش ویدئویی را منتشر کرد که طی آن جنگجویان و اعضای این گروهک با پتک و دریل به جان آثار باستانی دوره آشوری و یونانی واقع در موزه شهر موصل افتاده اند و مشغول به انهدام آن ها هستند. کارشناسان، این واقعه را با تخریب آثار باستانی افغانستان توسط طالبان در سال های نه چندان دور مقایسه می کنند.

در فیلم مذکور، مردی اقدام به سوراخ کردن مجسمه گاو بالدار آشوری واقع در دروازه نرگال موصل می کند؛ بقیه داعشی ها نیز سرگرم تخریب تابلوها، پیکرواره ها و سایر آثار کلکسیون موزه موصل می باشند. تمدن عراق و بین النهرین، از جمله کهن ترین و غنی ترین تمدن های موجود در جهان بوده که آثار بسیاری از آن بجا مانده است. آثار باستانی موزه موصل عمدتاً از دوره آشوری بودند و در شهر تاریخی هاترا که در ۱۰۰ کیلومتری جنوب غربی موصل قرار دارد، کشف شده بودند.

احسان فتحی، پروفسور عراقی که در رشته معماری تخصص دارد، می گوید: «این یک فقدان وحشتناک و نمونه تروریسم فرهنگی است.»

اما متخصصان باستان شناسی معتقدند آثاری که تخریب شده، حاوی اشیاء اصلی و همینطور قطعات بازسازی شده و کپی شده ای بوده که در موزه موصل نگهداری می شده اند.

نکته جالب توجه در این بین، این است که چندی پیش منابع غربی اعلام کردند داعش بیش از ۱۰۰ نمونه اثر تاریخی نفیس را از سوریه به لندن قاچاق و آب کرده است تا بدین وسیله بتواند بخشی از هزینه های جنگی خود را تامین کند.

روزنامه تایمز خبر داده این آثار از مسیر ترکیه و اردن قاچاق شده و شامل سکه های طلا و نقره دوره بیزانس و سفال ها و شیشه های رومی بوده که بیش از صدها هزار دلار ارزش داشته اند.

این غارت گسترده با صنعت «الماس خون» در آفریقا که طی آن پول ناشی از فروش الماس ها سبب رونق و تامین مالی جنگ در این قاره می شد، مقایسه شده است.

کریستوفر ماریلنو، مدیر موسسه بازیابی اشیاء هنری بین المللی می گوید: «هر قطعه از آثار فروخته شده توسط داعش می تواند صدها هزار دلار قیمت بخورد اما هرچه یک قطعه آنتیک تر و ارزشمندتر باشد، بررسی و دقت خریداران روی آن بیشتر می شود؛ در نتیجه فروشندگان تمایل دارند قطعات با ارزش متوسط را بفروشند تا بتوانند سریعتر و بدون معطلی آن ها را آب کرده و پولش را به جیب بزنند.»

خانم صالح، یکی از مسئولان موزه موصل که پس از تصرف این شهر توسط داعش به بغداد گریخته، عقیده جالبی دارد: «اشیاء موزه به احتمال بالا به این دلیل تخریب شده اند که برای قاچاق شدن و به فروش رفتن در بازارهای بین المللی بسیار بزرگ بودند. عتیقه های کوچکتر بدون هیچ تعرضی توسط داعش، قاچاق شده و درآمدهای هزاران دلاری برای آن ها در پی دارد.»

چندی پیش نیز برخی رسانه ها مدعی شدند گروه تروریستی داعش در ادامه عملیات ویرانگرانه خود در موصل دیوارهای تاریخی این شهر را تخریب کرده و چهار مجسمه بالدار مربوط به دوران آشوریان را به نقطه ای نامعلوم منتقل کرده است.